id: 20371

1. [P]ostanowienia (…) umowy (…) nie zawierają zapisu na sąd polubowny z uwagi na fakt, że nie przewidują dla sądu polubownego funkcji rozstrzygania sporu. Istotą instytucji zapisu na sąd polubowny jest ograniczenie roli sądów powszechnych w rozstrzyganiu sporów wynikających z określonego przez strony stosunku prawnego. Ograniczenie to polega na poddaniu kontroli sądu powszechnego wyroku sądu polubownego za pomocą instytucji skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego, opartej na enumeratywnie wymienionych w ustawie podstawach.

2. [I]stotą instytucji zapisu na sąd polubowny jest poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego. Jeżeli umowa nie przewiduje dla sądu polubownego funkcji rozstrzygania sporu to tego rodzaju zapis nie stanowi zapisu na sąd polubowny.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie

z dnia 21 kwietnia 2009 r.

VI ACa 1421/08

Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie:

SSA Małgorzata Manowska (przewodniczący, sprawozdawca)

SSA Ewa Śniegocka

SSO del. Jerzy Paszkowski

po rozpoznaniu w dniu 21 kwietnia 2009 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa C. K. przeciwko J. K. skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 23 lipca 2008 r. sygn. akt […]:

oddala apelację,

zasądza od J. K. na rzecz C. K. kwotę 900 (dziewięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Uzasadnienie.

Sąd Okręgowy w Warszawie zaskarżonym wyrokiem z dnia 23 lipca 2008 r. uchylił wyrok Piłkarskiego Sądu Polubownego Polskiego Związku Piłki Nożnej z dnia 13 listopada 2007 r. oraz wyrok tego Sądu z dnia 10 kwietnia 2007 r.

Sąd Okręgowy ustalił, że w dniu 20 kwietnia 2003 r. została zawarta umowa pomiędzy J. K., agentem piłkarzy licencjonowanym przez PZPN a C. K. zawodnikiem.

Na mocy tej umowy C. K. zobowiązał się, że tytułem wynagrodzenia za czynności wykonywane na podstawie tej umowy agent J.K. otrzyma prowizję wynoszącą w każdym roku obowiązywania kontraktu wynegocjowanego dla zawodnika przez agenta 10 procent wynagrodzenia brutto należnego w danym roku zawodnikowi.

W par. 10 ustęp 1 umowy strony zawarły zapis, że stosownie do art. 22 regulaminu FIFA dotyczącego agenta piłkarzy licencjonowanego przez FIFA wszelkie ewentualne spory pomiędzy stronami będą rozstrzygane przez PZPN. W par. 10 ustęp 2 umowy natomiast wskazano, że w razie braku lub niewykonania przez stronę decyzji organu wymienionego w ustępie 1 w terminie przewidzianym w statutach i regulaminach PZPN i FIFA, spór może być skierowany do rozstrzygnięcia przez właściwy sąd powszechny.

Uchwałą nr III/44 z dnia 21 marca 2005 r. w sprawie przyjęcia Regulaminu Piłkarskiego Sądu Polubownego PZPN wydaną na podstawie par. 54 ustęp 1 w związku z par. 33 lit 1 Statutu PZPN, Zarząd PZPN powołał Piłkarski Sąd Polubowny, działający w ramach Polskiego Związku Piłki Nożnej w Warszawie.

Art. 22 Regulaminu FIFA wskazuje, że w przypadku sporu pomiędzy menadżerem a zawodnikiem, klubem lub innym menadżerem, którzy są zarejestrowani w tej samej federacji, właściwa do rozstrzygnięcia jest narodowa federacja. Jest ona zobowiązana rozpoznać sprawę i wydać orzeczenie.

Piłkarski Sąd Polubowny PZPN w dniu 10 kwietnia 2007 r. wydał wyrok w sprawie […] z powództwa  J. K. przeciwko C. K.  zasądzając od  C. K.  na rzecz J. K. kwotę 208.616,48 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 11 października 2006 r. do dnia zapłaty. Powództwo oddalono co do kwoty 56.125,31 zł.

