1. [P]ostanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie o odrzuceniu zażalenia na postanowienie Sądu pierwszej instancji oddalające wniosek o stwierdzenie wykonalności orzeczenia [sądu zagranicznego – wstawienie własne] nie rozstrzyga o zasadności wniesionego zażalenia. Należy zatem przyjąć, aprobując tym samym stanowisko Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, że postanowienie Sądu Apelacyjnego nie należy do orzeczeń wydanych w następstwie środka zaskarżenia w rozumieniu art. 41 Konwencji lugańskiej i nie może być na podstawie tego przepisu zaskarżone skargą kasacyjną.

2. [N]ależy uznać, że analizowane postanowienie Sądu drugiej instancji odrzucające zażalenie mieściło się wśród orzeczeń podlegających zaskarżeniu zażaleniem do Sądu Najwyższego na podstawie art. 3941 § 2 k.p.c.

3. [W] zakresie stwierdzania wykonalności orzeczenia, objętego zakresem konwencji [lugańskiej – wstawienie własne], zasadniczo nie stosuje się odpowiednich przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Niemniej jednak trafnie stwierdzono w piśmiennictwie, że ze względu na to, iż zawarta w Konwencji regulacja postępowania o stwierdzenie wykonalności nie ma charakteru wyczerpującego, przepisy prawa krajowego w zakresie postępowania cywilnego można stosować w takim zakresie, w jakim Konwencja wyraźnie do nich odsyła lub w odniesieniu do pewnych, szczegółowych zagadnień, których Konwencja w ogóle nie reguluje, pozostawiając je w sposób dorozumiany do unormowania prawu państwa wykonania.

4. [S]karga kasacyjna przysługuje tylko na postanowienia sądu apelacyjnego w przedmiocie wykonalności. Do stwierdzenia wykonalności orzeczeń podlegających Konwencji lugańskiej przytoczony przepis [art. 1151 § 2 k.p.c. – wstawienie własne] nie może jednak mieć zastosowania (…) Konwencja w sposób wyłączny reguluje zaskarżalność orzeczeń merytorycznych do sądu trzeciej instancji, wyłączając tym samym – jako akt prawny wyższego rzędu – możliwość stosowania przepisów krajowych.

Zgodnie z art. 1146 § 1 pkt 4 k.p.c., sprawa została wszczęta „przed sądem polskim powołanym do jej rozstrzygnięcia”. Określenie „sąd polski” w rozumieniu tego przepisu oznacza, że istnieje jurysdykcja krajowa sądów polskich do rozstrzygnięcia danej sprawy, niezależnie od tego, czy konkretny sąd polski, do którego wniesiono powództwo, jest właściwy rzeczowo bądź miejscowo.

1. [N]ie jest dopuszczalne dokonywanie wykładni rozszerzającej przepisu art. 698 § 1 i 2 kpc.

2. [J]eżeli umowa nie przewiduje dla sądu polubownego funkcji rozstrzygnięcia sporu, to tego rodzaju zapis nie stanowi zapisu na sąd polubowny.

3. [Z]apis na sąd polubowny może podlegać regułom wykładni według zasad określonych w art. 65 k.c.

1. Samo (…) zgłoszenie zarzutu istnienia zapisu na sąd polubowny nie może w żadnym wypadku stanowić podstawy odrzucenia pozwu. Dla wywołania takiego skutku zarzut musi być zasadny, co podlega ocenie sądu.

2. [R]zeczą sądu jest wyjaśnienie, czy rozstrzygnięcie sprawy należy do sądu polubownego, co obejmuje również ocenę ważności zapisu.

1. Elementy konstrukcyjne wyroku sądu polubownego określa art. 708 § 1 k.p.c., będący przepisem bezwzględnie obowiązującym. Do elementów tych należy m.in. rozstrzygnięcie o żądaniach stron (art. 708 § 1 pkt 4 k.p.c.). W konsekwencji przyjąć trzeba, że każde orzeczenie sądu polubownego zawierające wskazane elementy, w tym rozstrzygające o żądaniach stron, stanowi wyrok sądu polubownego w rozumieniu przepisów księgi trzeciej k.p.c., niezależnie od formy nadanej mu przez sąd polubowny.

