english
drukuj wszystkie orzeczenia drukuj wyniki wyszukiwania

wyszukiwanie

szukaj w zakresie

orzecznictwo

znalezione orzeczenia: 507
sortowanie: najnowsze / najstarsze

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2000 r. IV CKN 171/00

1. Po upływie terminu wskazanego w art. 713 § 1 k.p.c. prekluduje się możność rozszerzenia podstaw skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego.

2. Nie można (…) przyjmować (…) że wyrok uchybia praworządności na tej tylko podstawie, że rozstrzygnięcie nie jest zgodne z niektórymi przepisami prawa materialnego. Sąd polubowny w zasadzie nie jest w ogóle związany przepisami prawa materialnego. Obowiązany jest stosować takie bezwzględnie obowiązujące przepisy prawne, których naruszenie byłoby równoznaczne z pogwałceniem praworządności lub zasad współżycia społecznego.

Data wydania: 28-11-2000 | Sygnatura: IV CKN 171/00

Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego

id: 20181

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 2000 r. I CKN 1131/00

1. [M]ożliwość rozpoznania sporu przez sąd powszechny wyłączona jest tak długo, jak długo strony związane są zapisem na sąd polubowny. Kodeks postępowania cywilnego wyraźnie wymienia tylko dwie sytuacje, w których zapis na sąd polubowny traci moc (art. 702 § 1 i 707 § 2). Nie ulega jednak wątpliwości, że może to nastąpić również w innych wypadkach, a w szczególności w razie zawarcia pisemnej umowy rozwiązującej zapis.

2. [J]eżeli strony łączyła umowa kooperacji, w której zamieszczono klauzulę arbitrażową, to po wygaśnięciu ugody, poddającej dochodzenie konkretnej wierzytelności drodze przed sądami państwowymi, pozostaje ważny pierwotny zapis na sąd polubowny.

Data wydania: 15-12-2000 | Sygnatura: I CKN 1131/00

Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego, zapis na sąd polubowny

id: 20182

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 24 kwietnia 2001 r. I ACa 277/01

1. Zgodnie z postanowieniami art. 712 § 1 pkt 4 kpc orzeczenie Sądu polubownego może być uchylone gdy rozstrzygnięcie o żądaniach stron uchybia praworządności albo zasadom współżycia społecznego. Przepis ten statuuje klauzulę generalną stanowiącą normę krajowego porządku publicznego. Oznacza to, że naruszenie prawa materialnego, jego błędna wykładnia i wadliwe wskutek tego rozstrzygnięcia samo w sobie nie stanowi naruszenia zasady praworządności. Naruszenie przepisów prawa materialnego musi być tego rodzaju, że doprowadziło do wydania orzeczenia, które swoją treścią narusza podstawowe zasady państwa prawa, chodzi tu w szczególności o takie sytuacje gdy orzeczenie zostaje wydane przy zastosowaniu niedopuszczalnej z mocy samego prawa instytucji.

2. [M]ylna wykładnia prawa materialnego i inne uchybienia nie spełniające powyższych wymogów nie mogą skutkować przyjęcia, że zostały spełnione przesłanki skargi przewidziane w art. 712 § 1 pkt 4 kpc.

Data wydania: 24-04-2001 | Sygnatura: I ACa 277/01

Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego, wyrok sądu polubownego

id: 20281

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 października 2001 r. IV CKN 139/01

1. [I]stotą instytucji zapisu na sąd polubowny jest poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego. Jeżeli umowa nie przewiduje dla sądu polubownego funkcji rozstrzygania sporu, to tego rodzaju zapis nie stanowi zapisu na sąd polubowny, do którego znajdują zastosowanie przepisy art. 697 – 715 k.p.c.

2. Umowa o poddanie sporu właściwości sądu polubownego, w której funkcja „rozstrzygania” sądu polubownego miałaby polegać wyłącznie na prowadzeniu mediacji w celu zawarcia przez strony ugody, nie jest zapisem na sąd polubowny.

Data wydania: 11-10-2001 | Sygnatura: IV CKN 139/01

Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny

id: 20185

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 2002 r. II CKN 1143/00

1. Nie ma wątpliwości, że umowę o poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego (zapis na sąd polubowny) strona może zawrzeć nie tylko osobiście, ale może to uczynić przez pełnomocnika.