Sąd Polubowny w uzasadnieniu wyroku wskazał, że uznał się właściwy do rozpoznania sprawy, mając na uwadze zapis postanowienia art. 32 ustęp 1 uchwały nr 10/73 z dnia 10 sierpnia 2001 r. Prezydium Zarządu PZPN w sprawie licencji dla Menadżerów d.s. Piłkarzy. Sąd Polubowny wskazał także, że pomimo iż w umowie pomiędzy stronami nie została wprost określona jurysdykcja Piłkarskiego Sądu Polubownego PZPN, to wystarczające do uznania właściwości tego Sądu jest wskazanie w umowie na PZPN jako organ uprawniony do rozstrzygania sporów wynikających z tej umowy.

W dniu 23 maja 2007 r. C. K. wystąpił do Piłkarskiego Sądu Polubownego PZPN o ponowne rozpoznanie sprawy, zaskarżając wyrok z dnia 10 kwietnia w całości, zarzucając naruszenie art. 32 ustęp 1 uchwały nr 10/73 z dnia 10 sierpnia 2001 r. Prezydium Zarządu PZPN przez jego błędną wykładnię polegają na nietrafnym zakwalifikowaniu tego przepisu jako zapisu na sąd polubowny. Skarżący zarzucił również naruszenie art. 31 uchwały z 31 marca 2005 r. Zarządu PZPN.

Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy złożył również J. K.

Wyrokiem z dnia 13 listopada 2007 r. Piłkarski Sąd Polubowny PZPN oddalił wnioski stron o ponowne rozpatrzenie sprawy i zaskarżony wyrok utrzymał w mocy. W dniu 13 grudnia 2007 r. C. K. złożył skargę o uchylenie w całości wyroku wydanego przez Piłkarski Sąd Polubowny PZPN z dnia 13 listopada 2007 r., oraz o uchylenie w całości wyroku wydanego przez Piłkarski Sąd Polubowny PZPN z dnia 10 kwietnia 2007 r.

Sąd Okręgowy wskazał, że zgodnie z art. 1161 par. 1 k.p.c. poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego wymaga umowy stron, w której należy wskazać przedmiot sporu lub stosunek prawny, z którego spór wyniknął lub może wyniknąć /zapis na sąd polubowny/.

Zdaniem Sądu I instancji zapis zawarty w par. 10 umowy stron nie może być uznany za zapis na sąd polubowny. PZPN bowiem nie jest sądem polubownym. Ponadto umowa stron nie przewiduje dla sądu polubownego funkcji rozstrzygania sporu. Stąd skarga C.K. okazała się zasadna na podstawie art. 1206 par. 1 pkt 1 k.p.c.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego wniósł pozwany. W apelacji zarzucił:

naruszenie art. 1206 par. 1 pkt 1 k.p.c. polegające na przyjęciu, że w umowie stron z dnia 20 kwietnia 2003 r. nie było zapisu na sąd polubowny;

naruszenie art. 1161 par. 1 k.p.c. polegające na przyjęciu, że zawarta pomiędzy stronami umowa z dnia 20 kwietnia 2003 r. nie przewiduje dla sądu polubownego funkcji rozstrzygania sporu;

naruszenie art. 65 par. 1 i 2 k.c., polegające na zaniechaniu dokonania wykładni par. 10 umowy stron przez ustalenie jaki był zgodny zamiar stron i cel tego zapisu w umowie;

naruszenie art. 38 k.c. w związku z art. 38 ustęp 1 i art. 39 ustęp 3 ustawy z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 września 2005 r. oraz art. 42 par. 1 i art. 44 par. 1 Statutu PZPN przez uznanie, że PZPN nie może realizować swoich kompetencji jako sąd polubowny przez swój statutowy organ jurysdykcyjny w postaci stałego sądu polubownego;

w konkluzji skarżący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja nie ma uzasadnionych podstaw prawnych, a podniesione w niej zarzuty naruszenia prawa procesowego i materialnego nie zasługują na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy słusznie uznał, że postanowienia par. 10 umowy z dnia 20 kwietnia 2003 r. nie zawierają zapisu na sąd polubowny z uwagi na fakt, że nie przewidują dla sądu polubownego funkcji rozstrzygania sporu. Istotą instytucji zapisu na sąd polubowny jest ograniczenie roli sądów powszechnych w rozstrzyganiu sporów wynikających z określonego przez strony stosunku prawnego. Ograniczenie to polega na poddaniu kontroli sądu powszechnego wyroku sądu polubownego za pomocą instytucji skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego, opartej na enumeratywnie wymienionych w ustawie podstawach.

