english
drukuj wszystkie orzeczenia drukuj wyniki wyszukiwania

wyszukiwanie

szukaj w zakresie

orzecznictwo

znalezione orzeczenia: 507
sortowanie: najnowsze / najstarsze

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 28 października 2022 r. I AGa 332/21

1. [W]yznaczanie stronom terminu do składania wniosków dowodowych w określonym terminie pod rygorem pominięcia spóźnionych dowodów i twierdzeń nie może być traktowane jako naruszenie praw strony do dowodzenia swych twierdzeń.

2. Dokonując oceny, czy w postępowaniu przed sądem polubownym strona została pozbawiona możności ochrony swych praw, należy zbadać przebieg postępowania arbitrażowego, mając jednocześnie na uwadze, że sąd powszechny nie jest władny badać zapadłego rozstrzygnięcia co do meritum, a także, że dokonując zapisu na sąd polubowny strony świadomie rezygnują z poddania się rygorom obowiązującym w postępowaniu przed sądem powszechnym.

3. Niepozbawione jest słuszności twierdzenie, że przyjmując zapis na sąd polubowny strony samoograniczają swoje konstytucyjne i konwencyjne prawo do sądu.

4. Pozbawienie strony możności ochrony swych praw w postępowaniu przed sądem polubownym ma miejsce wówczas, gdy naruszona zostaje zasada równości stron, jedna ze stron nie zostaje wysłuchana i nie ma możliwości ustosunkowania się do dowodów i twierdzeń przedstawianych przez stronę przeciwną. Dlatego też nie można utożsamiać każdego przypadku niedopuszczenia przez sąd polubowny dowodów wnioskowanych przez stronę z pozbawieniem jej możliwości obrony. Takie pozbawienie ma bowiem miejsce dopiero wówczas, gdy strona nie ma żadnej możliwości przedstawienia i wykazania własnych racji (…). Sąd polubowny jest uprawniony do odmowy uwzględnienia wniosków dowodowych stron i taka decyzja procesowa nie daje jeszcze podstaw do uznania, że dochodzi do pozbawienia możności obrony.

5. [N]ie można przyjmować, że wyrok sądu polubownego uchybia klauzuli porządku publicznego na tej tylko podstawie, że rozstrzygnięcie nie jest zgodne z niektórymi przepisami prawa materialnego.

6. Same ewentualne nieprawidłowości w zastosowaniu art. 484 § 2 k.c. przez sąd polubowny nieprowadzące do sprzeczności wydanego przez niego wyroku z podstawowymi zasadami porządku prawnego nie mogą mieć znaczenia w sprawie o uchylenie tego wyroku (…).

Data wydania: 28-10-2022 | Sygnatura: I AGa 332/21

Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego, zapis na sąd polubowny

id: 20642

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 października 2022 r. II CSKP 470/22

1. [Z]apis na sąd polubowny jest umową, do której wykładni zastosowanie znajdują dyrektywy określone w art. 65 k.c. (…).

2. Oznaczenie stałego sądu polubownego lub wyrażenie woli przekazania sprawy sądowi powołanemu ad hoc stanowi essentialium negotii klauzuli arbitrażowej, a ten brak skutkuje nieważnością zapisu lub jego niewykonalnością, którą należy badać a casu ad casum.

3. Zapis na sąd polubowny niejasny, sprzeczny wewnętrznie, który nie pozwala ustalić w drodze wykładni sądu polubownego wybranego przez strony, należy traktować jako niewykonalny.

4. [W]yłączona jest konwersja w drodze wykładni niewykonalnego lub nieważnego zapisu na stały sąd polubowny w skuteczny zapis na sąd polubowny ad hoc. Zawarcie zapisu na stały sąd polubowny jest bowiem zwykle podyktowane właściwościami konkretnej instytucji arbitrażowej, brak zatem podstaw do przyjęcia założenia, że zapis na sąd polubowny ad hoc może pełnić funkcję zastępczą dla umowy o poddanie sporu do rozstrzygnięcia konkretnej instytucji arbitrażowej (…).

5. W procesie wykładni zapisu na sąd polubowny sąd nie może się uchylić od wskazania, jaki sąd polubowny ma rozpoznać sprawę. Ewentualna niewykonalność tego zapisu otwiera bowiem drogę do rozpoznania sprawy przez sąd powszechny (art. 1165 § 2 k.p.c.).

