zagadnienia
zapis na sąd polubowny
| wszystkie zagadnieniaWszystkie dokumenty dla zagadnienia: 873
Orzecznictwo: 220 | Bibliografia: 607 | Publikacje arbitraz.laszczuk.pl: 2 | Publikacje ADR. Arbitraż i Mediacja: 44Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 28 października 2022 r. I AGa 332/21
1. [W]yznaczanie stronom terminu do składania wniosków dowodowych w określonym terminie pod rygorem pominięcia spóźnionych dowodów i twierdzeń nie może być traktowane jako naruszenie praw strony do dowodzenia swych twierdzeń.
2. Dokonując oceny, czy w postępowaniu przed sądem polubownym strona została pozbawiona możności ochrony swych praw, należy zbadać przebieg postępowania arbitrażowego, mając jednocześnie na uwadze, że sąd powszechny nie jest władny badać zapadłego rozstrzygnięcia co do meritum, a także, że dokonując zapisu na sąd polubowny strony świadomie rezygnują z poddania się rygorom obowiązującym w postępowaniu przed sądem powszechnym.
3. Niepozbawione jest słuszności twierdzenie, że przyjmując zapis na sąd polubowny strony samoograniczają swoje konstytucyjne i konwencyjne prawo do sądu.
4. Pozbawienie strony możności ochrony swych praw w postępowaniu przed sądem polubownym ma miejsce wówczas, gdy naruszona zostaje zasada równości stron, jedna ze stron nie zostaje wysłuchana i nie ma możliwości ustosunkowania się do dowodów i twierdzeń przedstawianych przez stronę przeciwną. Dlatego też nie można utożsamiać każdego przypadku niedopuszczenia przez sąd polubowny dowodów wnioskowanych przez stronę z pozbawieniem jej możliwości obrony. Takie pozbawienie ma bowiem miejsce dopiero wówczas, gdy strona nie ma żadnej możliwości przedstawienia i wykazania własnych racji (…). Sąd polubowny jest uprawniony do odmowy uwzględnienia wniosków dowodowych stron i taka decyzja procesowa nie daje jeszcze podstaw do uznania, że dochodzi do pozbawienia możności obrony.
5. [N]ie można przyjmować, że wyrok sądu polubownego uchybia klauzuli porządku publicznego na tej tylko podstawie, że rozstrzygnięcie nie jest zgodne z niektórymi przepisami prawa materialnego.
6. Same ewentualne nieprawidłowości w zastosowaniu art. 484 § 2 k.c. przez sąd polubowny nieprowadzące do sprzeczności wydanego przez niego wyroku z podstawowymi zasadami porządku prawnego nie mogą mieć znaczenia w sprawie o uchylenie tego wyroku (…).
Data wydania: 28-10-2022 | Sygnatura: I AGa 332/21
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20642
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 października 2022 r. II CSKP 470/22
1. [Z]apis na sąd polubowny jest umową, do której wykładni zastosowanie znajdują dyrektywy określone w art. 65 k.c. (…).
2. Oznaczenie stałego sądu polubownego lub wyrażenie woli przekazania sprawy sądowi powołanemu ad hoc stanowi essentialium negotii klauzuli arbitrażowej, a ten brak skutkuje nieważnością zapisu lub jego niewykonalnością, którą należy badać a casu ad casum.
3. Zapis na sąd polubowny niejasny, sprzeczny wewnętrznie, który nie pozwala ustalić w drodze wykładni sądu polubownego wybranego przez strony, należy traktować jako niewykonalny.
4. [W]yłączona jest konwersja w drodze wykładni niewykonalnego lub nieważnego zapisu na stały sąd polubowny w skuteczny zapis na sąd polubowny ad hoc. Zawarcie zapisu na stały sąd polubowny jest bowiem zwykle podyktowane właściwościami konkretnej instytucji arbitrażowej, brak zatem podstaw do przyjęcia założenia, że zapis na sąd polubowny ad hoc może pełnić funkcję zastępczą dla umowy o poddanie sporu do rozstrzygnięcia konkretnej instytucji arbitrażowej (…).
5. W procesie wykładni zapisu na sąd polubowny sąd nie może się uchylić od wskazania, jaki sąd polubowny ma rozpoznać sprawę. Ewentualna niewykonalność tego zapisu otwiera bowiem drogę do rozpoznania sprawy przez sąd powszechny (art. 1165 § 2 k.p.c.).
6. Dominuje (…) pogląd, że zawarcie zapisu na sąd polubowny nie wyłącza wniesienia sprawy do sądu państwowego o zawezwanie do próby ugodowej.
Data wydania: 27-10-2022 | Sygnatura: II CSKP 470/22
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20639
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości (wielka izba) z dnia 25 stycznia 2022 r., C-638/19 P
[A]rt. 267 i 344 TFUE należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie postanowieniu zawartemu w umowie międzynarodowej zawartej między dwoma państwami członkowskimi, zgodnie z którym inwestor z jednego z tych państw członkowskich może, w przypadku sporu dotyczącego inwestycji w drugim państwie członkowskim, wszcząć postępowanie przeciwko temu ostatniemu państwu członkowskiego przed sądem arbitrażowym, którego właściwość państwo to zobowiązało się uznać (…).
Data wydania: 25-01-2022 | Sygnatura: C-638/19 P
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , arbitraż inwestycyjnyid: 20623
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości (wielka izba) z dnia 26 października 2021 r., C-109/20, Rzeczpospolita Polska p. PL Holdings Sarl
Artykuły 267 i 344 TFUE należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie przepisom krajowym pozwalającym państwu członkowskiemu na zawarcie z inwestorem z innego państwa członkowskiego zapisu na sąd polubowny ad hoc umożliwiającego kontynuowanie postępowania arbitrażowego wszczętego na podstawie klauzuli arbitrażowej o treści identycznej z treścią tego zapisu, która to klauzula znajduje się w umowie międzynarodowej zawartej między tymi dwoma państwami członkowskimi i jest nieważna z powodu sprzeczności ze wspomnianymi artykułami.
Data wydania: 26-10-2021 | Sygnatura: C-109/20
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20607
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 29 czerwca 2021 r. I ACa 620/20
1. [W] razie wątpliwości należy zawsze dążyć raczej do utrzymania skuteczności zapisu na sąd polubowny, ku czemu wskazówką ze strony ustawodawcy jest treść przepisu art. 1180 § 1 zd. 2 k.p.c.
2. [M]otywy wyroku sądu polubownego nie muszą odpowiadać wymogom przewidzianym dla uzasadnienia orzeczenia sądu powszechnego, jednak w treści motywów powinny znaleźć się te elementy rozumowania sądu arbitrażowego, które wskazywać będą na trafność (zasadność) rozstrzygnięcia w świetle całokształtu materiałów (dowodów) zebranych w sprawie (…).
3. [B]rak jakiegokolwiek uzasadnienia w stosunku do wydanego merytorycznego rozstrzygnięcia sprawia, że orzeczenie sądu polubownego nabiera cech arbitralności i dowolności, co uchybia podstawowym zasadom praworządności (…).
Data wydania: 29-06-2021 | Sygnatura: I ACa 620/20
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20641
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 2021 r. IV CSK 229/21
1. [D]okonując zapisu na sąd polubowny strony świadomie rezygnują z poddania się rygorom obowiązującym w postępowaniu przed sądem powszechnym.
2. Niepozbawione jest słuszności twierdzenie, że przyjmując zapis na sąd polubowny strony samoograniczają swoje konstytucyjne i konwencyjne prawo do sądu.
3. Pozbawienie strony możności ochrony swych praw w postępowaniu przed sądem polubownym ma miejsce wówczas, gdy naruszona zostaje zasada równości stron, jedna ze stron nie zostaje wysłuchana i nie ma możliwości ustosunkowania się do dowodów i twierdzeń przedstawianych przez stronę przeciwną. Dlatego też nie można utożsamiać każdego przypadku niedopuszczenia przez sąd polubowny dowodów wnioskowanych przez stronę z pozbawieniem jej możliwości obrony. Takie pozbawienie ma bowiem miejsce dopiero wówczas, gdy strona nie ma żadnej możliwości przedstawienia i wykazania własnych racji (…).
4. [S]karga o uchylenie wyroku sądu polubownego nie jest środkiem odwoławczym, lecz rodzajem nadzwyczajnego środka nadzoru judykacyjnego sądu powszechnego nad działalnością sądu polubownego. Wynika z tego, że sąd powszechny nie może w ramach postępowania o uchylenie wyroku sądu polubownego rozpoznawać merytorycznie sporu pomiędzy stronami postępowania arbitrażowego (…)
Data wydania: 24-06-2021 | Sygnatura: IV CSK 229/21
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20604
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2021 r. V CSKP 30/21
1. W postępowaniu wszczętym skargą o uchylenie wyroku sądu polubownego przepisy określające podstawy tej skargi (art. 1206 § 1 i 2 k.p.c.) stanowią podstawę merytorycznego rozstrzygnięcia co do istoty sprawy, co uzasadnia traktowanie ich w kontekście podstaw kasacyjnych jako funkcjonalnego odpowiednika norm prawa materialnego (…).
2. [Z]datność arbitrażowa sporu, stanowiąca jedną z przesłanek skuteczności zapisu, podlega ocenie sądu rozpoznającego skargę o uchylenie wyroku sądu polubownego bez względu na to, czy skarżący podnosił w tej mierze zarzuty w postępowaniu arbitrażowym i czy powołał się w skardze na to uchybienie (…).
3. Zachowanie wymagań co do składu sądu polubownego, w tym prawidłowość powołania arbitrów, może być (…) przedmiotem oceny w postępowaniu postarbitrażowym, bez względu na uprzednie rozstrzygnięcie tej kwestii przez sąd polubowny.
4. Przepis art. 1206 § 1 pkt 4 k.p.c. ma zastosowanie do uchybień w zakresie składu sądu polubownego w każdej fazie postępowania, w tym na etapie wyznaczania arbitrów przez strony lub osobę trzecią. Dotyczy to także nieprawidłowej reprezentacji tych osób przy powoływaniu arbitrów.
5. Uchybienie polegające na niedochowaniu wymagań co do składu sądu polubownego stanowi podstawę uchylenia wyroku sądu polubownego bez względu na jego wpływ na wynik sprawy (…).
6. Postępowanie ze skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego jest odrębnym postępowaniem względem poprzedzającego je postępowania przed sądem polubownym, a jego przedmiotem nie jest merytoryczne rozpoznanie sprawy rozstrzygniętej przez sąd (…).
7. [S]zczególne zasady reprezentacji pozwanej spółki w procesie o uchylenie lub stwierdzenie nieważności uchwały wspólników (art. 253 k.s.h.) mają zastosowanie także w postępowaniu ze skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego wydanego w sporze, którego przedmiotem było żądanie stwierdzenia nieważności lub uchylenia uchwały wspólników.
8. Struktura podmiotowa postępowania inicjowanego skargą o uchylenie wyroku sądu polubownego, włącznie z dopuszczalnością działania w roli strony zarządu in corpore wyposażonego w szczególną zdolność sądową, jest taka sama, jak w poprzedzającym je postępowaniu arbitrażowym, w którym orzeczono o ewentualnej wadliwości uchwały, choć zmianie mogą ulec role procesowe uczestniczących w nim podmiotów. Wyrok wydany w postępowaniu skargowym decyduje o tym, czy merytoryczne rozstrzygnięcie w przedmiocie skuteczności uchwały pozostanie w mocy, a pośrednio, czy może ono uzyskać na trwałe moc prawną na równi z wyrokiem sądu państwowego (art. 1212 § 1 k.p.c.). W postępowaniu tym aktualne są w związku z tym te same ryzyka w zakresie konfliktu interesów po stronie reprezentantów spółki, które uzasadniają stosowanie szczególnych reguł reprezentacji w procesie o uchylenie lub stwierdzenie nieważności uchwały. W powiązaniu z ochronną funkcją art. 253 § 2 k.s.h. przemawia to za rozciągnięciem tych szczególnych reguł na postępowanie ze skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego, którym orzeczono w przedmiocie żądania stwierdzenia nieważności lub uchylenia uchwały wspólników, bez względu na to, czy w postępowaniu tym spółka, której wspólnicy podjęli uchwałę, występuje w roli strony skarżącej, czy przeciwnika skargi.
9. Podstawy skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego nie mają rozłącznego charakteru; mogą one także pozostawać ze sobą w relacji przyczynowo-skutkowej (…).
10. Jedną z podstawowych zasad postępowania przed sądem polubownym jest zasada równoprawnego traktowania stron (art. 1183 k.p.c.). Reguła ta ma w postępowaniu arbitrażowym fundamentalny, aksjomatyczny charakter. (…). Zasada ta dotyczy nie tylko równoprawnego traktowania stron w toku postępowania arbitrażowego w kontekście prawa do wysłuchania i pozostających do dyspozycji stron środków procesowych, lecz także etapu formowania się składu sądu polubownego. Do jej naruszenia prowadzi m.in. brak koniecznej równowagi między stronami przy powoływaniu arbitrów, który może wynikać nie tylko z postanowień zapisu (art. 1161 § 2 k.p.c.), lecz także z faktycznych okoliczności, w których dochodzi do powołania arbitrów.
Data wydania: 17-06-2021 | Sygnatura: V CSKP 30/21
Zagadnienia kluczowe: arbiter , skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20589
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 2021 r. V CSKP 39/21
1. W toku postępowania wywołanego skargą o uchylenie wyroku sądu polubownego rolą sądu powszechnego nie jest badanie zgodności wyroku sądu polubownego z właściwym w sprawie prawem materialnym. Zadaniem tego sądu jest jedynie zbadanie, czy w sprawie nie wystąpiła ustawowa podstawa do uchylenia tego wyroku (…). Kontrola sprawowana przez sąd państwowy nie jest bowiem równoznaczna z rozstrzyganiem sprawy ex novo, nie tylko w płaszczyźnie faktycznej, lecz także w płaszczyźnie prawnej. Sąd państwowy, rozpoznając skargę o uchylenie wyroku sądu polubownego, bada jedynie okoliczności wskazane w art. 1206 § 1 k.p.c., jeżeli skarżący się na nie powoła, a z urzędu okoliczności określone w art. 1206 § 2 k.p.c. (…).
2. Wyrok sądu polubownego podlega uchyleniu na podstawie klauzuli porządku publicznego, gdy naruszenie prawa materialnego przez sąd polubowny prowadzi do następstw niedających się pogodzić z podstawowymi zasadami polskiego porządku prawnego, tj. do skutków sprzecznych w sposób oczywisty i rażący z tymi zasadami - choćby tylko jedną z nich (…).
3. [Z]asada autonomii woli stron jest jedną podstawowych zasad porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej (…).
4. Klauzula porządku publicznego, jak każda klauzula generalna, jest niedookreślona, co pozostawia sądowi orzekającemu w konkretnej sprawie dużą dyskrecjonalność (…). Jej zastosowanie pozostaje w nierozłącznym związku z całokształtem okoliczności danej sprawy w ścisłym powiązaniu z konkretnym stanem faktycznym.
5. Klauzula porządku publicznego jest (…) jedyną wśród przesłanek uchylenia wyroku sądu polubownego, która daje sądowi państwowemu prawo merytorycznej kontroli orzeczenia arbitrażowego. Niemniej na jej podstawie kontrola elementów składających się na orzeczenie sądu polubownego nie może przybierać rozmiarów właściwych kontroli merytorycznej (zasadności) takiego orzeczenia. Zakaz kontroli merytorycznej takiego orzeczenia jest związany z istotą stosowania klauzuli porządku publicznego. Przy jej stosowaniu nie chodzi bowiem o to, aby oceniane orzeczenie było zgodne ze wszystkimi wchodzącymi w grę bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa, lecz o to, czy wywarło ono skutek sprzeczny z podstawowymi zasadami krajowego porządku prawnego (…). Zatem tylko w sytuacji, gdy dokonana przez sąd państwowy ocena skutków wyroku sądu polubownego w relacji do podstawowych zasad porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej będzie rażąco i oczywiście błędna, możliwe jest uwzględnienie skargi kasacyjnej opartej na zarzucie naruszenia art. 1206 § 2 pkt 2 k.p.c.
6. [I]stnieje bardzo duża autonomia postępowania polubownego, całkowicie zgodna z zamierzeniami ustawodawcy, wybitnie ograniczająca możliwości kontrolne sądu powszechnego. Podstawowym celem tej regulacji prawnej jest szybkość postępowania w załatwieniu sporów cywilnoprawnych, a nie tworzenie dodatkowej fazy postępowania przedsądowego. Strony decydujące się na poddanie sporu sądowi polubownemu muszą się więc liczyć z tymi uwarunkowaniami polegającymi także na nikłej kontroli zewnętrznej jego wyroków (…).
7. Niepozbawione jest słuszności twierdzenie, że przyjmując zapis na sąd polubowny, strony same ograniczają swoje konstytucyjne prawo do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji RP).
8. Pozbawienie obrony swych praw należy rozumieć w sposób ścisły. Strona będzie pozbawiona obrony swych praw, gdy sąd polubowny w ogóle nie wysłuchał jej lub nie zapewnił jej możliwości przedstawienia wyjaśnień i złożenia oświadczeń w odniesieniu do twierdzeń strony przeciwnej. Nie będzie kwalifikować się jako pozbawienia strony możności obrony pominięcie przez sąd polubowny zaoferowanego przez nią dowodu z tego powodu, że został on uznany za zbędny. Badanie zaś przez sąd państwowy, czy sąd polubowny słusznie uznał taki dowód za zbędny, stanowiłoby niedozwolone wkroczenie w meritum sprawy. Jeśli sąd polubowny pominął pewną część obrony prezentowanej przez stronę, zawierając w motywach wyroku merytoryczne wyjaśnienie przyczyn, dla których obronę tę uznał za nieistotną, to zarzut strony odnoszący się do pominięcia jej obrony jest w rzeczywistości skierowany przeciwko materialnej obronie sporu i jako taki jest niedopuszczalny (…).
9. Sąd polubowny, nie będąc związany przepisami o postępowaniu przed sądem państwowym (art. 1184 § 2 zd. 2 k.p.c.), dysponuje szerszą swobodą w kierowaniu przebiegiem postępowania, w tym także - w podejmowaniu decyzji co do zasadności i celowości przeprowadzania konkretnych dowodów.
10. [P]rzepis art. 387 § 21 k.p.c., a tym bardziej art. 328 § 2 k.p.c. (zob. art. 391 § 1 k.p.c.), ma zgodnie z art. 1207 § 2 k.p.c. jedynie "odpowiednie" zastosowanie w postępowaniu przed sądem rozpoznającym skargę o uchylenie wyroku sądu polubownego. Oznacza to, że stosowanie tego przepisu musi uwzględniać specyfikę postępowania przed tym sądem.
11. Sąd rozpoznający skargę o uchylenie wyroku sądu polubownego nie dokonuje ustaleń faktycznych, ewentualnie z wyjątkiem tych, które są niezbędne do oceny istnienia podstaw do uchylenia wyroku sądu polubownego (np. co do zawiadomienia strony o wyznaczeniu arbitra lub o postępowaniu przed sądem polubownym - art. 1206 § 1 pkt 2 k.p.c.). W konsekwencji, wynikający z art. 328 § 2 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. oraz art. 387 § 21 k.p.c. wymóg "wskazania podstawy faktycznej" nie może mieć, co do zasady, zastosowania do uzasadnienia wyroku sądu rozstrzygającego skargę o uchylenie wyroku sądu polubownego (art. 1207 § 2 k.p.c.).
Data wydania: 15-06-2021 | Sygnatura: V CSKP 39/21
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20590
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 2021 r. V CSKP 64/21
[S]amo wprowadzenie do umowy zapisu na sąd polubowny w innym kraju nie powoduje nieważności klauzuli arbitrażowej, niemniej nie można pominąć okoliczności, w jakich do tego doszło, jak również treści umowy, jeżeli może ona mieć wpływ na ustalenie i ocenę, czy działanie kontrahenta korzystającego z domniemania zawartego w art. 17 ust. 1 uKRS nosiło znamiona dobrej czy złej wiary.
Data wydania: 10-03-2021 | Sygnatura: V CSKP 64/21
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20591
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 30 września 2020 r. VII AGa 2119/18
1. Istota sądownictwa polubownego sprowadza się do trzech zasad: (i) niepaństwowym charakterze sądownictwa, (ii) zgodnej woli stron jako źródle umocowania do rozstrzygnięcia sporu oraz (iii) zrównaniu mocy prawnej wyroku sądu polubownego z mocą prawną wyroku sądu państwowego.
2. Orzeczenie sądu państwowego o uznaniu wyroku sądu polubownego lub stwierdzeniu jego wykonalności prowadzi do nadania temu wyrokowi takiej samej mocy, jaką mają orzeczenia sądów państwowych, co jednoznacznie potwierdza art. 1212 § 1 k.p.c. Takie orzeczenie, dzięki związanemu z nim orzeczeniu sądu państwowego, powinno być traktowane w obrocie tak samo, jak każde inne orzeczenie sądu państwowego, w tym korzysta z przymiotów wskazanych w art. 365 § 1 k.p.c.
3. Postępowanie ze skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego ma na celu wyłącznie zweryfikowanie twierdzeń skarżącego o wystąpieniu przytoczonych w skardze podstaw przewidzianych w art. 1206 § 1 pkt 2 k.p.c. oraz ocenę, czy nie zachodzi któraś z przesłanek przewidzianych w art. 1206 § 2 pkt 2 k.p.c.
4. [O] ważności i skuteczności zapisu na sąd polubowny decydują przepisy obowiązujące w chwili sporządzania zapisu (…).
5. [W] treści zapisu [na sąd polubowny – dop. red.] wskazuje się nie określone indywidualnie strony sporu, lecz stosunek prawny lub przedmiot sporu, stąd też w wyniku zapisu oznaczone roszczenia (wierzytelności) uzyskują tę właściwość, iż spory o nie podlegają orzecznictwu sądu polubownego.
6. [S]koro stosunek prawny został poddany pod rozstrzygnięcie sądowi polubownemu, to sąd polubowny utrzymuje swoją kompetencję do jego rozstrzygnięcia, jednakże wskutek cesji cedent co do zasady traci możliwość dysponowania roszczeniem w znaczeniu materialnoprawnym, w istocie traci zdolność ugodową.
7. Klauzula porządku publicznego obejmuje zarówno podstawowe zasady porządku prawnego o charakterze procesowym, jak i materialnoprawnym. Porządek publiczny w płaszczyźnie procesowej może być podstawą oceny wyroku sądu polubownego w dwóch aspektach. Po pierwsze, ocenie podlega zgodność procedury, która doprowadziła do wydania wyroku sądu polubownego z podstawowymi procesowymi zasadami porządku prawnego, a po drugie, skutki wyroku arbitrażowego z punktu widzenia ich zgodności z procesowym porządkiem publicznym, tj. czy dają się pogodzić z systemem prawa procesowego. Z kolei naruszenie przez sąd polubowny prawa materialnego właściwego dla rozstrzygnięcia stosunku prawnego, z którego wynikł spór poddany pod osąd sądu polubownego, uzasadnia uchylenie jego wyroku jedynie wtedy, gdy łączy się z pogwałceniem podstawowych zasad porządku prawnego. Jednocześnie w przypadku braku zgodności orzeczenia z podstawowymi zasadami porządku prawnego nie chodzi o to, aby orzeczenie to było zgodne ze wszystkimi bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa, ale o to czy wywarło ono skutek sprzeczny, nie dający się pogodzić z podstawowymi zasadami krajowego porządku prawnego (…).
8. Zasada wykładni oświadczeń woli mieści się w klauzuli porządku publicznego. (…) do podstawowych zasad materialnoprawnego porządku publicznego zalicza się również m.in. zasadę swobody umów.
Data wydania: 30-09-2020 | Sygnatura: VII AGa 2119/18
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , ugoda przed sądem polubownym , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20599
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 27 kwietnia 2020 r. VII AGz 35/20
1. [Ż]aden przepis prawa nie przewiduje wprost utraty mocy zapisu na sąd polubowny w sytuacji takiego pogorszenia się sytuacji finansowej strony, że nie jest ona w stanie ponieść kosztów postępowania arbitrażowego.
2. Zgodnie zaś z utrwalonymi poglądami przedstawicieli doktryny, wśród innych przyczyn wygaśnięcia umowy o arbitraż, o czym stanowi art. 1168 § 2 k.p.c., należy wymienić przede wszystkim sytuacje wyraźnie przewidziane w kodeksie postępowania cywilnego: odmowa lub niemożliwość wykonania funkcji przez arbitra wskazanego wprost w umowie, przy czym odmowa pełnienia funkcji przez arbitra może też nastąpić w toku postępowania ze strony osoby, która do tej pory wykonywała funkcję arbitra. Jako inne przyczyny uniemożliwiające pełnienie funkcji arbitra wskazuje się w szczególności śmierć arbitra, jego długotrwałą chorobę, pozbawienie wolności (art. 1168 § 1 k.p.c.) oraz odmowę ze strony wskazanej instytucji arbitrażowej i niemożliwość wykonania umowy o arbitraż (art. 1168 § 2 k.p.c.), a ponadto sytuację, gdy przy orzekaniu w zespole wieloosobowym nie można uzyskać wymaganej przez umowę jednomyślności lub większości głosów (art. 1195 § 4 k.p.c.). Z inną niemożliwością rozpoznania sprawy przez sąd polubowny niż wymienione wprost w art. 1168 § 2 k.p.c. mamy zatem do czynienia np. w sytuacji likwidacji stałego sądu polubownego, wskazanego w zapisie (…) lub gdy nie można w nim utworzyć składu wymaganego do rozstrzygnięcia sprawy. Ich wspólną cechą jest to, że przeszkoda w zrealizowaniu umowy o arbitraż dotyczy osoby arbitra lub instytucji arbitrażowej wskazanej przez strony, a nie jakiejś przyczyny zewnętrznej, w szczególności leżącej po którejś ze stron zapisu na sąd polubowny. Poza tym mają one wszystkie charakter okoliczności obiektywnych i to o trwałym charakterze. Do tego rodzaju okoliczności nie można zaliczyć pogorszenia się sytuacji finansowej powoda, choćby dlatego, że może ona przecież ulec zmianie w przyszłości.
3. [W] art. 1168 § 2 k.p.c. przyczyną utraty mocy przez zapis na sąd polubowny jest okoliczność, że rozpoznanie sprawy „w ramach” tego sądu okazało się z innych przyczyn niemożliwe, co oznacza, że przepis ten kładzie nacisk na wystąpienie przyczyny tej niemożliwości leżącej po stronie sądu polubownego. Ponadto, chociaż k.p.c. o tym wyraźnie nie mówi, za przyczyny wygaśnięcia mocy prawnej zapisu na sąd polubowny należy uważać także wydanie prawomocnego wyroku przez sąd powszechny w sporze podlegającym orzecznictwu sądu polubownego oraz upływ terminu, z którego zastrzeżeniem został zawarty zapis na sąd polubowny lub spełnienie warunku rozwiązującego wprowadzonego do zapisu.
4. Przepis art. 1168 k.p.c. reguluje sytuacje, w których może dojść do utraty mocy zapisu na sąd polubowny (o ile strony nie uzgodniły innych skutków prawnych ze zdarzeń objętych tym przepisem). Wyliczenie w tym przepisie jest zatem tylko przykładowe w tym sensie, że strony mogą wskazać na inne sytuacje, które skutkować będą wygaśnięciem (utratą mocy) zapisu na sąd polubowny. Utrata mocy prawnej zapisu może więc nastąpić w innych wypadkach niż podane wyżej, w szczególności w razie zawarcia pisemnej umowy rozwiązującej zapis. Mogą także wystąpić inne przyczyny związane z treścią umowy stron i związanego z nim zapisu na sąd polubowny (…), np. nieziszczenie się warunku zawieszającego lub ziszczenie się warunku rozwiązującego (art. 89-94 k.c.) czy też uchylenie się od skutków oświadczenia woli z powodu błędu, podstępu lub groźby (art. 84-87 k.c.), względnie inne zdarzenia określone przez strony jako przyczyny utraty mocy przez zapis na sąd polubowny.
5. W doktrynie jako przyczyny wygaśnięcia zapisu na sąd polubowny można spotkać koncepcję, że także niekiedy wypowiedzenie z ważnego powodu lub odstąpienie może spowodować ustanie mocy zapisu. Powyższego stanowiska nie sposób jednak podzielić, bowiem zawarcie umowy arbitrażowej traciłoby wtedy jakikolwiek sens, gdyby każda z jej stron mogła uchylić jej skutki w drodze jednostronnej czynności prawnej, a więc bez potrzeby jakiegokolwiek współdziałania czy też ewentualnie chociażby uzyskania zgody od drugiej strony.
6. [W]ynikające z Konstytucji RP reguły odnoszące się do państwowego wymiaru sprawiedliwości, w tym art. 45, nie mogą być odnoszone do sądownictwa polubownego, które swoją kompetencję do rozstrzygnięcia danego sporu wywodzi ze swobodnej, samodzielnej decyzji samych stron co do sposobu realizacji ich praw prywatnych (…).
7. [Z] art. 147a pr.up. wynika, że nie sam brak środków, a dopiero złożenie oświadczenia o odstąpieniu od zapisu skutkuje wygaśnięciem zapisu na sąd polubowny.
8. Niewykonalność (niemożliwość realizacji) zapisu na sąd polubowny odnosi się bowiem do umów arbitrażowych, które wprawdzie nie naruszają żadnego imperatywnego przepisu prawa i są w zasadzie ważne, jednak przeprowadzenie na ich podstawie postępowania arbitrażowego napotyka praktycznie nieprzezwyciężalne trudności. Wygaśnięcie umowy arbitrażowej oznacza natomiast definitywne ustanie wywoływanych przez nią skutków z powodu okoliczności, które zaszły już po jej dokonaniu.
9. Umowa o arbitraż jest niewykonalna w sytuacji, gdy przewiduje takie wymagania dla osób mających być arbitrami, że w istocie nie jest możliwe ukonstytuowanie się sądu polubownego, ponieważ nie można wskazać osób, które by te wymagania spełniały. Niewykonalny jest również zapis na sąd polubowny, gdy z innych przyczyn wszczęcie postępowania przed tym sądem nie jest w ogóle możliwe, z wyjątkiem wypadków, które prowadzą do wygaśnięcia umowy arbitrażowej. Za niewykonalny należałoby zatem uznać zapis na sąd polubowny, który jako miejsce postępowania przed tym sądem wskazywałby państwo, w którym z oczywistych względów, z powodu istniejącej tam sytuacji społeczno-politycznej, nie jest możliwe przeprowadzenie postępowania (np. z powodu wojny w tym państwie). Poza tym niewykonalna może być umowa arbitrażowa, która została sformułowana na tyle niejasno, że nie sposób ustalić jej treści. Kolejny przykład tego rodzaju sytuacji stanowi przypadek, w którym dokonano zapisu na stały sąd polubowny przy instytucji, która została zlikwidowana lub zawarto umowę arbitrażową wskazując właściwość stałego sądu polubownego, którego nie sposób zidentyfikować w drodze rozsądnej interpretacji tego wskazania (…).
10. [W]ykładnia przepisu art. 1165 § 2 k.p.c. w zakresie przesłanki niewykonalności zapisu na sąd polubowny winna uwzględniać obiektywne i trwałe przesłanki niemożliwości wszczęcia i prowadzenia postępowania przed tym sądem polubownym, do których w ocenie Sądu Apelacyjnego należałoby zaliczyć w takiej sytuacji również istnienie obiektywnych i trwałych przyczyn realnie uniemożliwiających pokrycie kosztów wszczęcia i prowadzenia postępowania przed sądem polubownym i taka obiektywna i trwała niemożliwość musiałaby bezwzględnie wynikać z zebranego w sprawie materiału dowodowego (…).
11. Za materialnoprawnym charakterem zapisu na sąd polubowny przemawia wiele argumentów. Np. to, że zapis pozostaje wiążący także dla następców prawnych i to zarówno w przypadku następstwa ogólnego, jak i szczególnego, albowiem orzecznictwu sądu polubownego zostaje poddany stosunek prawny lub przedmiot sporu, a nie konkretne strony sporu, to że przy ocenie skuteczności zapisu nie ma przeszkód, aby bezpośrednio stosować do niego przepisy prawa materialnego o zdolności do czynności prawnych, nieważności czynności prawnych i wadach oświadczenia woli. Za materialnoprawnym charakterem zapisu na sąd polubowny przemawia również fakt, iż sporządzenie umowy arbitrażowej nie przerywa biegu terminu przedawnienia. Także natura pełnomocnictwa niezbędnego do skutecznego sporządzenia zapisu na sąd polubowny w imieniu mocodawcy jednoznacznie wskazuje na materialnoprawny charakter przedmiotowej instytucji.
12. Nie może zaś być uznane za nadużycie procesowe w rozumieniu art. 3 k.p.c. podniesienie przez pozwanego zarzutu zapisu na sąd polubowny, które to działanie jest zgodne z przepisami prawa oraz z celem instytucji zarzutu zapisu na sąd polubowny, tj. doprowadzeniem do rozpoznania sprawy na właściwym forum orzeczniczym, tak jak na to strony się umówiły.
13. Nadużyciem prawa podmiotowego nie jest bowiem czynność procesowa, jaką jest podniesienie zarzutu na zapis polubowny.
Data wydania: 27-04-2020 | Sygnatura: VII AGz 35/20
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , koszty postępowania przed sądem polubownymid: 20592
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 26 listopada 2019 r. I ACa 457/18
1. [O] ważności i skuteczności zapisu na sąd polubowny decydują przepisy obowiązujące w chwili sporządzania zapisu.
2. Część polskiego porządku prawnego, podlegającego badaniu z urzędu w ramach przesłanki z art. 1206 § 2 pkt 2 k.p.c., stanowią przepisy prawa Unii Europejskiej. Orzecznictwo ETS/TSUE jednoznacznie przesądziło, że unijne przepisy prawa konkurencji stanowią część porządku publicznego, który musi być uwzględniany przez sądy krajowe w toku sprawowania przez nie kontroli nad orzeczeniami arbitrażowymi zgodnie z zasadą równoważności (ekwiwalentności).
3. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem ETS/TSUE, zasada równoważności prawa Unii Europejskiej wymaga, aby w sytuacji, w której krajowe przepisy postępowania nakładają na sąd krajowy obowiązek uwzględnienia żądania uchylenia wyroku sądu polubownego opartego na zarzucie naruszenia krajowych zasad porządku publicznego, sąd ten ma również obowiązek uwzględnić żądanie uchylenia takiego orzeczenia, jeżeli opiera się ono na zarzucie naruszenia unijnych zasad tego samego rodzaju (…).
4. [O]bowiązki nałożone na sądy krajowe w związku ze stosowaniem art. 108 ust. 3 TFUE rozciągają się również na sądy arbitrażowe.
Data wydania: 26-11-2019 | Sygnatura: I ACa 457/18
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 20593
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 9 kwietnia 2019 r. V AGo 1/19
1. [J]eżeli w postępowaniu przed zagranicznym sądem polubownym uczestnik nie zakwestionował jego właściwości i podjął obronę merytoryczną, nie może w postępowaniu o uznanie wyroku sądu polubownego skutecznie powołać się na nieistnienie (…) zapisu.
2. [I]stotą Konwencji nowojorskiej jest nakaz postępowania stron w zgodzie z zasadami dobrej wiary i dobrymi obyczajami, a więc i zakaz działania wbrew tym zasadom.
3. [B]rzmienie art. II ust. 2 Konwencji nowojorskiej przemawia za liberalnym rozumieniem pojęcia "umowy pisemnej" jako wymogu skuteczności zapisu na sąd arbitrażowy i nakazuje przyjęcie, że strony mają swobodę co do wyboru formy umowy, w której poddają się właściwości sądu arbitrażowego. Możliwe jest zatem zawarcie umowy takiej także przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość, np. poprzez wymianę faksów lub oświadczeń drogą elektroniczną.
4. Odnosząc się do kwestii istnienia przyczyn do odmowy uznania wyroku sądu polubownego wydanego za granicą należy wskazać za stanowiskiem doktryny, iż przepisy kodeksu postępowania cywilnego, w tym oczywiście art. 1215 k.p.c., w praktyce mogą mieć zastosowanie tylko w stosunku do państw, które nie są stronami Konwencji nowojorskiej z 1958 r.
5. W odniesieniu do klauzuli porządku publicznego (art. V ust. 1 lit. b Konwencji (nowojorskiej – wstawienie własne)) (…) zastosowanie znajdują poglądy judykatury dotyczące podstawowych zasad porządku prawnego, o których stanowi przepis art. 1214 § 3 pkt 2 k.p.c. Chodzi tu o zasady wynikające z Konstytucji oraz zasady rządzące poszczególnymi dziedzinami prawa, których naruszenie jest nie do pogodzenia z samą koncepcją określonej instytucji prawnej w Polsce, nie zaś jedynie z poszczególnymi przepisami regulującymi tę samą instytucję w państwie pochodzenia orzeczenia arbitrażowego i Polsce, jako państwie wykonania tego orzeczenia, co skutkuje przyjęciem, że w postępowaniu o stwierdzenie uznania orzeczenia arbitrażowego nie jest dopuszczalna jego merytoryczna kontrola (…).
