id: 20072

Zapis na sąd polubowny pod względem wykładni i oceny zasadności zastrzeżonych w nim warunków oraz rozstrzygnięcia pytania, czy warunek się ziścił, na równi z każdą inną umową podlega przepisom prawa materialnego, zatem w zakresie warunków – art. 46 - 49 k.z.

Orzeczenie Sądu Najwyższego

z dnia 14 stycznia 1938 r.

C II 1724/37

Skład orzekający:

SSN M. Stefko (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN J. Łopuszański

SSN E. Baczyński

Sąd Najwyższy w sprawie Jakuba F. przeciwko firmie „I.”, fabryka sukna w Bielsku, o uznanie zapisu na sąd polubowny z dnia 5 lutego 1936 r. za bezskuteczny, po rozpoznaniu skargi kasacyjnej powoda na wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 8 marca 1937 r., skargę kasacyjną oddalił.

Uzasadnienie

Powód zaskarżył postanowienie Sądu Apelacyjnego i wniósł o jego uchylenie.

Według ustaleń zapisem na sąd polubowny z dn. 5 lutego 1936 r. strony poddały orzecznictwu sądu polubownego spory, powstałe między nimi z komisowych stosunków handlowych, pod warunkiem, że w ciągu 60 dni od ustanowienia sądu polubownego, to jest od dnia zamianowania tak obu sędziów jak i przewodniczącego winny być sprawy załatwione, w przeciwnym razie zapis na sąd polubowny traci swoją moc.

Strony wybrały sędziów, a to: firma „I.” – Mojżesza P., a Jakub F. – Mailocha H.

Gdy Jakub F. nie zgodził się na superarbitra, proponowanego przez firmę, ani ze swej strony nie podał nikogo na to stanowisko, Sąd Okręgowy w Cieszynie dn. 7 lipca 1936 r. wyznaczył na przewodniczącego sądu polubownego adwokata dr Hirscha L. w Bielsku, a gdy na wyznaczone przez niego trzy posiedzenia nie przybył sędzia H. mimo wezwania go przez sąd do spełnienia czynności sędziego polubownego i poprosił o wyznaczenie innego sędziego, Sąd Okręgowy wyznaczył w jego miejsce sędzią Mendla H., a gdy ten nie przyjął urzędu, Henocha Dawida Fd.

Sędzia ten na wyznaczone przez przewodniczącego posiedzenie nie przybył, po czym Sąd Okręgowy na wniosek firmy ustanowił dn. 4 października 1936 r. sędzią adwokata dr. Salomona R. w Bielsku i w tym składzie sąd polubowny wydał wyrok dn. 1 grudnia 1936 r.

Jakub F. podał dn. 9 października 1936 r. do Sądu Okręgowego wniosek o uznanie zapisu na sąd polubowny za bezskuteczny po myśli art. 491 § 1 k.p.c., ponieważ od dn. 7 lipca 1936 r., w którym został ustanowiony przewodniczący sądu polubownego, upłynął zastrzeżony w zapisie 60-dniowy termin do wydania wyroku.

Obydwa sądy poprzednich instancyj oddaliły wniosek.

Sąd Apelacyjny stanął na stanowisku Sądu Okręgowego, że ustanowiony przez strony 60-dniowy termin należy liczyć od dnia, w którym sąd polubowny stał się zdolny do  działania, to jest od dnia ustanowienia sędzią polubownym dr. Salomona R., co wynika z punktu 12 umowy komisowej z daty Bielsko dn. 5 lutego 1936 r.; poza tym Sąd Apelacyjny odesłał żalącego się do motywów postanowienia Sądu Okręgowego.

W skardze kasacyjnej Jakub F. wytknął obrazę art. 351 k.p.c. i podniósł, że Sąd Apelacyjny nie był władny uzupełniać treści zapisu na sąd polubowny warunkiem zdolności sądu do działania.

Wywody powyższe nie mają wpływu na wynik sprawy, ponieważ Sąd Apelacyjny przyjął bez zmiany ustalenie Sądu Okręgowego, według którego Jakub F. działał na zwłokę i uniemożliwił działalność sądu polubownego powodowany złą wolą oraz brakiem uczciwości kupieckiej, a ustalenie to nie zostało zaskarżone.

Zapis na sąd polubowny pod względem wykładni i oceny doniosłości zastrzeżonych w nim warunków oraz rozstrzygnięcia pytania czy warunek się ziścił, na równi z każdą inną umową podlega przepisom prawa materialnego, zatem w zakresie warunków – art. 46 - 49 k.z.

Skoro według ustalonego stanu sprawy Jakub F., któremu według ustaleń faktycznych zależało na udaremnieniu zapisu, wbrew wymaganiom dobrej wiary spowodował niewydanie wyroku w ciągu 60 dni od ustanowienia sądu polubownego, wchodzi w zastosowanie przepis art. 48 § 2 k.z.

Wobec tego zarzut Jakuba F. co do upływu 60 dni jest chybiony.

Nieusprawiedliwienie podstawy zaskarżenia powoduje oddalenie skargi kasacyjnej (art. 436 k.p.c).

Na wywody odpowiedzi kasacyjnej wypada dodać, że skarga kasacyjna odpowiada podstawie zaskarżenia z art. 426 p. 2 k.p.c.

Punkt 1 tego artykułu ma na myśli naruszenie prawa materialnego, ale nie procesowego.

Źródło: Zb.O 1938, z. XI, poz. 496