6. Dominuje (…) pogląd, że zawarcie zapisu na sąd polubowny nie wyłącza wniesienia sprawy do sądu państwowego o zawezwanie do próby ugodowej.

Data wydania: 27-10-2022 | Sygnatura: II CSKP 470/22

Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny

id: 20639

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 26 października 2022 r. V AGa 163/22

1. Tylko w sytuacji, gdy dokonana przez sąd państwowy ocena skutków wyroku sądu polubownego w relacji do podstawowych zasad porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej będzie rażąco i oczywiście błędna, możliwe jest uwzględnienie skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego opartej na zarzucie naruszenia art. 1206 § 2 pkt 2 k.p.c. Przy stosowaniu klauzuli porządku publicznego nie chodzi o to, aby oceniane orzeczenie było zgodne ze wszystkimi wchodzącymi w grę bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa, lecz o to, czy wywarło ono skutek sprzeczny z podstawowymi zasadami krajowego porządku prawnego.

2. Sąd Apelacyjny badając zasadność skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego nie może takiego wyroku zmienić, a jedynie oddalić skargę lub uchylić zaskarżony wyrok.

3. [P]odstawę uchylenia wyroku sądu polubownego mogą stanowić (…) kwalifikowane naruszenia prawa materialnego lub procesowego, które sprowadzają się do tego, że wyrok jest nie do pogodzenia z normami prawa uznanymi za fundamentalne dla funkcjonowania systemu prawnego jako takiego. Dlatego też sama tylko nieprawidłowa wykładnia prawa materialnego ani też jego niewłaściwe zastosowanie przez sąd polubowny nie uzasadnia uwzględnienia skargi nawet jeśli doszłoby do naruszenia przepisów bezwzględnie obowiązujących (…).

4. [O]cena, czy orzeczenie nie uchybia podstawowym zasadom porządku prawnego powinna być formułowana w sposób zawężający i na gruncie okoliczności faktycznych danej sprawy.

Data wydania: 26-10-2022 | Sygnatura: V AGa 163/22

Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego

id: 20634

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 września 2022 r. II CSKP 709/22

1. W toku postępowania wywołanego skargą o uchylenie wyroku sądu polubownego rolą sądu powszechnego nie jest badanie zgodności wyroku sądu polubownego z właściwym w sprawie prawem materialnym. Zadaniem tego sądu jest jedynie zbadanie, czy w sprawie nie wystąpiła ustawowa podstawa do uchylenia tego wyroku (…).

2. Sąd państwowy, rozpoznając skargę o uchylenie wyroku sądu polubownego, bada jedynie okoliczności wskazane w art. 1206 § 1 k.p.c., jeżeli skarżący się na nie powoła, a z urzędu okoliczności określone w art. 1206 § 2 k.p.c. (…).

3. Wyrok sądu polubownego podlega uchyleniu na podstawie klauzuli porządku publicznego, gdy naruszenie prawa materialnego przez sąd polubowny prowadzi do następstw niedających się pogodzić z podstawowymi zasadami polskiego porządku prawnego, tj. do skutków sprzecznych w sposób oczywisty i rażący z tymi zasadami - choćby tylko jedną z nich (…).

Data wydania: 13-09-2022 | Sygnatura: II CSKP 709/22

Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego

id: 20640

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 lipca 2022 r. II CSKP 349/22

1. [N]ie można przyjmować, że wyrok sądu polubownego uchybia klauzuli porządku publicznego na tej tylko podstawie, że rozstrzygnięcie nie jest zgodne z niektórymi przepisami prawa materialnego (…). Należy stwierdzić, iż naruszenie prawa materialnego tylko wtedy będzie można uznać za podstawę uchylenia wyroku sądu polubownego, kiedy naruszyło konstytucyjną zasadę państwa prawnego (art. 2 Konstytucji RP). (…) wniosek w postaci naruszenia zasad porządku prawnego jest uzasadniony, gdy skutek wyroku sądu polubownego godzi w podstawowe zasady państwa i prawa (art. 1206 § 2 pkt 2 k.p.c. (…)).