Data wydania: 09-04-2019 | Sygnatura: V AGo 1/19
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego , konwencja nowojorskaid: 20628
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 kwietnia 2019 r. I CSK 130/18
[Nabywca] nie jest (…) związany dokonanym w umowie najmu zapisem na sąd polubowny (…).
Data wydania: 05-04-2019 | Sygnatura: I CSK 130/18
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20526
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2019 r. III CSK 81/17
1. [P]ojęcie "umowy pisemnej", którą strony zobowiązują się poddać spór arbitrażowi, zostało wyjaśnione jako oznaczające zarówno klauzulę arbitrażową zamieszczoną w kontrakcie (czyli odnoszącą się do sporów, które mogą powstać w przyszłości), jak i kompromis, czyli umowę o poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego zawartą już po powstaniu tego sporu.
2. [R]ozwój środków komunikowania się na odległość skłania do zaakceptowania stanowiska, iż zamysł art. II ust. 2 zd. 2 Konwencji nowojorskiej zostaje zrealizowany także w razie złożenia oświadczeń woli za pomocą nowych metod technicznych, w tym w drodze wymiany listów elektronicznych czy faksów. W każdym z tych przypadków konieczne jest jednak spełnienie dwu wymagań. Po pierwsze, skoro mowa o umowie, niezbędne jest niewątpliwe wyrażenie przez każdą ze stron woli poddania sporu pod rozstrzygnięcie sądowi polubownemu, równoznaczne z akceptacją wyłączenia sprawy spod kompetencji sądu państwowego. Po drugie, nie jest wystarczająca obustronna akceptacja idei poddania sporu arbitrażowi, lecz konieczne jest złożenie oświadczeń woli w sposób czyniący zadość wymaganiom pisemności w rozumieniu przyjętym w wykładni art. II ust. 2 zd. 2 Konwencji nowojorskiej.
3. Do zawarcia "umowy pisemnej" w rozumieniu art. II Konwencji konieczne byłoby w opisanym przypadku złożenie ponadto drugiego oświadczenia, którego treść wyrażałaby wolę kontrahenta godzącego się na rozpoznanie sprawy przez sąd polubowny. Dopiero wówczas można byłoby twierdzić, że doszło do "wymiany listów lub telegramów" (także faksów, maili itp.) w ujęciu art. II ust. 2 zd. 2 Konwencji, rozumianych jako odnoszące się do siebie lub odpowiadające sobie dokumenty zawierające zgodne oświadczenia woli stron o poddaniu sporu arbitrażowi. Kryterium tego nie realizuje samo prowadzenie przez strony korespondencji dotyczącej kwestii związanych z umową, jeśli z ich treści nie wynika, by miała miejsce "wymiana" w rozumieniu art. II ust. 2 zd. 2 Konwencji, a zatem "wymiana" oświadczeń dotyczących ustanowienia kompetencji sądu polubownego.
4. [Z]awarcie "umowy pisemnej" lub sporządzenie zapisu na sąd polubowny pozostaje zawsze przedmiotem oceny sądu polubownego lub powszechnego, rozstrzygającego o swojej kompetencji lub braku kompetencji do rozpoznania sprawy.
5. Skuteczne powołanie się na podstawy stosowania art. 1162 § 2 zd. 2 k.p.c. jest (…) możliwe wyłącznie w razie zawarcia na piśmie umowy, na tle której może dojść do sporu, tzw. umowy głównej (…).
6. [D]o skutecznego powołania się na istnienie klauzuli arbitrażowej nie jest wystarczające wskazanie, że kontrahent nie kwestionuje zawarcia umowy głównej (np. sprzedaży), w której ma być zamieszczone odesłanie do zawartego w innym dokumencie zapisu na sąd polubowny. Zagadnienie istnienia zapisu zawsze bowiem wymaga odrębnej oceny i rozstrzygnięcia o ważności lub skuteczności klauzuli arbitrażowej.
7. Kompetencja sądu polubownego do rozpoznania sprawy wynika z woli stron. Wola ta powinna być (w kategoriach prawnych, czyli przypisywalności oświadczenia) niewątpliwa (…).
Data wydania: 04-04-2019 | Sygnatura: III CSK 81/17
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , konwencja nowojorskaid: 20533
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 11 lutego 2019 r. V AGo 32/18
1. [J]eżeli w postępowaniu przed zagranicznym sądem polubownym uczestnik nie zakwestionował jego właściwości i podjął obronę merytoryczną, nie może w postępowaniu o uznanie i stwierdzenie wykonalności wyroku sądu polubownego skutecznie powołać się na nieistnienie lub nieważność zapisu (…).
2. [B]rzmienie art. II ust. 2 Konwencji o uznawaniu i wykonywaniu zagranicznych orzeczeń arbitrażowych sporządzonej w Nowym Jorku w dniu 10 czerwca 1958 r. (…) przemawia za liberalnym rozumieniem pojęcia "umowy pisemnej" jako wymogu skuteczności zapisu na sąd arbitrażowy i nakazuje przyjęcie, że strony mają swobodę co do wyboru formy umowy, w której poddają się właściwości sądu arbitrażowego. Możliwe jest zatem zawarcie takiej umowy także przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość, np. przez wymianę faksów lub oświadczeń drogą elektroniczną.
3. W odniesieniu do klauzuli porządku publicznego (art. V ust. 1 lit. b Konwencji) w orzecznictwie Sądu Najwyższego wyjaśniono, że zastosowanie znajdują poglądy judykatury dotyczące podstawowych zasad porządku prawnego, o których stanowi przepis art. 1214 § 3 pkt 2 k.p.c. Innymi słowy, chodzi o zasady wynikające z Konstytucji oraz zasady rządzące poszczególnymi dziedzinami prawa, których naruszenie jest nie do pogodzenia z samą koncepcją określonej instytucji prawnej w Polsce, nie zaś jedynie z poszczególnymi przepisami regulującymi tą samą instytucję w państwie pochodzenia orzeczenia arbitrażowego i Polsce jako państwie wykonania tego orzeczenia, co skutkuje przyjęciem, że w postępowaniu o stwierdzenie wykonalności orzeczenia arbitrażowego nie jest dopuszczalna jego merytoryczna kontrola (…).
Data wydania: 11-02-2019 | Sygnatura: V AGo 32/18
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownegoid: 20610
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 lutego 2019 r. I CSK 757/17
1. Dokonując zapisu na sąd polubowny strony uchylają kompetencję sądownictwa państwowego do rozstrzygnięcia sporu, powierzając ją organowi działającemu z mocy woli stron. W konsekwencji, kontrola sprawowana przez sąd państwowy nad rozstrzygnięciem sądu polubownego, jakkolwiek niezbędna i gwarantowana ustawowo, nie ma charakteru kontroli instancyjnej i z założenia musi mieć niepełny charakter, ograniczony do najdalej idących uchybień i nadużyć arbitrażu, mających znaczenie nie tylko z punktu widzenia stron, lecz także interesu ogólnego.
2. Mając na względzie doniosłą rolę reguły związania sądu żądaniem (…), uznaje się, że przypadek, w którym sąd polubowny orzeka ultra petita albo aliu, nie powinien uchylać się kontroli sądu państwowego. Założenie to należy uznać za zasadne także na tle kodeksu postępowania cywilnego, z zastrzeżeniem, że specyfika sądownictwa polubownego może uzasadniać elastyczniejsze podejście do oceny granic żądania niż w przypadku sądownictwa państwowego.
3. [W]prawdzie art. 1188 § 1 k.p.c. nie wskazuje obligatoryjnych elementów pozwu w postępowaniu przed sądem polubownym, w tym dokładnego określenia żądania (por. art. 187 § 1 pkt 1 k.p.c.), jednak konieczność konkretyzacji żądania jako elementu determinującego przedmiot postępowania arbitrażowego można pośrednio wyprowadzić z art. 1202 zdanie pierwsze k.p.c.; może ona wynikać także z ustalonych przez strony lub określonych w regulaminie arbitrażowym zasad postępowania.
4. Wyjście poza granice żądania pozwu kolidowało nie tylko z zasadą dyspozycyjności, która z racji swych funkcji i znaczenia autonomii woli dla instytucji arbitrażu musi być zaliczana do pryncypiów postępowania przed sądem polubownym (…), lecz także z zasadą równouprawnienia stron.
5. [S]koro Sąd Arbitrażowy orzekł o innym żądaniu niż zgłoszone, doszło do pozbawienia skarżącej możliwości obrony jej praw.
Data wydania: 08-02-2019 | Sygnatura: I CSK 757/17
Zagadnienia kluczowe: wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20538
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 28 listopada 2018 r. VII AGa 1026/18
1. Dokonując zapisu na sąd polubowny strony uchylają kompetencję sądownictwa państwowego do rozstrzygnięcia sporu, powierzając ją organowi działającemu z mocy woli stron. W konsekwencji, kontrola sprawowana przez sąd państwowy nad rozstrzygnięciem sądu polubownego, jakkolwiek niezbędna i gwarantowana ustawowo, nie ma charakteru kontroli instancyjnej i z założenia musi mieć niepełny charakter, ograniczony do najdalej idących uchybień i nadużyć arbitrażu, mających znaczenie nie tylko z punktu widzenia stron, lecz także interesu ogólnego (…).
2. [N]aruszenie przepisów prawa materialnego podlega badaniu w postępowaniu wywołanym skargą o uchylenie orzeczenia sądu polubownego jedynie wówczas, gdy naruszone przepisy wyznaczają zasady porządku publicznego Rzeczypospolitej Polskiej, przy czym klauzulę porządku publicznego interpretować należy ściśle.
Data wydania: 28-11-2018 | Sygnatura: VII AGa 1026/18
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20546
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2018 r. III CSK 406/16
1. Wobec (…) tezy, że strona, która wdała się w spór przed zagranicznym sądem polubownym nie może w postępowaniu o stwierdzenie wykonalności orzeczenia tego sądu podnieść zarzutu nieistnienia zapisu na sąd polubowny, należy przede wszystkim zauważyć, że Sąd drugiej instancji (…) nie zastosował tej sankcji wobec uczestniczki postępowania. Niemniej jednak trzeba mieć na uwadze, że w doktrynie i orzecznictwie (…) aprobuje się takie stanowisko, pomimo iż Konwencja nie przewiduje prekluzji zarzutu zapisu na sąd polubowny. W jego uzasadnieniu podkreśla się, że istotą Konwencji jest nakaz postępowania stron w zgodzie z zasadami dobrej wiary i dobrymi obyczajami, a więc zakaz działania wbrew tym zasadom. Ta wykładnia uniemożliwia działania nielojalne wobec współuczestników oraz sądu polubownego. Cały czas należy jednak mieć na uwadze, iż prezentowany pogląd dotyczy sprekludowania zarzutów, których przeciwnik wniosku w postępowaniu delibacyjnym nie podniósł przed sądem polubownym. Jeśli przed zagranicznym sądem arbitrażowym został zgłoszony zarzut nieistnienia lub nieważności zapisu na sąd polubowny uczestnik może skutecznie powoływać się w dalszym ciągu na ten zarzut w postępowaniu o stwierdzenie wykonalności wyroku arbitrażowego w Polsce. Możliwości tej nie pozbawia także brak zaskarżenia orzeczenia arbitrażowego w sądach państwa jego pochodzenia, które w świetle Konwencji jest fakultatywne.
2. Choć nie wynika to wprost z brzmienia art. V ust. 1 lit. a in fine Konwencji [nowojorskiej], przepis ten znajdzie zastosowanie nie tylko w przypadku, w którym umowa o arbitraż została zawarta, lecz jest nieważna, ale także sytuacji, w której umowy w ogóle nie było (nie została zawarta).
3. [P]rzyjmuje się, że forma pisemna obejmuje także dokumenty wymieniane za pomocą środków porozumiewania się na odległość. Jakkolwiek przepisy Konwencji [nowojorskiej] sporządzonej w 1958 r. wprost nie wymieniają innych form porozumiewania się na odległość, to jednak na równi z telegramem traktuje się w literaturze dalekopis, telefaks i elektroniczne formy komunikacji, w tym także pocztę elektroniczną, jeżeli prowadzą one do automatycznego pisemnego ustalenia przekazanego tekstu. Do wymiany korespondencji elektronicznej nie jest wymagane złożenie podpisu elektronicznego. Dopuszczalne jest zawieranie zapisu na sąd polubowny także w formie "zwykłej" postaci elektronicznej, czyli niezawierającej wymogu opatrzenia zapisu bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym ważnym kwalifikowanym certyfikatem (…).
4. W związku z wymaganiem pisemnej formy umowy o arbitraż nie jest dopuszczalne zawarcie tej umowy w sposób milczący lub dorozumiany (…).
5. Zapis na sąd polubowny, także wówczas, gdy zamieszczony jest w postaci klauzuli w umowie "głównej", nie jest postanowieniem umowy obligacyjnej, a więc jego skuteczność jest rozpatrywana samodzielnie.
6. [O]cena ważności i skuteczności pełnomocnictwa do dokonania zapisu, powinna być dokonywana autonomicznie tzn. niezależnie od oceny istnienia umocowania tego pełnomocnika do dokonania czynności prawnej, będącej źródłem stosunku prawnego, z którego spory mają być poddane kompetencji sądu polubownego.
Data wydania: 28-11-2018 | Sygnatura: III CSK 406/16
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego , konwencja nowojorskaid: 20530
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 23 listopada 2018 r. I AGa 136/18
1. Skuteczne zgłoszenie zarzutu zapisu na sąd polubowny powoduje (…) stan niedopuszczalności postępowania, powodujący konieczność odrzucenia pozwu (…).
2. [Z]apis na sąd polubowny nie może naruszać zasady równości, przy czym przepis art. 1161 § 2 k.p.c. przytacza w istocie wyłącznie jeden przykład naruszenia takiej zasady, a mianowicie - zawarcie postanowienia uprawniającego tylko jedną stronę do wytoczenia powództwa przed sądem polubownym przewidzianym w zapisie albo przed sądem (…).
Data wydania: 23-11-2018 | Sygnatura: I AGa 136/18
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20637
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 17 października 2018 r. I AGa 11/18
1. [D]okonując zapisu na sąd polubowny strony świadomie rezygnują z poddania się rygorom obowiązującym w postępowaniu przed sądem powszechnym, w tym z niektórych gwarancji procesowych występujących w takim postępowaniu. Niepozbawione jest zatem słuszności twierdzenie, że przyjmując zapis na sąd polubowny strony samoograniczają swoje konstytucyjne prawo do sądu. Decydując się na poddanie ewentualnego sporu rozstrzygnięciu sądu polubownego muszą mieć świadomość zarówno pozytywnych, jak i negatywnych skutków zawarcia w klauzuli odpowiednich postanowień.
2. [S]ąd polubowny przy rozpoznawaniu spraw nie musi, tak jak sąd państwowy, stosować ściśle przepisów prawa materialnego, ale może oprzeć swoje orzeczenie również na zasadach słuszności lub też orzec według ogólnych zasad prawa. W konsekwencji, kontrola przez sąd powszechny rozstrzygnięć sądów polubownych jest ograniczona do ściśle określonych przepisami prawa wypadków (…).
3. [B]adanie sprawy w zakresie podstawy uchylenia wyroku z art. 1206 § 2 pkt 2 k.p.c. nie może wykraczać poza kwalifikowane naruszenia prawa, a strony nie mogą skarżyć wyroku sądu polubownego, gdy ten został wydany po prawidłowo przeprowadzonym postępowaniu, ale nie odpowiada ich interesom. Skarga jest możliwa dopiero wtedy, gdy zostanie wykazane, że wyrok arbitrażowy narusza podstawowe zasady polskiego porządku prawnego (…).
4. [Z]godnie z art. 1197 § 2 k.p.c. wyrok sądu polubownego powinien zawierać motywy rozstrzygnięcia, co nie oznacza jednak, że uzasadnienie powinno być skonstruowane ściśle według reguł z art. 328 § 2 k.p.c. (…). Wynika to ze specyfiki postępowania przed sądem polubownym, które nie ma charakteru tak ściśle sformalizowanego, jak proces w postępowaniu cywilnym. Bez wątpienia natomiast uzasadnienie wyroku sądu polubownego powinno być czytelne i odzwierciedlać rozumowanie poddające się analizie pod kątem podstaw do uchylenia skargi (…).
Data wydania: 17-10-2018 | Sygnatura: I AGa 11/18
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20540
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 27 sierpnia 2018 r. VII AGa 386/18
1. W obowiązującym stanie prawnym przyjmuje się zatem, że w każdym przypadku skierowanie sporu na drogę sądownictwa polubownego zawsze wymagać będzie zapisu na sąd polubowny zgodnie z art. 1161 § 1 k.p.c.
2. Zapis na sąd polubowny powinien jednoznacznie i w sposób precyzyjny wskazywać, że strony zobowiązują się poddać rozstrzygnięcie określonych sporów pod sąd polubowny.
Data wydania: 27-08-2018 | Sygnatura: VII AGa 386/18
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20544
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 19 kwietnia 2018 r. I ACa 1557/16
1. Jeżeli (…) skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego oparta jest na tym, że wyrok uzyskano za pomocą przestępstwa lub na podstawie podrobionego lub przerobionego dokumentu albo jeżeli jest oparta na zarzucie powagi rzeczy osądzonej, może być wniesiona w terminie liczonym od dnia, w którym strona dowiedziała się o tej podstawie.
2. Zapis na sąd polubowny jest umową, do której stosuje się przepisy kodeksu cywilnego.
Data wydania: 19-04-2018 | Sygnatura: I ACa 1557/16
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20553
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 22 marca 2018 r. I AGa 53/18
1. O niewykonalności zapisu na sąd polubowny można mówić wtedy, gdy np. przewiduje on takie wymagania dla osób mających być arbitrami, że w istocie nie jest możliwe ukonstytuowanie się sądu polubownego, ponieważ nie można wskazać osób, które by te wymagania spełniały. Niewykonalny jest także zapis na sąd polubowny, gdy z innych przyczyn wszczęcie postępowania przed tym sądem nie jest możliwe. Za niewykonalny może być uznany zapis na sąd polubowny, który został sformułowany na tyle niejasno, że nie sposób ustalić jego treści.
2. [W] przypadku gdy zapis na stały sąd polubowny okazał się niewykonalny np. z powodu wadliwego wskazania tego sądu, to nie następuje swego rodzaju konwersja takiego zapisu w zapis na sąd polubowny ad hoc.
Data wydania: 22-03-2018 | Sygnatura: I AGa 53/18
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20550
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 6 marca 2018 r., C-284/16, Republika Słowacka p. Achmea BV
Artykuły 267 i 344 TFUE należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie postanowieniu umowy międzynarodowej zawartej między państwami członkowskimi, tego rodzaju jak art. 8 umowy o wspieraniu i wzajemnej ochronie inwestycji pomiędzy Królestwem Niderlandów a Czeską i Słowacką Republiką Federacyjną, wedle którego inwestor z jednego z tych państw członkowskich może, w przypadku sporu dotyczącego inwestycji w drugim państwie członkowskim, wszcząć postępowanie przeciwko temu drugiemu państwu członkowskiemu przed sądem polubownym, którego kompetencję państwo to zobowiązało się uznać.
Data wydania: 06-03-2018 | Sygnatura: C-284/16
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , arbitraż inwestycyjnyid: 20532
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 24 stycznia 2018 r. I AGz 48/18
1. Stosownie do treści art. 1161 § 1 k.p.c. poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego wymaga umowy stron, w której należy wskazać przedmiot sporu lub stosunek prawny, z którego spór wyniknął lub może wyniknąć. Obligatoryjnym elementem zapisu na sąd polubowny jest wskazanie, że rozstrzygnięcie sporu zostało poddane sądowi polubownemu. Należy podkreślić, że umowa, która nie zawiera powyższego stwierdzenia, nie stanowi zapisu na sąd polubowny (…).
2. W niniejszej sprawie obie umowy zlecenia zawierały postanowienie o treści: „Wszelkie spory wynikające ze Zlecenia będą rozstrzygane polubownie”. Taki zapis nie zawiera w ogóle poddania sądowi polubownemu sporów powstałych między stronami, bez względu na to, czy byłby to stały sąd arbitrażowy, czy też sąd powołany ad hoc w przypadku zaistnienia konkretnego sporu.
3. [P]olubowne rozstrzyganie sporów nie jest tożsame z instytucją sądu polubownego, której strony poddają rozstrzygnięcie sporu z określonego stosunku prawnego. Art. 1161 k.p.c. wprowadza konieczność wymienienia w odrębnej umowie bądź w tzw. klauzuli arbitrażowej, stanowiącej jedno z postanowień umowy podstawowej, wprost właściwości sądu polubownego.
Data wydania: 24-01-2018 | Sygnatura: I AGz 48/18
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20558
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 grudnia 2017 r. I CSK 170/17
1. [J]eśli cedowana wierzytelność była objęta zapisem na sąd polubowny, zapis ten odnosi skutki także wobec cesjonariusza, co oznacza, że cesjonariusz jest związany m.in. negatywnym skutkiem zapisu w postaci wyłączenia kompetencji sądów państwowych w zakresie sporów dotyczących tej wierzytelności (…).
2. [O]głoszenie upadłości zbywcy wierzytelności po dokonaniu przelewu nie rzutuje na skuteczność zapisu na sąd polubowny obejmującego przelaną wierzytelność w relacji między aktualnym wierzycielem – następcą prawnym upadłego (cesjonariuszem), a dłużnikiem. W takiej sytuacji, w chwili ogłoszenia upadłości upadły nie jest już bowiem stroną zapisu, którego skutki jako właściwości cedowanej wierzytelności przeszły na cesjonariusza. Przepisy art. 142 i art. 147 pr. upadł. odnosiły się natomiast do sporów, których stroną jest upadły (…).
3. Jakkolwiek w art. 142 i 147 pr. upadł. użyto szerokiej formuły "zapis na sąd polubowny dokonany przez upadłego", przepis ten nie może być rozumiany w ten sposób, że statuował on utratę mocy zapisu na sąd polubowny, którego pierwotną stroną był upadły, bez względu na to, czy podmiot ten jest nadal stroną stosunku prawnego, który został objęty zapisem.
4. Zgodnie z art. 1161 § 1 k.p.c. w zapisie na sąd polubowny należy wskazać przedmiot sporu lub stosunek prawny, z którego spór wyniknął lub może wyniknąć. Konieczność ta służyć ma eliminacji zapisów obejmujących ogół istniejących lub przyszłych sporów między stronami (…). Ocena, czy zapis spełnia to wymaganie, wymaga jednak uwzględnienia nie tylko brzmienia zapisu, lecz także innych okoliczności miarodajnych przy jego wykładni, w tym kontekstu językowego i sytuacyjnego, w jakim zostały złożone oświadczenia stron, oraz ich zamiaru.
5. Stosunek prawny, którego dotyczy zapis na sąd polubowny, nie musi (…) wynikać expressis verbis z jego brzmienia, może on także zostać ustalony w drodze interpretacji zapisu. Zważywszy, że zapis na sąd polubowny stanowi wyraz autonomii woli racjonalnie działających stron, jego wykładnia powinna również odpowiadać zasadzie favor validatis, zmierzając – w granicach dopuszczalnej interpretacji – do utrzymania skuteczności złożonych oświadczeń.
6. [W] nowszej literaturze i orzecznictwie akcentuje się tendencję do szerokiej interpretacji postanowień zapisu, której podłożem jest unikanie rozszczepienia kompetencji między sądem polubownym a sądem państwowym w ramach tego samego stosunku prawnego. Postulat takiej interpretacji zapisu (in favorem iurisdictionis arbitrii) jest trafny zwłaszcza w obrocie międzynarodowym, w sporach między przedsiębiorcami (…).
7. [P]oddanie sądowi polubownemu sporów wynikających ze stosunku umownego oznacza, iż kompetencją tego sądu są objęte wszelkie roszczenia o wykonanie umowy, roszczenia powstające w razie niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, roszczenia o zwrot bezpodstawnie spełnionego świadczenia powstałe w razie nieważności umowy lub odstąpienia od umowy, a także roszczenia deliktowe, jeżeli wynikają ze zdarzenia będącego równocześnie niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy (…).
Data wydania: 01-12-2017 | Sygnatura: I CSK 170/17
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20520
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 21 listopada 2017 r. I ACz 1823/17
1. Zgodnie z regulacją art. 1167 k.p.c. pełnomocnictwo do dokonania czynności prawnej udzielone przez przedsiębiorcę obejmuje również umocowanie do sporządzenia zapisu na sąd polubowny w zakresie sporów wynikających z tej czynności prawnej, chyba że z pełnomocnictwa wynika co innego. (…). Pełnomocnictwo do dokonania czynności prawnej w rozumieniu omawianego przepisu oznacza każdy rodzaj pełnomocnictwa, o którym mowa w art. 98 k.c., tj. pełnomocnictwo ogólne, określające rodzaj czynności - tzw. rodzajowe i do poszczególnej czynności - tzw. szczególne. Natomiast nie jest w tym zakresie wystarczające - w ustawowo określonych granicach (art. 91 k.p.c.) - pełnomocnictwo procesowe.
2. [Z]apis na sąd polubowny w dostateczny sposób identyfikuje stosunek prawny, z którego wynikł spór, jeżeli wskazuje, że dotyczy wszelkich roszczeń związanych z dotychczasową współpracą stron prowadzoną na podstawie określonych umów zawartych przez strony (…).
3. [P]oddanie sądowi polubownemu sporów ze stosunku umownego oznacza, iż kompetencją tego sądu są objęte wszelkie roszczenia o wykonanie umowy, roszczenia powstające w razie niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, roszczenia o zwrot bezpodstawnie spełnionego świadczenia powstałe w razie nieważności umowy lub odstąpienia od umowy, a także roszczenia deliktowe, jeżeli wynikają ze zdarzenia będącego równocześnie niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy (…).
Data wydania: 21-11-2017 | Sygnatura: I ACz 1823/17
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20557
Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 17 października 2017 r. I ACa 1109/17
1. Zarzut dotyczący nieprawidłowości przy dokonywaniu wyboru arbitra nierozerwalnie łączy się z naruszeniem zasad postępowania przed sądem arbitrażowym, w tym także z (…) naruszeniem równości stron w postępowaniu.
2. Przepis art. 1193 k.p.c. wyraźnie stanowi, że istnieje prekluzja zarzutów dotyczących uchybienia przepisom względnie wiążącym lub zasadom postępowania ustalonym przez same strony, w tym zasadom zawartym w regulaminie arbitrażowym.
3. [P]rzeprowadzenie przez sąd polubowny postępowania z pominięciem zaoferowanego przez stronę dowodu może uzasadniać zarzut naruszenia art. 1183 k.p.c., jeżeli dowód ten był konieczny do rozstrzygnięcia sprawy.
4. Brak (…) inicjatywy dowodowej, mimo przedstawionych wniosków przez obie strony w zakresie powołania kolejnego biegłego przez Sąd Arbitrażowy, należy ocenić jako nierozpoznanie istoty sprawy, a takie zachowanie stanowi bez wątpienia naruszenie podstawowych zasad porządku publicznego RP (…). Jak wskazuje się w doktrynie, także naruszenie podstawowych, naczelnych zasad postępowania stanowi naruszenie podstawowych zasad porządku publicznego (…).
5. [K]ontraktu, zgodnie z brzmieniem którego arbitrażowi poddane zostały spory związane lub wynikłe na tle kontraktu lub wykonania robót, czy to w czasie wykonania robót lub po ich ukończeniu, czy przed odmówieniem wykonania lub innym przerwaniem kontraktu czy po, włącznie ze sporami co do opinii, polecenia, ustalenia, świadectwa lub ocen dokonanych przez inżyniera. (…). Takiego rodzaju postanowienia zawierające zapis na sąd polubowny (…) należy traktować szeroko, obejmując nim nie tylko roszczenia kontraktowe dochodzone bezpośrednio na podstawie umowy, ale także roszczenia dochodzone na innych podstawach prawnych, w tym z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia czy zadośćuczynienia za wyrządzoną krzywdę.
6. [S]koro miejscem arbitrażu była Rzeczpospolita Polska i tutaj doszło do rozpoznania sprawy oraz wydania wyroku końcowego przez Sąd Arbitrażowy, zastosowanie znajdzie przepis art. 1205 § 1 k.p.c., który uzasadnia właściwość sądu polskiego do rozpoznania skargi o uchylenie wyroku takiego sądu polubownego (…).
Data wydania: 17-10-2017 | Sygnatura: I ACa 1109/17
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20555
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 października 2017 r. I CSK 33/17
1. Stosowanie przepisów kodeksu cywilnego do zapisu na sąd polubowny może (…) mieć miejsce tylko w kwestiach nieobjętych samodzielną regulacją procesową i z uwzględnieniem specyfiki zapisu na sąd polubowny jako instytucji prawa procesowego. Innymi słowy, odwołanie się do prawa materialnego w razie luki w regulacji procesowej musi być poprzedzone każdorazowo rozważeniem, czy przepisy prawa materialnego są w tym przypadku adekwatne z racji procesowej natury umowy o arbitraż, a jeśli tak, to w jakim kształcie powinny one zostać zastosowane.
2. Przepis ten [art. 1161 § 2 k.p.c. – dopisek redakcji] wyłącza ukształtowanie zapisu w ten sposób, aby naruszał on zasadę równości, w szczególności uprawniał tylko jedną ze stron do wyboru między wytoczeniem powództwa przed sądem państwowym albo polubownym. Dotyczy on zatem treści zapisu i nie stoi na przeszkodzie sytuacji, w której jedna ze stron zapisu - w następstwie sporządzenia zapisu przez rzekomego pełnomocnika - uzyskuje kompetencję do jego zatwierdzenia, a w konsekwencji związania się zapisem. Jeżeli do zatwierdzenia dojdzie, obie strony będą związane zapisem, a do oceny jego treści będzie miał zastosowanie m.in. art. 1161 § 2 k.p.c. Sytuacja ta nie odbiega od przypadków, w których potwierdzenie na podstawie art. 103 k.c. miałoby dotyczyć umowy prawa materialnego.
3. Przepis art. 1167 k.p.c. ustanawia zasadę, według której pełnomocnictwo do dokonania czynności prawnej udzielone przez przedsiębiorcę, bez wzglądu na charakter tej czynności, umocowuje również do sporządzenia zapisu na sąd polubowny. Prawodawca przyjął tym samym, że umocowanie do dokonania czynności implikuje również umocowanie do wyboru arbitrażu jako trybu rozstrzygania sporów wynikających z tej czynności, chyba że odmienne zastrzeżenie wynikać będzie z treści pełnomocnictwa. Na tle tego przepisu zatarciu ulega odrębność między umocowaniem do czynności prawnej oraz do zapisu na sąd polubowny w zakresie sporów dotyczących tej czynności. O rodzaju pełnomocnictwa koniecznego do dokonania czynności prawnej decyduje ustawa (art. 98 k.c.), pochodną tego umocowania, jeżeli zostało ono skutecznie udzielone, jest zaś umocowanie do sporządzenia zapisu.
4. [P]rzepis art. 1167 k.p.c. należy postrzegać jako reakcję prawodawcy na ocenianą jako rygorystyczna wykładnię przyjętą w judykaturze co do wymagań w zakresie umocowania do zawarcia zapisu na sąd polubowny. Przy uwzględnieniu, że zakres zastosowania tego rozwiązania jest ograniczony do przedsiębiorców, przemawia to za nadaniem mu szerszego znaczenia aniżeli ograniczone do pełnomocnictwa o szczególnym charakterze.
5. Przepis art. 1167 k.p.c. odrywa (…) skuteczność umocowania do zawarcia zapisu na sąd polubowny od jego samodzielnej kwalifikacji jako czynności przekraczającej lub nieprzekraczającej granic zwykłego zarządu, uzależniając go jedynie od istnienia skutecznego umocowania do dokonania czynności prawnej.
Data wydania: 13-10-2017 | Sygnatura: I CSK 33/17
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20519
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 13 września 2017 r. VI ACa 840/16
1. Wskazać należy, że w sprawie ze skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego odpowiednie zastosowanie znajdują, zgodnie z art. 1207 § 1 i 2 k.p.c., przepisy o apelacji, z modyfikacjami wynikającymi z tytułu VII części piątej kodeksu postępowania cywilnego. Pomimo kontrolnego charakteru, skarga nie jest jednak środkiem zaskarżenia, zaś rolą sądu powszechnego, odmiennie niż ma to miejsce w postępowaniu apelacyjnym, nie jest ponowne merytoryczne rozpoznanie sprawy rozstrzygniętej wyrokiem sądu polubownego z zastosowaniem przepisów prawa materialnego i procesowego. W postępowaniu przed sądem państwowym wszczętym skargą sąd nie bada, czy wyrok sądu polubownego nie pozostaje w sprzeczności z prawem materialnym i czy znajduje oparcie w faktach przytoczonych w wyroku, jak również, czy fakty te zostały prawidłowo ustalone. Sąd powszechny rozpoznaje sprawę tylko z punktu widzenia przyczyn uchylenia wyroku i dokonuje oceny zasadności skargi wyłącznie w świetle przesłanek z art. 1206 § 1 i 2 k.p.c., przy czym z urzędu pod rozwagę bierze jedynie podstawy z art. 1206 § 2 k.p.c. Naruszenie przepisów ogólnych cywilnego prawa procesowego, jak i naczelnych zasad postępowania cywilnego, może stanowić uzasadnioną podstawę uchylenia wyroku sądu polubownego, jeżeli doprowadziło w swym wyniku do naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej lub zasad współżycia społecznego. Naruszenie naczelnych zasad prawnych obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej skutkować musi również - jeżeli stanowić ma podstawę uchylenia wyroku sądu polubownego - obrazą prawa materialnego (…).
2. [D]okonując zapisu na sąd polubowny strony świadomie rezygnują z poddania się rygorom obowiązującym w postępowaniu przed sądem powszechnym, w tym z niektórych gwarancji procesowych występujących w takim postępowaniu. Sąd polubowny przy rozpoznawaniu spraw nie musi, tak jak sąd państwowy, stosować ściśle przepisów prawa materialnego, ale może oprzeć swoje orzeczenie również na zasadach słuszności lub też orzec według ogólnych zasad prawa. W konsekwencji, kontrola przez sąd powszechny rozstrzygnięć sądów polubownych jest ograniczona do ściśle określonych przepisami prawa wypadków (…).
3. [B]adanie sprawy w zakresie podstawy uchylenia wyroku z art. 1206 § 2 pkt 2 k.p.c. nie może wykraczać poza kwalifikowane naruszenia prawa, a strony nie mogą skarżyć wyroku sądu polubownego, gdy ten został wydany po prawidłowo przeprowadzonym postępowaniu, ale nie odpowiada ich interesom. Skarga jest możliwa dopiero wtedy, gdy zostanie wykazane, że wyrok arbitrażowy narusza podstawowe zasady polskiego porządku prawnego (…).
4. Pojęcie klauzuli porządku publicznego na gruncie art. 1206 § 2 pkt 2 k.p.c. powszechnie utożsamiane jest z fundamentalnymi zasadami konstytucyjnymi oraz naczelnymi zasadami poszczególnych dziedzin prawa, w tym prawa cywilnego, rodzinnego i procesowego. Do uchylenia wyroku sądu polubownego na podstawie klauzuli porządku publicznego może dojść w przypadku stwierdzenia, że jest on sprzeczny z określoną, bezwzględnie obowiązującą normą zaliczaną do wskazanych wyżej zasad. W orzecznictwie Sądu Najwyższego (…) przykładowo wskazywano, że do podstawowych zasad polskiego porządku prawnego zalicza się m.in. zasadę autonomii woli w prawie cywilnym, zasadę pacta sunt servanda oraz zasady wyznaczające granice swobody kształtowania umów i w konsekwencji granice obowiązywania zasady pacta sunt servanda, a także zasadę wolności działalności gospodarczej, sprawiedliwości kontraktowej i zasadę kompensacyjnego charakteru odpowiedzialności odszkodowawczej (…).
5. [Z]asada związania sądu przy wyrokowaniu żądaniem, wyrażona w art. 321 § 1 k.p.c., nie należy do podstawowych zasady polskiego porządku prawnego w rozumieniu art. 1206 § 2 pkt 2 k.p.c. (…) Zasada związania sądu żądaniem nie ma charakteru bezwzględnego, ponieważ w kodeksie postępowania cywilnego istnieją przepisy, które obligują sąd do orzekania w kwestiach nieobjętych żądaniem pozwu (wniosku).
6. Oprócz tego, że zasada z art. 321 § 1 k.p.c. nie ma charakteru bezwzględnego, również (…) jej granice były przedmiotem przeprowadzanych przez ustawodawcę nowelizacji (...). Zakaz orzekania ponad żądanie nie może być zatem uznany za podstawową zasadę porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej, albowiem nie jest to zasada bezwzględna, niezmienna i trwała. Spełnienie wymienionych kryteriów uzasadnia zaliczenie do zasad o charakterze podstawowym.
