id: 10059

Ustawa

postępowania sądowego cywilnego

z dnia 20 listopada 1864 roku

ze zmianami wprowadzonymi ustawą z dnia 16 lipca 1925 roku, D. U. poz. 637

(…)

Tytuł drugi.

O Sądzie Polubownym.

1367. (Ustawa 16.VII.1925 r. D. U. poz. 637). Spory z określonego stosunku prawnego, zarówno już wynikłe, jak wyniknąć mogące, można poddać przez umowę, zawartą na piśmie, pod rozstrzygnięcie Sądu Polubownego z wyłączeniem drogi sądowej.

1368. (Ust. 16.VII.1925 r. D. U. poz. 637). Następujące sprawy nie mogą być poddane pod rozpoznanie Sądu Polubownego:

1) dotyczące osobistych praw stanu;

2) dotyczące interesów nieletnich, oraz innych osób, nie mających zdolności do działań prawnych;

3) oparte na przepisach o wynagrodzeniu poszkodowanych wskutek nieszczęśliwych wypadków robotników i pracowników, jako też członków ich rodzin w przedsiębiorstwach fabrycznych, górniczych i przemysłu górniczego;

4) oparte na ustawie o ubezpieczeniu robotników od nieszczęśliwych wypadków;

5) oparte na ustawie o wynagrodzeniu poszkodowanych wskutek nieszczęśliwych wypadków urzędników, majstrów i robotników na kolejach, otwartych dla użytku publicznego, jak również członków rodzin tych osób;

6) dotyczące interesów skarbowych lub samorządowych.

1369. (Ust. 16.VII.1925 r. D. U. poz. 637). Sąd Polubowny przystępuje do rozpatrzenia sprawy na podstawie szczególnego zapisu. Zapis na Sąd Polubowny winien być podpisany przez strony i przez wszystkich wybranych arbitrów, którzy podpisem swoim obowiązani są stwierdzić swoją zgodę na przyjęcie tych funkcyj.

1370. (Ust. 16.VII.1925 r. D. U. poz. 637). W wypadkach, gdy sprawa ma być rozpoznana przez Sąd Polubowny na mocy uprzedniej umowy, a jedna ze stron odmówi sporządzenia zapisu (art. 1369), lub też gdy nie zostaną pomiędzy stronami uzgodnione jego warunki, treść zapisu określi na skutek podania jednej lub obydwu stron sąd.

1370¹. (Ust. 16.VII.1925 r. D. U. poz. 637). Rozpoznawanie podań, wskazanych w artykule poprzedzającym, należeć będzie do tego sądu, do właściwości którego należałaby sprawa w razie sporu sądowego. Przy ustaleniu treści zapisu sąd stosować się będzie do postanowień zawartej pomiędzy stronami umowy, a co do warunków, w niej nieokreślonych, kierować się będzie własnem uznaniem. W szczególności władny będzie sąd do wyznaczenia arbitra dla strony, która go nie wyznaczyła, oraz do wyznaczenia superarbitra. Decyzje sądu powzięte na mocy artykułu poprzedzającego i artykułu niniejszego są ostateczne i nie ulegają zaskarżeniu.

1370². (Ust. 16.VII.1925 r. D. U. poz. 637). Arbitra można wyłączyć w tych samych przypadkach, w których wolno wyłączyć sędziego (art. 667 i nast. u.p.c.).

Strona, która sama lub łącznie ze swym przeciwnikiem wyznaczyła arbitra, władna jest go wyłączyć wówczas tylko, gdy przyczyna wyłączenia powstała lub doszła do wiadomości strony dopiero po wyznaczeniu arbitra.

1371. (Ust. 16.VII.1925 r. D. U. poz. 637). W zapisie na Sąd Polubowny trzeba wymienić:

1) imiona i nazwiska stron, arbitrów, wyznaczonych przez każdą ze stron, oraz arbitra wspólnego (superarbiter);

2) przedmiot sporu, oddanego pod rozpoznanie Sądu Polubownego.

Oprócz tych warunków koniecznych, w zapisie na sąd polubowny za dobrowolną zgodą uczestników zapisu mogą być zamieszczone i inne, jako to: co do miejsca posiedzeń arbitrów, co do prowadzenia biurowości i przechowywania dokumentów, co do trybu składania przez strony wyjaśnień, dotyczących spraw, co do terminu rozstrzygnięcia ich sporu przez arbitrów, co do zabezpieczenia powództwa, co do kary wadjalnej, wreszcie wszelkie inne, z prawem nie będące w niezgodzie.