2. "[K]lauzula porządku publicznego", jak każda klauzula generalna, jest niedookreślona, co pozostawia sądowi orzekającemu w konkretnej sprawie dużą dyskrecjonalność, niemniej na jej podstawie kontrola elementów składających się na orzeczenie sądu polubownego nie może przybierać rozmiarów właściwych kontroli merytorycznej (zasadności) takiego orzeczenia. Zakaz kontroli merytorycznej (zasadności) takiego orzeczenia związany jest z istotą stosowania klauzuli porządku publicznego. Przy jej stosowaniu nie chodzi bowiem o to, aby oceniane orzeczenie było zgodne ze wszystkimi wchodzącymi w grę bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa, lecz o to, czy wywarło ono skutek sprzeczny z podstawowymi zasadami krajowego porządku prawnego.

3. Procesowy porządek publiczny może być podstawą oceny wyroku sądu polubownego w dwóch aspektach. Po pierwsze, ocenie podlega zgodność procedury, która doprowadziła do wydania wyroku sądu polubownego z podstawowymi procesowymi zasadami porządku prawnego. Po drugie, ocenie podlegają skutki wyroku arbitrażowego z punktu widzenia ich zgodności z procesowym porządkiem publicznym, tj. czy dają się one pogodzić z systemem prawa procesowego, np. czy nie naruszają powagi rzeczy osądzonej, praw osób trzecich (…).

4. Sąd państwowy, rozpoznając skargę o uchylenie wyroku sądu polubownego, nie bada sprawy merytorycznie, bada jedynie okoliczności wskazane w art. 1206 § 1 k.p.c., jeżeli skarżący się na nie powoła, a z urzędu okoliczności określone w art. 1206 § 2 k.p.c. (…).

Data wydania: 08-07-2022 | Sygnatura: II CSKP 349/22

Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego

id: 20627

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości (wielka izba) z dnia 20 czerwca 2022 r., C-700/20, London Steam-Ship

1. Artykuł 34 pkt 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych należy interpretować w ten sposób, że wyrok wydany przez sąd państwa członkowskiego i powtarzający treść orzeczenia arbitrażowego nie stanowi orzeczenia w rozumieniu tego przepisu, jeżeli orzeczenie prowadzące do skutku równoważnego skutkowi tego orzeczenia arbitrażowego nie mogłoby zostać wydane przez sąd tego państwa członkowskiego bez naruszenia przepisów i podstawowych celów tego rozporządzenia, w szczególności względnej skuteczności klauzuli arbitrażowej umieszczonej w rozpatrywanej umowie ubezpieczenia i norm dotyczących zawisłości sporu ujętych w art. 27 tego rozporządzenia, przy czym wyrok ten nie może w tym przypadku stać na przeszkodzie we wspomnianym państwie członkowskim uznaniu orzeczenia wydanego przez sąd w innym państwie członkowskim.

2. Artykuł 34 pkt 1 rozporządzenia nr 44/2001 należy interpretować w ten sposób, że przy założeniu, iż art. 34 pkt 3 tego rozporządzenia nie ma zastosowania do wyroku powtarzającego treść orzeczenia arbitrażowego, nie można odmówić uznania lub wykonania orzeczenia pochodzącego z innego państwa członkowskiego z powodu sprzeczności z porządkiem publicznym na tej podstawie, że orzeczenie to naruszałoby powagę rzeczy osądzonej przysługującą temu wyrokowi.

3. [P]onieważ rozporządzenie nr 1215/2012 uchyliło i zastąpiło rozporządzenie nr 44/2001, które z kolei zastąpiło Konwencję z dnia 27 września 1968 r. o jurysdykcji i wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych (…), zmienioną późniejszymi konwencjami dotyczącymi przystąpienia nowych państw członkowskich do tej konwencji, dokonana przez Trybunał wykładnia przepisów jednego z tych instrumentów prawnych obowiązuje także w odniesieniu do przepisów pozostałych instrumentów, jeżeli przepisy te można uznać za im równoważne (…).

Data wydania: 20-06-2022 | Sygnatura: C-700/20

Zagadnienia kluczowe: wyrok sądu polubownego

id: 20625

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 2 lutego 2022 r. V AGa 67/21

Przy stosowaniu kryterium w postaci klauzuli porządku publicznego nie chodzi o to, aby oceniane orzeczenie było zgodne ze wszystkimi wchodzącymi w grę bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa, lecz o to, czy wywarło ono skutek sprzeczny z podstawowymi zasadami krajowego porządku prawnego (…).