7. [Zasada kontradyktoryjności], niewątpliwie bardzo istotna w procedurze cywilnej, nie ma charakteru bezwzględnego - doznaje ograniczeń, np. w postępowaniu w sprawach nieletnich czy postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy. Model procesu cywilnego oparty na zasadzie kontradyktoryjności był również przedmiotem licznych zmian. Zasada ta nie charakteryzuje się niezmiennością i trwałością, co - jak wskazano powyżej - jest właściwe dla fundamentalnych podstaw porządku prawnego (…).
Data wydania: 13-09-2017 | Sygnatura: VI ACa 840/16
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20572
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 4 września 2017 r. V ACo 11/17
1. Z art. II Konwencji wynika, że uznanie umowy za pisemną nie jest uzależnione od kwestii własnoręcznego podpisu, jaki - ze względu na treść art. 78 § 1 k.c. - w krajowym porządku prawnym jest elementem koniecznym do zachowania pisemnej formy czynności prawnej. Przepis art. II ust. 2 Konwencji za umowę pisemną uznaje nie tylko kontrakt z zamieszczoną w nim klauzulą arbitrażową czy kompromis, ale też umowę zawartą nie tylko przez wymianę listów, które przecież mogą, choć nie muszą być podpisane, jak również przez wymianę telegramów, które podpisu własnoręcznego nie zawierają. W tym świetle niewątpliwie istotne jest, by odpowiednie postanowienie umowne dotyczące klauzuli arbitrażowej znajdowało się w dokumencie zawierającym treść utrwaloną pismem, pozwalającym ustalić, kto złożył zawarte w nim oświadczenie, byle druga strona mogła się z nim zapoznać w efekcie dokonanej wymiany dokumentów.
2. Przepis art. V ust. 1 Konwencji stanowi, że na wniosek strony, przeciwko której orzeczenie jest skierowane, nastąpi odmowa uznania i wykonania orzeczenia tylko wówczas, jeżeli strona ta dostarczy właściwej władzy, do której skierowano żądanie uznania i wykonania, dowodów: a) że stronom wspomnianej w art. II umowy - według prawa odnoszącego się do nich - brak było zdolności albo, że wspomniana umowa jest nieważna według prawa, którego strony umowę tę poddały, a - w razie braku wzmianki w tym względzie - według prawa kraju, w którym orzeczenie zostało wydane, lub b) że strona, przeciwko której orzeczenie jest skierowane, nie była należycie powiadomiona o wyznaczeniu arbitra lub o procedurze arbitrażowej albo że z innego powodu nie mogła przedstawić swojej sprawy, lub c) że orzeczenie odnosi się do sporu nie wymienionego w kompromisie lub nie podpadającego pod zakres klauzuli arbitrażowej albo że zawiera rozstrzygnięcia przekraczające granice kompromisu lub klauzuli arbitrażowej, jeżeli jednak rozstrzygnięcie spraw, które zostały poddane arbitrażowi, da się oddzielić od rozstrzygnięcia spraw nie poddanych arbitrażowi, to ta część orzeczenia, która zawiera rozstrzygnięcie spraw poddanych arbitrażowi, może zostać uznana i wykonana, lub d) że bądź to skład sądu arbitrażowego, bądź też procedura arbitrażowa nie były zgodne z umową stron, lub - w razie braku takiej umowy - że nie były zgodne z prawem kraju, w którym odbył się arbitraż, lub e) że orzeczenie nie stało się jeszcze dla stron wiążące albo że właściwa władza kraju, w którym lub według praw którego orzeczenie zostało wydane, uchyliła je lub wstrzymała jego wykonalność.
3. Zgodnie z art. V ust. 2 Konwencji, odmowa uznania i wykonania orzeczenia arbitrażowego może nastąpić również wtedy, gdy właściwa władza kraju, w którym postawiono żądanie uznania i wykonania stwierdzi: a) że według prawa tego kraju przedmiot sporu nie może być rozstrzygany w drodze arbitrażu, lub b) że uznanie lub wykonanie orzeczenia byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym tego kraju.
4. Jeżeli idzie o klauzulę porządku publicznego (…). W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyjaśniono, że w odniesieniu do tego zagadnienia zastosowanie mają poglądy judykatury dotyczące podstawowych zasad porządku prawnego, o których obecnie stanowi art. 1214 § 3 pkt 2 k.p.c. Chodzi więc o zasady wynikające z Konstytucji oraz zasady rządzące poszczególnymi dziedzinami prawa, których naruszenie jest nie do pogodzenia z samą koncepcją określonej instytucji prawnej w Polsce, nie zaś jedynie z poszczególnymi przepisami regulującymi tę samą instytucję w państwie pochodzenia orzeczenia arbitrażowego i Polsce, jako państwie wykonania tego orzeczenia (…). Prowadzi to do konkluzji, że w postępowaniu o stwierdzenie wykonalności orzeczenia arbitrażowego nie jest dopuszczalna jego merytoryczna kontrola (…).
Data wydania: 04-09-2017 | Sygnatura: V ACo 11/17
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego , konwencja nowojorskaid: 20564
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 28 czerwca 2017 r. I ACa 79/17
1. [P]owódka i pozwana uzgodniły (…), że "wszelkie spory mogące wyniknąć przy realizacji niniejszej umowy Strony będą się starać rozwiązywać polubownie. Gdyby polubowne rozwiązanie sporu pomiędzy stronami okazało się niemożliwe, będzie on podlegał rozpatrzeniu przez polski sąd powszechny z siedzibą w O." (…) zwrot "polubowne rozwiązanie sporu" winien być raczej interpretowany jako wezwanie do mediacji poprzedzającej skierowanie sprawy do sądu. (…). Pominięcie w analizowanym fragmencie określenia "sąd polubowny" nie pozwala (…) na uznanie, że w niniejszej sprawie doszło do zastrzeżenia rozpoznania sporu przed takim sądem.
2. [I]stotą instytucji zapisu na sąd polubowny jest stanowcze poddanie sporu pod rozstrzygniecie sądu polubownego. Jeżeli umowa nie przewiduje dla sądu polubownego funkcji rozstrzygania sporu, to nie dochodzi do uskutecznienia zapisu na sąd polubowny (…); także w sytuacji, gdy sąd polubowny (lub abstrakcyjna procedura polubownego załatwienia sporu) spełniałby jedynie funkcję koncyliacyjną bez możliwości rozstrzygania sporu i ograniczałby swoje czynności wyłącznie do prowadzenia mediacji w celu zawarcia przez strony ugody, nie dochodzi do zawarcia umowy o charakterze zapisu na sąd polubowny (…).
Data wydania: 28-06-2017 | Sygnatura: I ACa 79/17
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20560
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 2017 r. IV CSK 482/16
Sąd Najwyższy jest uprawniony do wykładni treści zapisu na sąd polubowny, gdyż zakres jego obowiązywania podlega badaniu przez sąd z urzędu w związku z tym, że jest to [okoliczność – dopisek redakcji] mogąca skutkować odrzuceniem pozwu (art. 1165 § 1 KPC). Przy wykładni tej konieczne jest zaś założenie, że podstawową drogą dochodzenia roszczeń jest droga sądowa. Interpretacja treści zapisu nie może więc iść tak daleko, że wbrew wyraźnej woli wyrażonej w umowie stron dojdzie do przyjęcia kompetencji sądu polubownego.
Data wydania: 14-06-2017 | Sygnatura: IV CSK 482/16
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20518
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 30 maja 2017 r. VI ACa 180/16
1. [I]stnieje bardzo duża autonomia postępowania polubownego, całkowicie zgodna z zamierzeniami ustawodawcy, wydatnie ograniczająca możliwości kontrolne sądu powszechnego. Podstawowym celem tej regulacji prawnej jest szybkość postępowania w załatwianiu sporów cywilnoprawnych, a nie tworzenie dodatkowej fazy postępowania przedsądowego. Strony decydujące się na poddanie sporu sądowi polubownemu muszą się więc liczyć z tymi uwarunkowaniami, polegającymi także na nikłej kontroli zewnętrznej jego wyroków.
2. [P]rzyjmując zapis na sąd polubowny, strony same ograniczają swoje konstytucyjne prawo do sądu (…).
3. [U]chylenie wyroku sądu polubownego może nastąpić wyłącznie z przyczyn wymienionych w art. 1206 k.p.c.
4. Naruszenie przez sąd polubowny prawa materialnego właściwego dla rozstrzyganej sprawy, którym co do zasady jest związany na podstawie art. 1194 § 1 k.p.c., podlega kontroli sądu powszechnego rozpoznającego skargę o uchylenie wyroku sądu polubownego jedynie pod kątem zastosowania klauzuli porządku publicznego - z urzędu lub na podstawie zarzutu skargi. Sama tylko nieprawidłowa wykładnia prawa materialnego ani też jego niewłaściwe zastosowanie przez sąd polubowny nie uzasadnia uwzględnienia skargi. Naruszenie prawa materialnego będzie stanowić podstawę uchylenia wyroku jedynie wówczas, gdy jego skutki nie dają się pogodzić z podstawowymi zasadami porządku prawnego. (...) wykładnia tego pojęcia powinna mieć charakter zawężający i, jak podnosi się w orzecznictwie (…), przeprowadzana ad casum ocena, czy orzeczenie narusza podstawowe zasady porządku publicznego, powinna być dokonywana ostrożnie.
5. [P]rocesowy porządek publiczny może być podstawą oceny wyroku sądu polubownego w dwóch aspektach. Po pierwsze, ocenie podlega zgodność procedury, która doprowadziła do wydania wyroku sądu polubownego, z podstawowymi procesowymi zasadami porządku prawnego, a po drugie, skutki wyroku arbitrażowego z punktu widzenia ich zgodności z procesowym porządkiem publicznym, tj. czy dają się one pogodzić z systemem prawa procesowego, np. czy nie naruszają powagi rzeczy osądzonej, praw osób trzecich.
6. W orzecznictwie do podstawowych zasad porządku prawnego w aspekcie prawa materialnego zaliczono m.in. zasadę odpowiedzialności cywilnej za wyrządzoną szkodę (…), zasadę restytucyjnego charakteru odpowiedzialności odszkodowawczej (…), zasadę pacta sunt servanda (…), zasadę wolności gospodarczej i swobodę umów, zasadę sprawiedliwości kontraktowej (…), zasadę ochrony praw majątkowych (…), zasadę autonomii woli stron i równości podmiotów (…).
7. Pozbawienie strony możliwości obrony swych praw, w rozumieniu art. 1206 § 1 pkt 2 k.p.c., należy więc utożsamiać z obiektywnym uniemożliwieniem stronie podjęcia takich czynności, które w istocie zmieniają jej pozycją procesową. (…). Strona zostaje pozbawiona możności działania tylko wtedy, gdy doszło do całkowitego pozbawienia jej możności obrony swych praw, a więc gdy znalazła się w takiej sytuacji, która uniemożliwia, a nie tylko utrudniła lub ograniczyła popieranie przed sądem dochodzonych żądań (…). Ocena, czy doszło do pozbawienia strony możności obrony jej praw, powinna być dokonywana przez pryzmat konkretnych okoliczności sprawy, a analizę, czy doszło do pozbawienia strony możności działania, trzeba rozpocząć od rozważenia, czy nastąpiło naruszenie przepisów procesowych, a następnie ustalić, czy uchybienie to wpłynęło na możność strony do działania w postępowaniu; w końcu zaś ocenić, czy pomimo zaistnienia tych okoliczności strona mogła bronić swych praw w procesie. Dopiero w razie kumulatywnego spełnienia wszystkich tych przesłanek należy przyjąć, że strona została pozbawiona możności działania (…).
8. Klauzula porządku publicznego jak każda klauzula generalna jest niedookreślona, co pozostawia sądowi orzekającemu w konkretnej sprawie dużą dyskrecjonalność, niemniej (…) na jej podstawie kontrola elementów składających się na orzeczenie sądu polubownego nie może przybierać rozmiarów właściwych kontroli merytorycznej (zasadności) takiego orzeczenia. Zakaz kontroli merytorycznej (zasadności) takiego orzeczenia związany jest z istotą stosowania klauzuli porządku publicznego. Przy jej stosowaniu nie chodzi bowiem o to, aby oceniane orzeczenie było zgodne ze wszystkimi wchodzącymi w grę bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa, lecz o to, czy wywarło ono skutek sprzeczny z podstawowymi zasadami krajowego porządku prawnego (…).
Data wydania: 30-05-2017 | Sygnatura: VI ACa 180/16
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20570
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 maja 2017 r. I ACa 340/16
1. Sam fakt poddania sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego nie może (…) stanowić o sprzeczności takiej umowy z zasadami współżycia społecznego, skoro taki sposób rozstrzygania sporów jest dopuszczony przez prawo.
2. Zasada równości stron stanowi jedno z głównych założeń sądownictwa polubownego w ogólności. Szczególnym jej przejawem jest wymaganie, aby żadne z postanowień zapisu na sąd polubowny nie naruszało równości stron (art. 1161 § 2 k.p.c.). W pierwszej kolejności wymaganie to obowiązuje w odniesieniu do konstytutywnych elementów zapisu, niemniej należy przyjąć, że dotyczy także wszystkich tych postanowień, które są zamieszczone razem z zapisem w tym samym akcie, czyli w szczególności postanowień obejmujących elementy porozumień (umów) stron dotyczących postępowania przed sądem polubownym.
3. Fakt, iż skarżący obecnie nie jest zainteresowany rozstrzyganiem sporu przez sąd polubowny, nie może świadczyć o sprzeczności zapisu z zasadami współżycia społecznego.
Data wydania: 12-05-2017 | Sygnatura: I ACa 340/16
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20567
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 16 marca 2017 r. I ACa 1070/16
1. Pomimo kontrolnego charakteru, skarga nie jest jednak środkiem zaskarżenia, zaś rolą sądu powszechnego, odmiennie niż ma to miejsce w postępowaniu apelacyjnym, nie jest ponowne merytoryczne rozpoznanie sprawy rozstrzygniętej wyrokiem sądu polubownego z zastosowaniem przepisów prawa materialnego i procesowego. W postępowaniu przed sądem państwowym wszczętym skargą sąd nie bada, czy wyrok sądu polubownego nie pozostaje w sprzeczności z prawem materialnym i czy znajduje oparcie w faktach przytoczonych w wyroku, jak również, czy fakty te zostały prawidłowo ustalone. Sąd powszechny rozpoznaje sprawę tylko z punktu widzenia przyczyn uchylenia wyroku i dokonuje oceny zasadności skargi wyłącznie w świetle przesłanek z art. 1206 § 1 i 2 k.p.c., przy czym z urzędu pod rozwagę bierze jedynie podstawy z art. 1206 § 2 k.p.c.
2. Przyjmując zapis na sąd polubowny strony samoograniczają swoje konstytucyjne prawo do sądu. Decydując się na poddanie ewentualnego sporu rozstrzygnięciu sądu polubownego muszą mieć świadomość zarówno pozytywnych, jak i negatywnych skutków zawarcia w klauzuli odpowiednich postanowień. Sąd polubowny przy rozpoznawaniu spraw nie musi, tak jak sąd państwowy, stosować ściśle przepisów prawa materialnego, ale może oprzeć swoje orzeczenie również na zasadach słuszności lub też orzec według ogólnych zasad prawa. W konsekwencji, kontrola przez sąd powszechny rozstrzygnięć sądów polubownych jest ograniczona do ściśle określonych przepisami prawa wypadków.
3. Orzekanie na zasadach słuszności (ex aequo at bono) polega na poszukiwaniu rozwiązania sporu zgodnie z dyrektywami słuszności i sprawiedliwości, tak jak są one pojmowane przez arbitrów, niezależnie od obowiązujących norm prawnych. Powyższe nie oznacza dowolności oceny sprawy i możliwości abstrahowania od stanu faktycznego, dlatego też arbitrzy muszą przeprowadzić postępowanie dowodowe, przeanalizować zebrany materiał, a także wziąć pod rozwagę wiążące strony postanowienia umowy (…).
Data wydania: 16-03-2017 | Sygnatura: I ACa 1070/16
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20442
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 3 marca 2017 r. I ACa 1139/16
1. Skarga [o uchylenie wyroku sądu polubownego] w obecnym kształcie, zachowując swój odrębny charakter ze wszystkimi ograniczeniami, w szczególności dotyczącymi podstaw skargi, zbliżona jest do apelacji. W przypadku zasadności skargi sąd władny jest jedynie uchylić wyrok sądu polubownego, co nie powoduje jednak wygaśnięcia zapisu na sąd polubowny (art. 1211 k.p.c.) i nie powinno też być traktowane jako rozpoznanie merytoryczne sprawy poddanej pod osąd sądu polubownego. Orzeczenie sądu powszechnego niweczy skutki wyroku sądu polubownego w przypadku stwierdzenia którejkolwiek z podstaw wskazanych w art. 1206 k.p.c., nie rozwiązuje ono jednakże, co do zasady, sporu prawnego pomiędzy stronami, poddanego pod rozstrzygnięcie sądu polubownego, za wyjątkiem uznania zapisu na sąd polubowny za nieistniejący, nieważny, bezskuteczny albo taki, który utracił moc prawną według prawa dla niego właściwego.
2. Zainicjowanie postępowania o wyłączenie arbitra przed zakończeniem postępowania przed sądem polubownym powoduje, że trybem właściwym do rozpoznania wniosku i oceny, czy istniały podstawy do wyłączenia arbitra, jest postępowanie uregulowane w art. 1176 k.p.c. Jednakże w sytuacji zakończenia postępowania przed sądem polubownym, jedyną drogą kwestionowania składu sądu orzekającego jest postępowanie ze skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego.
3. Przy ocenie, czy wyrok sądu arbitrażowego jest sprzeczny z podstawowymi zasadami porządku prawnego, należy uwzględniać jego treść, a nie prawidłowość postępowania przed sądem arbitrażowym ani prawidłowość obsady składu tego sądu.
4. Ponieważ powiązania pomiędzy sądem polubownym i stroną powodową mają charakter instytucjonalny i trwały, a sam zapis dotyczy tylko i wyłącznie jednego konkretnego sądu polubownego, w konsekwencji trzeba uznać, że zapis takiej treści jest co najmniej bezskuteczny, tj. nie wywołuje żadnych skutków prawnych. Zasadne jest również przyjęcie, że zapis ten jest nieważny, gdyż spór nie może być rozstrzygany przez ten wskazany sąd, czyli zapis nie ma odpowiedniej treści.
Data wydania: 03-03-2017 | Sygnatura: I ACa 1139/16
Zagadnienia kluczowe: arbiter , skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20562
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2 marca 2017 r. V CSK 392/16
1. Ani w nauce prawa, ani w judykaturze nie budzi rozbieżności pogląd o odrębności klauzuli arbitrażowej w stosunku do umowy "głównej". Konsekwentnie przyjmuje się, że ważność klauzuli arbitrażowej oceniać należy autonomicznie. Zapis na sąd polubowny, także wówczas, gdy zamieszczony jest w postaci klauzuli w umowie "głównej", nie jest postanowieniem umowy obligacyjnej, a więc jego skuteczność jest rozpatrywana samodzielnie.
2. [O]cena istnienia umocowania pełnomocnika do sporządzenia zapisu na sąd polubowny powinna być dokonywana niezależnie od oceny istnienia umocowania tego pełnomocnika do dokonania czynności prawnej, będącej źródłem stosunku prawnego, z którego spory mają być poddane kompetencji sądu polubownego. Konsekwentnie, ocena skuteczności pełnomocnictwa do dokonania zapisu pozostanie niezależna od oceny skuteczności pełnomocnictwa do zawarcia umowy "głównej" i ustalenie, że pełnomocnik był odpowiednio umocowany do zawarcia tej umowy, nie będzie przesądzające dla oceny, czy był również należycie umocowany do tego, by spory wynikłe z tej umowy poddać w imieniu mocodawcy kompetencji sądu polubownego. Innymi słowy, prawo właściwe dla samej umowy arbitrażowej nie rozciąga się na kwestie związane z pełnomocnictwem, tj. w zakres statutu umowy o arbitraż nie wchodzą kwestie związane z pełnomocnictwem o zawarcie umowy o arbitraż.
3. Wymaganie pełnomocnictwa do sporządzenia poszczególnej czynności wynikać musi z ustawy (art. 98 zdanie drugie in fine), co oznacza, że wymagania tego nie można stawiać, gdy dla danej czynności żaden przepis ustawy go wyraźnie nie zastrzegł. Takiego wymagania w zakresie rodzaju pełnomocnictwa ustawa w stosunku do zapisu na sąd polubowny nie przewiduje. Oznacza to, że nie ma podstaw do przyjęcia, by sporządzić zapis na sąd polubowny mógł tylko pełnomocnik, legitymujący się pełnomocnictwem do tej konkretnej czynności; pełnomocnictwo takie nie jest więc nieodzowne dla skuteczności zapisu, choć oczywiście jest dla niej wystarczające.
4. Ogólnie rzecz ujmując, zapis na sąd polubowny to akt wywierający bezpośredni wpływ na sposób realizacji ochrony prawnej przysługującej stronie. Ranga tego zapisu na sąd polubowny i jego skutki procesowe są więc tak poważne, że jego dokonanie należy traktować jako czynność przekraczającą zakres zwykłego zarządu. Jego skutki mają charakter prawnoprocesowy, kształtują bowiem sytuację procesową strony związanej zapisem.
5. Tak rozumiana [w drodze wymiany dokumentów w formie e-mailowej – wstawienie własne] forma pisemna [zapisu na sąd polubowny – wstawienie własne] na gruncie międzynarodowego arbitrażu jest rzeczywiście wystarczająca, niezależnie od tego, że nie spełnia wymagań formy pisemnej wynikającej z regulacji kodeksu cywilnego.
Data wydania: 02-03-2017 | Sygnatura: V CSK 392/16
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20439
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 29 grudnia 2016 r. I ACa 592/16
1. Zakres kontroli wyroku sądu polubownego jest ograniczony do przesłanek określonych w art. 1206 k.p.c. i wadliwość takiego orzeczenia pod względem faktycznym lub prawnym nie podlega zasadniczo badaniu w postępowaniu skargowym. Ograniczenie w nim kognicji sądu powszechnego ma swoje źródło w dobrowolnej rezygnacji z konstytucyjnego prawa do sądu przez kontrahentów zapisu na sąd polubowny (…). (…) sąd powszechny jest związany powołanymi w skardze podstawami uchylenia wyroku sądu polubownego, a więc bada z urzędu jedynie (...) przesłanki wymienione w art. 1206 § 2 k.p.c. (…).
2. [A]rt. 365 § 1 k.p.c. należy do fundamentów ustrojowych prawa polskiego i obraza tego przepisu winna być oceniana jako naruszenie podstawowych procesowych zasad porządku prawnego (…).
3. Poddanie sądowi polubownemu sporów ze stosunku umownego oznacza innymi słowy, że jego kompetencją objęte są wszelkie roszczenia o wykonanie umowy, roszczenia powstające w razie niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, roszczenia o zwrot bezpodstawnie spełnionego świadczenia powstałe w razie nieważności umowy lub odstąpienia od niej, a także roszczenia deliktowe, jeżeli wynikają ze zdarzenia polegającego równocześnie na niewykonaniu lub niewłaściwym wykonaniu umowy (…).
4. [N]aruszenie przepisów prawa materialnego przez sąd polubowny tylko wyjątkowo może być podstawą uchylenia jego wyroku, a mianowicie wówczas, gdy naruszona norma ma charakter ius cogens i przypisuje się jej, najczęściej w kontekście określonych zasad konstytucyjnych, szczególną rolę w krajowym systemie prawnym. Ocena, czy zachodzi podstawa do zastosowania klauzuli porządku publicznego, powinna być jednak formułowana ad casum, a więc w sposób zawężający (…).
5. [N]ie można uważać za uchybienie podstawowym zasadom porządku prawnego błędnej wykładni ani też niewłaściwego zastosowania przez sąd polubowny przepisów o przedawnieniu lub prekluzji (…).
6. [W]ymagania stawiane motywom rozstrzygnięcia sądu polubownego cechuje, w odniesieniu do uzasadnienia wyroku sądu powszechnego, pewien minimalizm i do uznania ich za spełnione wystarczy, jeżeli można z nich wnioskować, jakimi przesłankami kierował się sąd polubowny.
Data wydania: 29-12-2016 | Sygnatura: I ACa 592/16
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , właściwość sądu polubownego , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20561
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 15 grudnia 2016 roku V ACz 1309/16
1. [O] ważności zapisu na sąd polubowny decydują przepisy obowiązujące w chwili jego sporządzenia.
2. W art. 697 § 1 k.p.c. zdolność arbitrażową wyznaczała zdolność stron do samodzielnego decydowania o swoich prawach w ramach danego stosunku prawnego, natomiast wg art. 1157 k.p.c. o możliwości poddania sporu Sądowi polubownemu decyduje tzw. zdolność ugodowa. Obie definicje zdolności arbitrażowej (…) różni jedynie warstwa językowa, gdyż warstwa znaczeniowa jest w istocie taka sama.
3. [P]rzesłanką zdolności arbitrażowej jest abstrakcyjna, oderwana od konkretnych okoliczności i uwarunkowań prawnych, możliwość dysponowania przez strony prawami wynikającymi z łączącego je stosunku prawnego, nie zaś możliwość zawarcia przez nie określonej ugody sądowej i czy taka ugoda byłaby dopuszczalna w świetle art. 203 § 4 k.p.c. w związku z art. 223 § 2 k.p.c. przy zastosowaniu art. 917 k.c. w zw. z art. 58 k.c. Oznacza to, że pozbawione zdolności arbitrażowej są pewne kategorie stosunków prawnych, a nie pewne kategorie roszczeń z nich wypływających. Możliwość poddania sporu pod Sąd polubowny dotyczy bowiem abstrakcyjnie określonych stosunków prawnych a nie wypływających z nich roszczeń.
4. [O] zdolności arbitrażowej decyduje treść stosunku prawnego i wynikających z niego sporów, którym strony mogą swobodnie dysponować, a nie charakter wypływających z tych stosunków roszczeń. Nie ma z tego punktu widzenia żadnego znaczenia ani charakter roszczeń (o świadczenie, o ustalenie, o ukształtowanie stosunku prawnego lub prawa) ani charakter orzeczenia Sądu dotyczącego danego roszczenia (np. deklaratywny czy konstytutywny) ani skutki takiego orzeczenia.
5. [S]pór dotyczący wyłączenia wspólnika ze spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może być przedmiotem skutecznego zapisu na sąd polubowny zgodnie z art. 1157 k.p.c. w zw. z art. 1163 § 1 k.p.c.
Data wydania: 15-12-2016 | Sygnatura: V ACz 1309/16
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 20434
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 2016 r. I CSK 780/15
1. Kodeks postępowania cywilnego w art. 1157 daje stronom możliwość poddania pewnych kategorii sporów pod rozstrzygnięcie sądu polubownego. Przepisy części piątej tego kodeksu ani żadne inne regulacje zawarte w ustawie procesowej nie wskazują jednak, aby ten rodzaj postępowania rozpoznawczego był traktowany przez ustawodawcę jako lepszy, bądź też gorszy w stosunku do postępowania sądowego. Przeciwnie, należy przyjąć, że ma on charakter równorzędny i w taki też sposób powinien być traktowany.
2. Odrzucając zatem stosowanie wykładni ścisłej (zawężającej), jak też przeciwnie - rozszerzającej, która miałaby na celu utrzymanie za wszelką cenę kognicji sądu polubownego, należy wykładać umowę arbitrażową w sposób, który zapewni odczytanie zgodnej woli stron oraz jej poszanowanie.
3. Dla skorzystania z arbitrażu jako metody rozstrzygania sporów niezbędne jest zawarcie przez strony specjalnej umowy - zapisu na sąd polubowny (…), w której wskażą one przedmiot sporu lub stosunek prawny, z którego spór wyniknął lub może wyniknąć. Ta minimalna treść określona przez ustawodawcę jest konieczna i zarazem wystarczająca, gdyż w braku innych postanowień zastosowanie znajdują odpowiednie przepisy kodeksu postępowania cywilnego, które umożliwiały i umożliwiają zarówno powołanie sądu polubownego, jak też przeprowadzenie postępowania arbitrażowego i wydanie wyroku.
4. Obok minimalnej treści, zapis na sąd polubowny może zawierać także postanowienia dodatkowe (art. 1161 § 2 k.p.c.), za pomocą których strony mogą nadać odpowiedni kształt postępowaniu arbitrażowemu stosownie do swoich oczekiwań i potrzeb. Zamieszczenie w zapisie na sąd polubowny takich dodatkowych postanowień (poza ustawowe minimum) zawsze ma charakter dobrowolny i nie jest niezbędne dla możliwości rozpoznania sprawy przez arbitrów. Skoro zatem strony poczyniły dodatkowe uzgodnienia i zamieściły je w zapisie na sąd polubowny, nie można ich traktować jako nic nie znaczących, przeciwnie, należy nadać im znaczenie wynikające z woli stron.
5. Uregulowanie określonych kwestii dotyczących szeroko rozumianego postępowania przed sądem polubownym w umowie arbitrażowej jest wyrazem autonomii woli stron i świadczy jednoznacznie, że zamiarem stron było nie tyle poddanie dzielącego ich sporu arbitrom, ale poddanie go na określonych przez nie zasadach. Ponadto uprawnione jest twierdzenie, że skoro treść umowy arbitrażowej została uzgodniona przez strony, to ich zgoda na arbitraż była uwarunkowana zamieszczeniem w zapisie na sąd polubowny określonych postanowień.
6. Zapis na sąd polubowny stanowi bowiem nie tylko źródło władzy judykacyjnej arbitrów (wraz z odpowiednią podstawą wynikającą z ustawy), ale także wyznacza granice tej władzy (której sąd polubowny nie może przekraczać) oraz sposób jej wykonywania. W konsekwencji, arbitrzy, z samego założenia, muszą znać treść umowy arbitrażowej i powinni tak prowadzić postępowania, aby w jak największym stopniu wola stron ujawniona w zapisie na sąd polubowny była respektowana.
7. [S]trony zamieszczając w umowie arbitrażowej określone postanowienia muszą być świadome ich znaczenia i konsekwencji, które mogą one wywołać. Zamieszczając w umowie arbitrażowej stosunkowo krótki termin na wydanie orzeczenia strony powinny zatem przewidywać, że jego dotrzymanie może okazać się trudne czy wręcz niemożliwe.
8. Z faktu, że arbitrzy nie stosowali się do postanowień umowy arbitrażowej i przyjęli taki sposób procedowania, który z góry wyłączał dotrzymanie przewidzianego w zapisie na sąd polubowny terminu, w żadnym razie nie można wnioskować co do tego, jaka była pierwotna wola stron. Arbitrzy mają obowiązek stosować się do postanowień umowy arbitrażowej i powinni być świadomi, że nieprzestrzeganie woli stron wyrażonej w zapisie na sąd polubowny może doprowadzić w konsekwencji do uchylenia ich orzeczenia.
Data wydania: 16-11-2016 | Sygnatura: I CSK 780/15
Zagadnienia kluczowe: arbiter , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20552
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 października 2016 r. V CSK 66/16
Twierdzenie (…) o niedopuszczalności skargi kasacyjnej (…) ze względu na to, że nie czyni ona zadość przewidzianemu w art. 3982 § 1 k.p.c. wymaganiu dotyczącemu wartości przedmiotu zaskarżenia, jest bezzasadne. Wymaganie przewidziane w tym przepisie nie dotyczy skargi kasacyjnej w postępowaniu o uznanie i stwierdzenie wykonalności wyroku sądu polubownego lub ugody zawartej przed takim sądem (art. 1215 § 3 k.p.c.), ponieważ dopuszczalność skargi kasacyjnej jest regulowana w każdym postępowaniu w sposób szczególny, co oznacza, że do kwestii dopuszczalności tego środka zaskarżenia w innych postępowaniach niż proces nie ma zastosowania odesłanie przewidziane w art. 13 § 2 k.p.c.
Data wydania: 27-10-2016 | Sygnatura: V CSK 66/16
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownegoid: 20438
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 24 października 2016 roku V ACz 1118/16
Nie można (…) stosować unormowania przewidzianego w art. 5 k.c. do instytucji prawa procesowego. (…) Nadużyciem prawa podmiotowego nie jest zatem np. czynność procesowa jaką jest wniesienie pozwu ale dochodzenie na drodze sądowej roszczeń w sytuacji, gdy stanowi to czynienie ze swego prawa użytku sprzecznego z zasadami współżycia społecznego lub społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa. (…) [P]ozwany podnosząc zarzut zapisu na sąd polubowny nie wykonywał żadnego prawa podmiotowego wynikającego ze stosunku cywilnoprawnego ale wyłącznie uprawnienie procesowe wynikające z art. 1165 § 1 k.p.c.
Data wydania: 24-10-2016 | Sygnatura: V ACz 1118/16
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20433
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia 2016 r. III CSK 429/15
1. W art. 1159 § 1 k.p.c. wymóg upoważnienia ustawowego do ingerencji sądu powszechnego nie jest wyraźnie zacieśniony do przepisów części piątej k.p.c., o których mowa w początkowej części tego artykułu.
2. Możliwość rozstrzygnięcia przez sąd powszechny o mocy wiążącej zapisu na sąd polubowny na zarzut strony pozwanej w razie wniesienia pozwu do tego sądu, a przez sąd polubowny w związku z badaniem swojej właściwości w razie skierowania do niego pozwu, przesądza zgodnie z dominującą wykładnią art. 189 k.p.c. o braku interesu prawnego w rozumieniu tego przepisu w każdym przypadku żądania ustalenia o mocy wiążącej zapisu na sąd polubowny przez sąd powszechny.
Data wydania: 21-01-2016 | Sygnatura: III CSK 429/15
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20418
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 9 października 2015 r. I ACa 2048/14
1. [O]graniczeniem do skorzystania z prawa podmiotowego nie może być zapis na sąd polubowny zawarty w umowie stron. Inny jest bowiem cel takiego zapisu - wyłącza on – w razie podniesienia stosownego zarzutu, [możliwość] dochodzenia roszczenia nim objętego przed sądem powszechnym. Zapis na sąd polubowny zmierza do wywołania skutków procesowych, uniemożliwiając skorzystanie z rozstrzygnięcia sporu przez sąd powszechny. Nie przekłada się to automatycznie na postępowanie przeciwegzekucyjne, gdyż nie służy ono dochodzeniu roszczenia. Jest to powództwo o ukształtowanie prawa.
2. [A]rt. 498 k.c. nie zawiera wymogu bezsporności wierzytelności ani aby wierzytelność przedstawiona do potrącenia była niewątpliwa co do swego istnienia i łatwa do udowodnienia. Tym bardziej brak podstaw do żądania, (…) aby była stwierdzona wyrokiem, w tym wyrokiem sądu polubownego.
Data wydania: 09-10-2015 | Sygnatura: I ACa 2048/14
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20421
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 18 czerwca 2015 r. I ACa 1822/14
1. Zapis na sąd polubowny będący umową o oddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego może być terminowy, tzn., że będzie obowiązywać tylko do pewnego czasu, z upływem którego traci swą moc; może także być sporządzony pod warunkiem, który odnosić się będzie do samego zapisu lub do sposobu postępowania i rozstrzygnięcia sądu polubownego.
2. Przepis art. 1168 k.p.c. reguluje sytuacje, w których może dojść do utraty mocy zapisu na sąd polubowny (o ile strony nie uzgodniły innych skutków prawnych ze zdarzeń objętych tym przepisem). Wyliczenie w tym przepisie jest zatem tylko przykładowe, a strony mogą wskazać na inne sytuacje, które skutkować będą wygaśnięciem (utratą mocy) zapisu na sąd polubowny. Powyższego nie zmienia to, że obecny stan prawny nie reguluje utraty mocy zapisu na sąd polubowny w sytuacji, gdy upłynął czas uzgodniony przez strony, w ciągu którego sąd polubowny był obowiązany wydać wyrok, skoro strony mogą ustalić inaczej. [U]mowne zakreślenie terminu zakończenia wyrokiem postępowania przed sądem polubownym wywołuje - w rozpoznawanej sprawie - skutek w postaci wygaśnięcia zapisu na sąd polubowny. Nie jest to zatem termin instrukcyjny, którego jedynym celem było zdyscyplinowanie wszystkich uczestników postępowania polubownego, w tym także i sądu polubownego do szybkiego i sprawnego rozstrzygnięcia sporu.
3. Sąd polubowny nawet określając własne zasady postępowania przed tym sądem nie jest uprawniony do modyfikowania zgodnego stanowiska stron w zakresie wyznaczonego przez nie terminu do rozstrzygnięcia sprawy. Taką modyfikację mogą dokonać same strony, ale nie sąd polubowny.
4. [W] razie wątpliwości, co do zakresu zapisu na sąd polubowny powinna przeważać wykładnia restryktywna. Przy wykładni zapisu na sąd polubowny nie wolno posługiwać się żadnymi domniemaniami, które mogłyby wskazywać na szersze określenie zapisu na sąd polubowny. W drodze wykładni nie można uzupełniać oświadczenia woli w zapisie na sąd polubowny o dalsze zewnętrzne elementy - zdarzenia – zaszłości.