2. Sąd Najwyższy w swoim orzecznictwie wielokrotnie podkreślał, że o rodzaju środka odwoławczego powinien decydować przedmiot rozstrzygnięcia, a nie postać, jaką sąd nadał wydanemu orzeczeniu. (…) Pogląd ten odnosi się również do orzeczeń sądu polubownego.

Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie poglądem skarga kasacyjna na postanowienie sądu II instancji w przedmiocie wyznaczenia arbitra nie przysługuje i byłaby ona niedopuszczalna.

1. Zapis na sąd polubowny, także wówczas, gdy zamieszczony jest w postaci klauzuli w umowie „głównej”, nie jest postanowieniem umowy obligacyjnej, a więc jego skuteczność jest rozpatrywana samodzielnie.

2. [D]o dokonania zapisu na Sąd polubowny wystarczające jest pełnomocnictwo rodzajowe (określające rodzaj czynności, do których umocowany jest pełnomocnik) bądź w przypadku, gdy dokonanie zapisu na Sąd polubowny może być uznane za czynność mieszczącą się w ramach zwykłego zarządu – pełnomocnictwo ogólne.

3. [R]anga umowy arbitrażowej dotyczącej konkretnego stosunku prawnego jest odzwierciedleniem rangi stosunku prawnego, którego zapis dotyczy. Nie ma żadnych podstaw do uznania, że umowne wyłączenie właściwości sądów powszechnych nawet w przypadku sprawy drobnej w stosunku do przedmiotu działalności przedsiębiorstwa przekracza zakres zwykłego zarządu. Takie założenie utrudniałoby stronom możliwość poddania sporu właściwości sądu polubownego, co nie byłoby zgodne z wymogami obrotu gospodarczego. Sprawiałoby także niepewność w zakresie obrotu. Podobnie zapis na sąd polubowny może zostać zawarty na podstawie pełnomocnictwa rodzajowego, które powinno określać, rodzaj czynności prawnej objętej umocowaniem, oraz jej przedmiot. W przypadku gdy rodzaj czynności prawnej nie został w sposób wyraźny określony, dla ustalenia rzeczywistej woli reprezentowanego mają zastosowanie reguły interpretacyjne obowiązujące przy tłumaczeniu oświadczeń woli (art. 56 i 65 kc).

4. Zgodnie z art. 712 § 1 pkt 3 kpc strona może żądać uchylenia wyroku sądu polubownego, jeżeli nie zachowano trybu postępowania przed sądem polubownym ustalonego przez strony lub przepisów ustawy, w szczególności przepisów o składzie sądu, głosowaniu, wyłączeniu sędziego i o wyroku. Nie mogło dojść do naruszenia trybu postępowania ustalonego przez strony, skoro – jak twierdzi sam apelujący – strony nie ustaliły żadnego trybu postępowania. Dopiero ustalenie w umowie trybu postępowania stwarza dla arbitrów obowiązek jego przestrzegania z takim rygorem, że jego naruszenie może prowadzić do uchylenia wyroku sądu polubownego (art. 705 § 1 i art. 712 § 1 pkt 2 kpc). W innym przypadku sąd polubowny stosuje taki tryb postępowania, jaki uzna za właściwy (art. 705 § 2 kpc).

1. Sformułowanie zawarte w art. 1146 § 1 pkt 5 k.p.c. nie może (…) być rozumiane jako wymaganie, aby orzeczenie sądu zagranicznego było całkowicie zgodne ze wszystkimi wchodzącymi w rachubę przepisami prawa polskiego, nawet z przepisami zawierającymi normy imperatywne. Ponadto, choć u podłoża stosowania klauzuli porządku publicznego leży kontrola elementów składających się na orzeczenie sądu zagranicznego, to jednak nie może ona przybierać rozmiarów właściwych kontroli merytorycznej (zasadności) zagranicznego orzeczenia.

