english
drukuj wszystkie orzeczenia drukuj wyniki wyszukiwania

wyszukiwanie

szukaj w zakresie

orzecznictwo

znalezione orzeczenia: 507
sortowanie: najnowsze / najstarsze

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 9 października 2015 r. I ACa 2048/14

1. [O]graniczeniem do skorzystania z prawa podmiotowego nie może być zapis na sąd polubowny zawarty w umowie stron. Inny jest bowiem cel takiego zapisu - wyłącza on – w razie podniesienia stosownego zarzutu, [możliwość] dochodzenia roszczenia nim objętego przed sądem powszechnym. Zapis na sąd polubowny zmierza do wywołania skutków procesowych, uniemożliwiając skorzystanie z rozstrzygnięcia sporu przez sąd powszechny. Nie przekłada się to automatycznie na postępowanie przeciwegzekucyjne, gdyż nie służy ono dochodzeniu roszczenia. Jest to powództwo o ukształtowanie prawa.

2. [A]rt. 498 k.c. nie zawiera wymogu bezsporności wierzytelności ani aby wierzytelność przedstawiona do potrącenia była niewątpliwa co do swego istnienia i łatwa do udowodnienia. Tym bardziej brak podstaw do żądania, (…) aby była stwierdzona wyrokiem, w tym wyrokiem sądu polubownego.

Data wydania: 09-10-2015 | Sygnatura: I ACa 2048/14

Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny

id: 20421

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 18 czerwca 2015 r. I ACa 1822/14

1. Zapis na sąd polubowny będący umową o oddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego może być terminowy, tzn., że będzie obowiązywać tylko do pewnego czasu, z upływem którego traci swą moc; może także być sporządzony pod warunkiem, który odnosić się będzie do samego zapisu lub do sposobu postępowania i rozstrzygnięcia sądu polubownego.

2. Przepis art. 1168 k.p.c. reguluje sytuacje, w których może dojść do utraty mocy zapisu na sąd polubowny (o ile strony nie uzgodniły innych skutków prawnych ze zdarzeń objętych tym przepisem). Wyliczenie w tym przepisie jest zatem tylko przykładowe, a strony mogą wskazać na inne sytuacje, które skutkować będą wygaśnięciem (utratą mocy) zapisu na sąd polubowny. Powyższego nie zmienia to, że obecny stan prawny nie reguluje utraty mocy zapisu na sąd polubowny w sytuacji, gdy upłynął czas uzgodniony przez strony, w ciągu którego sąd polubowny był obowiązany wydać wyrok, skoro strony mogą ustalić inaczej. [U]mowne zakreślenie terminu zakończenia wyrokiem postępowania przed sądem polubownym wywołuje - w rozpoznawanej sprawie - skutek w postaci wygaśnięcia zapisu na sąd polubowny. Nie jest to zatem termin instrukcyjny, którego jedynym celem było zdyscyplinowanie wszystkich uczestników postępowania polubownego, w tym także i sądu polubownego do szybkiego i sprawnego rozstrzygnięcia sporu.

3.  Sąd polubowny nawet określając własne zasady postępowania przed tym sądem nie jest uprawniony do modyfikowania zgodnego stanowiska stron w zakresie wyznaczonego przez nie terminu do rozstrzygnięcia sprawy. Taką modyfikację mogą dokonać same strony, ale nie sąd polubowny.

4.  [W] razie wątpliwości, co do zakresu zapisu na sąd polubowny powinna przeważać wykładnia restryktywna. Przy wykładni zapisu na sąd polubowny nie wolno posługiwać się żadnymi domniemaniami, które mogłyby wskazywać na szersze określenie zapisu na sąd polubowny. W drodze wykładni nie można uzupełniać oświadczenia woli w zapisie na sąd polubowny o dalsze zewnętrzne elementy - zdarzenia – zaszłości.

Data wydania: 18-06-2015 | Sygnatura: I ACa 1822/14

Zagadnienia kluczowe: postępowanie przed sądem polubownym, skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego, zapis na sąd polubowny

id: 20401

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 2015 r. III CZ 20/15

1. [P]ostępowanie sądowe w przedmiocie zbadania zarzutu niewłaściwości sądu polubownego jest postępowaniem wpadkowym, nie dotyczącym istoty sprawy, a jedynie kwestii wstępnej i incydentalnej. Do postępowania tego, zgodnie z art. 1080 § 3 zd. 4 k.p.c. mają odpowiednie zastosowanie przepisy art. 1207 k.p.c., co oznacza, że postępowanie sądowe o zbadanie zarzutu niewłaściwości sądu polubownego odbywa się według przepisów księgi pierwszej części pierwszej, a więc przepisów o procesie.