Data wydania: 18-06-2015 | Sygnatura: I ACa 1822/14
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20401
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 8 maja 2015 r. I ACa 255/15
1. Obowiązek wyczerpania drogi negocjacji przed wystąpieniem do sądu polubownego (…) nie jest postanowieniem, które może stanowić o nieważności zapisu na sąd polubowny.
2. Poddanie sądowi polubownemu sporów ze stosunku umownego oznacza poddanie mu wszelkich roszczeń, w tym roszczeń deliktowych.
Data wydania: 08-05-2015 | Sygnatura: I ACa 255/15
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20402
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 marca 2015 r. II CSK 352/14
1. Strony, które poddały spór pod rozstrzygnięcie stałego sądu polubownego zgodnie z jego regulaminem, mogą w postanowieniach towarzyszących zapisowi na sąd polubowny lub w ich późniejszym porozumieniu zmieniać postanowienia tego regulaminu. (…) Inną kwestią jest akceptacja przez stały sąd polubowny (jego organy) zmian regulaminu dokonanych przez strony. Sąd ten może zgodzić się na przeprowadzenie postępowania zgodnie ze zmienionym przez strony regulaminem, jak i nie zaakceptować dokonanych zmian. W braku akceptacji zmian stały sąd polubowny może jednak tylko odmówić przyjęcia sprawy do rozpoznania (art. 1168 § 2 k.p.c.), nie wolno mu natomiast przeprowadzić postępowania zgodnie z regulaminem w wersji nieuwzględniającej zmian dokonanych przez strony, jeżeli nie są one skłonne odstąpić od tych zmian. Jeżeli stały sąd polubowny przyjął sprawę do rozpoznania, wtedy zobligowany jest respektować wolę stron, której przejawem są dokonane przez nie zmiany w jego regulaminie.
2. Pierwszeństwo woli stron przed regulaminem stałego sądu polubownego jest aktualne również wtedy, gdy strony postanowiły, że postępowanie arbitrażowe ma obejmować dwie instancje, podczas gdy regulamin przewiduje, że postępowanie jest jednoinstancyjne.
3. Jeżeli strony zgodnie ustaliły, że postępowanie przed sądem polubownym ma obejmować więcej niż jedną instancję (art. 1205 § 2 k.p.c.), wtedy przepisy kodeksu postępowania cywilnego o sądzie polubownym (arbitrażowym) i wynikające z nich zasady i reguły stosuje się również do odwoławczego sądu polubownego, w tym do ustalania zasad i sposobu postępowania przed tym sądem oraz orzekania przez ten sąd.
4. Określoną przez strony zasadę, że postępowanie arbitrażowe ma obejmować możliwość zaskarżenia wyroku sądu polubownego wydanego w pierwszej instancji, niewątpliwie zaliczyć należy do rzędu podstawowych w rozumieniu art. 1206 § 1 pkt 4 k.p.c. Jej naruszenie polegające na załatwieniu sporu w jedynej instancji jest ponadto z istoty rzeczy takim uchybieniem, które mogłoby mieć wpływ na wynik sprawy, skoro zaskarżenie może doprowadzić do zmiany rozstrzygnięcia.
5. [W] okolicznościach sprawy doszło do naruszenia art. 1206 § 1 pkt 4 k.p.c. przez rozpoznanie sporu i wydanie wyroku arbitrażowego w jednej instancji wbrew uzgodnionej przez strony zasadzie dwuinstancyjności postępowania arbitrażowego.
Data wydania: 20-03-2015 | Sygnatura: II CSK 352/14
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20399
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2015 r. IV CSK 443/14
1. Warunki FIDIC są zbiorem procedur i warunków opisujących przebieg inwestycji budowlanych. Zostały w nich opisane m.in. prawa i obowiązki uczestników procesu budowlanego, w tym w klauzuli 20 postępowanie dotyczące sporów i arbitrażu. (…) [W]ykładnia zamieszczonych w nich postanowień, włączonych do treści wiążącej strony umowy, jest dokonywana zgodnie z regułami wykładni oświadczeń woli (umów) określonymi w art. 56 oraz 65 § 1 i 2 k.c.
2. Zgodnie z klauzulą 20.4 FIDIC, "Jeżeli zaistnieje spór jakiegokolwiek rodzaju pomiędzy stronami związany lub wynikający z kontraktu lub wykonania robót (...), to każda ze stron może przedłożyć na piśmie spór do komisji rozjemczej". Użycie w tej klauzuli wyrazu "może" należy rozumieć tylko w ten sposób, że dochodzenie roszczeń jest uprawnieniem strony, a nie jej obowiązkiem. Jeżeli jednak strona zdecyduje się na dochodzenie roszczenia, to według postanowień klauzuli 20 FIDIC musi je przedłożyć komisji rozjemczej.
3. Stosownie do klauzuli 20.8 FIDIC, "Jeżeli między stronami powstanie [spór - wstawienie własne] w związku z kontraktem, w jego następstwie lub w związku z wykonaniem robót w czasie, kiedy nie ma na miejscu komisji rozjemczej, z powodu wygaśnięcia umowy z komisją lub innego, to klauzula 20.4 i 20.5 nie będą miały do takich przypadków zastosowania oraz spór może być bezpośrednio skierowany do arbitrażu na mocy klauzuli 20.6". W okolicznościach niniejszej sprawy powstała możliwość skierowania sporu bezpośrednio do arbitrażu z „innego powodu”, którym jest nieosiągnięcie przez strony porozumienia co do składu komisji rozjemczej oraz niewystąpienie przez żadną z nich do jednostki wyznaczającej o wyznaczenie członka takiej komisji.
4. Podstawowymi zasadami porządku prawnego są fundamentalne reguły konstytucyjne i naczelne zasady rządzące poszczególnymi dziedzinami prawa materialnego i procesowego.
Data wydania: 19-03-2015 | Sygnatura: IV CSK 443/14
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20395
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 2015 r. V CSK 231/14
1. [T]ypowe jest i wynikające z charakteru roszczenia o odsetki oraz z ubocznego świadczenia realizującego to roszczenie wobec długu głównego, że w umowach nie potrzeba zawierać osobnych postanowień dotyczących takich roszczeń i świadczeń. Skoro podzielają one losy roszczeń i świadczeń głównych, to jest zrozumiałe, że dotyczą ich także te postanowienia, które odnoszą się do świadczeń głównych. Reguła ta ma zastosowanie również w przypadku zapisu na sąd polubowny.
2. Jeżeli wnoszący o zasądzenie zapłaty nie dochodzi jednocześnie świadczenia o odsetki za opóźnienie, także dlatego, że opóźnienie to powstanie dopiero wskutek niewykonania w terminie orzeczenia sądu arbitrażowego (…), to roszczenie o odsetki może być dochodzone w odrębnym postępowaniu. Postępowanie to podlega temu samemu trybowi postępowania, któremu podlegało dochodzenie roszczenia głównego. Z tych względów skarżący niesłusznie zakwestionował obejmowanie zapisem na sąd polubowny także roszczenia o odsetki i w niniejszej sprawie nie doszło do nieuzasadnionego prawnie rozszerzenia zapisu na sąd polubowny w rozumieniu art. 1161 § 1 k.p.c. (…)
3. Jeżeli zatem rozpoznanie sprawy przez sąd polubowny, zgodnie z dokonanym zapisem na ten sąd okazuje się niemożliwe albo ze względu na niemożność wyznaczenia arbitrów, albo z powodu okoliczności uniemożliwiających rozpoznanie sprawy w ramach sądu polubownego wskazanego w zapisie lub w razie wystąpienia obu tych przesłanek łącznie, jak w rozpoznawanej sprawie, a brak jest innych postanowień stron w umowie, to zgodnie z art. 1168 k.p.c. zapis na sąd polubowny traci moc ex lege.
Data wydania: 05-02-2015 | Sygnatura: V CSK 231/14
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20383
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2015 r. V CSK 672/13
1. Wykładnia art. IV Konwencji nowojorskiej musi uwzględniać jego funkcjonalny związek z art. II Konwencji, który określa wymogi umowy obejmującej zapis na sąd arbitrażowy. Art. II ust. 2 Konwencji nowojorskiej nakazuje, aby za umowę pisemną w rozumieniu art. I ust. 1 tej Konwencji uznawać zarówno klauzulę arbitrażową zawartą w kontrakcie, jak i kompromis w postaci np. wymiany listów lub telegramów. Jest poza sporem, że w art. II ust. 2 Konwencji nowojorskiej została zawarta autonomiczna regulacja umowy o arbitraż. W doktrynie i judykaturze przyjmuje się powszechnie, że brzmienie art. II ust. 2 Konwencji nowojorskiej przemawia za liberalnym rozumieniem pojęcia „umowy pisemnej\" jako wymogu skuteczności zapisu na sąd arbitrażowy i nakazuje przyjęcie, że strony mają swobodę co do wyboru formy umowy, w której poddają się właściwości sądu arbitrażowego. Możliwe jest zatem zawarcie takiej umowy także przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość, np. przez wymianę faksów lub oświadczeń drogą elektroniczną. W ślad za tym w doktrynie prezentowany jest zasadnie pogląd, że wnioskodawca spełnia wymóg złożenia umowy w oryginale, jeżeli składa dokument, który stanowi dowód zawarcia konkretnej umowy, niezależnie od jego formy. Jest zatem oczywiste, że dla dokonania oceny, czy wnioskodawca złożył wymagany dokument dotyczący umowy zawierającej zapis na sąd arbitrażowy, konieczne było ustalenie czy forma tego dokumentu jest zgodna ze sposobem zawarcia umowy. Jej forma pisemna nie wyklucza bowiem, że uczestnik postępowania przesłał np. za pomocą faksu podpisany przez siebie tekst umowy, a na nim wnioskodawca umieścił swój podpis.
2. Przesłanką uznania lub stwierdzenia wykonalności wyroku sądu arbitrażowego powinno być (…) istnienie umowy o arbitraż, a nie złożenie dokumentu potwierdzającego jej zawarcie. Z tego względu prezentowane jest również stanowisko, że niezłożenie przez wnioskodawcę umowy, o której mowa w art. IV Konwencji nowojorskiej, nie sprzeciwia się możliwości uwzględnienia wniosku, jeżeli istnienie zapisu na zagraniczny sąd arbitrażowy jest bezsporne.
Data wydania: 23-01-2015 | Sygnatura: V CSK 672/13
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego , konwencja nowojorskaid: 20393
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 15 grudnia 2014 r. VI ACa 311/14
1. Możliwe jest żądanie uchylenia wyroku sądu polubownego w części, o ile takie zaskarżone rozstrzygnięcie da się oddzielić od pozostałej części wyroku.
2. [S]ąd nie może w postępowaniu ze skargi uchylić wyroku arbitrażowego w części, jeżeli strona żądała uchylenia wyroku w całości, a zachodzą podstawy do uwzględnienia skargi. Żądanie uchylenia wyroku arbitrażowego w części nie jest bowiem żądaniem zawierającym się w żądaniu uchylenia wyroku w całości (o mniej) – jest żądaniem innego rodzaju. Ponadto, jeżeli poszczególne części wyroku zazębiają się w ten sposób, że żadna z nich nie da się odłączyć od pozostałych bez istotnego zniekształcenia całości, nie jest dopuszczalne uchylenie wyroku w części.
3. Poinformowanie strony dopiero w uzasadnieniu wyroku, iż nie odniesiono się (pomimo oddalenia powództwa w całości), do jednego z jej żądań bo było nieopłacone, podczas gdy żądanie to było przedmiotem badania w ramach postępowania dowodowego, było przedmiotem odpowiedzi na pozew i pism procesowych obydwu stron, przy jednoczesnym rozstrzygnięciu o całości żądań strony przeciwnej, które to rozstrzygnięcie było uzależnione od wyniku rozstrzygnięcia dotyczącego żądań powoda, wskazuje, iż wyrok sądu polubownego jest sprzeczny z klauzulą porządku publicznego, pozbawiając stronę możliwości skorzystania z uprawnień przewidzianych przepisami prawa materialnego, a pośrednio także obrony przed wzajemnymi roszczeniami strony przeciwnej. Taki sposób procedowania przez Sąd Polubowny narusza prawo strony do rzetelnego i uczciwego procesu.
4. [R]ozstrzygnięcie o całości żądań strony pozwanej przed rozstrzygnięciem pełnego żądania powoda, niezależnie od tego czy strona mogła wnieść o uzupełnienia wyroku czy też nie, jest również sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego, w tym narusza zasadę równego traktowania stron. Ponadto Sąd Polubowny byłby już związany wydanym przez siebie wyrokiem w części dotyczącej powództwa wzajemnego, a zatem nie mógłby wydać orzeczenia o odmiennych skutkach materialnoprawnych. Niewątpliwie zasady sprawiedliwego procesu wymagają, aby niezależnie od tego czy uznać roszczenie powoda za roszczenie ewentualne (tak jak zostało sformułowane - na wypadek nieuwzględnienia powództwa głównego) czy oddzielne roszczenie procesowe w ramach kumulacji roszczeń, poinformować stronę jeszcze przed wydaniem wyroku o ewentualnym podjęciu decyzji procesowej co do jednego z jej roszczeń.
5. [Z]arzut bezskuteczności zapisu na sąd polubowny może zostać podniesiony nie tylko przez stronę pozwaną, lecz również przez stronę powodową. Jednak w literaturze wskazuje się, iż powód w takim przypadku jako strona inicjująca postępowanie przed sądem polubownym powinien dokonać dokładnej analizy stanu faktycznego sprawy i prawnego, w tym również kwestii związanych z podstawą wszczęcia postępowania przed tym sądem i jeżeli dojdzie do wniosku, iż zapis jest bezskuteczny, powinien wnieść sprawę do sądu powszechnego, który na zarzut pozwanego rozstrzygnie kwestię skuteczności zapisu. Podnoszenie dopiero na tym etapie zarzutu bezskuteczności zapisu, jak się wskazuje w literaturze, stanowi naruszenie zasad należytej staranności, do której jest zobowiązany profesjonalny uczestnik obrotu gospodarczego.
6. Utrata mocy zapisu na sąd polubowny może nastąpić w przypadkach wskazanych w art. 1168 i 1195 § 4 k.p.c., w prawie upadłościowym, jak również w przypadku wystąpienia określonych zdarzeń materialno – prawnych (np. uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli), w tym również wskazanych przez strony jako przyczyny utraty mocy przez zapis. Sama zmiana regulaminu sądu polubownego nie skutkuje utratą mocy zapisu, ani w świetle obowiązujących obecnie przepisów, ani też zgodnie z przepisami obowiązującymi w dacie zawarcia zapisu.
7. Sam fakt, iż jedna ze stron procesu uczestniczyła w procesie tworzenia listy arbitrów poprzez zgłaszanie kandydatów na arbitrów spośród osób stanowiących autorytety w danej dziedzinie, nie oznacza jeszcze istnienia zależności między arbitrem a stroną, ani większych praw strony. Pomimo pośredniego wpływu banków na część niektórych składów orzekających, regulamin Sądu Polubownego przy (...) Banków (...) zapewnia bezstronność tego sądu oraz nie uchybia zasadzie równości stron w postępowaniu arbitrażowym. Skoro arbitrów jest wielu, a strona nie wie kto z nich będzie rozpoznawał sprawę i nie ona wybiera konkretną osobę na arbitra przewodniczącego, to nie można uznać, aby miała więcej praw niż strona przeciwna.
8. [S]karga o uchylenie wyroku sądu polubownego może dotyczyć kwestii trybu postępowania jedynie, gdy nie zachowano podstawowych zasad postępowania przed tym sądem, wynikających z ustawy lub określonych przez strony (art. 1206 § 1 pkt 4 k.p.c.). W istocie chodzi tu o niezachowanie fundamentalnych zasad procedury cywilnej, a nie wykazano, aby Sąd Polubowny takich zasad nie zachował.
Data wydania: 15-12-2014 | Sygnatura: VI ACa 311/14
Zagadnienia kluczowe: arbiter , skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20387
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 2 czerwca 2014 r. V ACz 510/14
[Z]akres przedmiotowy zapisu, zgodnie z którym arbitraż jest przewidziany nie tylko dla sporów wynikających z tego kontaktu ale również dla sporów z nim związanych, rozciąga się na spory dotyczące związanego z nim odnowienia dotychczasowego zobowiązania.
Data wydania: 02-06-2014 | Sygnatura: V ACz 510/14
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20413
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 8 maja 2014 r. V ACz 343/14
1. [P]kt 20.8 warunków kontraktowych [Warunki kontraktowe FIDIC dla urządzeń oraz projektowania i budowy dla urządzeń elektrycznych i mechanicznych oraz robót inżynieryjnych i budowlanych projektowanych przez wykonawcę – wstawienie własne] mógł znaleźć zastosowanie we wszystkich tych przypadkach, gdy strony nie zdecydowały się, niezależnie od przyczyn takiego stanu rzeczy, na poddanie sporu Komisji Rozjemczej. Wniosek taki uzasadnia dodatkowo umiejscowienie tego przepisu. Po szczegółowych regulacjach dotyczących sposobu rozstrzygania sporów, strony na końcu warunków kontraktowych zdecydowały się na zamieszczenie swego rodzaju klauzuli salwatoryjnej utrzymującej w mocy zapis na sąd polubowny bez względu na to, czy wcześniej przewidziane procedury zostały dochowane, czy też nie.
2. [N]a uwzględnienie nie zasługuje argumentacja (…), jakoby zapis na sąd polubowny dawał wyłącznie stronie inicjującej postępowanie możliwość wyboru, przed jakim sądem spór ma zostać rozstrzygnięty.
3. Sąd Apelacyjny nie podzielił stanowiska (…), aby zarzut ten [zarzut zapisu na sąd polubowny – wstawienie własne] mógł być najpóźniej zgłoszony na etapie prowadzonego pomiędzy stronami postępowania pojednawczego.
Data wydania: 08-05-2014 | Sygnatura: V ACz 343/14
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20148
Postanowienie Trybunału Sprawiedliwości z dnia 3 kwietnia 2014 r., C-342/13, Katalin Sebestyén p. Zsolt Csaba Kővári i in.
Artykuł 3 ust. 1 i 3 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich oraz pkt 1 lit. q) załącznika do tej dyrektywy należy interpretować w ten sposób, iż do danego sądu krajowego należy ustalenie, czy zamieszczony w umowie kredytu hipotecznego zawartej między bankiem a konsumentem warunek, przyznający wyłączną właściwość do rozpatrywania wszelkich sporów powstałych w ramach tej umowy stałemu sądowi polubownemu, od którego orzeczeń nie przysługuje skarga w prawie krajowym – przy uwzględnieniu całości okoliczności towarzyszących zawarciu tej umowy – należy uznać za nieuczciwy warunek w umowie w rozumieniu tego przepisu. W ramach tej oceny dany sąd krajowy musi w szczególności:
– sprawdzić, czy celem lub skutkiem danego warunku jest wyłączenie lub ograniczenie prawa konsumenta do wystąpienia z powództwem lub skorzystania z innego środka zaskarżenia i
– uwzględnić fakt, że przekazanie konsumentowi, przed podpisaniem danej umowy, ogólnych informacji dotyczących różnic istniejących między postępowaniem przed sądem polubownym a zwykłym postępowaniem sądowym samo w sobie nie może pozwolić na wykluczenie nieuczciwego charakteru tego warunku.
W przypadku stwierdzenia nieuczciwego warunku do tego sądu należy wyciągnięcie wszelkich wynikających z tego zgodnie z prawem krajowym konsekwencji w celu zapewnienia, by warunek ten nie był wiążący dla konsumenta.
Data wydania: 03-04-2014 | Sygnatura: C-342/13
Zagadnienia kluczowe: pomoc sądu państwowego , zapis na sąd polubownyid: 20548
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 10 marca 2014 r. I ACz 315/14
1. Treść art. 1215 § 2 k.p.c. (…) nie pozostawia wątpliwości co do tego, że dotyczy on wyłącznie wyroku sądu polubownego wydanego za granicą lub ugody zawartej przed takim sądem.
2. [S]am fakt należenia strony do organizacji pracodawców, przy której działa stały sąd arbitrażowy, nie może stanowić o uznaniu zapisu na sąd polubowny za nieważny.
Data wydania: 10-03-2014 | Sygnatura: I ACz 315/14
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności krajowego wyroku sądu polubownegoid: 20411
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 15 stycznia 2014 r. VI ACa 663/13
1. Arbiter nie powinien być powiązany z żadną ze stron postępowania; winien być wolnym od jakichkolwiek zobowiązań i nacisków, a wykonując obowiązki arbitra sprawę rozstrzygać wyłącznie według własnego uznania, w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał. Ujawnienie tych okoliczności powinno nastąpić niezwłocznie po powołaniu osoby na arbitra lub po ich zaistnieniu. Przepis [art. 1174 § 1 k.p.c. - wstawienie własne] mówi też o okolicznościach, które mogłyby wzbudzić wątpliwości co do bezstronności lub niezależności arbitra, nie zaś o takich, które wątpliwości te wzbudzają.
2. Stronie przeciwnej, nie zaś arbitrowi, pozostawione jest prawo dokonania oceny, czy ujawnione przez arbitra okoliczności wątpliwości te wzbudzają, czy też nie i ewentualnie wszczęcie trybu z przepisów art. 1176 § 3 i 4 k.p.c., z wystąpieniem do sądu powszechnego z wnioskiem o wyłączenie arbitra włącznie. Wyraźnie jednak podkreślić należy, iż istnienie okoliczności mogących wywołać wątpliwość co do niezależności lub bezstronności arbitra nie jest równoznaczne z uznaniem braku bezstronności lub niezależności osoby powołanej na arbitra.
3. Prawo do dokonania potrącenia jest prawem podmiotowym uprawnionego i nie można go ograniczać w jego realizacji. Zgłoszenie zarzutu jest zarazem procesową formą obrony pozwanego przez żądaniem powoda, której nie może być pozbawiony.
Rozpoznając w ramach badania zasadności powództwa głównego zgłoszony przez pozwanego zarzut potrącenia Sąd Polubowny nie musiał uzależniać tegoż badania od istnienia w tym zakresie zapisu na sąd Polubowny.
4. W ramach kognicji sądu rozpoznającego skargę na orzeczenie Sądu Polubownego nie mieści się, co do zasady, kontrola zgodności tego orzeczenia z prawem materialnym ani badanie co do prawidłowości ustaleń faktycznych, poza wyrokowaniem opartym na oczywiście wybiórczej i nierzetelnej ocenie dowodów. Tymczasem motywy wyroku Sądu Polubownego są obszerne, wielowątkowe, oparte o wskazywane dowody i wyjaśniają podstawy przyjęcia przez ten Sąd, iż istniała – w określonej wysokości – wierzytelność odszkodowawcza pozwanego głównego, zgłoszona do potrącenia z wierzytelnością powoda głównego i skuteczności dokonanego potrącenia, które skutkowało oddaleniem powództwa głównego. Badanie zasadności skargi nie przybiera więc rozmiarów właściwych kontroli merytorycznej takiego orzeczenia. Poza tym apelujący pamiętać winien, że decydując się na poddanie sporu rozstrzygnięciu sądu polubownego musi mieć świadomość zarówno pozytywnych, jak i negatywnych tego skutków. Z jednej strony kontrahenci nie są narażeni na długotrwałość postępowania, lecz z drugiej strony rezygnują z niektórych gwarancji procesowych, obowiązujących w postępowaniu przed sądem powszechnym. Nie było też przeszkód, aby postępowanie przed sądem polubownym było dwuinstancyjne (art. 1205 § 2 k.p.c.).
Data wydania: 15-01-2014 | Sygnatura: VI ACa 663/13
Zagadnienia kluczowe: arbiter , skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20388
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 17 grudnia 2013 r. I ACz 2321/13
1. Zdatność arbitrażowa sporu oznacza właściwość sprawy, która powoduje, że może ona zostać poddana przez strony pod rozstrzygniecie sądu polubownego, a więc poddana jego kompetencji jurysdykcyjnej w wyniku sporządzenia zapisu na sąd polubowny.
2. Postępowanie przed sądem polubownym może (…) obejmować żądanie zasądzenia świadczenia, ustalenia stosunku prawnego lub prawa, jak również żądanie ukształtowania stosunku prawnego wskazanego w treści zapisu na sąd polubowny (np. żądanie rozwiązania spółki).
3. W obecnym stanie prawnym zarzut braku właściwości sądu polubownego podlega sprekludowaniu, jeżeli nie został zgłoszony w terminie wskazanym w art. 1180 § 2 k.p.c. W takim przypadku skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego nie można już skutecznie oprzeć na podstawie przewidzianej w art. 1206 § 1 pkt 1 k.p.c. Tym bardziej nie można na podstawie tego zarzutu odmówić uznania albo stwierdzenia wykonalności wyroku sądu polubownego lub ugody przed nim zawartej (…).
4. O sprzeczności wyroku z podstawowymi zasadami porządku prawnego można mówić wtedy, gdy chodzi o konstytucyjne zasady ustroju społeczno-gospodarczego oraz naczelne zasady rządzące poszczególnymi dziedzinami prawa materialnego (…). [U]żyte w art. 1206 § 2 k.p.c. określenie "podstawowe zasady porządku prawnego" wskazuje, że chodzi o takie naruszenie przepisów prawa materialnego, które prowadzi do pogwałcenia zasad państwa prawa (praworządności), a zapadły wyrok arbitrażowy narusza naczelne zasady prawne obowiązujące w Rzeczypospolitej Polskiej, godzi w obowiązujący porządek prawny, czyli narusza pryncypia ustrojowo-polityczne i społeczno-gospodarcze. Istota niezgodności orzeczenia sądu polubownego z klauzulą porządku prawnego nie polega zatem na jego niezgodności z przepisami prawa, nawet bezwzględnie obowiązującymi, lecz na sprzeczności skutków jego uznania i wykonania z podstawowymi zasadami porządku prawnego.
5. Nie uzasadnia (…) stwierdzenia naruszenia takiej klauzuli [klauzuli porządku publicznego – wstaw. własne] zarzut, iż zasądzone wyrokiem sądu polubownego świadczenie wynika z umowy, która została skutecznie rozwiązana. Wypowiedzenie umowy nie prowadzi do zniweczenia tych skutków prawnych, które powstały wcześniej, w czasie obowiązywania rozwiązanej umowy, a ponadto nie jest równoznaczne z utratą mocy obowiązującej przez zapis na sąd polubowny.
6. W postępowaniu o stwierdzenie wykonalności wyroku sądu polubownego, sąd nie rozpoznaje sprawy rozstrzygniętej wyrokiem sądu polubownego na nowo ani też nie bada zasadności roszczenia materialnoprawnego zgłoszonego przez powoda w postępowaniu arbitrażowym. Działanie sądu ogranicza się do zbadania, czy nie zachodzą przesłanki odmowy uznania, którymi warunkowane jest uzyskanie przez wyrok sądu polubownego po jego uznaniu przez sąd lub po stwierdzeniu przez sąd jego wykonalności mocy prawnej na równi z wyrokiem sądu państwowego (…).
7. Wniesienie skargi (art. 1206 § 1 k.p.c.) nie stanowi przeszkody do nadania klauzuli w trybie art. 1214 k.p.c. Jeżeli bowiem strony nie ustanowiły instancji odwoławczej, wyrok sądu polubownego jest ostateczny. Staje się prawomocny formalnie - w przypadku, gdy nie przysługuje od niego odwołanie - z chwilą jego wydania, a jeżeli odwołanie przysługuje - z chwilą wydania orzeczenia przez sąd polubowny drugiej instancji.
8. [F]akt nadania klauzuli wykonalności przez sąd państwowy orzeczeniu sądu polubownego nie wpływa w żaden sposób na możliwość wniesienia skargi o uchylenie orzeczenia sądu arbitrażowego (…).
Data wydania: 17-12-2013 | Sygnatura: I ACz 2321/13
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , uznanie i stwierdzenie wykonalności krajowego wyroku sądu polubownego , postępowanie przed sądem polubownymid: 20638
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 12 grudnia 2013 r. I ACa 692/13
1. [W] sytuacji kiedy strony nie doszły do porozumienia w zakresie ustalenia reguł postępowania drugoinstancyjnego i sposobu jego przeprowadzenia, sąd polubowny, mając na uwadze wolę stron, wyrażoną jasno w klauzuli arbitrażowej, sprzeczną z treścią obowiązującego go regulaminu, winien był albo odmówić przyjęcia sprawy do rozpoznania, albo stosownie do dyspozycji art. 1184 § 2 k.p.c. przeprowadzić postępowanie drugoinstancyjne w taki sposób, w jaki uzna za właściwy.
2. [W] sytuacji występującej sprzeczności zapisu na sąd polubowny w zakresie zastrzeżenia dwuinstancyjności postępowania z treścią regulaminu sądu polubownego w zakresie jednej instancji, prymat należy przyznać woli stron, a zatem klauzuli arbitrażowej. [S]koro po pierwsze strony ustaliły obopólnie zasadę dwuinstancyjności przed wybranym przez siebie sądem polubownym, po drugie nie uzgodniły jedynie reguł przeprowadzenia postępowania w drugiej instancji, sąd polubowny zobowiązany był do samodzielnego określenia tychże reguł.
3. [S]koro w klauzuli arbitrażowej strony odwołały się do postępowania dwuinstancyjnego, niezachowanie tego wymogu przez sąd polubowny musi być uznane za naruszenie podstawowych zasad postępowania przed tym sądem (art. 1206 § 1 pkt 4 k.p.c.), prowadząc do uwzględnienia skargi i uchylenia zaskarżonego wyroku (…).
Data wydania: 12-12-2013 | Sygnatura: I ACa 692/13
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20404
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2013 r. V CSK 545/12
1. [W] okolicznościach konkretnej sprawy istotne jest, czy strony sporządzając zapis na sąd polubowny dopełniły przewidzianego w art. 1161 § 1 k.p.c. wymagania dostatecznego oznaczenia jego przedmiotu. Precyzyjne określenie go powinno dostatecznie identyfikować stosunek prawny podlegający przekazaniu do rozpoznania sądowi polubownemu.
2. [P]oddanie sądowi polubownemu sporów ze stosunku umownego zakreśla jego kompetencję do rozstrzygania co do istnienia, skuteczności, ważności umowy, wszelkich roszczeń o wykonanie umowy, roszczeń powstających w razie niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, roszczeń o zwrot bezpodstawnie spełnionego świadczenia, powstałych w razie bezskuteczności umowy albo skutecznego odstąpienia od niej, roszczeń deliktowych, jeśli wynikają ze zdarzenia będącego zarazem niewykonaniem lub niewłaściwym wykonaniem umowy, w zależności od ustaleń stron – spory powstające na tle ugody zawartej co do roszczenia wynikającego z umowy, w której zamieszczona była klauzula arbitrażowa.
3. Zapis [na sąd polubowny – wstawienie własne] dotyczy szeroko ujmowanej właściwości sądu do rozpoznania sprawy, a zasadniczym jego skutkiem jest wyłączenie właściwości sądów państwowych na rzecz kompetencji sądu arbitrażowego. Mieści się zatem w szeroko pojmowanej, funkcjonalnej definicji czynności procesowej, uwypuklającej jej przedmiot i skutki oraz założenie, że czynności procesowe nie powinny być ograniczone do czynności jednostronnych.
4. Od zasady, że zapis na sąd polubowny wiąże strony, które go sporządziły, istnieją wyjątki, w tym dotyczące rozszerzenia granic zapisu na osoby będące następcami prawnymi stron, zarówno pod tytułem ogólnym, jak i szczególnym, w ramach stosunku prawnego poddanego rozpoznaniu tego sądu.
5. Zakres kognicji sądu rozpoznającego zarzut zapisu na sąd polubowny, którego uwzględnienie prowadziłoby do odrzucenia pozwu (art. 1165 § 1 k.p.c.), obejmuje nie tylko ustalenie faktu istnienia umowy, poddającej rozpoznanie sporu sądowi polubownemu, ale również tego, czy roszczenie powoda, wyrażone żądaniem i okolicznościami faktycznymi przytoczonymi na jego uzasadnienie, mieści się w zakresie przedmiotowym i podmiotowym tej umowy. Konieczność rozpoznania tego zarzutu na etapie poprzedzającym wdanie się przez strony w spór co do istoty sprawy, nie może być traktowana jako niedopuszczalność odnoszenia się do wszelkich zagadnień materialnoprawnych. Jeśli zatem stwierdzenie, czy roszczenie zgłoszone w pozwie należy do zakresu zapisu na sąd polubowny, wymaga badania treści umowy i zgodnego zamiaru stron, które ją zawarły, to sąd nie może uchylić się od ustaleń i rozstrzygnięcia tych kwestii.
Data wydania: 07-11-2013 | Sygnatura: V CSK 545/12
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20226
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 października 2013 r. I CSK 769/12
1. Udział w postępowaniu sądowym podmiotów pozbawionych zdolności sądowej skutkowałby nieważnością postępowania, natomiast wydanie wyroku sądu polubownego w stosunku do takich podmiotów należałoby uznać za naruszenie podstawowych zasad porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej, gdyż naruszałoby to jedną z podstawowych zasad procesowych, iż stroną postępowań może być jedynie podmiot obdarzony w zdolność sądową. Poza tym, taki wyrok naruszałby także podstawową zasadę prawa cywilnego, że podmiotem praw i obowiązków cywilnoprawnych mogą być jedynie podmioty wyposażone w zdolność prawną.
2. W razie podniesienia przez stronę zarzutu braku właściwości sądu polubownego albo zarzutu, że zgłoszone w toku postępowania żądanie strony przeciwnej wykracza poza zakres zapisu na sąd polubowny (art. 1180 § 2 k.p.c.) i uznania tych zarzutów przez sąd polubowny za niezasadne, sąd ten może wydać wyrok, dając w ten sposób wyraz temu, że uznał podniesione zarzuty za niezasadne, albo oddalić zarzuty odrębnym postanowieniem. W pierwszym przypadku kontrola zasadności stanowiska sądu polubownego w przedmiocie podniesionego przez stronę zarzutu możliwa jest w ramach skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego. Natomiast w razie wydania przez sąd polubowny postanowienia oddalającego podniesiony zarzut kontrola zasadności tego stanowiska przez sąd państwowy może nastąpić tylko w trybie przewidzianym w art. 1180 § 3 k.p.c., tj. poprzez wystąpienie strony, która podniosła zarzut, w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia jej tego postanowienia do sądu powszechnego o rozstrzygnięcie. Zaniechanie przez stronę uruchomienia tego trybu kontroli wydanego postanowienia sądu polubownego pozbawia ją możliwości skutecznego oparcia skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego na tych samych zarzutach wypełniających podstawy skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego z art. 1206 § 1 pkt 1 i 3 k.p.c.
3. Naruszenie przez sąd polubowny przepisów prawa, chociażby bezwzględnie obowiązujących, nie przesądza o naruszeniu podstawowych zasad porządku prawnego nawet wówczas, gdy sąd polubowny rozstrzyga spór według prawa właściwego dla danego stosunku, gdy strony, zgodnie z art. 1194 § 1 k.p.c., nie upoważniły go do rozstrzygania według ogólnych zasad prawa lub zasad słuszności.
4. Ingerencja Sądu Arbitrażowego w odniesieniu do zgłoszonego żądania dotyczyła (…) sposobu spełnienia żądanego świadczenia. W prawie procesowym brak jest bliższych zasad i to o charakterze podstawowym odnoszących się do orzekania o sposobie spełnienia świadczenia żądanego w pozwie od kilku osób. Orzecznictwo dopuszcza tu pewną ingerencję sądu, np. zasądzenie żądanej kwoty in solidum zamiast solidarnie i odwrotnie. (…) Z punktu widzenia zasady dyspozytywności istotne jest, aby została zachowana tożsamość przedmiotu żądania, jego zakresu i podstawy faktycznej uzasadniającej jego uwzględnienie. Wyrok Sądu Arbitrażowego w odniesieniu do zgłoszonego żądania zachowywał tożsamość dłużnika i wierzycieli, rodzaju świadczenia, jego wysokości i niepodzielności, nadto podstawy faktycznej uzasadniającej jego zasądzenie.
5. Istota tej umowy [konsorcjum - wstawienie własne] jest przynajmniej zbliżona do umowy spółki cywilnej, a niekiedy zawiera jej istotne elementy, co uzasadnia odpowiednie stosowanie do stosunków między konsorcjantami przepisów dotyczących spółki cywilnej, w tym dotyczące wspólności łącznej. (…) [N]ie narusza klauzuli porządku publicznego wydanie przez sąd polubowny wyroku zasądzającego odszkodowanie na rzecz trzech podmiotów „łącznie” mimo braku pomiędzy tymi podmiotami stosunku prawnego tworzącego pomiędzy nimi wspólność łączną.
6. Orzekanie przez sąd polubowny na podstawie przepisów właściwego prawa, o ile strony inaczej nie postanowiły (art. 1194 § 1 k.p.c.), należy do podstawowych zasad postępowania przed sądem polubownym. W związku z tym uchybienie tej zasadzie przez sąd polubowny może być podniesione w ramach zarzutu naruszenia art. 1206 § 1 pkt 4 k.p.c. W ramach tego zarzutu nie można jednak oczekiwać od sądu państwowego kontroli merytorycznej trafności wydanego przez sąd polubowny wyroku.