Stanowisko takie wyraził Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 11 października 2001 r. /IV CKN 139/01, LEX 53085/ na tle podobnego, co w sprawie niniejszej problemu. Sąd Najwyższy wskazał, że istotą instytucji zapisu na sąd polubowny jest poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego. Jeżeli umowa nie przewiduje dla sądu polubownego funkcji rozstrzygania sporu to tego rodzaju zapis nie stanowi zapisu na sąd polubowny, do którego znajdują zastosowanie przepisy art, 697 do 715 k.p.c. Sąd Najwyższy wskazał, że w porozumieniu stron ustalono wprawdzie, iż spory wynikające z realizacji warunków tego porozumienia rozstrzyga sąd polubowny, ale funkcja „rozstrzygania" tego sądu sprowadzona została /na co wskazuje sformułowanie „w przypadku nieosiągnięcia porozumienia stronom przysługuje postępowanie przed właściwym sądem"/ wyłącznie do mediacji. Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w istocie sąd polubowny spełniałby jedynie funkcję koncyliacyjną bez możliwości rozstrzygania sporu. Umowa o poddanie sporu właściwości sądu polubownego, w której funkcja „rozstrzygania" sądu polubownego miałaby polegać wyłącznie na prowadzeniu mediacji w celu zawarcia przez strony ugody, nie jest zapisem na sąd polubowny, /podobny pogląd wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z 11 lipca 2001 r., V CKN 379/00, OSNC 2002/3/37).

W sprawie niniejszej strony nie wprowadziły w umowie z dnia 20 kwietnia 2003 r. ograniczenia funkcji jurysdykcyjnej sądu powszechnego. Niezależnie od brzmienia art. 22 Regulaminu FIFA dotyczącego Agenta Piłkarzy licencjonowanego przez FIFA, na który strony powołały się w par. 10 ustęp 1 umowy, to w par. 10 ustęp 2 postanowiły, że w razie braku lub niewykonania przez stronę decyzji organu wymienionego w ustępie 1 w terminie przewidzianym w statutach i regulaminach FIFA spór może być skierowany do rozstrzygnięcia przez właściwy sąd powszechny. Oznacza to, że strony nie nałożyły na siebie obowiązku poddania się decyzji PZPN ani żadnego jego organu jurysdykcyjnego /który zresztą został powołany już po zawarciu kontraktu z dnia 20 kwietnia 2003 r./, a stosownie do art. 777 par. 1 pkt 2 k.p.c. wyrok sądu polubownego lub ugoda zawarta przed takim sądem stanowi tytuł egzekucyjny. Gdyby zatem strony zamierzały w umowie z dnia 20 kwietnia 2003 r. zamieścić zapis na sąd polubowny, to nie zawierałyby klauzuli poddającej jednocześnie spór rozstrzygnięciu przez właściwy sąd powszechny i zasady dobrowolności wykonania decyzji PZPN.

W tym stanie rzeczy słusznie podnosi pozwany, że postanowienie par. 10 ustęp 1 umowy z dnia 20 kwietnia 2003 r. nadawało PZPN owi jedynie funkcję koncyliacyjną.

Wykładnia powyższego oświadczenia woli stron możliwa była na podstawie samej treści dokumentu, niezależnie od tego, że strona pozwana w odpowiedzi na twierdzenia zawarte w skardze nie zaoferowała Sądowi I instancji innych dowodów wskazujących na odmienną wykładnię.

Mając na uwadze przedstawione wyżej okoliczności Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak na wstępie. O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c.

Źródło: Sąd Apelacyjny w Warszawie