2. Skarga kasacyjna przysługuje (…) tylko od wyroków sądu drugiej instancji kończących postępowanie w sprawie oraz od postanowień sądu drugiej instancji w przedmiocie odrzucenia pozwu lub umorzenia postępowania, o ile kończą one postępowanie w sprawie. Nie ulega wątpliwości, że postanowienie sądu drugiej instancji oddalające zażalenie na postanowienie sądu pierwszej instancji oddalające zarzut niewłaściwości sądu polubownego nie jest żadnym z tych orzeczeń, a zatem nie przysługuje od niego skarga kasacyjna.

3. Niedopuszczalność skargi kasacyjnej od postanowienia sądu drugiej instancji wydanego na podstawie art. 1180 § 3 zd. 5 k.p.c. nie ogranicza (…) w żadnym zakresie prawa strony do rzetelnego procesu sądowego.

Data wydania: 28-05-2015 | Sygnatura: III CZ 20/15

Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego

id: 20397

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 13 maja 2015 r., C-536/13, Gazprom

Rozporządzenie Rady (WE) nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych należy interpretować w ten sposób, że nie stoi ono na przeszkodzie temu, aby sąd państwa członkowskiego uznał i wykonał orzeczenie arbitrażowe zakazujące stronie występowania z określonymi żądaniami przed sądem tego państwa członkowskiego bądź odmówił jego uznania i wykonania, ponieważ rozporządzenie to nie reguluje kwestii uznawania i wykonywania w państwie członkowskim orzeczenia arbitrażowego wydanego przez sąd polubowny w innym państwie członkowskim.

Data wydania: 13-05-2015 | Sygnatura: C-536/13

Zagadnienia kluczowe: konwencja nowojorska, uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego, właściwość sądu polubownego

id: 20392

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 8 maja 2015 r. I ACa 255/15

1. Obowiązek wyczerpania drogi negocjacji przed wystąpieniem do sądu polubownego (…) nie jest postanowieniem, które może stanowić o nieważności zapisu na sąd polubowny.

2. Poddanie sądowi polubownemu sporów ze stosunku umownego oznacza poddanie mu wszelkich roszczeń, w tym roszczeń deliktowych.

Data wydania: 08-05-2015 | Sygnatura: I ACa 255/15

Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego, zapis na sąd polubowny

id: 20402

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 7 maja 2015 r. I ACa 1557/14

1. [Z] uwagi na sformalizowany charakter postępowania ze skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego, wyrażający się zamkniętym katalogiem podstaw skargi i związaniem przez sąd podstawami powołanymi przez skarżącego, sam fakt, że granicami zaskarżenia objęty jest cały wyrok sądu polubownego, nie jest wystarczający do oceny na etapie postępowania apelacyjnego zarzutu, który nie był podniesiony w skardze.

2. Przyjmuje się, że wyrok sądu polubownego podlega uchyleniu na podstawie klauzuli porządku publicznego, gdy naruszenie prawa materialnego przez sąd polubowny prowadzi do następstw niedających się pogodzić z podstawowymi zasadami polskiego porządku prawnego, tj. do skutków sprzecznych w sposób oczywisty i rażący z tymi zasadami - choćby tylko jedną z nich.

3. Do podstawowych zasad polskiego porządku prawnego zalicza się m. in. zasada wolności działalności gospodarczej.

Data wydania: 07-05-2015 | Sygnatura: I ACa 1557/14

Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego

id: 20398

Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 31 marca 2015 roku I ACz 358/15

1. [O]rzeczenia sądów arbitrażowych, tak jak orzeczenia sądów zagranicznych, mogą mieć treść odbiegającą od wymogów, jakie orzeczeniom krajowym stawia prawo polskie.

2. [B]rak wyraźnej regulacji (…) odnośnie dostosowania orzeczeń arbitrażowych, nie wyklucza dokonania takiego dostosowania, jeśli w wyniku niebudzącej wątpliwości wykładni orzeczenia arbitrażowego, możliwym jest dokonanie takiej wykładni zagranicznego tytułu, żeby mógł wywierać te same skutki, jak orzeczenie krajowe poprzez oznaczenie świadczenia i jego zakresu.