7. Nie narusza (…) podstawowych zasad porządku prawnego, tj. zasady państwa prawnego (art. 2 Konstytucji), ochrony praw majątkowych i równości współpracujących ze sobą kontrahentów (art. 20 Konstytucji), wolności gospodarczej (art. 22 Konstytucji) oraz równości wobec prawa (art. 32 ust.2 Konstytucji) stanowisko, (…) że doznanie szkody wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania wynikającego z umowy, nie usprawiedliwia samowolnego, sprzecznego z uzgodnionymi z kontrahentem warunkami, zaspokojenia roszczenia odszkodowawczego z ustanowionego zabezpieczenia.
Data wydania: 11-10-2013 | Sygnatura: I CSK 769/12
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20394
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 7 sierpnia 2013 r. I ACz 1251/13
1. [B]rak w polskim systemie regulacji prawnej dotyczącej zwolnienia od kosztów postępowania arbitrażowego stanowi przedmiot nie należący do jurysdykcji (drogi sądowej) sądu powszechnego. Okoliczność ta wyklucza dopuszczalność urzeczywistniania w orzeczeniu sądowym norm prawa procesowego zastrzeżonych dla postępowania sądowego na rzecz postępowania przed sądem polubownym. (…) [T]zw. prawo ubogich w rozumieniu ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nie posiada charakteru materialno cywilnego, lecz jest regulacją ustrojową i gwarancyjną dla urzeczywistniania art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, gwarantującego prawo do sądu, oraz art. 177 Konstytucji RP, w którym ustanowiono domniemanie właściwości sądu powszechnego. Przy uwzględnieniu reguł wykładni przepisów ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nie ma zatem podstaw dla przyjęcia, że dopuszczalna jest droga sądowa dla rozstrzygania wniosku o zwolnienie od kosztów postępowania arbitrażowego.
2. [D]omniemanie drogi sądowej (art. 1 i 2 k.p.c.) nie wyklucza wszczęcia postępowania sądowego pomimo wszczęcia postępowania arbitrażowego. (…) [N]ie stanowi przeszkody dla rozpoznania sprawy przez sąd państwowy to, że toczy się ona równocześnie przed sądem polubownym.
3. [N]ie jest dopuszczalna droga sądowa dla rozstrzygnięcia wniosku o zwolnienie od kosztów postępowania arbitrażowego (art. 199§1 pkt. 1 k.p.c.) .
4. [S]twierdzenie wygaśnięcia mocy prawnej zapisu na sąd polubowny może wynikać z niemożliwości rozpoznania sprawy przez sąd polubowny, z uwagi na obiektywną niemożność (proporcja stopnia zamożności osoby zainteresowanej i przewidywalności tych kosztów w dacie zapisu w relacji do wysokości opłat, tworząca nadmierną barierę dostępności do sądu polubownego) pokrycia uprzednich kosztów arbitrażowych przez osobę zainteresowaną, która wszczęła postępowania przed sądem polubownym. Ocena okoliczności związanych z istnieniem ostatniej z przesłanek zastrzeżona jest sądowi powszechnemu rozstrzygającemu ewentualny zarzut pozwanego z art. 1165 § 1 k.p.c. w postępowania związanym ze sporem objętym formalnie treścią zapisu.
Data wydania: 07-08-2013 | Sygnatura: I ACz 1251/13
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20407
Postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 29 maja 2013 r. I ACz 918/13
1. Poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego w drodze umownego zapisu na sąd polubowny jest co do zasady wiążące tylko w stosunku do stron umowy. Wyjątki od tej zasady muszą mieć wyraźną podstawę ustawową i gruntowne uzasadnienie jurydyczne. Sytuacja taka ma w szczególności miejsce w przypadku cesji praw i obowiązków z umowy na inny podmiot.
2. [Z]apis na sąd polubowny nie może wpływać na sytuację prawną innych dłużników solidarnych, chyba że sami wyrazili zgodę na poddanie sporu pod rozstrzygnięcie takiego sądu, tj. zawarli umowę obejmującą zapis na sąd polubowny lub do niej przystąpili (…).
Data wydania: 29-05-2013 | Sygnatura: I ACz 918/13
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20541
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 17 maja 2013 r. I ACz 279/13
1. [W]arunkiem stwierdzenia wykonalności orzeczenia zagranicznego sądu polubownego jest przede wszystkim wykazanie, że strony łączyła umowa o poddanie sporu pod sąd arbitrażowy.
2. Pojęcie kompromisu odnosi się do umowy zawieranej w celu rozstrzygnięcia konkretnego, zaistniałego już między stronami sporu. Należy odróżnić go od klauzuli arbitrażowej odnoszącej się do sporów, które mogą wyniknąć dopiero w przyszłości z oznaczonego stosunku prawnego.
Data wydania: 17-05-2013 | Sygnatura: I ACz 279/13
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego , konwencja nowojorskaid: 20613
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 10 kwietnia 2013 r. I ACa 1260/12
1. Arbitrzy wykonują obowiązki przekazane im przez strony jako osoby prywatne, nie są natomiast reprezentantami państwowej władzy sądowniczej. (…) sądy polubowne nie sprawują wymiaru sprawiedliwości w znaczeniu konstytucyjnym (art. 175 Konstytucji RP).
2. W piśmiennictwie zauważa się, że poddanie sprawy kompetencji sądu polubownego może być traktowane jako rezygnacja - w granicach określonych przez prawo - z realizacji gwarantowanego stronom konstytucyjnie prawa do sądu, oznaczającego prawo zwrócenia się do sądu państwowego o rozpoznanie i rozstrzygnięcie sprawy. Nie chodzi oczywiście o zrzeczenie się prawa do sądu w ogólności ani rezygnację w całości z sądowej ochrony prawnej udzielanej przez sądy państwowe, ale o decyzję o rezygnacji z ochrony prawnej w danej sprawie lub w sprawach mogących wyniknąć z oznaczonego stosunku prawnego (tj. w granicach określonych w klauzuli arbitrażowej) bezpośrednio przed sądem państwowym. Ta rezygnacja nie jest jednak całkowita, bowiem po pierwsze sądownictwo polubowne oparte jest na pewnych regułach, od których strony nie mogą odstąpić, a które mają zapewnić rzetelność postępowania (przepisy części piątej Kodeksu postępowania cywilnego), a po drugie orzeczenia sądów polubownych podlegają kontroli ze strony sądów państwowych.
3. [W]ynikające z Konstytucji RP reguły odnoszące się do państwowego wymiaru sprawiedliwości, w tym z art. 45, nie mogą być odnoszone do sądownictwa polubownego, które swoją kompetencję do rozstrzygnięcia danego sporu wywodzi ze swobodnej, samodzielnej decyzji samych stron co do sposobu realizacji ich praw prywatnych.
4. Treść art. 1161 § 1 i 3 KPC przesądza w sposób jednoznaczny, że błąd, na który powoływała się w niniejszej sprawie strona powodowa, tj. brak wiedzy powoda o tym, że w przypadku braku środków na pokrycie opłaty rejestracyjnej i arbitrażowej zostanie pozbawiony możliwości wszczęcia postępowania przed Sądem Arbitrażowym przy KIG, wywołany nieprzedstawieniem powodowi przez pozwanego ad 1 do wiadomości i akceptacji regulaminu i taryfy opłat tego Sądu, nie był błędem dotyczącym treści czynności prawnej.
Data wydania: 10-04-2013 | Sygnatura: I ACa 1260/12
Zagadnienia kluczowe: arbiter , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20594
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2013 r. V CSK 222/12
1. [P]rzepisy kodeksu postępowania cywilnego regulujące sądownictwo polubowne nie mają jednorodnego charakteru. Przepisy normujące kwestie związane z dopuszczalnością skargi oraz wymagania formalne skargi i przebieg postępowania mają charakter ściśle procesowy, natomiast przepisy określające podstawy skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego, stanowiące podstawę rozstrzygnięcia merytorycznego sądu o istocie sporu oraz zasadności skargi są funkcjonalnym odpowiednikiem przepisów prawa materialnego.
2. [P]rzytaczanie nowych podstaw skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego po upływie terminu do jej wniesienia jest niedopuszczalne. (…) [S]ąd orzekający w sprawie o uchylenie wyroku sądu polubownego nie może uwzględnić z urzędu niepodniesionej w skardze – sprekludowanej - podstawy przewidzianej w art. 1206 § 1 pkt 1 k.p.c.
3. [U]znanie za wiążącą umowy nie określającej jej essentialia negoti nie dałoby się pogodzić z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej.
Data wydania: 27-03-2013 | Sygnatura: V CSK 222/12
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20268
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2013 r. I CSK 186/12
1. Zgodnie z art. 1215 § 1 k.p.c., o uznaniu albo stwierdzeniu wykonalności wyroku sądu polubownego wydanego za granicą lub ugody przed nim zawartej, sąd orzeka po przeprowadzeniu rozprawy. Przepis ten potwierdza zasadę, sformułowaną dla trybu procesowego w art. 148 § 1 k.p.c., rozpoznawania spraw na rozprawie. Odstępstwo od tej zasady należy wykładać ściśle. Jeżeli zatem przepis określa rodzaj spraw, które są rozpoznawane na rozprawie, to ten sposób jej rozpoznania obowiązuje niezależnie od tego, czy sąd uwzględnia roszczenie (wniosek), czy je oddala.
2. Konwencja [Konwencja nowojorska – wstawienie własne] (…) określa tzw. materialne warunki uznania (przede wszystkim art. IV i V), w związku z czym postępowanie o uznanie zagranicznego wyroku arbitrażowego powinno być prowadzone przede wszystkim stosownie do zawartych w niej przepisów, a w pozostałym, nieuregulowanym tam zakresie, na podstawie kodeksu postępowania cywilnego.
3. [W]ymagania co do formy zawarcia umowy arbitrażowej należy oceniać według Konwencji [Konwencji nowojorskiej – wstawienie własne], a nie według art. 1162 k.p.c.
4. W praktyce przyjmuje się liberalną wykładnię tego przepisu [art. II ust. 2 Konwencji nowojorskiej – wstawienie własne] uznając, że wyliczenie w nim dopuszczalnych sposobów zawarcia umowy nie jest wyczerpujące i obejmuje także inne stosowane techniki porozumiewania się na odległość.
5. Jeśli (…) chodzi o kwestię uwierzytelnienia treści wyroku arbitrażowego, należy przyjąć, że decydować powinno prawo państwa, w którym wyrok został wydany.
6. [N]ie jest trafny pogląd (…), iż niedołączenie do wniosku o uznanie dokumentów określonych w art. 1213 k.p.c. nie stanowi braku formalnego, podlegającego uzupełnieniu w trybie art. 130 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.
7. [W] wyroku arbitrażowym nie wskazano strony pozwanej (uczestnika), lecz podano jedynie określenie prowadzonej działalności gospodarczej (…). O poprawności i skuteczności tego określenia powinno decydować prawo państwa właściwe dla pochodzenia wyroku.
Data wydania: 23-01-2013 | Sygnatura: I CSK 186/12
Zagadnienia kluczowe: wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego , konwencja nowojorskaid: 20269
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 10 stycznia 2013 r. I ACz 2239/12
1. Ocena zasadności zarzutu dotyczącego zapisu na sąd polubowny powinna co do zasady dotyczyć tylko roszczenia w formie przedstawionej przez powoda (roszczenia w znaczeniu procesowym).
2. [T]akże roszczenie o wydanie bezpodstawnie uzyskanych korzyści, o którym mowa w art. 18 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k. [oczywista omyłka pisarska, chodzi tu o art. 18 ust. 1 pkt 5 u.z.n.k. - wstawienie własne], jako spór o prawo majątkowe, pozostaje w dyspozycji stron, a także może stać się przedmiotem zawartej między stronami ugody. Może więc też być objęty zapisem na sąd polubowny (…).
3. Mając na względzie dopuszczalność sporządzenia zapisu na sąd polubowny, także w przypadku czynów niedozwolonej konkurencji, stwierdzić trzeba, że zapis ten winien jednoznacznie wskazywać na poddanie tego rodzaju sporu rozstrzygnięciu sądu polubownego i zgodnie z powszechnie przyjętym w orzecznictwie poglądem zapis taki powinien dostatecznie precyzyjnie identyfikować stosunek prawny podlegający przekazaniu do rozpoznania przez sąd polubowny. Określenie jedynie, że ma to być stosunek prawny obejmujący wszelkie spory wynikające z realizacji niniejszej umowy lub w związku z nią nie może być uznane w tym przypadku za wystarczające do przyjęcia, że objęto nim także czyny deliktowe wynikające z u.z.n.k.
Data wydania: 10-01-2013 | Sygnatura: I ACz 2239/12
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20620
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 12 grudnia 2012 r. V ACz 914/12
1. [D]o bezskuteczności zapisu prowadzą zdarzenia powstałe po jego sporządzeniu, które nie mają jednak wpływu na jego ważność. Podkreślenia wymaga przy tym, że sam zapis na sąd polubowny traktowany jest jako czynność o dwoistym charakterze, tzn. zarówno materialnoprawnym jak i procesowym. Powyższe prowadzi do wniosku, iż strony dokonując zapisu na sąd polubowny mogą uzależnić jego skuteczność, jak w przypadku każdej innej umowy, od upływu określonego terminu, bądź też od spełniania określonego warunku zawieszającego. Ograniczeń w tym zakresie nie przewiduje Konwencja o uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń arbitrażowych, a w szczególności jej art. II. Wręcz przeciwnie, ustęp 2 art. II wskazuje na szeroką interpretację pojęcia „umowa pisemna, którą strony zobowiązują się poddać arbitrażowi wszystkie lub pewne spory”, co uprawnia do wnioskowania, że formule tej nie uchybia wprowadzenie do treści umowy regulacji przed postępowaniem arbitrażowym.
2. [I]stotą Konwencji nowojorskiej jest nakaz postępowania stron w zgodzie z zasadami dobrej wiary i dobrymi obyczajami, a więc i zakaz działania wbrew tym zasadom. Ta wykładnia uniemożliwia działania nielojalne wobec współuczestników oraz sądu polubownego i (…) pozbawia ona zasadności zarzuty strony postępowania dotyczące nieistnienia lub nieważności zapisu w postępowaniu o uznanie i stwierdzenie wykonalności wyroku arbitrażowego w Polsce, mimo braku prekluzji takiego zarzutu wyrażonego wprost w regulacjach tej Konwencji, gdy strona wdała się w merytoryczny spór przed sądem polubownym nie podnosząc braku właściwości tego sądu.
Data wydania: 12-12-2012 | Sygnatura: V ACz 914/12
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego , konwencja nowojorskaid: 20414
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 28 listopada 2012 r. V ACa 561/12
1. Przekazanie spraw rozpoznawanych w poprzednio istniejącym Stałym Sądzie Polubownym przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w G. do rozpoznania nowemu Stałemu Sądowi Arbitrażowemu przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w G. stanowi wyłącznie decyzję organu założycielskiego w zakresie organizacji tych dwóch instytucji, nie wpływa natomiast na stosunki prawne innych podmiotów. Wynika z tego, iż strony stosunku umownego, którego ewentualne spory zostały poddane pod rozstrzygnięcie konkretnej instytucji arbitrażowej, nie mogą zostać zmuszone przez założyciela tej instytucji do poddania tego sporu innemu organowi. Jedynie w razie wyrażenia zgodnej woli obu stron umowy na dokonanie takiej zmiany będzie skutecznym zapisem na nowo utworzony sąd polubowny.
2. [P]oczynienie umownych ustaleń co do konkretnego stałego sądu polubownego jest wiążące dla stron do tego stopnia, iż likwidacja tego organu powoduje niewykonalność zapisu.
Data wydania: 28-11-2012 | Sygnatura: V ACa 561/12
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20601
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 października 2012 r. III CSK 35/12
1. [D]ochodzone roszczenie o wydanie bezpodstawnie uzyskanych korzyści mieści się w katalogu sporów objętych zapisem na sąd polubowny. W umowie o świadczenie usług promocyjnych określono bowiem, że zapis na sąd polubowny obejmuje m.in. „roszczenia o zwrot bezpodstawnie lub nienależnie spełnionego świadczenia powstałe w razie nieważności umowy”. Jeżeli zatem przedmiotem umowy mają być stanowiące czyn niedozwolony czynności faktyczne (pobieranie opłat innych niż marża handlowa), to należy rozważyć ważność takiej umowy w świetle art. 58 § 1 lub 2 k.c. Jeżeli natomiast samo zawarcie umowy o świadczenie usług promocyjnych obok umowy sprzedaży miałoby stanowić czyn nieuczciwej konkurencji, to określone w pozwie roszczenie mieści się w kategorii „roszczeń deliktowych, jeżeli wynikają one ze zdarzenia prawnego związanego z realizacją umowy sprzedaży lub będącego jednocześnie niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy”. Roszczenie deliktowe wynika bowiem niewątpliwie ze zdarzenia prawnego (czynu nieuczciwej konkurencji) związanego z realizacją umowy sprzedaży.
2. Sam fakt poddania sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego nie może (…) stanowić o sprzeczności takiej umowy z zasadami współżycia społecznego, skoro taki sposób rozstrzygania sporów jest dopuszczony przez prawo. Co więcej, alternatywne sposoby rozstrzygania sporów prowadzą często do ich szybszego zakończenia, a przez to tańszego i korzystniejszego dla stron prowadzących działalność gospodarczą. Eliminowaniu naruszających równowagę stron nieprawidłowości w zapisach na sąd polubowny zapobiega przepis art. 1161 § 2 k.p.c.
Data wydania: 24-10-2012 | Sygnatura: III CSK 35/12
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20379
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2012 r. V CSK 503/11
1. [N]aruszenie zasady równości stron może nastąpić także przy przyjęciu określonej treści regulaminu sądu polubownego (art. 1161 § 3 k.p.c.). (…) [R]ówność stron w rozumieniu przepisów k.p.c. o sądzie polubownym oznacza - mówiąc ogólnie - przyznanie im równych uprawnień, zarówno w samym podstawowym zapisie na sąd polubowny, jak i w regulaminie sądu stałego, tworzących równe szanse dla tych stron w definitywnym rozstrzygnięciu sporu objętego umową.
2. Przy ocenie przestrzegania omawianej zasady [zasady równości stron – wstawienie własne] w umowie arbitrażowej trzeba wyraźnie odróżnić treść samej umowy arbitrażowej (obejmującej także postanowienia regulaminu sądu stałego) i ogólne reguły funkcjonowania sądu stałego. (…) [Z]asada równości stron w rozumieniu art. 1161 k.p.c. powinna być odnoszona do samej treści umowy arbitrażowej, a nie do wspomnianych elementów natury organizacyjnej, tworzących jedynie stosowną, niezbędną infrastrukturę organizacyjno-prawną dla zapewnienia stronom możliwości ukonstytuowania się odpowiedniego składu arbitrów w indywidualnym sporze prawnym.
3. [P]owiązania organizacyjne sądów stałych z różnymi korporacjami zawodowymi lub związkami przedsiębiorców nie mogą przesądzać o ich określonej zależności od tych organizacji, przy których działają, ani także o braku bezstronności poszczególnych arbitrów.
Data wydania: 19-10-2012 | Sygnatura: V CSK 503/11
Zagadnienia kluczowe: arbiter , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20278
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 października 2012 r. I CSK 119/12
1. Dochodzone przez powoda żądanie na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k. jako roszczenie majątkowe, zgodnie z art. 1157 k.p.c., mogło być poddane pod rozstrzygnięcie sądu polubownego.
2. [S]formułowanie, że właściwością sądu polubownego mają być objęte „wszelkie spory powstałe między stronami wynikające z dotychczasowej współpracy handlowej stron w oparciu o wcześniej zawierane umowy handlowe (…)” prowadzi do wniosku, że obejmuje ono jak najszerszą kategorię sporów, wynikających ze współpracy handlowej realizowanej na podstawie dotychczasowych umów. Posłużenie się językowymi regułami wykładni nie pozwala na wyeliminowanie z tej kategorii sporów także tych, które wynikają z dopuszczenia się przez pozwaną czynu nieuczciwej konkurencji określonego w art. 15 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k., jeżeli był on związany ze współpracą handlową między stronami wykonywaną na podstawie dotychczasowych umów łączących strony.
3. W ustalonych okolicznościach zapis na sąd polubowny w dostateczny sposób identyfikował stosunek prawny, z którego wynikł spór przez wskazanie, że dotyczy on wszelkich roszczeń związanych z dotychczasową współpracą stron prowadzonej na podstawie określonych umów zawartych przez strony, co obejmowało także roszczenia w związku z dopuszczeniem się przez pozwaną czynu nieuczciwej konkurencji, o jakim mowa w art. 15 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k.
4. [U]mowa ta [zapis na sąd polubowny – wstawienie własne] może podlegać ocenie także według przepisów kodeksu cywilnego, w tym, według kryteriów zawartych w art. 58 § 2 k.c.
5. Nie można (…) przyjąć, aby sprzecznym z zasadami współżycia społecznego było przekazanie sądowi polubownemu do rozstrzygnięcia przyszłego sporu spowodowane brakiem akceptacji przez stronę bądź strony umowy zawierającej zapis na sąd polubowny nurtu orzecznictwa sądów powszechnych dotyczącego sposobu rozstrzygania określonych rodzajów sporów oraz motywowane nadzieją na inny rezultat jego rozstrzygnięcia przed sądem polubownym.
Data wydania: 17-10-2012 | Sygnatura: I CSK 119/12
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 20283
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 października 2012 r. IV CSK 82/12
1. Istota ustanowienia tzw. klauzuli arbitrażowej przez odesłanie polega na tym, że wola poddania sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego nie jest sformułowana w umowie podpisanej przez strony lub wymienionych przez nią dokumentach, ale w odrębnym dokumencie, który nie jest podpisany przez strony, lecz do którego strony jedynie się odwołują z pośrednictwem innego dokumentu, tj. umowy głównej (podstawowej). Warunek sporządzenia zapisu na sąd polubowny w omawiany sposób jest spełniony, jeżeli zostaną kumulatywnie dochowane następujące przesłanki. Po pierwsze, sama umowa główna (podstawowa), w związku z którą ma być zastosowany dokument zawierający zapis na sąd polubowny, musi być sporządzona na piśmie. Po drugie, umowa ta musi zawierać wyraźne powołanie na dokument, w którym jest postanowienie o poddaniu mogących z niej wyniknąć sporów pod rozstrzygnięcie sądu polubownego, przy czym powołanie to jest tego rodzaju, że czyni zapis częścią składową umowy.
2. Przyjęte [w art. 1163 k.p.c. – wstawienie własne] rozwiązanie z punktu widzenia formy zapisu na sąd polubowny jest szczególną postacią tzw. klauzuli arbitrażowej przez odesłanie. Chodzi o to, że klauzula arbitrażowa zawarta jest tylko w umowie (statucie) spółki handlowej, statucie spółdzielni lub stowarzyszenia, a czynność lub akt przystąpienia do spółki, spółdzielni lub stowarzyszenia obejmuje jedynie poddanie się umowie (statutowi), w tym zawartej w nich klauzuli arbitrażowej. Zakres związania takim zapisem na sąd polubowny jest ograniczony podmiotowo – wiąże spółkę i jej wspólników, spółdzielnię lub stowarzyszenie i ich członków. Ponadto omawiany przepis stanowi wyraźnie, że związanie zawartym w umowie (statucie) spółki, statucie spółdzielni lub stowarzyszenia zapisem na sąd polubowny dotyczy sporów ze stosunku spółki i sporów ze stosunku członkostwa w spółdzielni lub stowarzyszeniu.
Data wydania: 12-10-2012 | Sygnatura: IV CSK 82/12
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20293
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 3 października 2012 r. I ACa 863/12
1. [I]stotą postępowania o uchylenie wyroku sądu polubownego jest zbadanie przesłanek wydania wyroku, a nie stwierdzenie istnienia bądź nie samego roszczenia zasądzonego przed sądem polubownym.
2. Zapis na sąd polubowny jest umową (…), zatem jego zawarcie przez pełnomocnika z przekroczeniem umocowania powoduje stan tzw. bezskuteczności zawieszonej.
3. Konwalidacja umowy wywiera skutek ex tunc, a więc dzięki niej umowa staje się ważna od początku jej zawarcia. Tym samym nawet jeśli przyjąć, że potwierdzenie zapisu nastąpiło już po przeprowadzeniu postępowania arbitrażowego, to potwierdzenie to czyni zapis skutecznym także w czasie trwania postępowania przed sądem polubownym.
4. [D]o uchylenia wyroku sądu polubownego na tej podstawie [na podstawie ewentualnego naruszenia przez Sąd Arbitrażowy podstawowych zasad porządku prawnego – dop. red.] może dojść w przypadku stwierdzenia, że objęte jego treścią skutki nie są zgodne z określoną normą zaliczaną do podstawowych zasad porządku prawnego obowiązującego w Polsce. Do zasad tych należą nie tylko normy konstytucyjne, ale i naczelne normy w poszczególnych dziedzinach prawa (…). Jednakże sąd powszechny rozpatrując sprawę o uchylenie wyroku sądu polubownego nie może po raz kolejny badać merytorycznie sporu (…). Zatem nie każde naruszenie prawa materialnego będzie stanowiło naruszenie zasady praworządności, o której mowa w art. 1206 § 2 k.p.c. (…).
5. [S]ąd powszechny nie jest upoważniony do badania, czy sąd polubowny prawidłowo ustalił stan faktyczny i czy dokonał prawidłowej oceny dowodów, mieści się to bowiem w ramach rozstrzygania merytorycznego co do roszczenia.
6. Skoro (…) ustawodawca sam wprowadza do systemu formalne ograniczenia w dochodzeniu do prawdy, nie sposób uznać, by tego rodzaju ograniczenia zawarte w regulaminie sądu polubownego i ich zastosowanie w konkretnej sprawie sprzeciwiały się podstawowym zasadom porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej.
Data wydania: 03-10-2012 | Sygnatura: I ACa 863/12
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20600
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 września 2012 r. V CSK 323/11
1. [P]ostępowanie dotyczące uznania i stwierdzenia wykonalności orzeczeń zagranicznych jest postępowaniem co do istoty sprawy, którego podłożem jest prawo materialne (…). Sąd Apelacyjny mógł w konsekwencji zastosować prawo konwencyjne jako właściwe prawo materialne.
2. Przepis art. II ust. 2 [Konwencji nowojorskiej – wstawienie własne] jest bardziej liberalny, dozwalający również na uzgodnienie klauzuli arbitrażowej drogą elektroniczną, nawet bez podpisów stron. Jest to jednocześnie przepis podstawowy, decydujący o dopuszczalnej formie umowy, natomiast wymagania związane z przedstawieniem umowy arbitrażowej zamieszczone w art. IV ust. 1 należy rozpatrywać przez pryzmat tego, w jakiej formie umowa ta mogła być zawarta. W konsekwencji art. IV ma charakter pochodny i przez to nie może pozbawiać racjonalności unormowania określonego w art. II Konwencji.
3. [S]trona która wdała się w merytoryczny spór przed sądem polubownym nie podnosząc braku właściwości tego sądu (np. z bezskuteczności zapisu), traci ten zarzut w postępowaniu o uznanie lub stwierdzenie wykonalności orzeczenia sądu polubownego przed sądem krajowym. (…) [I]stotą Konwencji nowojorskiej jest nakaz postępowania stron w zgodzie z zasadami dobrej wiary i dobrymi obyczajami, a więc i zakaz działania wbrew tym zasadom. Ta wykładnia uniemożliwia działania nielojalne wobec współuczestników oraz sądu polubownego, powodujące zbędne koszty i marnotrawstwo czasu. Nie występuje przy tym obawa, że ograniczone zostaną procesowe prawa strony, ponieważ o zapisie decyduje ona autonomicznie.
Data wydania: 13-09-2012 | Sygnatura: V CSK 323/11
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego , konwencja nowojorskaid: 20270
Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 19 lipca 2012 r. XXVI GC 516/12
1. Skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego jest środkiem prawnym łączącym cechy nadzwyczajnego środka zaskarżenia tj. skargi o wznowienie postępowania oraz powództwa o ukształtowanie prawa lub stosunku prawnego. Skarga nie jest środkiem prowadzącym do merytorycznego rozpoznania przez sąd powszechny sporu rozstrzygniętego przez sąd polubowny.
2. [Z]godnie z § 32 pkt 3 Regulaminu [Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej – wstawienie własne] podpisy pod orzeczeniem oprócz zespołu orzekającego składają: Prezes Sądu Arbitrażowego i Sekretarz. Przepis ten nie precyzuje zatem, iż musi być to podpis osobisty Sekretarza Generalnego, a jedynie nakazuje złożenie podpisu przez Sekretarza, a zatem także jego Zastępcy właściwie umocowanego do czasowego pełnienia jego funkcji. Inne rozumienie tej regulacji prowadziłoby do absurdalnych wniosków, że Sąd Arbitrażowy nie mógłby w ogóle wydać orzeczeń podczas czasowej nieobecności Sekretarza Generalnego z powodu choroby czy urlopu.
3. [Z] treści § 32 pkt 2 Regulaminu [Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej – wstawienie własne] bezsprzecznie wynika, że orzeczenie sądu polubownego składa się z rozstrzygnięcia (sentencji) i uzasadnienia, które stanowi jego integralną część. Podobnie art. 1197 § 2 k.p.c. wskazuje, że wyrok sądu polubownego powinien zawierać motywy rozstrzygnięcia. A zatem wyrok bez takiego uzasadnienia nie zostanie wprowadzony do obrotu prawnego. Skoro tak, to samo rozstrzygniecie nie miałoby racji bytu i z tego właśnie powodu należy traktować rozstrzygnięcie i uzasadnienie jako formalną i merytoryczną całość. (…) Zatem, nie ma powodów, aby w braku podpisów zespołu orzekającego w sądzie polubownym pod sentencją wyroku upatrywać nieistnienia orzeczenia i przywołać argumentację odnoszącą się wyłącznie do sądownictwa powszechnego.
4. Wymóg wykazania zapisu na piśmie jest (…) spełniony także wtedy, gdy strona przedstawia uwierzytelnioną kopię pisma, w którym zawarto zapis. Kopia pisemna w postaci poświadczonego odpisu z dokumentu tj. umowy wskazuje na to, iż oryginał dokumentu stanowi pismo, o którym mowa w art. 1162 § 1 k.p.c. Wskazana przez ten przepis forma zapisu oznacza, że zapis powinien zostać sporządzony na piśmie. (…) [P]óźniejsze nawet zagubienie lub utrata w inny sposób pisma jako nośnika, na którym był utrwalony zapis, nie pozbawia doniosłości faktu jego wcześniejszego sporządzenia w formie pisemnej. Wskazać przy tym należy, iż ustawodawca nie zawarł w nim sformułowania "w formie pisemnej", a jedynie "na piśmie", co sugeruje, iż może być to jakiekolwiek stwierdzenie zapisu dokonane na piśmie, w tym także kopia z dokumentu zawierającego tenże zapis, przywołująca go niejako w swej treści.
5. [S]ąd powszechny rozpoznając skargę o uchylenie wyroku polubownego nie ma kompetencji merytorycznej oceny ustaleń dokonanych przez sąd polubownych. Oznacza to, że sąd powszechny nie może poczynić własnych ustaleń w zakresie kwalifikacji umowy, ale może ocenić poprawność, logiczność argumentacji i wysuniętych wniosków oraz w tym kontekście stwierdzić, iż obarczone są lub nie błędami natury logicznego rozumowania.
Data wydania: 19-07-2012 | Sygnatura: XXVI GC 516/12
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20430
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 17 lipca 2012 r. V ACz 464/12
1. Nabycie wierzytelności nie narusza (...) skuteczności umów zawartych pomiędzy dotychczasowym wierzycielem oraz dłużnikiem. Dotyczy to również zapisu na sąd polubowny, który wiąże nabywcę wierzytelności. Podkreśla się w orzecznictwie, że dłużnik nie może być w gorszej sytuacji, niż był w procesie odszkodowawczym, wdrożonym przez poszkodowanego ubezpieczającego i że wobec tego przysługują mu wszystkie zarzuty, które miał przeciwko ubezpieczającemu w chwili powzięcia wiadomości o przelewie. (...) Zarzuty, o których mowa w art. 513 § 1 k.c., obejmują zatem nie tylko takie zarzuty prawa materialnego jak zarzut przedawnienia lub potrącenia ale i zarzut istnienia zapisu na sąd polubowny, który według przeważających poglądów prezentowanych w literaturze przedmiotu, podzielanych przez skład orzekający Sądu Apelacyjnego, jest umową prawa materialnego wywierającą jedynie skutki w sferze prawa procesowego. Mamy tu więc do czynienia z rozszerzeniem mocy wiążącej zapisu na sąd polubowny na podmiot, który nie jest pierwotną stroną zapisu.
2. [M]oc wiążąca zapisu na sąd polubowny rozciąga się także na następców prawnych pod tytułem szczególnym stron stosunku prawnego, który został poddany sądowi polubownemu.
3. [N]ie budzi wątpliwości związanie ubezpieczyciela, który nabył roszczenie regresowe na podstawie art. 828 § 1 k.c., zapisem na sąd polubowny.
Data wydania: 17-07-2012 | Sygnatura: V ACz 464/12
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20373
Postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 10 maja 2012 r. I ACz 660/12
1. [O] ważności i skuteczności zapisu na sąd polubowny, które to zagadnienia regulowane są (…) przepisami prawa materialnego, decydują przepisy obowiązujące w chwili sporządzania zapisu.
2. [N]ieważność albo wygaśnięcie umowy podstawowej, w której zamieszczono zapis na sąd polubowny, samo przez się nie oznacza nieważności lub wygaśnięcia zapisu.
3. [G]dy pozwany wnosi odpowiedź na pozew, powinien w niej podnieść zarzut zapisu na sąd polubowny, gdyż poprzez odpowiedź na pozew wdaje się w spór, co do istoty sprawy.
4. W chwili zgłoszenia przez powodów interwencji głównej (…) wszczęta została nowa sprawa, która toczyła się niezależnie od tego procesu - art. 75 kpc. W niniejszej sprawie strona pozwana wdała się w spór dopiero po doręczeniu jej odpisu pozwu wraz ze złożeniem odpowiedzi na pozew (…). Pomimo zatem, iż w sprawie toczyły się wcześniej postępowania wpadkowe – postępowanie zabezpieczające oraz postępowanie w przedmiocie złożenia kaucji aktorycznej, w których strona pozwana podnosiła zarzuty merytoryczne, uznać należy, iż były one związane z przedmiotem tych postępowań, a strona pozwana sformułowała stanowisko odnośnie żądania pozwu dopiero w odpowiedzi na pozew. Dopiero z tym momentem nastąpiło zawiśnięcie sporu między stronami.
5. [P]ełnomocnictwo ogólne jest niewystarczające do sporządzenia zapisu na Sąd polubowny. (…) [D]o skutecznego zawarcia porozumienia w przedmiocie zapisu na sąd polubowny niezbędne jest pełnomocnictwo rodzajowe nawet wówczas, gdy zapis taki jest umieszczony w umowie obligacyjnej.
Data wydania: 10-05-2012 | Sygnatura: I ACz 660/12
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20336
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2012 r. IV CSK 443/11
Wynikający ze statutu pozwanej zapis na sąd polubowny obejmuje spory o prawa majątkowe i niemajątkowe pomiędzy Kasą Krajową i jej członkami ze stosunku członkostwa. Spór w sprawie nie był sporem ze stosunku członkostwa, dotyczył zgodności z prawem fragmentu umowy jaką jest statut. Już tylko przedmiot sporu wskazuje, że tego rodzaju spór nie mógłby być przedmiotem ugody sądowej, a tylko sprawy mające, zgodnie z art. 1157 k.p.c., zdatność ugodową, mogą być poddane osądowi sądu polubownego.
Data wydania: 19-04-2012 | Sygnatura: IV CSK 443/11
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 20193
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2012 r. I CSK 354/11
1. [R]oszczenie o wydanie bezpodstawnie uzyskanych korzyści, o którym mowa w art. 18 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k. jako spór o prawo majątkowe, pozostaje w dyspozycji stron, a także może stać się przedmiotem zawartej między stronami ugody. Może więc też być objęty zapisem na sąd polubowny.
2. Dokonanie przez stronę pozwaną czynu nieuczciwej konkurencji, polegającego na pobieraniu dodatkowych opłat, nie było (…) związane z wykonaniem (…) umów, ani nie pozostawało w związku z realizacją umów, lecz zostało dokonane jedynie przy okazji realizacji tych umów. (…) Roszczenie dochodzone przez stronę powodową nie ma więc charakteru kontraktowego i nie pozostaje w związku z treścią zawartych między stronami umów, lecz dotyczy popełnionego przez stronę pozwaną czynu nieuczciwej konkurencji.
3. Precyzyjne określenie przedmiotu zapisu powinno dostatecznie identyfikować stosunek prawny podlegający przekazaniu do rozpoznania przez sąd polubowny. Określenie jedynie, że ma to być stosunek prawny związany z wykonywaniem umowy nie może być uznane (…) za wystarczające, gdyż pozostawia dowolność w ocenie zakresu przedmiotowego zapisu.