2. [W] każdym wypadku, w zakresie nie unormowanym w art. 697 i 698 k.p.c., do zapisu na sąd polubowny dopuszcza się stosowanie (bezpośrednie, ewentualnie "subsydiarne") przepisów kodeksu cywilnego. Do pełnomocnictwa obejmującego umocowanie do uczynienia zapisu na sąd polubowny mają więc zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego o przedstawicielstwie (art. 95 – 109).

3. Artykuł 98 k.c. nie rozstrzyga, czy czynienie zapisów na sąd polubowny jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu. Dopiero uznanie, że uczynienie zapisu na sąd polubowny jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu, uzasadniałoby przyjęcie, że do umocowania do dokonania tej czynności nie wystarcza pełnomocnictwo ogólne. Ponieważ ustawa nie wymaga pełnomocnictwa do uczynienia indywidualnie określonego zapisu na sąd polubowny (pełnomocnictwa szczególnego), wystarczałoby pełnomocnictwo obejmujące umocowanie do czynienia zapisów na sąd polubowny (pełnomocnictwo rodzajowe).

Data wydania: 05-02-2002 | Sygnatura: II CKN 1143/00

Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny

id: 20186

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2002 r. III CZP 8/02

1. Zapis na sąd polubowny jest umową o poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego (art. 698 § 1 k.p.c.), której najdonioślejszą konsekwencją jest wyłączenie sprawy spod orzecznictwa sądu państwowego (art. 697 § 2 k.p.c.). Umowa ta dotyczyć może zarówno sporu już zaistniałego (nazywana jest wówczas „kompromisem”), jak i sporów mogących wyniknąć w przyszłości z oznaczonego stosunku prawnego (nazywana jest wówczas klauzulą arbitrażową, z reguły przyjmuje bowiem postać klauzuli zamieszczonej w tzw. umowie głównej).

2. [W]ażność klauzuli arbitrażowej oceniać należy autonomicznie. Zapis na sąd polubowny, także wówczas, gdy zamieszczony jest w postaci klauzuli w umowie „głównej”, nie jest postanowieniem umowy obligacyjnej, a więc jego skuteczność jest rozpatrywana samodzielnie. Kwestia ta jest postrzegana pod tym względem podobnie, jak przy umowie o jurysdykcję, której przypisuje się charakter autonomiczny, niezależnie od tego, że została ona zawarta w tekście samej umowy „głównej”.

3. [O]cena istnienia umocowania pełnomocnika do sporządzenia zapisu na sąd polubowny powinna być dokonywana niezależnie od oceny istnienia umocowania tego pełnomocnika do dokonania czynności prawnej, będącej źródłem stosunku prawnego, który (a ściśle, spory z niego wynikłe) ma być poddany kompetencji sądu polubownego. Konsekwentnie, ocena skuteczności pełnomocnictwa do dokonania zapisu pozostanie niezależna od oceny skuteczności pełnomocnictwa do zawarcia umowy „głównej”, i ustalenie, że pełnomocnik był odpowiednio umocowany do zawarcia tej umowy, nie będzie przesądzające dla oceny, czy był również należycie umocowany do tego, by spory wynikłe z tej umowy poddać w imieniu mocodawcy kompetencji sądu polubownego, a tym samym wyłączyć je definitywnie spod kompetencji sądu państwowego.

4. [Z]apis na sąd polubowny to akt wywierający bezpośredni wpływ na sposób realizacji ochrony prawnej przysługującej stronie. Ranga tego zapisu na sąd polubowny i jego skutki procesowe są więc tak poważne, że jego dokonanie należy traktować jako czynność przekraczającą zakres zwykłego zarządu. Jego skutki mają charakter prawnoprocesowy, kształtują bowiem sytuację procesową strony związanej zapisem. Wpływ zapisu na sposób dochodzenia ochrony prawnej jest w swej istocie zawsze taki sam, gdyż zawsze powoduje uchylenie kompetencji sądu państwowego. Te cechy zapisu na sąd polubowny, przy uwzględnieniu jego autonomicznego charakteru, uzasadniają stwierdzenie, że zapis na sąd polubowny jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu. Taka kwalifikacja jest korzystna z punktu widzenia pewności obrotu oraz jasności kryteriów stosowanych przy ocenie skuteczności pełnomocnictw.