3. Skoro art. 783 § 1 k.p.c. przewiduje możliwość, by klauzula wykonalności w razie potrzeby zawierała informacje dotyczące oznaczenia świadczenia podlegającego egzekucji i zakresu egzekucji, to oznacza, że nie jest wykluczona możliwość dokonywania przez sąd wykładni tytułu egzekucyjnego, w postaci orzeczenia sądu polubownego, jeżeli tylko dotyczy to oznaczenia świadczenia i jego zakresu.

4. [T]ylko w sytuacji, gdy dokonanie wykładni w sposób rzetelny nie jest możliwe, należy oddalić wniosek, ponieważ wydanie postanowienia o stwierdzeniu wykonalności, którego organy egzekucyjne nie mogą wykonać, sprzeciwiałoby się porządkowi publicznemu. Wykładnia nie polega na wydaniu własnego orzeczenia, zastępującego lub zmieniającego orzeczenie sądu arbitrażowego, winna jedynie uwidocznić lub uczynić bardziej czytelną wolę sądu arbitrażowego już zawartą w orzeczeniu – nawet, jeśli jest ona zawarta w sposób niedoskonały i niewystarczająco określony dla celów jego wykonania – i w takim zakresie dopomóc skuteczności tej woli.

5. [N]iesłuszna jest odmowa nadania klauzuli wykonalności z tego tylko powodu, że wyrok nieco mniej dokładnie opisuje zakres rozliczeń stron w przedmiocie kosztów postępowania.

Data wydania: 31-03-2015 | Sygnatura: I ACz 358/15

Zagadnienia kluczowe: koszty postępowania przed sądem polubownym, uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego

id: 20428

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 marca 2015 r. II CSK 352/14

1. Strony, które poddały spór pod rozstrzygnięcie stałego sądu polubownego zgodnie z jego regulaminem, mogą w postanowieniach towarzyszących zapisowi na sąd polubowny lub w ich późniejszym porozumieniu zmieniać postanowienia tego regulaminu. (…) Inną kwestią jest akceptacja przez stały sąd polubowny (jego organy) zmian regulaminu dokonanych przez strony. Sąd ten może zgodzić się na przeprowadzenie postępowania zgodnie ze zmienionym przez strony regulaminem, jak i nie zaakceptować dokonanych zmian. W braku akceptacji zmian stały sąd polubowny może jednak tylko odmówić przyjęcia sprawy do rozpoznania (art. 1168 § 2 k.p.c.), nie wolno mu natomiast przeprowadzić postępowania zgodnie z regulaminem w wersji nieuwzględniającej zmian dokonanych przez strony, jeżeli nie są one skłonne odstąpić od tych zmian. Jeżeli stały sąd polubowny przyjął sprawę do rozpoznania, wtedy zobligowany jest respektować wolę stron, której przejawem są dokonane przez nie zmiany w jego regulaminie.

2. Pierwszeństwo woli stron przed regulaminem stałego sądu polubownego jest aktualne również wtedy, gdy strony postanowiły, że postępowanie arbitrażowe ma obejmować dwie instancje, podczas gdy regulamin przewiduje, że postępowanie jest jednoinstancyjne.

3. Jeżeli strony zgodnie ustaliły, że postępowanie przed sądem polubownym ma obejmować więcej niż jedną instancję (art. 1205 § 2 k.p.c.), wtedy przepisy kodeksu postępowania cywilnego o sądzie polubownym (arbitrażowym) i wynikające z nich zasady i reguły stosuje się również do odwoławczego sądu polubownego, w tym do ustalania zasad i sposobu postępowania przed tym sądem oraz orzekania przez ten sąd.

4. Określoną przez strony zasadę, że postępowanie arbitrażowe ma obejmować możliwość zaskarżenia wyroku sądu polubownego wydanego w pierwszej instancji, niewątpliwie zaliczyć należy do rzędu podstawowych w rozumieniu art. 1206 § 1 pkt 4 k.p.c. Jej naruszenie polegające na załatwieniu sporu w jedynej instancji jest ponadto z istoty rzeczy takim uchybieniem, które mogłoby mieć wpływ na wynik sprawy, skoro zaskarżenie może doprowadzić do zmiany rozstrzygnięcia.

5. [W] okolicznościach sprawy doszło do naruszenia art. 1206 § 1 pkt 4 k.p.c. przez rozpoznanie sporu i wydanie wyroku arbitrażowego w jednej instancji wbrew uzgodnionej przez strony zasadzie dwuinstancyjności postępowania arbitrażowego.

