1. Nie można zgodzić się ze zdaniem (…), że skoro sąd polubowny postanowił stosować w swym postępowaniu przepisy kodeksu postępowania cywilnego, to wszelkie niezastosowanie się do tych przepisów pociąga za sobą uchylenie wyroku sądu polubownego. (…) Nie można stawiać sądowi polubownemu wymagań surowszych niż sądowi państwowemu.

2. O wyłączeniu (…) rozstrzyga sąd polubowny, w którym przewodniczący czy sędzia, o którego wyłączenie zgłoszono wniosek, nie może być zastąpiony przez innego sędziego jak w sądzie państwowym; w razie więc usunięcia się przewodniczącego lub jednego z sędziów sąd polubowny nie mógłby w ogóle funkcjonować.

3. [S]koro strony zgodziły się na sąd polubowny i sporządziły zapis, to umowa je obowiązuje, jedna strona nie może ani czynić, ani zaniechać czegokolwiek w celu uniemożliwienia sądu polubownego. Dlatego, jeżeli strona uchyli się od wyznaczenia sędziego polubownego, druga strona może zwrócić się o wyznaczenie sędziego polubownego do sądu państwowego, jeżeli zaś powołani przez strony sędziowie arbitrzy, którzy w tym przedmiocie mogą postępować zgodnie z życzeniami stron, nie dojdą do zgody co do wyboru superarbitra, strona może się zwrócić o wyznaczenie superarbitra do sądu państwowego.

4. Inaczej przedstawia się sprawa, gdy sąd polubowny nie może się ukonstytuować lub odbyć się bez winy strony albo gdy nie może ukonstytuować się w tym składzie lub w taki sposób, jak strony umówiły się i wolę swą wyraziły w zapisie. Jeżeli np. zapis postanawia, że superarbiter ma być zgodnie obrany przez same strony, a zgody tej nie uda się osiągnąć, sąd państwowy nie może wyznaczyć superarbitra, gdyż sprzeciwiałoby się to zapisowi, który w tym przypadku upada, „wygasa”. Tak samo gdy zapis przewiduje, że w razie braku zgody sędziów polubownych na odbiór superarbitra wyznacza go nie sąd państwowy, lecz inna instytucja lub osoba, a osoba ta lub instytucja nie może wyznaczyć albo odmawia wyznaczenia superarbitra, sąd polubowny nie może ukonstytuować się bez winy stron, a nie można zmuszać strony, by oddała sprawę sądowi polubownemu ustanowionemu w inny sposób aniżeli ustanowiony w zapisie. Kodeks postępowania cywilnego nie zawiera przepisu, by i w tym przypadku sąd państwowy mógł zastąpić wskazaną w zapisie instytucję lub osobę trzecią. Zapis więc i w tym przypadku upada. Oczywiście obie strony mogą zgodnie zmienić postanowienia zapisu w sposób, przewidziany w ustawie.

1. [J]eżeli zapis na sąd polubowny wymaga formy pisemnej i pełnomocnictwo do zawarcia takiego zapisu może być dane tylko na piśmie, to i potwierdzenie zapisu wymaga również formy pisemnej.

2. Przepisy ogólne kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu przy rozpoznawaniu spraw nie obowiązują sądu polubownego; obowiązują tylko przepisy k.p.c., które normują to postępowanie w tym sądzie (art. 494- 500).

Klauzula, mocą której jednej ze stron pozostawiono wybór wszystkich lub większości arbitrów, sprzeciwia się dobrym obyczajom, gdyż zapewniając przewagę w obsadzeniu stanowisk sędziów polubownych jednej stronie, poddaje drugą stronę we władzę dyskrecjonalną pierwszej.

[Z]arząd spółki z ogr. odpow., będąc ustanowionym reprezentantem spółki z mocy art. 198 kh, nie potrzebuje szczegółowego pełnomocnictwa do czynienia zapisu na sąd polubowny, a tym samym i likwidatorzy spółki, których zakres działania odpowiada zakresowi działania zarządu, takiego pełnomocnictwa nie potrzebują.