5. Skoro zapis na sąd polubowny jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu, do jego sporządzenia nie jest wystarczające pełnomocnictwo ogólne. Zawarcie przez pełnomocnika umowy poddającej spór rozstrzygnięciu sądu polubownego wymaga zatem tzw. pełnomocnictwa rodzajowego, a więc określającego rodzaj czynności objętej umocowaniem, jak też może być dokonane przez pełnomocnika dysponującego upoważnieniem do tej konkretnej czynności.

Data wydania: 08-03-2002 | Sygnatura: III CZP 8/02

Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny

id: 20187

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 2002 r. IV CKN 844/00

1. Postępowanie przed sądem powszechnym, toczące się ze skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego ma charakter formalny, co wyraża się między innymi w ograniczeniu podstaw skargi (art. 712 § 1 k.p.c.), terminu jej złożenia (art. 713 § 1 i 2 k.p.c.) oraz związaniu sądu podstawami skargi o wznowienie, przy dopuszczeniu brania z urzędu pod rozwagę czy wyrok nie uchybia zasadom praworządności lub zasadom współżycia społecznego (art. 714 k.p.c.). Konsekwentnie wykładnia powyższych przepisów musi mieć charakter ścisły.

2. Skarga o uchylenie wyroku polubownego stanowi szczególną czynność procesową o charakterze dewolutywnym. Winna ona odpowiadać wymogom formalnym pisma procesowego (art. 126 k.p.c.) oraz wskazywać podstawę i jej uzasadnienie (art. 714 k.p.c. a contrario). Istnienia podstawy nie można domniemywać. Działanie sądu, polegające na interpretacji motywów skargi zmierzające do przypisania innej – jak wskazana wprost – podstawy oznaczałoby zastępowanie strony w wypełnianiu jej obowiązków procesowych. Zagrażałoby nadto dowolnością ocen, które nie musiałyby się pokrywać ze stanowiskiem wnoszącego skargę. Z tych przyczyn uznać je należy za niedopuszczalne.

3. Pojęcia praworządność i zasady współżycia społecznego nie są tożsame. Zaliczenie ich do jednej kategorii normatywnej klauzul generalnych nie oznacza dopuszczalności zamiennego stosowania i przypisywania tej samej treści.

Data wydania: 12-03-2002 | Sygnatura: IV CKN 844/00

Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego

id: 20188

Wyrok Sądu Najwyższego z 11 kwietnia 2002 r. III CKN 492/01

1. Z istoty skargi o uchylenie wyroku Sądu polubownego wynika, że sąd powszechny, właściwy do rozpoznania skargi, nie może rozpoznawać merytorycznej istoty sporu, ponieważ przy rozpoznaniu sprawy i wyrokowaniu sąd polubowny nie jest związany przepisami ani prawa materialnego, ani prawa formalnego, byle tylko nie naruszył praworządności i zasad współżycia. Oznacza to, że sąd powszechny nie bada, czy wyrok sądu polubownego nie pozostaje w sprzeczności z prawem materialnym i czy znajduje oparcie w faktach przytoczonych w wyroku, jak również, czy fakty te zostały prawidłowo ustalone. Sąd powszechny rozpoznaje sprawę tylko z punktu widzenia przyczyn uchylenia wyroku, wymienionych wyczerpująco w art. 712 k.p.c.

2. [Z]aniechanie przez Sąd polubowny, z naruszeniem art. 484 § 2 k.c., zmniejszenia kary umownej może stanowić uzasadnioną podstawę do uchylenia wyroku tego sądu, jeżeli doprowadziło w swym wyniku do rozstrzygnięcia jawnie godzącego w zasady współżycia społecznego. Ubliża zaś tym zasadom wyrok Sądu polubownego, zasądzający oczywiście rażąco wygórowaną karę umowną.

Data wydania: 11-04-2002 | Sygnatura: III CKN 492/01

Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego

id: 20189

do góry