Data wydania: 20-03-2015 | Sygnatura: II CSK 352/14

Zagadnienia kluczowe: postępowanie przed sądem polubownym, skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego, zapis na sąd polubowny

id: 20399

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2015 r. IV CSK 443/14

1. Warunki FIDIC są zbiorem procedur i warunków opisujących przebieg inwestycji budowlanych. Zostały w nich opisane m.in. prawa i obowiązki uczestników procesu budowlanego, w tym w klauzuli 20 postępowanie dotyczące sporów i arbitrażu. (…) [W]ykładnia zamieszczonych w nich postanowień, włączonych do treści wiążącej strony umowy, jest dokonywana zgodnie z regułami wykładni oświadczeń woli (umów) określonymi w art. 56 oraz 65 § 1 i 2 k.c.

2. Zgodnie z klauzulą 20.4 FIDIC, "Jeżeli zaistnieje spór jakiegokolwiek rodzaju pomiędzy stronami związany lub wynikający z kontraktu lub wykonania robót (...), to każda ze stron może przedłożyć na piśmie spór do komisji rozjemczej". Użycie w tej klauzuli wyrazu "może" należy rozumieć tylko w ten sposób, że dochodzenie roszczeń jest uprawnieniem strony, a nie jej obowiązkiem. Jeżeli jednak strona zdecyduje się na dochodzenie roszczenia, to według postanowień klauzuli 20 FIDIC musi je przedłożyć komisji rozjemczej.

3. Stosownie do klauzuli 20.8 FIDIC, "Jeżeli między stronami powstanie [spór - wstawienie własne] w związku z kontraktem, w jego następstwie lub w związku z wykonaniem robót w czasie, kiedy nie ma na miejscu komisji rozjemczej, z powodu wygaśnięcia umowy z komisją lub innego, to klauzula 20.4 i 20.5 nie będą miały do takich przypadków zastosowania oraz spór może być bezpośrednio skierowany do arbitrażu na mocy klauzuli 20.6". W okolicznościach niniejszej sprawy powstała możliwość skierowania sporu bezpośrednio do arbitrażu z „innego powodu”, którym jest nieosiągnięcie przez strony porozumienia co do składu komisji rozjemczej oraz niewystąpienie przez żadną z nich do jednostki wyznaczającej o wyznaczenie członka takiej komisji.

4. Podstawowymi zasadami porządku prawnego są fundamentalne reguły konstytucyjne i naczelne zasady rządzące poszczególnymi dziedzinami prawa materialnego i procesowego.

Data wydania: 19-03-2015 | Sygnatura: IV CSK 443/14

Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego, właściwość sądu polubownego, zapis na sąd polubowny

id: 20395

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 2015 r. V CSK 231/14

1. [T]ypowe jest i wynikające z charakteru roszczenia o odsetki oraz z ubocznego świadczenia realizującego to roszczenie wobec długu głównego, że w umowach nie potrzeba zawierać osobnych postanowień dotyczących takich roszczeń i świadczeń. Skoro podzielają one losy roszczeń i świadczeń głównych, to jest zrozumiałe, że dotyczą ich także te postanowienia, które odnoszą się do świadczeń głównych. Reguła ta ma zastosowanie również w przypadku zapisu na sąd polubowny.

2. Jeżeli wnoszący o zasądzenie zapłaty nie dochodzi jednocześnie świadczenia o odsetki za opóźnienie, także dlatego, że opóźnienie to powstanie dopiero wskutek niewykonania w terminie orzeczenia sądu arbitrażowego (…), to roszczenie o odsetki może być dochodzone w odrębnym postępowaniu. Postępowanie to podlega temu samemu trybowi postępowania, któremu podlegało dochodzenie roszczenia głównego. Z tych względów skarżący niesłusznie zakwestionował obejmowanie zapisem na sąd polubowny także roszczenia o odsetki i w niniejszej sprawie nie doszło do nieuzasadnionego prawnie rozszerzenia zapisu na sąd polubowny w rozumieniu art. 1161 § 1 k.p.c. (…)

3. Jeżeli zatem rozpoznanie sprawy przez sąd polubowny, zgodnie z dokonanym zapisem na ten sąd okazuje się niemożliwe albo ze względu na niemożność wyznaczenia arbitrów, albo z powodu okoliczności uniemożliwiających rozpoznanie sprawy w ramach sądu polubownego wskazanego w zapisie lub w razie wystąpienia obu tych przesłanek łącznie, jak w rozpoznawanej sprawie, a brak jest innych postanowień stron w umowie, to zgodnie z art. 1168 k.p.c. zapis na sąd polubowny traci moc ex lege.

Data wydania: 05-02-2015 | Sygnatura: V CSK 231/14

Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny

id: 20383

do góry