2. [J]eżeli orzeczenie sądu zagranicznego jest wyrazem zastosowania instytucji prawnej znanej prawu polskiemu, to takiego orzeczenia nie sposób postrzegać w kategoriach niezgodności z podstawowymi zasadami porządku prawnego, a w konsekwencji przepis art. 1146 § 1 pkt 5 k.p.c. nie może stanowić przeszkody do uznania orzeczenia sądu zagranicznego.

3. Przepis art. 1146 § 1 pkt 6 k.p.c. czyni (…) przesłanką uznania orzeczenia sądu zagranicznego brak istotnej różnicy między zastosowanym przez ten sąd prawem obcym a mającym być zastosowanym prawem polskim, natomiast zakresem przedmiotowym tej przesłanki nie jest już objęta ocena prawidłowości zastosowania prawa obcego przez sąd zagraniczny.

1. Nie można (…) czynić sądowi powszechnemu zarzutu naruszenia przepisów prawa materialnego - art. 353¹ k.c. i 65 § 2 k.c., skoro zgodnie z utrwalonym już od lat poglądem judykatury (…) jego rolą nie było ponowne merytoryczne rozpoznanie sprawy, wcześniej rozstrzygniętej przez sąd polubowny, lecz dokonanie oceny zasadności skargi w świetle wskazanych w niej przesłanek z art. 712 § 1 pkt 4 k.p.c.

2. [P]owoływanie się przez skarżącego na przesłanki z art. 712 § 1 pkt 4 k.p.c. tj. uchybienia praworządności wymaga wykazania, że prawo materialne zostało przez sąd polubowny naruszone, a nadto, że uchybień jest tak wiele i takiej wagi, że godzi to w naczelne zasady prawa.

3. Niewątpliwie do naczelnych zasad prawa cywilnego należy wyrażona w art. 353¹ k.c. zasada swobody umów, dająca stronom możliwość ułożenia stosunku prawnego według swojego uznania, byleby tylko jego treść lub cel nie były sprzeczne z naturą tego stosunku, ustawą, zasadami współżycia społecznego.

1. Wadliwość wyroku sądu polubownego polegająca na tym, że uchybia on praworządności musi wynikać z samej treści takiego orzeczenia, a nie z naruszeń przepisów o postępowaniu przed tym sądem. Te ostatnie mogą ewentualnie usprawiedliwiać inną przyczynę uchylenia wyroku sądu polubownego.

2. Minimalne wymagania, jakie spełniać muszą motywy wyroku sądu polubownego, określone zostały w art. 708 § 1 pkt 5 k.p.c. Do uznania ich za spełnione wystarczy, jeżeli można z nich wywnioskować, jakimi przesłankami kierował się sąd polubowny rozstrzygając o żądaniach stron.

3. Nie można zgodzić się z zapatrywaniem (…), że nałożony na sąd polubowny obowiązek wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności niezbędnych do rozstrzygnięcia sprawy (art. 705 § 2 zd. 3 k.p.c.) realizuje się poprzez dokonanie oceny twierdzeń stron i wskazanie dlaczego jedne z nich uznaje się za słuszne, a innym odmawia takiego waloru. Przeprowadzenie powyższej oceny następuje na etapie wyrokowania, przy czym uzewnętrzniana jest ona w motywach podjętego rozstrzygnięcia. Wyjaśnianie istotnych w sprawie (niezbędnych) okoliczności następuje natomiast we wcześniejszej fazie postępowania i polega na wysłuchaniu stron, umożliwieniu im złożenia oświadczeń co do wniosków i twierdzeń strony przeciwnej oraz wyników postępowania dowodowego, wreszcie – przeprowadzeniu dowodów, jakie dla wyświetlenia okoliczności potrzebnych do rozstrzygnięcia sprawy są konieczne.