Data wydania: 02-02-2022 | Sygnatura: V AGa 67/21

Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego

id: 20643

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości (wielka izba) z dnia 25 stycznia 2022 r., C-638/19 P

[A]rt. 267 i 344 TFUE należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie postanowieniu zawartemu w umowie międzynarodowej zawartej między dwoma państwami członkowskimi, zgodnie z którym inwestor z jednego z tych państw członkowskich może, w przypadku sporu dotyczącego inwestycji w drugim państwie członkowskim, wszcząć postępowanie przeciwko temu ostatniemu państwu członkowskiego przed sądem arbitrażowym, którego właściwość państwo to zobowiązało się uznać (…).

Data wydania: 25-01-2022 | Sygnatura: C-638/19 P

Zagadnienia kluczowe: arbitraż inwestycyjny, właściwość sądu polubownego, zapis na sąd polubowny

id: 20623

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości (wielka izba) z dnia 26 października 2021 r., C-109/20, Rzeczpospolita Polska p. PL Holdings Sarl

Artykuły 267 i 344 TFUE należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie przepisom krajowym pozwalającym państwu członkowskiemu na zawarcie z inwestorem z innego państwa członkowskiego zapisu na sąd polubowny ad hoc umożliwiającego kontynuowanie postępowania arbitrażowego wszczętego na podstawie klauzuli arbitrażowej o treści identycznej z treścią tego zapisu, która to klauzula znajduje się w umowie międzynarodowej zawartej między tymi dwoma państwami członkowskimi i jest nieważna z powodu sprzeczności ze wspomnianymi artykułami.

Data wydania: 26-10-2021 | Sygnatura: C-109/20

Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny

id: 20607

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 24 września 2021 r. V AGa 408/20

1. [U]chylenie wyroku sądu polubownego może nastąpić wyłącznie z przyczyn wymienionych w art. 1206 k.p.c. (…).

2. [S]ąd państwowy nie może w ramach postępowania o uchylenie rozpoznawać merytorycznie sporu między stronami postępowania arbitrażowego.

3. [O]cena, czy orzeczenie nie uchybia podstawowym zasadom porządku prawnego, powinna być formułowana w sposób zwężający; do konkluzji pozytywnej można dojść tylko wtedy, gdy skutki orzeczenia sądu polubownego prowadziłyby do istotnego naruszenia tych zasad (…).

4. [O] zgodności czy niezgodności wyroku sądu polubownego z podstawowymi zasadami porządku prawnego rozstrzyga treść tego wyroku, nie można natomiast dokonywać takiej oceny na podstawie faktów i dowodów nieznanych sądowi polubownemu.

5. [I]stnieje bardzo duża autonomia postępowania polubownego, całkowicie zgodna z zamierzeniami ustawodawcy, wybitnie ograniczająca możliwości kontrolne sądu powszechnego. Podstawowym celem tej regulacji prawnej jest szybkość postępowania w załatwieniu sporów cywilnoprawnych, a nie tworzenie dodatkowej fazy postępowania przedsądowego. Strony decydujące się na poddanie sporu sądowi polubownemu muszą się więc liczyć z tymi uwarunkowaniami polegającymi także na nikłej kontroli zewnętrznej jego wyroków.

6. Procesowy porządek publiczny może być podstawą oceny wyroku sądu polubownego w dwóch aspektach. Po pierwsze, ocenie podlega zgodność procedury, która doprowadziła do wydania wyroku sądu polubownego, z podstawowymi procesowymi zasadami porządku prawnego, a po drugie, skutki wyroku arbitrażowego z punktu widzenia ich zgodności z procesowym porządkiem publicznym, tj. czy dają się one pogodzić z systemem prawa procesowego, np. czy nie naruszają powagi rzeczy osądzonej, praw osób trzecich (…).

7. W orzecznictwie do podstawowych zasad porządku prawnego zaliczono m.in. zasadę odpowiedzialności cywilnej za wyrządzoną szkodę (…), zasadę restytucyjnego charakteru odpowiedzialności odszkodowawczej (…), zasadę pacta sunt servanda (…), zasadę wolności gospodarczej i swobodę umów, zasadę sprawiedliwości kontraktowej (…), zasadę ochrony praw majątkowych (…), zasadę autonomii woli stron i równości podmiotów (…).

Data wydania: 24-09-2021 | Sygnatura: V AGa 408/20

Zagadnienia kluczowe: postępowanie przed sądem polubownym, skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego

id: 20606

do góry