id: 20309

Skoro w myśl § 577/3 p. c. umowa o Sąd polubowny musi być zawarta na piśmie, to poprzednie ustne ustanowienie sędziów polubownych nie ma żadnego prawnego znaczenia i żadna wola stron nie może skuteczności umowy pisemnej przenieść na datę wcześniejszą. Przed pisemną umową ani Sąd polubowny, ani sędziowie nie istnieją, a zrzeczenie się nawet wyraźne zarzutu nieważności wyroku polubownego z tej przyczyny byłoby bezskuteczne (§§ 595 i 598 p. c.).

Orzeczenie Sądu Najwyższego

z dnia 13 stycznia 1931 r.

III 1 Rw 2277/30

Uzasadnienie:

Z podniesionych w rewizji powodów przyczyn rewizyjnych z § 503 L. 2 i 4 p. c. nie można ostatniej odmówić słuszności.

Sąd I wywiódł słusznie, że umowa pisemna na Sąd polubowny z dnia 23 lipca 1929 r. przyszła do skutku dopiero przed północą po jej podpisaniu (§ 886 k. c.), i że dopiero od tej chwili mogła wywołać skutki prawne. Zapatrywanie prawne Sądu II, że wola stron mogła w danym wypadku przenieść skuteczność umowy na chwilę wcześniejszą, przed rozpoczęciem postępowania polubownego, nie jest zgodne z ustawą.

Wola stron może być tylko tam skuteczna, gdzie ustawa nie podaje bezwzględnie wiążących przepisów. Skoro w myśl § 577/3 p. c. umowa o Sąd polubowny musi być zawarta na piśmie, to poprzednie ustne ustanowienie sędziów polubownych nie ma żadnego prawnego znaczenia i żadna wola stron nie może skuteczności umowy pisemnej przenieść na datę wcześniejszą. Przed pisemną umową ani Sąd polubowny, ani sędziowie nie istnieją, a zrzeczenie się nawet wyraźne zarzutu nieważności wyroku polubownego z tej przyczyny byłoby bezskuteczne (§§ 595 i 598 p. c.).

Ponieważ zostało ustalone, że sędziowie polubowni, gdy już byli sędziami polubownymi (po podpisaniu odnośnej umowy stron), nie dali posłuchu stronie powodowej, ani wogóle nie przeprowadzili żadnej rozprawy, wyrok Sądu polubownego jest bezskuteczny w myśl §§ 587/1 i 595 1. 2 p. c. 

Źródło: PPiA 1931, poz. 149