Z orzecznictwa Sądu Najwyższego
26.06.2012
W portalu arbitraż.laszczuk.pl dostępne są najnowsze orzeczenia Sądu Najwyższego dotyczące klauzuli porządku publicznego.
Klauzula porządku publicznego jak każda klauzula generalna jest niedookreślona, co pozostawia sądowi orzekającemu w konkretnej sprawie dużą dyskrecjonalność. Niemniej, na jej podstawie kontrola elementów składających się na orzeczenie sądu polubownego nie może przybierać rozmiarów właściwych kontroli merytorycznej (zasadności) takiego orzeczenia. Zakaz kontroli merytorycznej takiego orzeczenia związany jest z istotą stosowania klauzuli porządku publicznego. Przy jej stosowaniu nie chodzi bowiem o to, aby oceniane orzeczenie było zgodne ze wszystkimi wchodzącymi w grę bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa, lecz o to, czy wywarło ono skutek sprzeczny z podstawowymi zasadami krajowego porządku prawnego.
Powyższe rozważania zostały zamieszczone w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2012 r., sygn. I CSK 312/11, zapadłego w sprawie ze skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego. Sprawa rozpoznawana przez sąd polubowny dotyczyła sporu pomiędzy Skarbem Państwa a inwestorem biorącym udział w budowie autostrad.
Pełny tekst wyroku z uzasadnieniem
W innym wydanym w tym roku orzeczeniu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 marca 2012 r., sygn. I CSK 286/11), również zapadłym na tle sporu wynikłego w toku realizacji inwestycji drogowych, Sąd Najwyższy odniósł się szerzej do jednej z podstawowych zasad polskiego porządku prawnego, tj. zasady regulującej cywilną odpowiedzialność odszkodowawczą. W uzasadnieniu czytamy:
Nie można podzielić twierdzenia pozwanego, że zasady odpowiedzialności cywilnej za wyrządzenie szkody nie należą do podstawowych zasad porządku prawnego w Polsce. Na gruncie prawa cywilnego, a więc w stosunkach prywatnoprawnych, w których na skutek rozmaitych zdarzeń, zwłaszcza działań niebezpiecznych, wynikających z działalności gospodarczej, ruchu pojazdów, a także z czynności prawnych, powstawanie szkód ma rozmiary powszechne i wymaga regulacji prawnych, gwarantujących odpowiedzialność odszkodowawczą, przepisy w tym zakresie należą do podstawowych norm prawa zobowiązań i w ramach odpowiedzialności ex delicto i ex contractu mogą zostać uznane za tworzące jedne z podstawowych zasad porządku prawnego w państwie.