1372. Jeżeli w zapisie nie będzie wyznaczony termin wydania wyroku, sprawa winna być rozstrzygnięta przez arbitrów w ciągu czterech miesięcy od daty zarejestrowania zapisu.

1373. Przed upływem terminów, wyznaczonych w art. 1371 i 1372 do rozstrzygnięcia sprawy, strony nie mają prawa żądać rozpoznania jej przez sąd państwowy.

1374. Zapis na sąd polubowny winien być rejestrowany przez notarjusza lub sędziego pokoju. Oryginał zapisu po zarejestrowaniu wręcza się arbitrom, a odpisy tegoż – stronom.

1375. Na skutek złożenia zapisu na sąd polubowny postępowanie przed sądem państwowym w sprawie, poddanej pod rozstrzygnięcie sądu polubownego, ulega zawieszaniu bez względu na to, w jakim stanie sprawa się znajduje; zarządzone jednak przez sąd środki zabezpieczenia powództwa pozostają w swojej mocy do czasu rozstrzygnięcia sprawy przez sąd polubowny, o ile tylko w tej materji w zapisie niema specjalnego zastrzeżenia.

1376. (Ust. 16.VII.1925 r. D. U. poz. 637). Zmiany co do osób arbitrów przed ukończeniem sprawy mogą mieć miejsce za obopólną zgodą stron. W wypadkach zrzeczenia się, wyłączenia (art. 1370²), lub niepełnienia swych czynności przez arbitrów, nowego arbitra wyznaczy ta strona, która wyznaczyła ustępującego arbitra. Niewyznaczenie przez stronę nowego arbitra nie wstrzymuje rozpoznania sporu i zawyrokowanie przez pozostałych arbitrów będzie prawomocne. Jeżeli ustąpił wspólny arbiter (superarbiter) i strony nie zgodziły się co do osoby nowego, będzie on wyznaczony przez sąd w trybie, przewidzianym w art. 1370¹.

1377. Żądanie w przedmiocie zmian z mocy punktu drugiego poprzedniego (1376) artykułu co do osoby arbitra zgłasza się przed tego sędziego pokoju lub ten sąd okręgowy, których jurysdykcji ulegałaby sprawa według wartości powództwa.

1378. Arbitrzy nie są obowiązani do zachowania formalności postępowania, lecz podlegli są w tym względzie warunkom zapisu.

1379. Bez żadnych specjalnych form i formalności strony składają wybranym przez nie arbitrom wszelkie niezbędne dokumenty, informacje i wyjaśnienia.

1380. Gdy jedna ze stron zwleka ze złożeniem dokumentów i potrzebnych w sprawie wyjaśnień, sąd polubowny może wyznaczyć jej termin do ich złożenia.

1381. W razie zaniedbania terminu, jak również w razie, gdy którakolwiek ze stron nie stawi się przed sądem celem złożenia wyjaśnień, sąd polubowny może rozstrzygnąć sprawę bez nowych jej wyjaśnień na zasadzie posiadanych informacji i dokumentów.

1382. Termin do złożenia dokumentów, wspomnianych w artykule 1380, nie upoważnia sądu polubownego do odraczania wyrokowania poza termin, do tego wyznaczony.

1383. Pod względem składania informacji, odpisów i dokumentów w sprawach, toczących się przed sądem polubownym, stosuje się przepisy, wytłuszczone w artykułach 452-455.

1384. Postępowanie w sprawie i wszelkie czynności sądu polubownego ustają:

1) w razie obopólnej zgody stron na umorzenie sprawy;

2) w razie śmierci powoda lub pozwanego;

3) gdy w toku postępowania ujawni się czyn karny, który może mieć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, poddanej pod rozpoznanie sądu polubownego;

4) gdy Strony nie wybiorą nowych arbitrów na miejsce tych, którzy zmarli lub ustąpili z powodów, wskazanych w artykule 1376, albo nie powierzą rozstrzygnięcia sprawy pozostałym w liczbie nieparzystej, arbitrom.