Data wydania: 04-04-2012 | Sygnatura: I CSK 354/11
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20380
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2012 r. V CSK 44/11
Art. 24 [Rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001 w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych – wstawienie własne] (…) dotyczy problematyki jurysdykcji krajowej, a brak jurysdykcji krajowej i istnienie zapisu na sąd polubowny stanowią odrębne przeszkody procesowe. Dlatego też art. 24 rozp. Nr 44/2001 nie stanowi podstawy prekluzji dla podniesienia zarzutu zapisu na zagraniczny sąd polubowny. Pozwani podnieśli natomiast zarzut zapisu na sąd polubowny w odpowiedzi na pozew, co spełnia wymóg wynikający z art. 1165 § 1 k.p.c.
Data wydania: 25-01-2012 | Sygnatura: V CSK 44/11
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20369
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011 r. III CZP 36/11
1. [D]łużnik solidarny nie jest związany zapisem na sąd polubowny zawartym przez innego dłużnika solidarnego.
2. [W]spólnik spółki jawnej nie jest związany zapisem na sąd polubowny zawartym przez spółkę.
3. [N]abywcę przedsiębiorstwa (art. 554 k.c.) wiąże zapis na sąd polubowny zawarty przed zbyciem przedsiębiorstwa przez zbywcę z jego wierzycielem, obejmujący spory dotyczące zobowiązań związanych z prowadzeniem tego przedsiębiorstwa.
Data wydania: 13-07-2011 | Sygnatura: III CZP 36/11
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20356
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 2011 r. II CSK 385/10
1. [W] świetle art. 1162 k.p.c. nie ma znaczenia posiadanie statusu konsumenta przez stronę zapisu na sąd polubowny.
2. Zapis na sąd polubowny podlega wykładni; należy jej dokonywać, mimo procesowego co do istoty charakteru zapisu, zgodnie ze stosowanym per analogiam art. 65 k.c., a więc m.in. stosownie do dyrektyw nakazujących uwzględniać zamiar stron umowy o zapis i jej cel.
3. [N]aruszenie prawa materialnego właściwego do oceny rozstrzyganego stosunku może prowadzić do uchylenia wyroku sądu polubownego tylko wtedy, gdy jego skutki, zdeterminowane treścią rozstrzygnięcia, są sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego.
4. Do zasad tych [podstawowych zasad porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej - wstawienie własne] należy m.in. konstytucyjna zasada ochrony praw majątkowych (art. 64 ust. 2 Konstytucji). Sąd polubowny, udzielając ochrony jednej stronie umowy kosztem drugiej przez zasądzenie od niej na rzecz kontrahenta wysokiego świadczenia, mimo oczywistego braku podstaw do tego, naruszył (…) tę konstytucyjną zasadę.
Data wydania: 11-03-2011 | Sygnatura: II CSK 385/10
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20220
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 2011 r. I CSK 231/10
1. [S]ąd polubowny może orzekać o swej właściwości w sprawie, w której złożony został pozew (art. 1180 § 1 k.p.c.), w tym także w odrębnym postanowieniu. W przepisach o postępowaniu przed sądem polubownym ustawodawca nie przewidział podstawy dla wydania wyroku o odrzuceniu pozwu wszczynającego postępowanie przed sądem polubownym, w tym także w sytuacji, gdy sąd polubowny stwierdzi, że nie jest właściwy do rozstrzygnięcia sporu. Z przepisów tych wynika, że w przypadkach wskazanych w art. 1190 § 1 k.p.c., art. 1196 § 1 k.p.c., art. 1198 k.p.c. sąd polubowny wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania. Wypada przyjąć, że takie postanowienie sąd polubowny wydaje także wtedy, gdy już po podjęciu czynności dowodowych w sprawie stwierdzi, iż postępowanie nie może się toczyć z uwagi na brak zapisu na sąd polubowny lub nieważność takiej umowy. Prowadzenie postępowania i wydanie wyroku staje się wówczas niemożliwe z innej przyczyny niż wskazana w art. 1198 pkt 1 i 2 in princ. k.p.c.
2. O charakterze orzeczenia wydanego przez sąd, w tym także przez sąd polubowny, decyduje przedmiot rozstrzygnięcia, a nie nazwa i zewnętrzna postać, jaką sąd nadał orzeczeniu (...). [Z]askarżone przez powoda skargą o uchylenie wyroku sądu polubownego orzeczenie (...) nie było – wbrew użytej nazwie – wyrokiem sądu polubownego, lecz z uwagi na charakter zawartego w nim rozstrzygnięcia - postanowieniem.
3. Postanowienie o umorzeniu postępowania przed sądem polubownym z uwagi na brak ważnego zapisu na sąd polubowny i postanowienie o odrzuceniu pozwu z tej przyczyny, jest rozstrzygnięciem kończącym postępowanie przed sądem polubownym, którym sąd ten orzeka o swej niewłaściwości w sprawie. O ile postanowienie sądu polubownego, którym sąd ten oddali zarzut braku jego właściwości, może być przez każdą ze stron w terminie dwóch tygodni zaskarżone do sądu powszechnego (art. 1180 § 3 k.p.c.), to ustawodawca nie przewidział możliwości zaskarżenia do sądu powszechnego takiego postanowienia sądu polubownego, którym sąd ten by orzekł o swej niewłaściwości w sprawie. Po wydaniu takiego orzeczenia stronom zainteresowanym rozstrzygnięciem sporu otwiera się droga postępowania przed sądem powszechnym i w tym postępowaniu może być zrealizowane przysługujące im prawo do sądu.
4. [N]egatywne rozstrzygnięcie sądu polubownego co do jego właściwości w sprawie jest rozstrzygnięciem ostatecznym i nie podlegającym kontroli sądu powszechnego. Przewidzianą w art. 1205 i n. k.p.c. skargą o uchylenie wyroku sądu polubownego nie może być zatem zaskarżone orzeczenie tego sądu stwierdzające brak jego właściwości w sprawie.
Data wydania: 28-01-2011 | Sygnatura: I CSK 231/10
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20362
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2010 r. I CSK 112/10
1. Nie ulega obecnie wątpliwości, że zapis na sąd polubowny może wiązać także następców prawnych strony w zakresie stosunku, z którego spory zostały poddane pod rozpoznanie sądu polubownego (...) ale indosatariusz jest co do zasady chroniony przez art. 17 Pr. weksl. przed zarzutami dłużników wekslowych opartymi na ich stosunkach osobistych z poprzednimi posiadaczami weksla - w czym mieści się także ochrona przed zarzutem zapisu sporu wekslowego na sąd polubowny. (...) [D]łużnik wekslowy mógłby się powołać wobec indosatariusza na zapis sporu wekslowego na sąd polubowny uzgodniony z poprzednim posiadaczem weksla jedynie wtedy, gdyby indosatariusz, nabywając weksel, działał świadomie na szkodę dłużnika, tj. wiedział o istnieniu po stronie dłużnika podstawy do powołania się wobec poprzedniego posiadacza na zapis na sąd polubowny i jednocześnie chciał dłużnika, ze szkodą dla niego, pozbawić tego zarzutu. (...) Powołanie się bez jakichkolwiek ograniczeń przez dłużnika wekslowego wobec nabywcy weksla na zapis sporu wekslowego na sąd polubowny mogłoby wchodzić w grę tylko w przypadkach nabycia weksla w drodze umowy przelewu lub indosu po proteście z powodu niezapłacenia albo po upływie terminu do protestu, mającego skutki przelewu. (art. 20 ust. 1 zdanie pierwsze Pr. weksl.).
2. Jakkolwiek zapis sporu wekslowego na sąd polubowny jest teoretycznie rzecz biorąc dopuszczalny w świetle art. 1157 k.p.c., to jednak jego dokonanie musi być z punktu wiedzenia wierzyciela wekslowego ocenione jako wysoce nieracjonalne. Pozbawia bowiem wierzyciela wekslowego korzyści, jakie zapewnia mu dochodzenie zapłaty weksla w postępowaniu nakazowym przed sądem powszechnym. (...) Nie można się zgodzić ze stanowiskiem (...) że analogiczne korzyści, do tych, które daje postępowanie nakazowe dochodzącemu zapłaty weksla, można sobie zapewnić w postępowaniu arbitrażowym przez odwołanie się do przepisów o postępowanie nakazowym w ramach uzgodnienia stron co do „zasad i sposobu postępowania przed sądem polubownym” (art. 1184 § 1 k.p.c.).
3. Ze względu na wskazaną nieracjonalność zapisu sporu wekslowego na sąd polubowny należy przyjąć, że dojście takiego zapisu do skutku wymaga wyraźnego, a w każdym razie niebudzącego wątpliwości zastrzeżenia co do danego roszczenia wekslowego. (...) Wyklucza to rozciągnięcie zawartego w umowie leżącej u podstaw wystawienia weksla zapisu na sąd polubowny sporów związanych z tą umową na spory o roszczenie wekslowe przeciwko wystawcy.
Data wydania: 16-12-2010 | Sygnatura: I CSK 112/10
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20361
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2010 r. II CSK 291/10
1. [N]iedopuszczalność rozpoznania sprawy przez sąd powszechny, wynikająca z wiążącego zapisu na sąd polubowny (wobec braku przesłanek określonych w art. 1165 § 2 k.p.c.), ma miejsce także wówczas, gdy rozstrzygnięcie sprawy przedstawionej pod osąd sądu powszechnego nie jest możliwe bez rozstrzygnięcia sporu objętego zapisem na sąd polubowny.
2. Zasada równości wyrażona w art. 1161 § 2 zakłada (…), że żadna ze stron sporu, który ma rozstrzygnąć sąd polubowny, nie powinna korzystać w postępowaniu przed tym sądem ze szczególnych uprawnień. Dotyczy to niewątpliwie także sposobu wyboru arbitrów. Podkreśla to wyraźnie art. 1169 § 3 stanowiąc, że postanowienia umowy przyznające jednej ze stron więcej uprawnień przy powoływaniu sądu polubownego są bezskuteczne. Należy to odnieść odpowiednio do sytuacji, kiedy tego rodzaju postanowienia zawiera regulamin stałego sądu polubownego wybranego przez strony.
Data wydania: 24-11-2010 | Sygnatura: II CSK 291/10
Zagadnienia kluczowe: arbiter , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 20360
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 czerwca 2010 r. V CSK 434/09
1. Możliwość poddania sporu pod sąd polubowny dotyczy (...) pojmowanych abstrakcyjnie określonych stosunków prawnych, a nie wypływających z nich roszczeń (o świadczenie, o ustalenie lub o ukształtowanie stosunku prawnego lub prawa), które nie są przedmiotem zapisu na sąd polubowny.
2. [P]rzesłanką zdatności arbitrażowej jest abstrakcyjna możliwość dysponowania przez strony prawami wynikającymi z łączącego je stosunku prawnego, nie zaś możliwość zawarcia przez nie określonej ugody sądowej. Nie jest zatem istotne (...) czy strony mogłyby własną wolą doprowadzić do stwierdzenia nieistnienia lub nieważności łączącej je umowy (...) lecz czy mogłyby samodzielnie, także w drodze ugody sądowej, doprowadzić do zakończenia powstałego między nimi sporu.
Data wydania: 18-06-2010 | Sygnatura: V CSK 434/09
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 20330
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2010 r. II CSK 670/09
1. [S]formułowanie „mogące być przedmiotem ugody sądowej” odnosi się zarówno do sporów o prawa majątkowe, jak i sporów o prawa niemajątkowe. W literaturze i orzecznictwie nie budzi wątpliwości, że spory poddawane pod rozstrzygnięcie sądu polubownego mogą dotyczyć zarówno żądania zasądzenia świadczenia, ustalenia stosunku prawnego lub prawa, jak również ukształtowania stosunku prawnego.
2. Gramatyczna wykładnia art. 1157 k.p.c. dostarcza podstaw do stwierdzenia, że z punktu widzenia tego przepisu istotne jest, czy danego rodzaju spór o prawo majątkowe lub niemajątkowe może być przedmiotem ugody sądowej, nie ma natomiast znaczenia (…) kwestia, czy ugoda określonej treści byłaby dopuszczalna, czy też nie. (…) Przesłanką zdatności ugodowej jest abstrakcyjna możliwość dysponowania przez stronę prawami (roszczeniami z nich wypływającymi), nie zaś możliwość zawarcia przez strony określonej ugody sądowej. Innymi słowy, nie jest istotne, czy w ramach konkretnych okoliczności strony mogą zawrzeć umowę określonej treści, umowa taka może bowiem w ujęciu abstrakcyjnym dotyczyć stosunku prawnego i praw podlegających dyspozycji stron, ale ze względu na jej kształt może w danym przypadku naruszać obowiązujące przepisy lub zasady współżycia społecznego (art. 58 § 1 i 2 k.c.). Oceniając spór z punktu widzenia jego zdatności arbitrażowej należy oderwać się od oceny, czy konkretna ugoda i jej treść naruszałyby prawo oraz czy zawarta w art. 917 k.c. przesłanka „wzajemnych ustępstw” jest spełniona.
3. Na ocenę zdatności arbitrażowej nie ma jakiegokolwiek wpływu okoliczność, że spór dotyczy kwestii istnienia (nieistnienia), ważności (nieważności) bądź innej wadliwości czynności prawnej.
Data wydania: 21-05-2010 | Sygnatura: II CSK 670/09
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 20329
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 29 marca 2010 r. I ACz 277/10
1. [Z]datność arbitrażowa sporu zależy od jego zdatności ugodowej zarówno w sprawach o prawa majątkowe, jak i niemajątkowe, co jasno wynika z brzmienia art. 1157 kpc.
2. [Z]datność arbitrażowa sporu jest pochodną jego zdatności ugodowej. W pierwszej kolejności rozważyć więc należy, czy w (...) sprawie dopuszczalne jest zawarcie ugody sądowej. Precyzyjne rzecz ujmując, chodzi o hipotetyczną możliwość zakończenia sporu na tej drodze, a więc ustalenie, czy prawo dopuszcza zawarcie ugody w tej kategorii spraw.
3. [I]stnieje szereg argumentów podważających (…) ścisłe łączenie przedmiotu procesu z możliwością zawarcia ugody sądowej. Po pierwsze, proces toczy się w interesie powoda i – zgodnie z zasadą dyspozycyjności – to w jego gestii leży co do zasady decyzja o jego wszczęciu i kontynuowaniu. Jeśli więc powód uznaje, że ustępstwa poczynione przez przeciwnika zadowalają go i zawiera ugodę, postępowanie staje się bezprzedmiotowe. Ugoda w takim wypadku jest tożsama w skutkach z akceptowanym przez pozwanego cofnięciem pozwu. (…) Po drugie (...) ugoda z samej definicji odnosi się do stosunku prawnego istniejącego między stronami, a więc zawsze wykracza poza pojedyncze roszczenie którejkolwiek z nich. Nie można więc twierdzić, że całościowe uregulowanie danego stosunku prawnego byłoby oderwane od przedmiotu sporu (ustalenia nieważności umowy), który jest przecież elementem tego stosunku. (...) Po trzecie wreszcie, przyjmuje się, że ugoda materialnoprawna może dotyczyć sporu w przedmiocie istnienia stosunku prawnego, czy też stosunku prawnego w rzeczywistości nie istniejącego między stronami. (...) W konsekwencji (...) dopuszczalne byłoby zawarcie ugody sądowej, która uchylając istniejący spór, regulowałaby wzajemny stosunek prawny stron niezależnie od ważności, czy też nieważności umowy. W związku z tym, poddanie sporu o ustalenie jej nieważności pod rozstrzygnięcie sądu polubownego również byłoby możliwe.
4. Jeśli (...) sąd polubowny może ustalać ważność umowy w procesie o świadczenie, nie sposób przyjąć, że nie jest do tego uprawniony w procesie o ustalenie tylko tej okoliczności. Kompetencję sądu polubownego w omawianym zakresie potwierdza art. 1180 § 1 kpc, który dając sądowi polubownemu prawo do orzekania o swej właściwości stanowi, że […], nieważność albo wygaśnięcie umowy podstawowej, w której zamieszczono zapis na sąd polubowny, samo przez się nie oznacza nieważności lub wygaśnięcia zapisu. Sąd polubowny mając uprawnienie do stwierdzenia, czy wbrew powyższemu domniemaniu nieważność umowy podstawowej oznacza nieważność zapisu na sąd polubowny, może więc badać samą kwestię ważności umowy podstawowej. Z przytoczonych okoliczności wynika więc, że uznanie braku zdolności arbitrażowej sporów o ustalenie ważności umowy, byłoby niespójne z systemowym uregulowaniem instytucji arbitrażu.
5. Stwierdzenie nieważności umowy nie przedstawia żadnej szczególnej doniosłości w stosunku do innych roszczeń wynikających ze stosunków łączących strony. Nie wiadomo więc dlaczego ta kategoria spraw miałaby być zastrzeżona wyłącznie dla sądów powszechnych. (...) [I]ntencją ustawodawcy przy reformie postępowania arbitrażowego z 2005 roku było przyznanie stronom prawa do poddania sporu pod sąd polubowny w jak najszerszym zakresie. Wyjątki w tym zakresie, w szczególności w odniesieniu do spraw majątkowych, powinny być więc wyrażone wprost w ustawie (co wynika z początkowej części art. 1157 kpc) lub dać się uzasadnić szczególnie ważnymi racjami. Wątpliwości w tym zakresie należy więc interpretować na korzyść zdatności arbitrażowej sporu. Przepis szczególny wyłączający przedmiotowe spory [o ustalenie nieważności umowy – wstawienie własne] spod kognicji sądu polubownego nie istnieje, brak jest też podstaw do twierdzenia, że możliwość rozstrzygnięcia ich przez sąd arbitrażowy byłaby w polskim porządku prawnym nie do przyjęcia. Należy w końcu zaznaczyć, że swoiste rozczłonkowanie sporów wynikających z danego stosunku prawnego z punktu widzenia ich zdatności arbitrażowej, powodowałoby istotne komplikacje natury praktycznej. Nie tylko bowiem wywoływałoby mnożenie postępowań, ale także rodziłoby pytanie o czasowe i przedmiotowe relacje wyroku sądu powszechnego w sprawie o ustalenie nieważności umowy z wyrokiem sądu polubownego w sprawie o wynikające z niej świadczenie w świetle art. 1206 § 1 pkt 6 kpc.
Data wydania: 29-03-2010 | Sygnatura: I ACz 277/10
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20334
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 15 grudnia 2009 r. I ACa 486/09
1. [P]rzyjmuje się, że zapis na sąd polubowny przechodzi na następców prawnych od tytułem ogólnym (spadkobierców strony umowy) oraz następców prawnych pod tytułem szczególnym (w wyniku przelewu wierzytelności). Zaprezentowane stanowisko nie budzi zastrzeżeń przy przyjęciu, że zapis na sąd polubowny jest umową zobowiązującą. Tylko w takim bowiem wypadku można mówić o wierzytelności (przedmiot przelewu według art. 509 § 1 k.c.). Sąd Apelacyjny tak właśnie kwalifikuje zapis na sąd polubowny.
2. [Z]awarcie umowy sprzedaży nie oznacza automatycznie także zawarcia umowy o zapis na sąd polubowny, (…). Wykonanie prawa pierwokupu prowadzi do zawarcia umowy sprzedaży przedmiotu objętego tym prawem. Skutek ten nie dotyczy umów zawartych pomiędzy zobowiązanym a osobą trzecią i to nawet wówczas, gdy umowy te pozostają w ścisłym związku z umową sprzedaży (…).
Data wydania: 15-12-2009 | Sygnatura: I ACa 486/09
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20322
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2009 r. I CSK 120/09
1. [R]oszczenie o wydanie bezpodstawnie uzyskanych korzyści, o którym mowa w art. 18 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k. jako spór o prawo majątkowe, pozostające w dyspozycji stron, także może stać się przedmiotem zawartej między stronami ugody. Może więc też być objęty zapisem na sąd polubowny (zob. art. 1157 k.p.c.).
2. Zapisy [na sąd polubowny – wstawienie własne] (…) dotyczą wyraźnie sporów wynikających lub związanych z umowami o współpracy w zakresie sprzedaży towarów. Dokonanie przez stronę pozwaną czynu nieuczciwej konkurencji, polegającego na pobieraniu dodatkowych opłat, nie było (…) związane z wykonaniem tych umów, ani nie pozostawało w związku z realizacją umów, lecz zostało dokonane jedynie przy okazji realizacji tych umów (…). Roszczenie dochodzone przez nią nie ma więc charakteru kontraktowego i nie pozostaje w związku z treścią zawartych między stronami umów, lecz dotyczy popełnionego przez stronę pozwaną czynu nieuczciwej konkurencji. Trudno przyjąć, by strony zawierając wskazane zapisy, z góry przewidywały, że jedna z nich dopuści się czynu nieuczciwej konkurencji i poddały w tym zakresie spory pod rozstrzygnięcie sądu polubownego. Z treści zapisów wynika jednoznacznie, że dotyczyły one sporów związanych z wykonywaniem umów, a nie wszelkich sporów jakie powstaną w czasie ich realizacji.
Data wydania: 02-12-2009 | Sygnatura: I CSK 120/09
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 20328
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 6 października 2009 r., C-40/08, Asturcom Telecomunicaciones SL p. Cristinie Rodríguez Nogueirze
Dyrektywę Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że sąd krajowy rozpoznający wniosek o wszczęcie egzekucji wyroku sądu polubownego, który nabrał powagi rzeczy osądzonej, wydanego bez stawiennictwa konsumenta, powinien, jeżeli dysponuje on niezbędnymi w tym celu informacjami na temat okoliczności prawnych i faktycznych, dokonać z urzędu oceny nieuczciwego charakteru zapisu na sąd polubowny, znajdującego się w umowie zawartej między przedsiębiorcą a konsumentem, jeżeli zgodnie z krajowymi przepisami proceduralnymi może on dokonać takiej oceny w ramach podobnych skarg występujących w systemie krajowym. Jeśli tak jest, sąd ten ma za zadanie wyciągnąć wszelkie wynikające z tego zgodnie z prawem krajowym konsekwencje w celu zapewnienia, by zapis ten nie był wiążący dla konsumenta.
Data wydania: 06-10-2009 | Sygnatura: C-40/08
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20326
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 24 września 2009 r. I ACa 995/08
1. Konwencja nie zawiera postanowień wskazujących w jakiej formie strony powinny dokonać wyboru prawa, któremu poddają klauzulę arbitrażową. Z treści art. V ust. 1 pkt a Konwencji Nowojorskiej nie wynika wymóg dokonania wyboru prawa rządzącego klauzulą arbitrażową w formie pisemnej. Przez pojęcie „wzmianka” rozumieć należy zarówno zachowanie danej osoby w postaci pisania jak i każdego innego zachowania, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny. Art. VI ust. 2 Konwencji Europejskiej o międzynarodowym arbitrażu handlowym sporządzonej w Genewie dnia 21.04.1961 r. używa pojęcia „wskazanie”, nie precyzując formy, zatem przez wskazanie rozumieć należy każde zachowanie stron wskazujące na ich zgodną wolę.
2. Niemożliwe jest zawarcie ugody w sprawch, w których z istoty spornych stosunków prawnych wynika niemożność swobodnego rozporządzania prawami przez strony. Dlatego, Sąd Apelacyjny przyjmuje, że spór o skuteczność umowy zbycia udziałów w spółce z o.o. nie ma zdatności arbitrażowej.
3. O tym, kto jest stroną, decyduje wola powoda inicjującego spór. Przymiot strony ma charakter wyłącznie formalny i nie ma związku z istnieniem roszczenia o charakterze materialnoprawnym, nie przesądza też o właściwości Sądu Polubownego do merytorycznego rozpoznania sprawy. W sytuacji, gdy sąd polubowny stwierdza brak jurysdykcji wobec „strony”, nie można wywodzić, że rozstrzygnięcie merytoryczne sporu wiąże tę stronę. Owa strona nie była stroną w sporze merytorycznym, z uwagi na niewłaściwość Trybunału w stosunku do niej.
4. Dokonywanie oceny czynności procesowych stron w postępowaniu arbitrażowym leży w gestii Trybunału i Sąd orzekający o uznaniu orzeczenia nie może dokonywać ocen sprzecznych z oceną Trybunału, ani ocen na gruncie polskiego k.p.c., który w postępowaniu przed Trybunałem nie miał zastosowania.
5. Sąd powszechny jest związany orzeczeniem Trybunału w przedmiocie braku jurysdykcji tego Trybunału do rozstrzygania określonych sporów bez względu na to, czy dokonana przez Trybunał wykładnia zakresu zapisu na sąd arbitrażowy jest prawidłowa, czy nie jest. Nie ulega bowiem wątpliwości, że sąd arbitrażowy jest upoważniony do rozstrzygania o swojej własnej kompetencji.
6. Aby możliwe było rozstrzygnięcie w przedmiocie kompetencji, sąd arbitrażowy musi rozważyć przesłanki uzasadniające jego kompetencję bądź jej brak. Nie może to jednak oznaczać, w sprawach w których o jurysdykcji sądu arbitrażowego i o sposobie rozstrzygnięcia co do meritum decydują te same kwestie, że uprawnienie do rozstrzygnięcia kwestii jurysdykcji jest jednocześnie uprawnieniem do merytorycznego rozstrzygnięcia sporu. Przyjęcie stanowiska przeciwnego oznaczałoby de facto pozbawienie strony możności skorzystania ze skutecznie podniesionego zarzutu niewłaściwości sądu polubownego.
7. Żaden z przepisów prawa dających sądowi polubownemu kompetencję do rozstrzygania o swojej właściwości i analizowania wszystkich zagadnień faktycznych i prawnych, niezbędnego do wypełnienia tego zadania, nie daje mu a priori kompetencji do rozstrzygnięcia co do meritum sprawy. Gdy rozstrzygnięcie jurysdykcyjne jest negatywne, sąd polubowny musi powstrzymać się od merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy. Badanie meritum w takim przypadku służy jedynie jako przesłanka rozstrzygnięcia jurysdykcyjnego.
8. Jest wykluczone, aby powaga rzeczy osądzonej orzeczenia Trybunału wywierała w Polsce skutki wobec osób, których nie objęła prawomocność tego orzeczenia w państwie pochodzenia.
Data wydania: 24-09-2009 | Sygnatura: I ACa 995/08
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownegoid: 20294
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 7 sierpnia 2009 r. I ACz 397/09
1. Poddanie sądowi polubownemu sporów ze stosunku umownego oznacza, iż kompetencją tego sądu są objęte wszelkie roszczenia o wykonanie umowy, roszczenia powstające w razie niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, roszczenia o zwrot bezpodstawnie spełnionego świadczenia powstałe w razie nieważności umowy lub odstąpienia od umowy, a także roszczenia deliktowe, jeżeli wynikają ze zdarzenia będącego równocześnie niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy.
2. Sąd nie może uwzględnić z urzędu istnienia zapisu na sąd polubowny, a jedynie na zarzut podniesiony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy. Wdanie się w spór co do istoty sprawy następuje w chwili, w której pozwany zaprzeczy zasadności roszczenia powoda oświadczając, że nie uznaje żądania pozwu lub że wnosi o oddalenie powództwa.
3. Zgodnie z treścią art. 1165 § 2 k.p.c., zarzut zapisu na sąd polubowny zostanie oddalony, jeżeli sąd powszechny dojdzie do przekonania, że zapis jest nieważny, bezskuteczny, niewykonalny lub utracił moc, jak również wtedy, gdy sąd polubowny orzekł o swojej niewłaściwości. Nieważność zapisu zachodzi wówczas, gdy narusza on bezwzględnie obowiązujące przepisy właściwego dla niego prawa. Bezskuteczność - gdy, przestaje on wywoływać zamierzone skutki w konsekwencji zdarzeń powstałych po jego sporządzeniu, a nie są to zdarzenia, które powodują utratę mocy zapisu. O niewykonalności zapisu na sąd polubowny można mówić wtedy, gdy wszczęcie postępowania przed tym sądem nie jest możliwe. Odrzucenie pozwu na skutek podniesienia zarzutu zapisu na sąd polubowny nie może także nastąpić, gdy sąd polubowny uprzednio orzekł już o swej niewłaściwości.
4. [B]ez znaczenia dla związania stron zapisem na sąd polubowny jest okoliczność, czy brzmienie umownej klauzuli arbitrażowej stron jest tożsame z brzmieniem klauzuli arbitrażowej zredagowanej przez stały Sąd Polubowny. Ważność zapisu na sąd polubowny badana przez sąd powszechny, zależy bowiem od spełnienia przesłanek określonych w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego.
Data wydania: 07-08-2009 | Sygnatura: I ACz 397/09
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20444
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23 lipca 2009 r. I ACz 1214/09
W przypadku spraw ze stosunku spółki dominuje pogląd, iż ugoda nie jest dopuszczalna w sprawach o stwierdzenie nieważności uchwały zgromadzenia wspólników sp. z o.o. albo uchwały walnego zgromadzenia spółki akcyjnej, podobnie jak i w sprawach o uchylenie uchwały takiego zgromadzenia. (…) Wiąże się to ze szczególnym przedmiotem postępowania w tych sprawach, ale też konsekwencjami prawnymi wyroku uwzględniającego powództwo (por. art. 254 § 1 k.s.h. i art. 427 § 1 k.s.h.). W doktrynie pojawiły się poglądy upatrujące zdatności arbitrażowej w art. 1163 § 1 k.p.c., zgodnie z którym zamieszczony w umowie (statucie) spółki handlowej zapis na sąd polubowny dotyczący sporów ze stosunku spółki wiąże spółkę oraz jej wspólników. Przepis ten ma jednak inny przedmiot regulacji – ustala formę oraz granice podmiotowe obowiązywania zapisów w sprawach ze stosunku spółki, nie zmieniając ogólnych warunków samej jego dopuszczalności. Art. 1163 § 1 k.p.c. nie może być więc rozpatrywany jako szczególny w stosunku do art. 1157 k.p.c.
Data wydania: 23-07-2009 | Sygnatura: I ACz 1214/09
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20352
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2009 r. III CZP 29/09
1. Dopuszczalne jest cofnięcie przez pozwanego zarzutu zapisu na sąd polubowny w toku postępowania zażaleniowego wywołanego zaskarżeniem postanowienia sądu pierwszej instancji rozstrzygającego o zasadności tego zarzutu.
2. Przepisy kodeksu postępowania cywilnego nie przewidują w wypadku cofnięcia zarzutu zapisu na sąd polubowny kontroli sądu w takim kształcie, jak to ma miejsce w razie cofnięcia pozwu (art. 203 § 4 k.p.c.). Czynność procesowa pozwanego polegająca na cofnięciu zarzutu zapisu na sąd polubowny podlega zatem ocenie sądu tak jak każda inna czynność procesowa podejmowana przez stronę w toku postępowania.
3. Cofnięcie przez pozwanego zarzutu zapisu na sąd polubowny może nastąpić tylko do chwili, w której czynność ta wywoła skutek prawny, który łączy z nią ustawa. Skutek taki polega na odrzuceniu przez sąd pozwu w razie uwzględnienia zarzutu bądź też na odmowie odrzucenia pozwu w wypadku, gdy sąd uzna zarzut za nieuzasadniony lub spóźniony. Miarodajną przy tym jest chwila, w której postanowienie o odrzuceniu albo o odmowie odrzucenia pozwu stanie się prawomocne, a nie chwila jego wydania.
Data wydania: 04-06-2009 | Sygnatura: III CZP 29/09
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20265
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 27 maja 2009 r. I ACa 177/09
1. Przyjmując zapis na sąd polubowny, strony dokonują dobrowolnego samoograniczenia swojego konstytucyjnego (…) prawa do sądu (…). Powierzenie rozstrzygnięcia sprawy arbitrom najczęściej następuje ze względu na ich specjalną wiedzę, np. z dziedziny budownictwa (w sprawach budowlanych) lub dotyczącą zwyczajów handlowych (w sprawach związanych z transakcjami międzynarodowymi), gdyż ważniejsza jest specjalistyczna wiedza niż znajomość norm materialnoprawnych określonego prawodawstwa; w tego typu sprawach wystarczające może być poczucie prawne arbitrów. W takich przypadkach zaakceptować należy pogląd, że sąd polubowny nie jest związany przepisami prawa materialnego, z uwagi na charakter spraw poddanych kognicji sądu polubownego.
2. [Z]godnie z treścią art. 714 k.p.c. sąd jest związany podstawami skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego, a dodatkowo uwzględnia z urzędu czy wyrok nie uchybia praworządności lub dobrym obyczajom. Zarzut, iż wyrok Sądu Polubownego uchybia praworządności, dotyka w istocie kwestii dopuszczalnego zakresu kontroli rozstrzygnięcia takiego sądu przez sądy powszechne. (…) [T]o uprawnienie kontrolne nie dotyczy ani kwestii prawidłowości rozstrzygnięcia pod kątem jego zgodności z prawem materialnym, ani przestrzegania przepisów procesowych. Podstawą takiej kontroli mogą być tylko uchybienia kwalifikowane, o szczególnej doniosłości i wadze - takie, które stanowią jednocześnie uchybienie praworządności. Przyczyny uchylenia wyroku sądu polubownego są natury formalnej, albowiem niedopuszczalne jest badanie, czy sąd polubowny należycie rozstrzygnął sprawę pod względem faktycznym i prawnym, a jedynie czy nie doszło do uchybienia klauzuli porządku publicznego.
3. Przez uchybienie praworządności należy rozumieć obrazę podstawowych instytucji prawnych. Rozstrzygnięcie uchybiające praworządności to m.in. takie, które sprzeciwia się naczelnym zasadom prawnym i będące sprzeczne z ogólnie przyjętym porządkiem prawnym obowiązującym w Rzeczpospolitej Polskiej. Wyrok sądu polubownego może uchybiać praworządności, jeżeli w swym wyniku prowadzi do rozstrzygnięcia gwałcącego obowiązujące zasady państwa prawa. Istotne przy tym jest, że przy rozpoznawaniu sprawy i wyrokowaniu sąd polubowny nie jest związany przepisami prawa materialnego, ale jednocześnie nie może naruszać obowiązujących zasad państwa prawa.
4. [N]nie istnieje katalog podstawowych zasad porządku prawnego, a należy je odczytywać z całości obowiązujących norm prawnych.
5. [G]eneralną zasadą prawa cywilnego jest zasada, według której odszkodowanie należy się tylko wówczas, gdy poszkodowany poniósł szkodę, a funkcją odszkodowania jest kompensata szkody, przy czym odszkodowanie nie może przewyższać wysokości szkody. Uznać w związku z tym trzeba, że wyrok [sądu polubownego – wstawienie własne] narusza klauzulę porządku prawnego, wówczas, gdy zasądzone odszkodowanie nie odpowiada poniesionej szkodzie.
6. [W] sytuacji, gdy strony nie określiły zasad postępowania, sąd polubowny – zgodnie z przepisem § 2 art. 705 k.p.c. – stosuje taki tryb postępowania, jaki uzna za właściwy. Nie jest wtedy w zasadzie związany przepisami k.p.c. Dlatego też sąd polubowny nie ma potrzeby określać trybu postępowania z góry tzn. na wstępie postępowania. Może zatem dokonać tego w toku postępowania, i to również na skutek wydania postanowień odnoszących się do kolejnych czynności z osobna. Tak daleko idącą swobodę sądu polubownego przepis art. 705 § 2 zd. 3 k.p.c. ogranicza jednak koniecznością wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności niezbędnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Oczywistym jest przy tym, iż nie może też sąd polubowny naruszyć zasady praworządności i zasad współżycia społecznego.
7. [Z]asady kontradyktoryjności i dyspozycyjności obowiązują także w postępowaniu przed sądem polubownym, a sąd ten nie może zaniechać wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności niezbędnych dla rozstrzygnięcia sprawy. (…) „Niemożność zaniechania wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności sprawy”, o której mowa w art. 705 § 2 zdanie trzecie k.p.c., należy rozumieć przede wszystkim jako obowiązek prowadzenia postępowania przed sądem polubownym w sposób, który zapewniałby samym stronom możliwość przedstawienia wszystkich twierdzeń i dowodów oraz – w ramach równego ich traktowania – ustosunkowania się do twierdzeń i dowodów zgłoszonych przez stronę przeciwną.
8. [P]odstawowymi zasadami obowiązującego w Polsce prawa, w zakresie odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania, które wyrażają przepisy Kodeksu cywilnego o skutkach niewykonania zobowiązań, jest obowiązek naprawienia szkody przez stronę umowy, która nie wykonała lub nienależycie wykonała zobowiązanie oraz, co istotne, normalny związek przyczynowy pomiędzy jej zachowaniem, a szkodą. Obowiązek naprawienia szkody nie może przy tym być określony arbitralnie i dowolnie, lecz musi odpowiadać rozmiarowi wyrządzonej szkody (choćby w wyniku oceny opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy), a odsetki za opóźnienie należą się od dnia popadnięcia dłużnika w opóźnienie. Wyrok sądu polubownego, który wydany został z naruszeniem powyższych zasad, jest wyrokiem uchybiającym praworządności.