1. Art. 503 § 1 pkt 4 uznaje za wystarczającą przesłankę skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego, jeżeli wyrok ten treścią swą ubliża porządkowi publicznemu lub dobrym obyczajom, natomiast art. 502 pozwala sądowi na uwzględnienie niezgodności treści wyroku z porządkiem publicznym i dobrymi obyczajami tylko wówczas, gdy wynika to ze złożonych w sądzie akt sądu polubownego.

2. Na skutek skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego odbywa się normalne postępowanie procesowe (art. 505 k.p.c.), w toku którego możliwe jest przeprowadzenie postępowania dowodowego według zasad ogólnych.

3. Postępowanie o nadanie klauzuli wykonalności winno z natury rzeczy być krótkie i proste, co byłoby niewykonalne w przypadku konieczności przeprowadzania dowodów w celu ustalenia okoliczności faktycznych potrzebnych do oceny, czy wyrok swą treścią ubliża porządkowi publicznemu lub dobrym obyczajom. Dlatego też ustawodawca ograniczył sąd państwowy do jednego tylko źródła informacji, a mianowicie do akt sądu polubownego, a więc do dokumentów piśmiennych, których rozpatrzenie i ocena z reguły nie są połączone z żadnymi trudnościami, mogącymi wpłynąć na przedłużenie postępowania. Gdyby tego ograniczenia nie było, to w zakresie omawianej tu kategorii wad wyroku sądu polubownego nie byłoby żadnej różnicy między oboma rodzajami postępowania w sądzie państwowym, co byłoby sprzeczne z konsekwentnie w ustawodawstwie procesowym polskim realizowaną zasadą jednotorowości postępowania.

1. Zapis jest umową w rozumieniu kodeksu zobowiązań i podlega pod względem swej ważności ogólnym przepisom tego kodeksu o umowach. Do zapisu na Sąd Polubowny stosować należy więc również art. 52 § 2, czyli, że mimo nieważności jednego z postanowień zapisu, zapis zasadniczo pozostaje w mocy, a powódka chcąc uzasadnić nieważność całego zapisu powinna była wykazać, że bez nieważnego postanowienia nie doszłoby do zapisu.

2. [W] rozumieniu art. 480 § 1 k.p.c., spór jest oznaczony dokładnie już wówczas, gdy w zapisie są przytoczone okoliczności, które go indywidualizują.

3. Przepis art. 494 § 2 k.p.c. nie zniewala Sądu Polubownego do uregulowania z góry porządku całego swego postępowania. Przeciwnie, Sąd Polubowny określa tryb swego postępowania w rozumieniu art. 494 § 2 także wówczas, gdy wydaje według zachodzącej potrzeby szczególne postanowienia konieczne do przeprowadzenia postępowania, czyli dla każdej poszczególnej czynności z osobna.

4. [S]ąd Polubowny nie jest skrępowany przepisami ani prawa materialnego, ani formalnego, (…) jedyną granicę jego swobody przy orzekaniu stanowi porządek publiczny, któremu orzeczenie swą treścią nie może ubliżać.

[W]yrok sądu polubownego, wydany w okresie okupacji niemieckiej na skutek zapisu zawartego przez strony mimo nieistnienia między nimi sporu a jedynie w celu nadania formy prawnej umowie, która według przepisów prawa polskiego wymaga formy dokumentu publicznego, nie ubliża porządkowi publicznemu.

1. W ustroju Państwa Demokracji Ludowej, gdzie ochrona mienia społecznego jest jednym z naczelnych obowiązków obywateli, nie można uznać za dopuszczalne i ważne postanowień umów, którymi powierza się ostateczne rozstrzygnięcie sporów o prawa majątkowe Skarbu Państwa uznaniu innych czynników, niż powołane do tego z mocy ustawy sądy lub inne instytucje.