1385. W razie nieukończenia przez arbitrów sprawy w terminie wyznaczonym, strony za zgodą ich mogą dodatkowym zapisem wyznaczyć nowy termin do wydania wyroku.

1386. Jeżeli w terminie dodatkowym wyrok nie zapadnie, albo nie nastąpi ogólna zgoda zarówno stron, jak i arbitrów na wyznaczenie ponownego terminu, sąd polubowny poczytuje się za rozwiązany i za niedoszły do skutku.

1387. Sąd polubowny wyrokuje według sumienia.

1388. Wyrok sądu polubownego zapada większością głosów arbitrów po uprzedniej między nimi naradzie.

1389. W wyroku sądu polubownego należy wymienić imiona, imiona ojców i nazwiska stron i arbitrów, żądania i dowody, zgłoszone przez strony, oraz zasady, któremi się sąd przy rozstrzygnięciu sprawy kierował.

1390. Wyrok sądu polubownego popisują wszyscy arbitrzy.

1391. Jeżeli który z arbitrów odmówi podpisu, pozostali zaznaczają to na samym wyroku, wyrok zaś, o ile jest podpisany przez większość arbitrów, ma taką samą moc, jak gdyby był podpisany przez wszystkich.

1392. Wyrok sądu polubownego ogłasza się stronom, które stwierdzają to swoim podpisem na samym wyroku; jeżeli zaś strony w wyznaczonym do ogłoszenia terminie nie stawiły się, to wyrok poczytuje się za ogłoszony stronom w ostatnim dniu terminu, wyznaczonego do wydania wyroku.

1393. Nie jest dopuszczona apelacja od wyroku sądu polubownego.

1394. Z chwilą ogłoszenia wyroku, czynności sądu polubownego kończą się, akta zaś wraz z zapisem na sąd polubowny i wyrokiem w oryginale najdalej w ciągu dni siedmiu od daty ogłoszenia tegoż składa się stosownie do wartości powództwa albo sędziemu pokoju albo sądowi okręgowemu, w których okręgu była sprawa rozstrzygnięta.

1394¹. Sędzia pokoju lub sąd okręgowy, któremu złożono wyrok sądu polubownego, zapadły z powództwa o prawo własności do majątku nieruchomego albo o prawo do posiadania lub użytkowania takiego majątku, przesyłają odpis tego wyroku Izbie Skarbowej, która, jeżeli się przekona, że wyrokiem tym ustala się przejście majątku nieruchomego od jednej osoby do drugiej celem uniknięcia uiszczenia opłat alienacyjnych – sporządza obrachunek przypadających do pobrania opłat i celem ścignięcia ich postępuje według przepisów o trybie egzekwowania opłat od przejścia majątku pod tytułem darmym.

1395. Wyrok sądu polubownego ulega wykonaniu podług zasad ogólnych. Tytuł wykonawczy wydaje sędzia pokoju albo sąd, któremu złożono wyrok sądu polubownego.

1396. Wyroki sądu polubownego na skutek skarg stron uznane będą za nieważne i niebyłe tylko w tym wypadku, jeżeli zapadły po upływie wyznaczonego terminu albo na zasadzie zapisu, nie podpisanego przez wszystkie osoby, które w sporządzeniu zapisu miały udział, albo wogóle bez zachowania warunków w zapisie zastrzeżonych.

1397. Wyroki sądu polubownego są nieważne i nie mają żadnej mocy i skutku:

1) w stosunku do osób, które nie uczestniczyły w sporządzeniu zapisu na sąd polubowny;

2) względem tych przedmiotów, które według zapisu nie były poddane rozstrzygnięciu sądu polubownego;

3) względem spraw, wymienionych w artykule 1368.

1398. Podania o unieważnienie wyroków sądów polubownych wnosi się w terminie miesięcznym od daty ich ogłoszenia, z dodaniem terminu na odległość od miejsca w którem był sąd polubowny, do miejsca, gdzie znajduje się sąd.

1399. Podania o unieważnienie wyroków sądu polubownego wnosi się do sądu, któremu złożony został oryginał wyroku.

1400. Wyłuszczone w niniejszym rozdziale przepisy stosują się również do sądów polubownych w sprawach handlowych, ulegających jurysdykcji sądów handlowych.

(…)