Data wydania: 27-05-2009 | Sygnatura: I ACa 177/09
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20342
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 25 maja 2009 r. V ACz 300/09
1. [I]stnienie instytucji, „sądu polubownego” stanowi wyraz rezygnacji przez Państwo ze swojego imperium władzy – w tym przypadku władzy sądowniczej. Dlatego też ustawodawca (państwo) daje stronom pewnych stosunków prawnych możliwość dochodzenia sporów wynikających z tych stosunków poza sądem powszechnym (państwowym). To od decyzji tych stron zależy, czy poddadzą swoje spory pod rozstrzygnięcie sądu polubownego – dokonując stosownego zapisu na kognicję takiego sądu. Zważyć należy, że ustawodawca wcale nie rezygnuje definitywnie z części swojej władzy sądowej i przewiduje w stosownych przepisach proceduralnych, że mimo istnienia ważnego zapisu na sąd polubowny, może strona sporu i tak wnieść pozew (wniosek) do Sądu powszechnego, który rozpozna spór merytorycznie - o ile nie sprzeciwi się temu przeciwnik procesowy (i to w stosownym czasie – art. 1165 § 1 k.p.c.).
2. [U]stawodawca przewidział swoistą „kontrolę” orzeczeń sądów polubownych – poprzez instytucję skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego (art. 1205 k.p.c.) oraz instytucję uznania i stwierdzenia wykonalności wyroku Sądu polubownego (lub ugody przed nim zawartej) - art. 1212 i następne k.p.c. Nie miał zatem Sąd I instancji potrzeby dokonywać wykładni treści zapisu na sąd polubowny w aspekcie jego zgodności z Ustawą Zasadniczą. Ma sąd natomiast obowiązek rozstrzygnięcia, czy zaistniały spór wynika ze stosunku prawnego objętego zapisem na sąd polubowny - i to wyłącznie na zarzut przeciwnika procesowego podniesionych przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy.
Data wydania: 25-05-2009 | Sygnatura: V ACz 300/09
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20343
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 21 kwietnia 2009 r. VI ACa 1421/08
1. [P]ostanowienia (…) umowy (…) nie zawierają zapisu na sąd polubowny z uwagi na fakt, że nie przewidują dla sądu polubownego funkcji rozstrzygania sporu. Istotą instytucji zapisu na sąd polubowny jest ograniczenie roli sądów powszechnych w rozstrzyganiu sporów wynikających z określonego przez strony stosunku prawnego. Ograniczenie to polega na poddaniu kontroli sądu powszechnego wyroku sądu polubownego za pomocą instytucji skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego, opartej na enumeratywnie wymienionych w ustawie podstawach.
2. [I]stotą instytucji zapisu na sąd polubowny jest poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego. Jeżeli umowa nie przewiduje dla sądu polubownego funkcji rozstrzygania sporu to tego rodzaju zapis nie stanowi zapisu na sąd polubowny.
Data wydania: 21-04-2009 | Sygnatura: VI ACa 1421/08
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20371
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2009 r. V CSK 405/08
1. Wyłączenie rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy przez sądy państwowe wskutek zapisu na sąd polubowny nie jest równoznaczne z wyłączeniem drogi sądowej a zarzut poddania sprawy pod rozstrzygnięcie sądu polubownego nie jest zarzutem niedopuszczalności drogi sądowej. (…) [P]odniesienie zarzutu objęcia sporu sądowego zapisem na sąd polubowny, stanowi oddzielną – wobec niedopuszczalności drogi sądowej (art. 199 § 1 pkt 1) – podstawę odrzucenia pozwu, uregulowaną w art. 1165 § 1 k.p.c.
2. Rozpoznanie sprawy przez sąd powszechny, pomimo istnienia zapisu na sąd polubowny, nie powoduje (…) nieważności postępowania. Jeśli zatem sąd powszechny, prowadzący postępowanie w sprawie objętej zapisem na sąd polubowny, zakończy postępowanie i wyda wyrok, pomimo wniesienia ważnego, skutecznego wykonalnego (art. 1165 § 1 k.p.c.) zarzutu zapisu na sąd polubowny, sąd apelacyjny uwzględniając w postępowaniu odwoławczym ten zarzut na podstawie art. 386 § 3 uchyli zaskarżony wyrok i pozew odrzuci.
3. Na postanowienie o odmowie odrzucenia pozwu przysługuje zażalenie (art. 394 § 1 pkt 1). Według Sądu Najwyższego, wyklucza to możliwość powoływania przez pozwanego zarzutu o istnieniu zapisu na sąd polubowny w trybie art. 380 k.p.c., który odnosi się tylko do tych postanowień sądu pierwszej instancji, które nie podlegały zaskarżeniu w drodze zażalenia. Jeżeli sądy obu instancji uznały zarzut istnienia zapisu na sąd polubowny za niezasadny, rozstrzygnięcie tej kwestii jest ostateczne i ani sąd z urzędu, ani pozwany w drodze zarzutu, nie mogą wracać do niej w toku dalszego postępowania.
Data wydania: 08-04-2009 | Sygnatura: V CSK 405/08
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20262
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 2009 r. V CSK 390/08
1. Zgodnie z art. 142 i 147 Pr.u.n., zapis na sąd polubowny dokonany przez upadłego traci moc z dniem ogłoszenia upadłości, a toczące się już postępowania ulegają umorzeniu. Dotyczy to zarówno ogłoszenia upadłości z możliwością zawarcia układu, jak i ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego. U podstaw tej regulacji legła ocena, że realizacja celów postępowania upadłościowego wymaga, aby spór, którego stroną jest upadły, został rozstrzygnięty ściśle z literą prawa materialnego przy uwzględnieniu wszelkich uwarunkowań prawa procesowego cywilnego.
2. Utrata mocy przez zapis na sąd polubowny oznacza, że w razie wytoczenia powództwa przed sądem powszechnym po ogłoszeniu upadłości pozwany nie może skutecznie podnieść zarzutu zapisu na sąd polubowny.
Data wydania: 25-03-2009 | Sygnatura: V CSK 390/08
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20261
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 10 lutego 2009 r., C-185/07, Allianz SpA, dawniej Riunione Adriatica di Sicurtà SpA i Generali Assicurazioni Generali SpA przeciwko West Tankers Inc.
Wydanie wobec danej osoby przez sąd państwa członkowskiego zakazu wszczynania i dalszego prowadzenia postępowania przed sądami innego państwa członkowskiego, z tego względu, że takie postępowanie narusza zapis na sąd polubowny, jest niezgodne z rozporządzeniem nr 44/2001 w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych.
W istocie jeżeli ze względu na przedmiot sporu, to jest rodzaj praw, których ochronie służy dane postępowanie, taki jak roszczenie odszkodowawcze, postępowanie to wchodzi w zakres stosowania rozporządzenia nr 44/2001, kwestia wstępna dotycząca możliwości stosowania zapisu na sąd polubowny, w tym między innymi jego ważności, również wchodzi w zakres stosowania tego rozporządzenia.
Z powyższego wynika, że zarzut niewłaściwości oparty na istnieniu zapisu na sąd arbitrażowy, w tym kwestia ważności tego zapisu, wchodzi w zakres stosowania wspomnianego rozporządzenia nr 44/2001, a zatem że do właściwości wyłącznie tego sądu należy wydanie rozstrzygnięcia w przedmiocie wskazanego zarzutu i jego własnej właściwości, zgodnie z art. 1 ust. 2 lit. d) i art. 5 pkt 3 tego rozporządzenia.
Co za tym idzie, okoliczność, że skutkiem wydania anti-suit injunction jest uniemożliwienie sądowi państwa członkowskiego, co do zasady właściwemu do rozstrzygania sporu na podstawie art. 5 pkt 3 rozporządzenia nr 44/2001, wydania orzeczenia – zgodnie z art. 1 ust. 2 lit. d) tego rozporządzenia – w przedmiocie samej możliwości stosowania tego rozporządzenia do sporu, który mu podlega, oznacza jednoznacznie pozbawienie go uprawnienia do orzekania w przedmiocie własnej właściwości na mocy wspomnianego rozporządzenia nr 44/2001.
W związku z powyższym nasuwa się przede wszystkim wniosek, że anti-suit injunction jest niezgodny z ogólną zasadą, zgodnie z którą każdy sąd, do którego wniesiono powództwo, sam ustala, na podstawie znajdujących do niego zastosowanie przepisów, czy jest właściwy do rozstrzygnięcia wniesionego do niego sporu. Należy przypomnieć w tym zakresie, że rozporządzenie nr 44/2001 nie zezwala, poza kilkoma ograniczonymi wyjątkami, na kontrolę właściwości sądu jednego państwa członkowskiego przez sąd innego państwa członkowskiego.
Uniemożliwiając sądowi innego państwa członkowskiego wykonywanie uprawnień przyznanych mu przez rozporządzenie nr 44/2001, a mianowicie podejmowanie decyzji – na podstawie przepisów określających przedmiotowy zakres stosowania tego rozporządzenia, w tym jego art. 1 ust. 2 lit. d) – czy wspomniane rozporządzenie znajduje zastosowanie, anti-suit injunction podważa również zaufanie, które państwa członkowskie pokładają nawzajem w swoich systemach prawnych oraz organach ochrony prawnej i na którym został oparty system właściwości przewidziany w rozporządzeniu nr 44/2001.
Wreszcie gdyby na podstawie anti-suit injunction sąd krajowy nie mógł samodzielnie skontrolować wstępnej kwestii dotyczącej ważności lub możliwości zastosowania zapisu na sąd polubowny, strona mogłaby uniknąć postępowania sądowego przez samo powołanie się na ten zapis, skutkiem czego skarżący, który uważa go za nieważny, niewykonalny lub nienadający się do realizacji, byłby pozbawiony dostępu do sądu państwowego, do którego zwrócił się na podstawie art. 5 pkt 3 rozporządzenia nr 44/2001, a tym samym jednej z form ochrony sądowej, do której ma prawo.
Powyższy wniosek znajduje poparcie w art. II ust. 3 konwencji o uznawaniu i wykonywaniu zagranicznych orzeczeń arbitrażowych sporządzonej w Nowym Jorku dnia 10 czerwca 1958 r., zgodnie z którym to sąd umawiającego się państwa, w którym wszczęto spór w sprawie, co do której strony dokonały zapisu na sąd polubowny, na żądanie jednej ze stron odeśle strony do arbitrażu, chyba że stwierdzi, że zapis jest nieważny, niewykonalny lub nie nadaje się do realizacji.
Data wydania: 10-02-2009 | Sygnatura: C-185/07
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20324
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 2009 r. I CSK 311/08
[P]oddanie sądowi polubownemu sporów ze stosunku umownego oznacza, iż kompetencją tego sądu są objęte wszelkie roszczenia o wykonanie umowy, roszczenia powstające w razie niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, roszczenia o zwrot bezpodstawnie spełnionego świadczenia powstałe w razie nieważności umowy lub odstąpienia od umowy, a także roszczenia deliktowe, jeżeli wynikają ze zdarzenia będącego równocześnie niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy.
Data wydania: 05-02-2009 | Sygnatura: I CSK 311/08
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20260
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia 2009 r. III CZP 136/08
1. [P]rzepisy k.p.c. regulujące sądownictwo polubowne nie mają jednorodnego charakteru, dzieląc się na dwie zasadnicze grupy. Jedna obejmuje przepisy normujące zagadnienia związane z dopuszczalnością skargi oraz wymagania formalne skargi i przebieg postępowania, a więc przepisy o charakterze ściśle procesowym. Do drugiej natomiast należy zaliczyć przepisy określające podstawy skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego, będące funkcjonalnym odpowiednikiem przepisów prawa materialnego i stanowiące podstawę rozstrzygnięcia merytorycznego sądu o istocie sporu oraz zasadności skargi. Odzwierciedleniem wskazanych odrębności przepisów k.p.c. dotyczących skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego jest między innymi to, że w wypadku wniesienia skargi kasacyjnej w takiej sprawie zarzuty dotyczące naruszenia przez sąd przepisów k.p.c. regulujących dopuszczalność skargi i tok postępowania ze skargi należy podnieść w ramach drugiej podstawy kasacyjnej, a więc naruszenia przepisów postępowania, natomiast zarzuty odnoszące się do podstaw skargi powinny być wskazane w ramach pierwszej podstawy kasacyjnej, a więc naruszenia prawa materialnego.
2. Przepisy k.p.c. normujące podstawy skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego trzeba zatem traktować jako „odpowiedniki” przepisów prawa materialnego, co ma istotne znaczenie także dla wykładni przepisów intertemporalnych. Z punktu widzenia zasad prawa międzyczasowego przepisy normujące podstawy skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego należy bowiem traktować analogicznie jako przepisy prawa materialnego, a więc poddawać je regułom intertemporalnym właściwym dla prawa materialnego, a nie dla prawa procesowego.
3. [L]iteralne brzmienie art. 2 ustawy nowelizacyjnej trzeba rozumieć w ten sposób, że przyjęta w nim regulacja odnosi się tylko do tych przepisów o postępowaniu polubownym, które mają charakter ściśle procesowy, a więc dotyczą postępowania w sprawie ze skargi. Nie obejmuje natomiast przepisów określających podstawy skargi, do których mają zastosowanie zasady intertemporalne właściwe dla przepisów prawa materialnego.
4. [W] sytuacji, gdy wyrok sądu polubownego został wydany pod rządami dawnych przepisów k.p.c., natomiast sprawę o uchylenie tego wyroku wszczęto w wyniku skargi wniesionej po wejściu w życie ustawy nowelizacyjnej, do postępowania z tej skargi w zakresie jego dopuszczalności i toku należy stosować, zgodnie z art. 2 ustawy nowelizacyjnej, przepisy nowe, natomiast podstawy skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego należy określać i oceniać według przepisów dawnych, obowiązujących przed dniem 17 października 2005 r.
5. W sprawie ze skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego wydanego przed wejściem w życie ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy — Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 178, poz. 1478), wszczętej po wejściu w życie tej ustawy, do wskazanego jako podstawa skargi zarzutu braku zapisu na sąd polubowny lub nieważności zapisu, mają zastosowanie dotychczasowe przepisy kodeksu postępowania cywilnego. Skarżący może powołać się na tę podstawę skargi także wówczas, gdy w postępowaniu przed sądem polubownym nie podniósł takiego zarzutu.
6. [R]egulacja zawarta w art. 712 § 2 kpc jednoznacznie świadczy o tym, że zamiarem ustawodawcy było ograniczenie prekluzją tylko zarzutu przekroczenia zapisu na sąd polubowny, a nie było jego wolą wprowadzenie takiej prekluzji dla zarzutu braku zapisu na sąd polubowny.
Data wydania: 21-01-2009 | Sygnatura: III CZP 136/08
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20258
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2009 r. II CSK 397/08
1. [Z]apis na sąd polubowny jest umową, do której stosuje się przepisy kodeksu cywilnego, w tym art. 58 § 2. (…) [U]mowa taka wymaga pełnomocnictwa szczególnego, wobec czego pełnomocnictwo udzielone drugiemu wspólnikowi – i to tylko do załatwiania formalności bankowych – nie było wystarczające do zawarcia umowy o zapis na sąd polubowny, a zatem zapis taki był nieważny.
2. [Z] art. 714 k.p.c. wynika jednoznacznie, iż w sprawie o uchylenie wyroku sądu polubownego sąd bierze pod rozwagę z urzędu tylko jedną z podstaw skargi, a mianowicie przewidzianą w art. 712 § 1 pkt 4 k.p.c., tj. czy wyrok sądu polubownego nie uchybia praworządności lub zasadom współżycia społecznego. Oznacza to, że wszystkie inne podstawy skargi, w tym także tę, że nie było zapisu na sąd polubowny albo że zapis był nieważny lub utracił moc (art. 712 § 1 pkt 1 k.p.c.), sąd rozważa tylko wówczas, gdy zostały powołane w skardze o uchylenie wyroku sądu polubownego.
3. Nie istnieje katalog zasad praworządności, zasady te kształtowane są przez orzecznictwo. Merytoryczne badanie orzeczenia sądu polubownego przez sąd powszechny ogranicza się zatem do oceny, czy zapadły wyrok tych zasad nie narusza. (…) [C]hodzi o takie naruszenia przepisów prawa materialnego, które prowadzą do pogwałcenia zasad państwa prawa (praworządności), a zapadły wyrok arbitrażowy narusza naczelne zasady prawne obowiązujące w Rzeczypospolitej Polskiej, godzi w obowiązujący porządek prawny, czyli narusza pryncypia ustrojowo-polityczne i społeczno-gospodarcze.
4. Prowadzenie postępowania dowodowego ma na celu ustalenie stanu faktycznego, a nie jest rzeczą sądu powszechnego ponowna, merytoryczna ocena zasadności żądania zgłoszonego przed sądem polubownym.
5. [U]chybia zasadom praworządności wyrok sądu polubownego ustalający skuteczność potrącenia z naruszeniem art. 505 pkt 1 k.c., czy zasądzający odszkodowanie w sytuacji, w której nie doszło do wyrządzenia szkody.
6. Uchyla się (…) spod kontroli dokonywanej przez sąd powszechny to, czy ocena dokonana przez sąd polubowny była prawidłowa, niewątpliwie jednak uchybia zasadom praworządności wyrokowanie oparte na wybiórczej, nierzetelnej ocenie dowodów.
Data wydania: 07-01-2009 | Sygnatura: II CSK 397/08
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20353
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 10 grudnia 2008 r. I ACa 655/08
1. Co prawda przepisy art. 697 – 711 k.p.c., w brzmieniu obowiązującym do dnia 16 października 2005 r., nie zawierają przepisu swą treścią obejmującego treść aktualnie obowiązującego art. 1185 k.p.c., który stanowi, iż narada arbitrów może odbyć się w dowolnym miejscu, to nie powinno budzić wątpliwości, iż takie uprawnienie sąd polubowny miał również na gruncie uprzednio obowiązujących przepisów. (…) Arbitrzy mogą spotkać się na wspólna dyskusję, przeprowadzić konferencję telefoniczną lub konsultować się w drodze wymiany pism.
2. Za niezwykle istotny uważa się obowiązek arbitra zachowania tajemnicy zarówno co do treści oraz przebiegu narady arbitrów, dlatego też należy przychylić się do wypowiadanego w doktrynie poglądu, iż obowiązek zachowania tajemnicy wyłącza arbitra od składania zeznań przed sądem na okoliczności, o których powziął wiadomość pełniąc funkcję.
3. W myśl art. 1206 § 1 pkt 2 k.p.c. żądanie uchylenia wyroku sądu polubownego można uznać za uzasadnione, jeżeli strona wykaże, że w postępowaniu przez sądem polubownym była pozbawiona możności obrony swych praw. Przepis ten odnosi się do konieczności przestrzegania w postępowaniu arbitrażowym wymagań dotyczących zasady równości stron, wysłuchania stron i możliwości ustosunkowania się przez stronę do dowodów i twierdzeń przedstawionych przez stronę przeciwną. (…) Prawo do równego traktowania stron idzie dalej niż roszczenie o wysłuchanie. Zasada ta zobowiązuje sąd arbitrażowy w szczególności do tego, by strony w toku całego postępowania były traktowane równo, co zakłada identyczne traktowanie stron w podobnej sytuacji. Zakaz niedyskryminacji którejś ze stron dotyczy całego postępowania przed sądem polubownym, w praktyce w pierwszym rzędzie ma jednak zastosowanie w postępowaniu dowodowym.
4. Za naruszenie zasady równego traktowania stron uznać należy przeprowadzenie postępowania dowodowego ograniczonego w istocie do dowodów przedstawionych przez powoda, w tym wszystkich dowodów z zeznań świadków, przy jednoczesnej odmowie przesłuchania świadków wskazanych przez pozwanego, w sytuacji gdy z twierdzeń pozwanego jednoznacznie wynika, iż świadkowie ci mają zeznawać na okoliczności o istotnym znaczeniu dla rozstrzygnięcia sprawy.
5. [S]trony w zapisie na sąd polubowny obowiązane są oznaczyć przedmiot sporu albo stosunek prawny, z którego spór wynikł lub może wyniknąć. Skoro zatem strony w zawartej umowie poddały rozstrzygnięciu Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie, spory powstałe w związku z umową, przyjąć należy, iż miały na uwadze nie wszelkie spory jaki mogą między nimi zaistnieć, w tym spory do co roszczeń z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, lecz jedynie spory o roszczenia powstałe na gruncie zawartej umowy, czyli roszczenia kontraktowe.
Data wydania: 10-12-2008 | Sygnatura: I ACa 655/08
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20374
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2008 r. IV CSK 292/08
1. [P]ostępowanie sądowe co do uchylenia wyroku sądu polubownego powinno się do końca toczyć zgodnie z przepisami obowiązującymi w chwili jego wszczęcia, tj. obowiązującymi w określonej przy uwzględnieniu art. 165 § 1 k.p.c. chwili wniesienia skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego do właściwego sądu. Jeżeli więc skarga została wniesiona przed dniem 17 października 2005 r., wywołane nią postępowanie powinno się toczyć także w późniejszym okresie według art. 712-715 k.p.c., a dopiero postępowanie wszczęte na skutek wniesienia skargi w tym dniu lub później – według art. 1205-1211 k.p.c. Podobnie, postępowanie przed sądem polubownym powinno się do końca toczyć zgodnie z przepisami obowiązującymi w chwili jego wszczęcia. Jednakże ze względu na uregulowanie zawarte w art. 1186 k.p.c. dniem wszczęcia postępowania przed sądem polubownym będzie z reguły dzień doręczenia pozwanemu pisma zawierającego wezwanie na arbitraż.
2. [W] przypadkach, w których arbitrów wyznacza każda strona samodzielnie, nowy arbiter ustanowiony przez jednego z kontrahentów ma taki sam status, jak dawny. Skoro dawnemu nie udało się porozumieć w sprawie wyboru superarbitra i konieczne stało się wyznaczenie superarbitra przez sąd, to trudno podważać decyzję sądu w tym względzie tylko dlatego, że pojawił się nowy arbiter. Nie ma potrzeby zapewnienia mu wpływu na obsadę funkcji superarbitra, skoro z możliwości w tym względzie nie skorzystał jego mający analogiczny status poprzednik.
3. Przyczyny utraty mocy zapisu na sąd polubowny mogą być różne. Oprócz przyczyn proceduralnych wymienionych w art. 1168 (poprzednio art. 702 § 1) i art. 1195 § 4 (poprzednio art. 707 § 2) k.p.c., może chodzić jeszcze o takie zdarzenia, jak np. rozwiązanie umowy o arbitraż, ziszczenie się warunku rozwiązującego, upływ terminu, w którym powinien zapaść wyrok sądu polubownego. Nie stanowi jednak samo przez się takiej przyczyny wygaśnięcie umowy, której klauzulę zapis stanowił. Myśl tę obecnie wyraża jednoznacznie art. 1180 k.p.c., ale i przed ustanowieniem tego przepisu nie powinna ona budzić wątpliwości.
Data wydania: 27-11-2008 | Sygnatura: IV CSK 292/08
Zagadnienia kluczowe: arbiter , skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20257
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 2008 r. III CSK 163/08
1. [W] takiej sytuacji [uchylenia przez sąd powszechny wyroku sądu polubownego – wstawienie własne] konieczne jest złożenie przez powoda nowego pozwu przed nowy sąd polubowny, a przynajmniej złożenie pisemnego oświadczenia o dochodzeniu przed takim sądem roszczeń w poprzednim lub zmienionym zakresie. Od tej chwili (a obecnie od daty doręczenia takiego pisma stronie przeciwnej – art. 1186 k.p.c.) wszczęte zostaje nowe postępowanie przed sądem polubownym, które nie jest kontynuacją poprzedniego postępowania zakończonego uchylonym wyrokiem sądu polubownego.
2. Skarga o uchylenie wyroku Sądu Polubownego (…) z dnia 16 grudnia 2006 r., wniesiona już pod rządami nowych przepisów, wszczynała sprawę przed sądem powszechnym o uchylenie wyroku sądu polubownego i zgodnie z zasadą art. 2 ustawy nowelizacyjnej [ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 178, poz. 1478) – wstawienie własne] toczyła się według przepisów nowych. Oznacza to, że skarżący powinni ją oprzeć w zakresie procesowym na nowej regulacji tego postępowania przewidzianej w tytule VII części piątej k.p.c., jednak z uwagi na to, że przedmiotem zaskarżenia jest wyrok i postępowanie przed Sądem Polubownym toczące się według dawnych przepisów, skarga co do jej podstaw materialnoprawnych może odwoływać się jedynie do dawnych zasad, skoro Sąd Polubowny te zasady, a nie nowe, obowiązany był stosować. Podstawy skargi powinny zatem być oparte na dawnych przepisach.
3. [W] świetle okoliczności zawarcia umowy, jej celu oraz oświadczenia jej pełnomocników złożonego przed Sądem Polubownym (…) i nie zgłoszenia przez prawie pięć lat zarzutu braku zapisu na sąd polubowny – wolą stron (…) było, jak słusznie przyjęły Sądy obu instancji, poddanie wynikających z umowy sporów pod rozstrzygnięcie, a nie jedynie mediację, sądu polubownego. (…) Takie stanowisko (…) nie prowadzi do konwalidacji braku zapisu na sąd polubowny przez zachowanie stron przed sądem polubownym i sądami powszechnymi ani do obejścia wymogu formy pisemnej zapisu na sąd polubowny, lecz stanowi jedynie wykładnię oświadczeń woli stron w przedmiocie, wyrażonego w formie pisemnej, niejasnego, zapisu na sąd polubowny, dokonaną (…) zgodnie z wymogami art. 65 k.c.
4. Sąd polubowny nie jest „sądem” ani „innym organem państwowym lub organem administracji publicznej” w rozumieniu art. 365 § 1 k.p.c., nie zachodzi też inny „wypadek przewidziany w ustawie” związania sądu polubownego wyrokiem innego sądu polubownego, nawet dotyczącym tych samych stron i tych samych roszczeń.
5. Wyrok sądu polubownego w zakresie oddalającym prawomocnie powództwo w jakiejś części nie korzysta z powagi rzeczy osądzonej w rozumieniu art. 365 k.p.c.
Data wydania: 26-11-2008 | Sygnatura: III CSK 163/08
Zagadnienia kluczowe: wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20256
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30 października 2008 r. II CSK 263/08
1. [S]kuteczny zapis na sąd polubowny wymaga powierzenia sądowi polubownemu funkcji rozstrzygania sporów.
2. Zgodnie z art. 1161 § 1 i 3 k.p.c. strony mogą poddać spór pod rozstrzygnięcie stałego sądu polubownego lub sądu powoływanego ad hoc. Zapis ten powinien być sporządzony na piśmie (art. 1162 k.p.c.). W przypadku wskazania stałego sądu polubownego, według art. 1161 § 3 k.p.c., zapis powinien wskazywać ten sąd, co należy uznać za element istotny takiej umowy. Wskazanie stałego sądu polubownego powinno być na tyle precyzyjne, aby umożliwiało identyfikację stałego sądu polubownego, tj. powinno przynajmniej zawierać siedzibę stałego sądu polubownego oraz jego nazwę, jeżeli w danej miejscowości działa więcej sądów polubownych.
3. [I]stota zapisu na stały sąd polubowny nie oznacza tylko tego, że wolą stron zawierających taką umowę, było wyłączenie od rozstrzygania sporów sądów państwowych. Zapis na stały sąd polubowny oznacza, że wolą stron było poddanie rozstrzygnięcia określonego sporu konkretnie wskazanemu sądowi polubownemu. Wiąże się to z wyborem miejsca rozpoznania sporu, gdzie działa stały sąd polubowny, zaufaniem stron do tego sądu, jak również domniemaniem związania stron regulaminem tego stałego sądu polubownego. W konsekwencji nie można przyjąć, że w przypadku gdy zapis na stały sąd polubowny okaże się niewykonalny np. z powodu wadliwego wskazania tego sądu, to następuje swego rodzaju konwersja takiego zapisu w zapis na sąd polubowny ad hoc. Wykładnia zapisów umownych dotycząca poddania określonych sporów rozstrzygnięciom sądu polubownego musi być ścisła, gdyż umowa taka stanowi w pewnym zakresie ograniczenie prawa do sądu gwarantowanego przez art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, powołanym w skardze kasacyjnej. Granice, w jakich strony ograniczają więc prawo do sądowej ochrony swych praw, powinny być więc interpretowane ściśle.
Data wydania: 30-10-2008 | Sygnatura: II CSK 263/08
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20255
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 27 sierpnia 2008 r. I ACa 568/08
1. Dla oceny czy strony zgodnie z regułami określonymi w przepisach kodeksu postępowania cywilnego dokonały zapisu na sąd polubowny nie mogą mieć znaczenia przepisy regulaminu sądu polubownego. (...) Dokonując oceny ważności czynności prawnej jaką jest umowa zapisu na sąd polubowny, sąd powszechny uwzględnia okoliczności skutkujące nieważnością czynności prawnych według obowiązujących przepisów, tj. czy miało miejsce dokonanie czynności z pominięciem wymogu formy zastrzeżonej przez ustawę lub strony pod rygorem nieważności oraz czy treść czynności nie jest sprzeczna z ustawą albo ma na celu jej obejście lub jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego oraz czy nie wystąpiły wady oświadczeń woli.
2. [W]nikliwa analiza merytorycznego uzasadnienia rozstrzygnięcia sądu polubownego wykracza poza ramy postępowania wszczętego na skutek skargi, o której mowa art. 1205 i nast. kpc. (...) [W] orzecznictwie wyrażany jest pogląd, że rozstrzygnięcia sądu arbitrażowego są wiążące, a sąd powszechny poza ustawowo wskazanymi wyjątkami nie ma prawa do merytorycznego rozpatrzenia sprawy zakończonej orzeczeniem sądu polubownego.
Data wydania: 27-08-2008 | Sygnatura: I ACa 568/08
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20338
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 23 kwietnia 2008 r. I ACa 204/07
1. [K]westia (...) zakresu zapisu na sąd polubowny dotyczy interpretacji oświadczeń woli stron wyrażonych w dokumencie, gdzie podstawowa rola przypada językowym regułom znaczeniowym.
2. [R]ozpoznając skargę o uchylenie wyroku sądu polubownego sąd państwowy bada sprawę jedynie w zakresie przyczyn wymienionych w art. 712 § 1 i § 2 k.p.c. Orzeczenie sądu państwowego ogranicza się w tym wypadku bądź do uchylenia wyroku sądu polubownego w całości lub części, bądź do oddalenia skargi. (...) Zadaniem Sądu w postępowaniu wywołanym skargą o uchylenie wyroku sądu polubownego nie jest merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy, wcześniej rozstrzyganej przez sąd polubowny, z zastosowaniem przepisów prawa materialnego i procesowego, lecz wyłącznie dokonanie oceny zasadności skargi w świetle przesłanek z art. 712 § 1 i 2 k.p.c. Sąd, do którego wniesiono skargę o uchylenie wyroku sądu polubownego nie działa jako sąd drugiej instancji, uprawniony do merytorycznego badania sprawy, z zastosowaniem przepisów prawa materialnego, lecz dokonuje oceny zaskarżonego wyroku jedynie w perspektywie naruszeń wskazanych w art. 712 § 1 i 2 k.p.c.
3. [P]rzepis powyższy (art. 712 § 1 pkt 2 k.p.c. - wstawienie własne] odnosi się do konieczności przestrzegania przed sądem polubownym zasady równości stron, wysłuchania ich i możliwości ustosunkowania się przez stronę do dowodów i twierdzeń przedstawionych przez stronę przeciwną. Jak wskazał Sąd Najwyższy dopiero gdy sąd polubowny w ogóle nie wysłuchał strony lub nie umożliwił jej złożenia oświadczeń można mówić, że strona została pozbawiona możności obrony swoich praw.
4. Stosownie do uregulowania art. 705 k.p.c. w postępowaniu przed sądem polubownym strony mają prawo same ustalić zasady postępowania. Określenie przez nie tego trybu może nastąpić w umowie o arbitraż lub w umowie dodatkowej, nie później niż do chwili rozpoczęcia postępowania. Brak umowy stron powoduje, że prawo wyboru procedury arbitrażowej przechodzi na arbitrów, którzy występują tu niejako w prawa stron.
5. [O]rzeczenie sądu polubownego nie może być zaskarżone z powodu mylnego rozstrzygnięcia sprawy pod względem prawnym lub faktycznym. Naruszenie prawa może być przyczyną uchylenia wyroku sądu polubownego tylko wtedy, jeżeli treść orzeczenia narusza praworządność lub zasady współżycia społecznego. Ocena, czy orzeczenie nie uchybia praworządności lub zasadom współżycia społecznego formułowana jest przy tym w sposób zwężający i do takich konkluzji można dojść tylko wtedy, gdy skutki orzeczenia Sądu Polubownego prowadziłyby do istotnego naruszenia tych zasad.
Data wydania: 23-04-2008 | Sygnatura: I ACa 204/07
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20341
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 2007 r. IV CSK 317/07
1. [Z]a ugruntowany można już uznać pogląd, że dokonanie zapisu na sąd polubowny jest czynnością przekraczającą zwykły zarząd (…), a zatem co do zasady nie mieszczącą się w umocowaniu udzielanym w ramach pełnomocnictwa ogólnego przewidzianego w art. 98 k.c.
2. Art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. nakazuje odrzucić pozew jeżeli o to samo roszczenie między tymi samymi stronami sprawa jest w toku albo została już prawomocnie osądzona. Nie budzi wątpliwości, że przepis ten ma odpowiednie zastosowanie w postępowaniu o uchylenie wyroku sądu polubownego na postawie art. 1207 § 2 k.p.c. (poprzednio art. 715 k.p.c.). Aby jednak możliwe było zastosowanie przepisu art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c., przedmiotem obu spraw musi być to samo roszczenie (rozumiane jako żądanie procesowe), co zachodzi tylko wówczas, gdy identyczny jest zarówno przedmiot, jak i podstawa prawna sporu (…). Taka tożsamość nie zachodzi pomiędzy żądaniem wyznaczenia przez sąd arbitra na podstawie art. 701 k.p.c. (przed uchyleniem tego przepisu) a skargą o uchylenie wyroku sądu polubownego. Zupełnie inny jest bowiem przedmiot i podstawa prawna obydwu tych spraw. Wprawdzie w obydwu wypadkach jako przesłanka rozstrzygnięcia może być oceniana kwestia skuteczności zapisu na sąd polubowny, jednak o tożsamości przedmiotowej spraw nie decyduje zbliżony lub nawet taki sam zakres badanych okoliczności faktycznych lecz żądania, jakie z tych faktów wywodzą strony.
Data wydania: 06-12-2007 | Sygnatura: IV CSK 317/07
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20245
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2007 r. V CSK 181/07
1. [W] piśmiennictwie, jak i w orzecznictwie przyjmuje się, że z uregulowanej w art. 366 k.p.c. powagi rzeczy osądzonej korzystają jedynie orzeczenia co do istoty sprawy (merytoryczne) (…) Postanowienie o odrzuceniu skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego, jako nienależące do kategorii wymienionych orzeczeń merytorycznych, nie korzysta z powagi rzeczy osądzonej i nie może uzasadniać zarzutu nieważności postępowania opartego na postawie art. 379 pkt 3 k.p.c.
2. [W]obec (…) okoliczności, iż skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego nie została oparta na podstawie z art. 712 § 1 pkt 1 k.p.c., wzięcie przez Sąd pod rozwagę z urzędu kwestii nieważności zapisu na sąd polubowny było niedopuszczalne.
Data wydania: 19-10-2007 | Sygnatura: V CSK 181/07
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20242
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2007 r. V CSK 126/07
1. Zgodnie z art. 2 ustawy nowelizującej [ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, Dz.U. Nr 178, poz. 1478 – wstawienie własne], postępowania przed sądami polubownymi oraz postępowania przed sądami co do stwierdzenia skuteczności wyroku sądu polubownego, stwierdzenia wykonalności wyroku sądu polubownego oraz ze skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego, wszczęte przed wejściem w życie niniejszej ustawy, toczą się według przepisów dotychczasowych.
2. Nie można (…) podzielać zapatrywania skarżącej, że [druga strona – wstawienie własne] (…) zgodnie z art. 47914 § 2 k.p.c., obowiązana była podnieść zarzut braku wymaganego pełnomocnictwa najpóźniej w odpowiedzi na pozew złożonej przed Sądem Arbitrażowym. Zgodnie bowiem z art. 705 k.p.c., w postępowaniu przed sądem polubownym strony mogły określić same aż do rozpoczęcia postępowania tryb postępowania, który powinien być stosowany w toku rozpoznania sprawy, a jeżeli tego nie uczyniły, sąd polubowny stosował taki tryb postępowania, jaki uznał za właściwy, i nie był przy tym związany przepisami postępowania cywilnego.