2. Zapis na sąd polubowny, którego błędne rozstrzygnięcie o żądaniach stron może być w drodze skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego uchylone tylko wtenczas, jeżeli rozstrzygnięcie jest niezrozumiałe, zawiera sprzeczności, przekracza granice zapisu albo treścią swą ubliża praworządności lub zasadom współżycia społecznego w Państwie Demokracji Ludowej (art. 510 § 1 pkt 4 k.p.c.), może spowodować uszczerbek mienia społecznego, jeżeli sąd polubowny wyda swe rozstrzygnięcie nie kierując się obowiązującym prawem w szczególności przepisami prawa materialnego. Tym samym poddanie takiego sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego nie da się pogodzić z należytą ochroną mienia państwowego, do którego są powołane organy Państwa.

1. Proces ze skargi o uchylenie wyroku Sądu Polubownego nie jest postępowaniem odwoławczym od tego wyroku. W procesie ze skargi o uchylenie [wyroku – wstawienie własne] sądu polubownego sąd państwowy nie sądzi sprawy ponownie, ani nie przeprowadza pełnej kontroli wyroku sądu polubownego, a rzeczą jego jest jedynie stwierdzenie, czy zachodzą zarzucone w skardze podstawy do uchylenia tegoż wyroku.

2. [S]ąd polubowny rozstrzyga swobodnie, a granice tej swobody zakreśla art. 510 § 1 k.p.c.

3. Zapis na sąd polubowny jest też pewnego rodzaju dyspozycją stron. Dyspozycją, której następstwem jest możliwość rozstrzygnięcia przez sąd polubowny sporu z naruszeniem prawa materialnego, a przecież mimo to wiążącego strony.

4. Skoro (…) zaskarżony wyrok sądu polubownego nie ubliża swą treścią praworządności, nawet jeżeliby naruszał prawo materialne, Sąd Najwyższy nie ma podstaw do wypowiadania się, czy wyrok sądu polubownego jest zgodny z prawem materialnym, czy niezgodny.

1. Jak wynika z tytułu księgi III i z pierwszego zdania art. 510 k.p.c. skarga przewidziana w tym rozdziale służy tylko na wyroki sądu polubownego i w drodze skargi tej można żądać tylko uchylenia wyroku. Rozciągnięcie w drodze analogii skargi także na ugody nie wchodzi w grę, skoro udział sądu polubownego przy zawieraniu jej ogranicza się do jej przyjęcia i udokumentowania, a zatem ugoda nie zawiera żadnych elementów składających się na istotę wyroku jako rozstrzygnięcia sądowego.

2. [S]trona kwestionująca zasadnie ważność ugody nie jest bynajmniej nią związana, tylko że nieważności dochodzić powinna ona nie z powołaniem się na art. 510 k.p.c., lecz na innej drodze. Nadawać się będzie na ten cel powództwo o ustalenie nieważności ugody albo powództwo oparte na art. 573 k.p.c., jeżeli strona pragnie ograniczyć się do pozbawienia ugody jej wykonalności, przy czym w tym przypadku ograniczenia terminowe z art. 573 § 1 pkt 2 nie wchodzą w grę, gdyż pozostają one w ścisłym związku z powagą rzeczy osądzonej wyroku, której ugody nie posiadają.

3. Nieważność absolutna, która pozbawiłaby wyrok lub ugodę charakteru czynności sądowej nawet bez potrzeby ich zaskarżenia, zachodziłaby wówczas, gdyby jako sędziowie polubowni zasiadały osoby, które nie były w ogóle do tego powołane.

4. Z mocy art. 508 § 1 k.p.c. z wyrokami sądu państwowego zrównane są tak wyroki sądu polubownego, jak i ugody przed sądem tym zawarte. Wywołują one zatem w zakresie zobowiązania do złożenia oświadczeń woli takie same skutki, jak wyroki sądu państwowego.