Data wydania: 20-06-2007 | Sygnatura: V CSK 126/07
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20238
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2007 r. IV CSK 200/06
1. Jeżeli postępowanie, w którym może mieć zastosowanie art. 1162 § 2 k.p.c. zostało wszczęte po wejściu w życie ustawy zmieniającej, to z art. 2. [ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego – wstawienie własne] wynika dopuszczalność jego stosowania, a złożony charakter zapisu na sąd polubowny, łączący właściwości umowy materialnoprawnej i procesowej, nie stanowi przeszkody w stosowaniu przepisu intertemporalnego zawartego w ustawie procesowej. Przepis art. 2, jako późniejszy i szczególny, wyłącza art. XV § 2 p.w.k.p.c. oraz zakaz wstecznego działania prawa, wywodzony z art. XXVI ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Przepisy wprowadzające kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 94 ze zm.).
2. Konstytucyjny porządek pierwszeństwa aktów prawnych (art. 91 ust. 1 Konstytucji) nakazuje dokonywać oceny wymagań co do formy przede wszystkim na podstawie Konwencji nowojorskiej, zawierającej w art. II ust. 1 i 2 wymaganie formy pisemnej rozumianej szeroko, również w postaci wymiany listów i telegramów.
3. Zapis na sąd polubowny, uzależniony od wyboru pozostawionego profesjonaliście – pozwanej spółce, bez wskazania na jakich zasadach opiera orzeczenia Amerykańska Izba Arbitrażowa, narzucenie klientowi obcego prawa, odmiennego w istotny sposób od prawa europejskiego, dodatkowe trudności w dochodzeniu roszczenia związane z odmiennym systemem prawa, odległością i kosztami oraz powszechnie znanymi trudnościami w uzyskaniu amerykańskiej wizy wjazdowej, tworzy stan, który musi być uznany za klauzulę niedozwoloną w rozumieniu dyrektywy 93/13 EWG. Narzucona powodowi klauzula arbitrażowa stanowi niedozwolone postanowienie umowne prowadzi do stanu sprzecznego z art. 6 ust. 2 dyrektywy i uzasadnia odstąpienie od obowiązku odesłania sprawy do arbitrażu.
4. Wykładnia art. II ust. 1 i 2 [Konwencji o uznawaniu i wykonywaniu zagranicznych orzeczeń arbitrażowych sporządzonej w dniu 10 czerwca 1958 r. w Nowym Jorku – wstawienie własne] nie pozwala przyjąć, bez odstąpienia od sensu unormowania, że zawarcie umowy w sposób dorozumiany spełnia wymaganie formy pisemnej zwykłej. Nie ma też racji do uznania, że akceptacja treści widocznej na stronie „www” równa jest formie pisemnej, tym bardziej że postanowienia Konwencji milczą w kwestiach szczegółowych, tj. dotyczących czasu, miejsca i sposobu przyjęcia wzorca dostępnego w sieci.
5. Według tego przepisu [art. 1162 § 2 k.p.c. – wstawienie własne], forma zapisu na sąd polubowny jest spełniona także wtedy, gdy zapis zamieszczony został w wymienionych między stronami pismach lub oświadczeniach złożonych za pomocą środków porozumienia się na odległość, które pozwalają utrwalić ich treść albo umowa pisemna inkorporuje odrębny dokument zawierający postanowienie o poddaniu sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego. Wejście na stronę znajdującą się w sieci, zawierającą wzorzec umowy skierowany do nieoznaczonego grona czytelników, i potwierdzenie on line swojej woli zawarcia umowy nie stanowi oświadczenia pozwalającego utrwalić jego treść. Zwłaszcza czynność faktyczna komputerowego „zatwierdzenia” – w odróżnieniu od podpisu elektronicznego zwykłego o podstawowej, czyli niskiej wiarygodności – nie daje podstaw do identyfikacji ani rekonstrukcji treści oświadczenia. Wymaganie to spełniałoby natomiast oświadczenie przesłane pocztą elektroniczną (e-mail), pozwalające identyfikować nadawcę.
Data wydania: 22-02-2007 | Sygnatura: IV CSK 200/06
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , konwencja nowojorskaid: 20235
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 6 lutego 2007 r. VI ACa 462/06
Umowa arbitrażowa jest umową odrębną, dodatkową w stosunku do umowy podstawowej (w tym przypadku kontraktu). Zapis na sąd polubowny, także wówczas gdy jest zamieszczony w postaci klauzuli w umowie podstawowej, nie jest postanowieniem tej umowy (umowy obligacyjnej), a więc jego skuteczność rozpatrywana jest samodzielnie.
Data wydania: 06-02-2007 | Sygnatura: VI ACa 462/06
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20292
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 26 października 2006 r., C-168/05, Elisa Maria Mostaza Claro p. Centro Móvil Milenium SL
Dyrektywę 93/13 w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy rozumieć w ten sposób, że nakłada ona na sąd krajowy, przed którym toczy się postępowanie o uchylenie orzeczenia sądu polubownego, obowiązek zbadania ewentualnej nieważności zapisu na sąd polubowny i uchylenia tego orzeczenia, jeśli stwierdzi, że zapis ten zawiera nieuczciwy warunek umowy, nawet gdy konsument nie podniósł zarzutu nieważności tego zapisu w postępowaniu arbitrażowym, lecz uczynił to dopiero w skardze o uchylenie orzeczenia.
Data wydania: 26-10-2006 | Sygnatura: C-168/05
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20325
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 28 września 2006 r. I ACz 1331/06
1. [D]o wymogów formalnych zapisu na sąd polubowny należy zachowanie formy umowy pisemnej z podpisami obu stron. Umowa taka powinna też obligatoryjnie zawierać dokładne oznaczenie przedmiotu sporu albo stosunku prawnego, z którego spór wynikł lub może wyniknąć. (…) [D]o wymogów tych ustawa nie zalicza wskazania konkretnego sądu polubownego, którego jurysdykcji zamierzały strony poddać określony spór. Fakultatywnie w zapisie na sąd polubowny mogli być wskazani arbitrzy i przewodniczący (superarbiter) lub liczba arbitrów i sposób powołania ich oraz superarbitra /art. 698 § 2 k.p.c. in fine w brzmieniu sprzed nowelizacji/. Możliwe byłoby także określenie w zapisie na sąd polubowny trybu postępowania przed tym sądem. Nie są to jednak wymogi niezbędne, a jedynie fakultatywne.
2. Wskazanie na „najbliższy terytorialnie Sąd Arbitrażowy” uzasadnia przyjęcie, iż swoim zamiarem strony obejmowały sąd polubowny stały. W takim wypadku – w sytuacji, gdy w miejscu zawierania umowy stron, jak i ich siedzib, działa kilka stałych sądów polubownych, zapis powinien jednak zawierać określenie, o jaki sąd chodzi. W przeciwnym wypadku (…) każda ze stron może kwestionować właściwość tego z sądów polubownych, do którego wpłynąłby pozew.
3. [N]ie jest skuteczny taki zapis na sąd polubowny, w którym strony z góry określają, do jakiego etapu postępowania /tu – do chwili zawarcia ugody bądź stwierdzenia, że do ugody nie doszło/ sąd ten jest uprawniony do rozpoznawania sprawy.
4. [B]rak możliwości identyfikacji stałego sądu polubownego, którego zapis w umowie miałby dotyczyć, czyni go niewykonalnym.
Data wydania: 28-09-2006 | Sygnatura: I ACz 1331/06
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20354
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 3 lipca 2006 r. I ACa 46/06
1. [N]ie jest dopuszczalne dokonywanie wykładni rozszerzającej przepisu art. 698 § 1 i 2 kpc.
2. [J]eżeli umowa nie przewiduje dla sądu polubownego funkcji rozstrzygnięcia sporu, to tego rodzaju zapis nie stanowi zapisu na sąd polubowny.
3. [Z]apis na sąd polubowny może podlegać regułom wykładni według zasad określonych w art. 65 k.c.
Data wydania: 03-07-2006 | Sygnatura: I ACa 46/06
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20288
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2006 r. I CSK 16/06
1. Samo (…) zgłoszenie zarzutu istnienia zapisu na sąd polubowny nie może w żadnym wypadku stanowić podstawy odrzucenia pozwu. Dla wywołania takiego skutku zarzut musi być zasadny, co podlega ocenie sądu.
2. [R]zeczą sądu jest wyjaśnienie, czy rozstrzygnięcie sprawy należy do sądu polubownego, co obejmuje również ocenę ważności zapisu.
Data wydania: 17-05-2006 | Sygnatura: I CSK 16/06
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20224
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 11 maja 2006 r. I ACa 1279/05
1. Zapis na sąd polubowny, także wówczas, gdy zamieszczony jest w postaci klauzuli w umowie „głównej”, nie jest postanowieniem umowy obligacyjnej, a więc jego skuteczność jest rozpatrywana samodzielnie.
2. [D]o dokonania zapisu na Sąd polubowny wystarczające jest pełnomocnictwo rodzajowe (określające rodzaj czynności, do których umocowany jest pełnomocnik) bądź w przypadku, gdy dokonanie zapisu na Sąd polubowny może być uznane za czynność mieszczącą się w ramach zwykłego zarządu – pełnomocnictwo ogólne.
3. [R]anga umowy arbitrażowej dotyczącej konkretnego stosunku prawnego jest odzwierciedleniem rangi stosunku prawnego, którego zapis dotyczy. Nie ma żadnych podstaw do uznania, że umowne wyłączenie właściwości sądów powszechnych nawet w przypadku sprawy drobnej w stosunku do przedmiotu działalności przedsiębiorstwa przekracza zakres zwykłego zarządu. Takie założenie utrudniałoby stronom możliwość poddania sporu właściwości sądu polubownego, co nie byłoby zgodne z wymogami obrotu gospodarczego. Sprawiałoby także niepewność w zakresie obrotu. Podobnie zapis na sąd polubowny może zostać zawarty na podstawie pełnomocnictwa rodzajowego, które powinno określać, rodzaj czynności prawnej objętej umocowaniem, oraz jej przedmiot. W przypadku gdy rodzaj czynności prawnej nie został w sposób wyraźny określony, dla ustalenia rzeczywistej woli reprezentowanego mają zastosowanie reguły interpretacyjne obowiązujące przy tłumaczeniu oświadczeń woli (art. 56 i 65 kc).
4. Zgodnie z art. 712 § 1 pkt 3 kpc strona może żądać uchylenia wyroku sądu polubownego, jeżeli nie zachowano trybu postępowania przed sądem polubownym ustalonego przez strony lub przepisów ustawy, w szczególności przepisów o składzie sądu, głosowaniu, wyłączeniu sędziego i o wyroku. Nie mogło dojść do naruszenia trybu postępowania ustalonego przez strony, skoro – jak twierdzi sam apelujący – strony nie ustaliły żadnego trybu postępowania. Dopiero ustalenie w umowie trybu postępowania stwarza dla arbitrów obowiązek jego przestrzegania z takim rygorem, że jego naruszenie może prowadzić do uchylenia wyroku sądu polubownego (art. 705 § 1 i art. 712 § 1 pkt 2 kpc). W innym przypadku sąd polubowny stosuje taki tryb postępowania, jaki uzna za właściwy (art. 705 § 2 kpc).
Data wydania: 11-05-2006 | Sygnatura: I ACa 1279/05
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20287
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 lipca 2005 r. II CK 759/04
1. Podniesienie przez pozwaną w zarzutach od nakazu zapłaty zarzutów dotyczących stosunku umownego, dla zabezpieczenia wykonania którego wystawiony został weksel gwarancyjny (stosunku podstawowego) spowodowało, że sprawa z płaszczyzny stosunku prawa wekslowego (…), przeniesiona została na ogólną płaszczyznę prawa cywilnego (…).
2. Przeniesienie sprawy na ogólną płaszczyznę prawa cywilnego, powodujące konieczność rozstrzygnięcia o zasadności roszczenia powoda wynikającego z łączącej strony umowy leasingu oznacza, że przy rozstrzyganiu tym nie może być pominięty zapis poddający pod rozstrzygnięcie sądu polubownego spory mogące wyniknąć z wymienionej umowy. Zatem podniesienie przez pozwaną w zarzutach od nakazu zapłaty zarzutu zapisu na sąd polubowny jest skuteczne i powoduje uchylenie nakazu zapłaty i odrzucenie pozwu (art. 202, 493 § 1, art. 199 § 1 pkt 4 i art. 496 k.p.c.).
Data wydania: 08-07-2005 | Sygnatura: II CK 759/04
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20216
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 2005 r. V CK 532/04
1. Niezależnie od przyjętej kwalifikacji zapisu na sąd polubowny (czynność materialnoprawna, czynność procesowa, czynność o charakterze mieszanym, umowa sui generis) w każdym wypadku, w zakresie nie unormowanym w art. 697 i 698 k.p.c., do zapisu na sąd polubowny dopuszcza się stosowanie (bezpośrednie ewentualnie "subsydiarne") przepisów kodeksu cywilnego. Do pełnomocnictwa obejmującego umocowanie do uczynienia zapisu na sąd polubowny mają więc zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego o przedstawicielstwie (art. 95 -109 k.c.).
2. [D]o umocowania dyrektora oddziału terenowego Agencji Rolnej Skarbu Państwa przez jej Prezesa do uczynienia zapisu na sąd polubowny wystarczające jest pełnomocnictwo ogólne.
Data wydania: 13-04-2005 | Sygnatura: V CK 532/04
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20273
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2005 r. III CZP 86/04
1. Zarzut zapisu na sąd polubowny, dotyczącego stosunku prawnego pomiędzy wystawcą weksla a remitentem, jest skuteczny w stosunku do wystawcy weksla także wtedy, gdy pozwanym, obok tego wystawcy weksla, jest poręczyciel wekslowy, który nie był stroną umowy poddającej spór pod rozstrzygnięcie sądu polubownego.
2. [Z]obowiązanie wekslowe może być objęte zapisem na sąd polubowny.
3. [S]kutek przeniesienia sporu na ogólną płaszczyznę prawa cywilnego, powodujący, że rozstrzygnięcie sprawy wymaga oceny zasadności powództwa w świetle tzw. stosunku podstawowego, tj. stosunku zobowiązaniowego, w związku z którym weksel został wystawiony, nie następuje przez sam fakt wniesienia zarzutów od nakazu zapłaty. Skutek ten zależy od tego, czy strona tym zainteresowana podejmie stosowne czynności, a sąd nie ma obowiązku działać w tym zakresie z urzędu. Czynności podjęte przez strony mogą polegać na zgłoszeniu przez pozwanego w zarzutach od nakazu zapłaty twierdzeń co do braku podstawy dochodzonego roszczenia w stosunku podstawowym lub powołania przez powoda, już w pozwie lub w postępowaniu prowadzonym na skutek zarzutów od nakazu zapłaty, twierdzeń uzasadniających zasadność dochodzonego roszczenia także na podstawie stosunku podstawowego.
4. [W] razie braku czynności stron powodujących przeniesienie sporu na ogólną płaszczyznę prawa cywilnego, spór w postępowaniu prowadzonym na skutek zarzutów od nakazu zapłaty podlega rozpoznaniu w ramach stosunku wekslowego. 5. [P]oręczyciel wekslowy może bronić się wobec posiadacza weksla wszystkimi zarzutami przysługującymi osobie, za którą udzielił poręczenia, ale dotyczy to zarzutów merytorycznych (art. 32 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. – Prawo wekslowe, Dz.U. Nr 37, poz. 282), a zarzut zapisu na sąd polubowny jest zarzutem procesowym. Nie będąc stroną umów (…) zawierających zapis na sąd polubowny, pozwany nie może powoływać się na ten zapis. 6. Artykuł 72 § 3 k.p.c. nie może być rozumiany jako przepis modyfikujący konsekwencje braku przesłanek procesowych, a w szczególności pozbawiający skuteczności zapis na sąd polubowny. Jeżeli zapis ten jest skuteczny w stosunku do jednego ze współuczestników dowolnych materialnych, a nie jest skuteczny w stosunku do drugiego takiego współuczestnika, to sprawa w stosunku do pierwszego współuczestnika nie może w ogóle być rozpoznana przez sąd powszechny i pozew w tym zakresie podlega odrzuceniu, natomiast wobec drugiego współuczestnika sprawa podlega rozpoznaniu przez sąd powszechny.
Data wydania: 24-02-2005 | Sygnatura: III CZP 86/04
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 20213
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2005 r. V CK 467/04
1. Prawidłowa wykładnia art. 123 § 1 pkt 1 k.c. prowadzi (…) do wniosku, że jedynie powołanie sądu lub innego organu do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju musi wynikać bezpośrednio z przepisu ustawy. Wymóg ten z oczywistych względów nie odnosi się do Sądu polubownego, bowiem bezpośrednim źródłem powołania tego ostatniego jest – z woli ustawodawcy (art. 698 § 1 k.p.c.) – wola stron wyrażona w zawartej przez nie umowie o poddanie sporu właściwości Sądu polubownego, przybierająca postać zapisu na Sąd polubowny.
2. Ponieważ jest bezspornym, że w innej, uprzednio wszczętej, sprawie ze skargi pozwanego o uchylenie wyroku Sądu polubownego, zostało prawomocnie przesądzone, że strony niniejszego procesu nie poczyniły skutecznego zapisu na Sąd polubowny, przeto nie można poprawnie przyjmować, aby wniesienie przez powoda pozwu przed Stały Sąd Polubowny Sąd Gospodarczy Wielkopolskiej Izby Przemysłowo-Handlowej w Poznaniu, mogło być potraktowane jako czynność powoda przed Sądem polubownym w rozumieniu art. 123 § 1 pkt 1 k.c.
Data wydania: 18-02-2005 | Sygnatura: V CK 467/04
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20212
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 listopada 2004 r. III CK 510/03
1. Umowa o poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego ma charakter środka dowodowego, gdyż służy wykazaniu, że strony łączył zapis na sąd polubowny, na podstawie którego zostało wydane orzeczenie arbitrażowe, a warunkiem stwierdzenia wykonalności orzeczenia zagranicznego sądu polubownego jest m.in. wykazanie przez wnioskodawcę, że strony łączyła taka umowa
2. Gdy (…) przepis szczególny nakłada na określony podmiot obowiązek przedstawienia dokumentów stanowiących środki dowodowe, to nie jest uzasadnione stosowanie art. 248 k.p.c. Z tego względu w postępowaniu o stwierdzenie wykonalności zagranicznego orzeczenia arbitrażowego art. 248 k.p.c. nie ma zastosowania w takim zakresie, w jakim art. IV ust. 1 lit. b Konwencji [o uznawaniu i wykonywaniu zagranicznych orzeczeń arbitrażowych sporządzonej w Nowym Jorku w dniu 10 czerwca 1958 r., Dz.U. z 1962 r. Nr 9, poz. 41 – wstawienie własne], jako lex specialis, nakłada na wnioskodawcę obowiązek przedstawienia oryginału lub uwierzytelnionego odpisu umowy o poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego. W postępowaniu o uznanie lub stwierdzenie wykonalności orzeczenia arbitrażowego, toczącym się na podstawie Konwencji, umowa o poddanie sprawy pod rozstrzygnięcie sądu polubownego stanowi więc przesłankę uwzględnienia wniosku.
Data wydania: 03-11-2004 | Sygnatura: III CK 510/03
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , konwencja nowojorskaid: 20209
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 sierpnia 2004 r. IV CK 144/04
[Z]apis na sąd polubowny jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu.
Data wydania: 25-08-2004 | Sygnatura: IV CK 144/04
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20207
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2004 r. II CK 451/02
1. [Z]awarcie porozumienia obejmującego klauzulę arbitrażową, należy traktować jako czynność przekraczającą zakres zwykłego zarządu majątkiem mocodawcy. W rezultacie nie jest wówczas wystarczające pełnomocnictwo ogólne odnoszące się jedynie do czynności zwykłego zarządu (art. 98 zd. 1 k.c.).
2. Klauzula [arbitrażowa – wstawienie własne] (…), umieszczona w umowie zasadniczej (np. umowie dzierżawy), nie należy do postanowień tej umowy zasadniczej, a jej treść i skuteczność prawna powinny być rozpatrywane samodzielnie (autonomicznie). Oznacza to, że do skutecznego zawarcia umowy zasadniczej i porozumienia obejmującego zapis na sąd polubowny niezbędne byłoby udzielenie innych postaci pełnomocnictw. O ile dla zawarcia umowy dzierżawy mogłoby być wystarczające pełnomocnictwo ogólne (art. 98 zd. 1 k.c.), o tyle w zakresie zapisu na sąd polubowny niezbędne byłoby co najmniej tzw. pełnomocnictwo rodzajowe (art. 98 zd. 2 k.c).
Data wydania: 13-02-2004 | Sygnatura: II CK 451/02
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20202
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 grudnia 2003 r. V CK 27/03
1. [U]mowa o utworzeniu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może zawierać zapis na sąd polubowny (art. 697 k.p.c.) lub umowę derogacyjną (art. 1105 k.p.c.), obejmujące tak założycieli spółki jak i utworzoną przez nich spółkę. Jeżeli stronami umowy o zagraniczny sąd polubowny (art. 1105 § 2 k.p.c.) są strony mające zamieszkanie lub siedzibę za granicą albo prowadzące za granicą przedsiębiorstwo (podmioty zagraniczne) i strony będące podmiotami krajowymi, umowa jest skuteczna także między tymi ostatnimi i może dojść do sytuacji, że właściwym do rozpoznania sporu między nimi będzie działający za granicą sąd polubowny.
2. Stosownie do art. 698 § 2 k.p.c. w zapisie na sąd polubowny należy dokładnie oznaczyć przedmiot sporu albo stosunek prawny, z którego spór wynikł lub może wyniknąć. Z przepisu tego wynika, że nie jest dopuszczalne poddanie pod rozstrzygnięcie sądu polubownego wszystkich sporów, jakie w ogóle mogą wyniknąć w przyszłości, bez oznaczenia określonego stosunku prawnego.
3. [A]rt. 14 ust. 4 umowy spółki, ustanawiając „wyłączną właściwość” sądu arbitrażowego, bliżej nie określa tego sądu ani nawet nie wskazuje państwa, w którym ma on działać. Jest to okoliczność, która sama przez się jest wystarczająca do uznania nieważności zawartej w tym postanowieniu umowy o zagraniczny sąd polubowny.
4. Wprawdzie konsekwencją skutecznego podniesienia tak zarzutu zapisu na sąd polubowny, jak i zarzutu umowy o zagraniczny sąd polubowny jest odrzucenie pozwu, ale w pierwszym wypadku podstawą odrzucenia jest to, że rozstrzygnięcie sprawy należy do sądu polubownego (art. 199 pkt 4 k.p.c.), a w drugim – brak jurysdykcji krajowej (art. 1099 k.p.c.), bowiem umowa o zagraniczny sąd polubowny wyłącza tę jurysdykcję (art. 1105 § 2 k.p.c.).
Data wydania: 10-12-2003 | Sygnatura: V CK 27/03
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20378
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 2003 r. V CK 486/02
1. Przewidziane tym przepisem [art. 1105 § 2 k.p.c. - wstawienie własne] uzależnienie dopuszczalności skutecznego zastrzeżenia klauzuli arbitrażowej od „zagranicznego statusu” co najmniej jednej ze stron odnosi się do fazy zawarcia umowy derogacyjnej, zatem dotyczy stron tej właśnie umowy, a nie stron sporu objętego zapisem. Celem umowy derogacyjnej jest bowiem poddanie przyszłych sporów majątkowych sądowi polubownemu (art. 697 k.p.c. w zw. z art. 1105 § 2 k.p.c.), a zatem o skuteczności zapisu na działający za granicą sąd polubowny rozstrzyga kreująca ten zapis umowa derogacyjna, o ile w chwili zawierania tej umowy spełnione są przesłanki ograniczające, a wymienione w art. 1105 § 2 k.p.c.
2. Konieczność badania mocy i skuteczności prawnej klauzuli arbitrażowej, ale wg stanu faktycznego z daty zawarcia umowy derogacyjnej, może doprowadzić nawet do takiej sytuacji, w której zagraniczny sąd polubowny będzie właściwy do rozstrzygnięcia sporu, mimo, że w dacie jego wszczęcia strony tego sporu nie spełniają już żadnej z wymienionych w art. 1105 § 2 k.p.c. cech „zagraniczności”, tj. posiadania siedziby za granicą, lub prowadzenia tam przedsiębiorstwa, z którym wiąże się wszczęty spór (...).
Data wydania: 08-08-2003 | Sygnatura: V CK 486/02
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20197
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 2003 r. I CK 287/02
1. [W] piśmiennictwie trafnie przyjęto, że nawet gdyby zaistniały wątpliwości co do przedmiotowego zakresu zapisu na sąd polubowny, to zgodnie z zasadą favor contractus, występującą w wielu współczesnych ustawodawstwach (zob. np. art. 58 § 3 k.c., art. 1157 k.c.Nap, art. 1367 k.c.wł.), należałoby je rozstrzygnąć na korzyść objęcia zapisem sporów z weksla wystawionego na zabezpieczenie wykonania umowy kauzalnej.
2. [W] postępowaniu przed sądem polubownym nie jest wyłączone stosowanie przepisów o postępowaniu nakazowym (art. 4841-497 k.p.c.).
3. [J]edynymi normami kodeksu postępowania cywilnego, których strony nie mogą wyłączyć lub ich zmodyfikować dla postępowania przed sądem polubownym, są bezwzględnie obowiązujące przepisy księgi trzeciej k.p.c., dotyczące właśnie tego sądu.
Data wydania: 02-04-2003 | Sygnatura: I CK 287/02
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20196
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002 r. IV CKN 1320/00
1. [N]egatywna przesłanka procesowa w postaci istnienia zapisu na sąd polubowny ma charakter względny, gdyż sąd bierze ją pod rozwagę tylko na zarzut pozwanego, zgłoszony i uzasadniony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy, nie jest zaś uprawniony do uwzględnienia istnienia zapisu z urzędu. W konsekwencji tego, stosownie do art. 379 k.p.c., rozpoznanie sprawy przez sąd powszechny, mimo istnienia klauzuli arbitrażowej, nie powoduje nieważności postępowania.
2. Względny charakter tego zarzutu procesowego wyraża się także tym, że może być on rozważany i rozstrzygany tylko we wstępnym stadium postępowania („przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy”). Pozwany zatem traci w sposób definitywny możność powoływania się na ten zarzut w dalszym toku postępowania. Ta prekluzja procesowa obejmuje zarówno sytuację, kiedy omawianego zarzutu nie zgłoszono na czas, jak również taką, kiedy mimo jego zgłoszenia o czasie, zarzut ten został przez sąd oddalony. Stosownie do treści art. 394 § 1 pkt 1 k.p.c. na odmowę odrzucenia pozwu przysługuje zażalenie. Wyklucza to możliwość powoływania przez pozwanego zarzutu o istnieniu zapisu na sąd polubowny w trybie art. 380 k.p.c.
Data wydania: 27-09-2002 | Sygnatura: IV CKN 1320/00
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20192
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2002 r. III CZP 8/02
1. Zapis na sąd polubowny jest umową o poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego (art. 698 § 1 k.p.c.), której najdonioślejszą konsekwencją jest wyłączenie sprawy spod orzecznictwa sądu państwowego (art. 697 § 2 k.p.c.). Umowa ta dotyczyć może zarówno sporu już zaistniałego (nazywana jest wówczas „kompromisem”), jak i sporów mogących wyniknąć w przyszłości z oznaczonego stosunku prawnego (nazywana jest wówczas klauzulą arbitrażową, z reguły przyjmuje bowiem postać klauzuli zamieszczonej w tzw. umowie głównej).
2. [W]ażność klauzuli arbitrażowej oceniać należy autonomicznie. Zapis na sąd polubowny, także wówczas, gdy zamieszczony jest w postaci klauzuli w umowie „głównej”, nie jest postanowieniem umowy obligacyjnej, a więc jego skuteczność jest rozpatrywana samodzielnie. Kwestia ta jest postrzegana pod tym względem podobnie, jak przy umowie o jurysdykcję, której przypisuje się charakter autonomiczny, niezależnie od tego, że została ona zawarta w tekście samej umowy „głównej”.
3. [O]cena istnienia umocowania pełnomocnika do sporządzenia zapisu na sąd polubowny powinna być dokonywana niezależnie od oceny istnienia umocowania tego pełnomocnika do dokonania czynności prawnej, będącej źródłem stosunku prawnego, który (a ściśle, spory z niego wynikłe) ma być poddany kompetencji sądu polubownego. Konsekwentnie, ocena skuteczności pełnomocnictwa do dokonania zapisu pozostanie niezależna od oceny skuteczności pełnomocnictwa do zawarcia umowy „głównej”, i ustalenie, że pełnomocnik był odpowiednio umocowany do zawarcia tej umowy, nie będzie przesądzające dla oceny, czy był również należycie umocowany do tego, by spory wynikłe z tej umowy poddać w imieniu mocodawcy kompetencji sądu polubownego, a tym samym wyłączyć je definitywnie spod kompetencji sądu państwowego.
4. [Z]apis na sąd polubowny to akt wywierający bezpośredni wpływ na sposób realizacji ochrony prawnej przysługującej stronie. Ranga tego zapisu na sąd polubowny i jego skutki procesowe są więc tak poważne, że jego dokonanie należy traktować jako czynność przekraczającą zakres zwykłego zarządu. Jego skutki mają charakter prawnoprocesowy, kształtują bowiem sytuację procesową strony związanej zapisem. Wpływ zapisu na sposób dochodzenia ochrony prawnej jest w swej istocie zawsze taki sam, gdyż zawsze powoduje uchylenie kompetencji sądu państwowego. Te cechy zapisu na sąd polubowny, przy uwzględnieniu jego autonomicznego charakteru, uzasadniają stwierdzenie, że zapis na sąd polubowny jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu. Taka kwalifikacja jest korzystna z punktu widzenia pewności obrotu oraz jasności kryteriów stosowanych przy ocenie skuteczności pełnomocnictw.
5. Skoro zapis na sąd polubowny jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu, do jego sporządzenia nie jest wystarczające pełnomocnictwo ogólne. Zawarcie przez pełnomocnika umowy poddającej spór rozstrzygnięciu sądu polubownego wymaga zatem tzw. pełnomocnictwa rodzajowego, a więc określającego rodzaj czynności objętej umocowaniem, jak też może być dokonane przez pełnomocnika dysponującego upoważnieniem do tej konkretnej czynności.
Data wydania: 08-03-2002 | Sygnatura: III CZP 8/02
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20187
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 2002 r. II CKN 1143/00
1. Nie ma wątpliwości, że umowę o poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego (zapis na sąd polubowny) strona może zawrzeć nie tylko osobiście, ale może to uczynić przez pełnomocnika.
2. [W] każdym wypadku, w zakresie nie unormowanym w art. 697 i 698 k.p.c., do zapisu na sąd polubowny dopuszcza się stosowanie (bezpośrednie, ewentualnie "subsydiarne") przepisów kodeksu cywilnego. Do pełnomocnictwa obejmującego umocowanie do uczynienia zapisu na sąd polubowny mają więc zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego o przedstawicielstwie (art. 95 – 109).
3. Artykuł 98 k.c. nie rozstrzyga, czy czynienie zapisów na sąd polubowny jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu. Dopiero uznanie, że uczynienie zapisu na sąd polubowny jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu, uzasadniałoby przyjęcie, że do umocowania do dokonania tej czynności nie wystarcza pełnomocnictwo ogólne. Ponieważ ustawa nie wymaga pełnomocnictwa do uczynienia indywidualnie określonego zapisu na sąd polubowny (pełnomocnictwa szczególnego), wystarczałoby pełnomocnictwo obejmujące umocowanie do czynienia zapisów na sąd polubowny (pełnomocnictwo rodzajowe).
Data wydania: 05-02-2002 | Sygnatura: II CKN 1143/00
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20186
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 2002 r. II CKN 1144/00
[D]o umocowania dyrektora oddziału terenowego Agencji Rolnej Skarbu Państwa przez jej Prezesa do uczynienia zapisu na sąd polubowny wystarczające jest pełnomocnictwo ogólne.
Data wydania: 05-02-2002 | Sygnatura: II CKN 1144/00
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20359
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 października 2001 r. IV CKN 139/01
1. [I]stotą instytucji zapisu na sąd polubowny jest poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego. Jeżeli umowa nie przewiduje dla sądu polubownego funkcji rozstrzygania sporu, to tego rodzaju zapis nie stanowi zapisu na sąd polubowny, do którego znajdują zastosowanie przepisy art. 697 – 715 k.p.c.
2. Umowa o poddanie sporu właściwości sądu polubownego, w której funkcja „rozstrzygania” sądu polubownego miałaby polegać wyłącznie na prowadzeniu mediacji w celu zawarcia przez strony ugody, nie jest zapisem na sąd polubowny.
Data wydania: 11-10-2001 | Sygnatura: IV CKN 139/01
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20185
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lipca 2001 r. V CKN 379/00
[I]stotą zapisu na sąd polubowny jest poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego. Jeżeli umowa nie przewiduje dla sądu polubownego funkcji rozstrzygania sporu, to nie zawiera zapisu na sąd polubowny.
Data wydania: 11-07-2001 | Sygnatura: V CKN 379/00
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20184
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 2000 r. I CKN 1131/00
1. [M]ożliwość rozpoznania sporu przez sąd powszechny wyłączona jest tak długo, jak długo strony związane są zapisem na sąd polubowny. Kodeks postępowania cywilnego wyraźnie wymienia tylko dwie sytuacje, w których zapis na sąd polubowny traci moc (art. 702 § 1 i 707 § 2). Nie ulega jednak wątpliwości, że może to nastąpić również w innych wypadkach, a w szczególności w razie zawarcia pisemnej umowy rozwiązującej zapis.
2. [J]eżeli strony łączyła umowa kooperacji, w której zamieszczono klauzulę arbitrażową, to po wygaśnięciu ugody, poddającej dochodzenie konkretnej wierzytelności drodze przed sądami państwowymi, pozostaje ważny pierwotny zapis na sąd polubowny.
Data wydania: 15-12-2000 | Sygnatura: I CKN 1131/00
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20182
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 sierpnia 2000 r. I CKN 240/00
1. Skoro pozwany podpisał kontrakt, a wcześniej bezspornie podpisał ten kontrakt wnioskodawca, to powstała „umowa pisemna”, o której mowa w art. II ust. 2 i art. V ust. 1 „a” Konwencji o uznawaniu i wykonywaniu zagranicznych orzeczeń arbitrażowych z dnia 10 czerwca 1958 r. (Dz. U. z 1962 r. nr 9, poz. 41) oraz w Kodeksie Postępowania Ukrainy w części dotyczącej regulaminu sądu polubownego (k-233-235) i Sąd Apelacyjny oddalając zażalenie na postanowienie o uznaniu wykonalności orzeczenia ukraińskiego Sądu Arbitrażowego przepisów tych nie naruszył.
2. [A]rt. 1105 § 2 k.p.c. reguluje materię podlegającą rozważeniu w sytuacji przewidzianej w art. V ust. 2 „a” Konwencji, a nie w sytuacji unormowanej w art. V ust. 1 „a” Konwencji.
Data wydania: 29-08-2000 | Sygnatura: I CKN 240/00
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , konwencja nowojorskaid: 20179
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 marca 2000 r. I CKN 1507/99
1. [O] wyłączeniu jurysdykcji sądu i poddaniu określonego sporu kompetencji sądu polubownego decyduje umowa stron – zawierana w ramach zakreślonych przez ustawę. Jeśli chodzi o formę takiego kontraktu, to stosownie do wymogów art. 698 § 1 oraz 1105 § 2 kpc powinna to być umowa pisemna. Wprawdzie w obu tych przepisach mowa jest o zawarciu umowy przez strony, ale (…) w wypadku kiedy umowa przewiduje możliwość przystąpienia do niej nowych podmiotów, to w razie zgłoszenia takiego akcesu, podmioty te związane są treścią całej umowy, włącznie z klauzulą arbitrażową. (…) [P]rzystępując do takiej umowy nowe podmioty nie muszą zawierać odrębnego porozumienia o zapis na sąd polubowny, gdyż oświadczenie woli o przystąpieniu wyrażone na piśmie oznacza także akceptację zawartej w niej klauzuli arbitrażowej. W ten sposób spełniony zostaje wymóg zarówno co do treści takiej umowy, jak i co do formy.
2. [M]oże się zdarzyć, że zagraniczny sąd polubowny będzie właściwy do rozstrzygnięcia sporu pomiędzy podmiotami nie spełniającymi żadnej z wymienionych w art. 1105 § 2 kpc cech „zagraniczności”, tj. siedziby za granicą, lub prowadzenia tam przedsiębiorstwa, z którym wiąże się wszczęty spór. (…) [O] spełnieniu tych wymogów tj. elementu zagranicznego przez którąś ze stron decyduje moment zawierania umowy derogacyjnej, a nie moment wszczęcia sporu pomiędzy stronami związanymi zapisem na sąd polubowny.
Data wydania: 16-03-2000 | Sygnatura: I CKN 1507/99
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20172
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 marca 2000 r. I CKN 1311/98
Zapis na sąd polubowny jest umową, do której znajduje zastosowanie art. 65 k.c.
Data wydania: 01-03-2000 | Sygnatura: I CKN 1311/98
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20169
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 marca 2000 r. I CKN 845/99
Zbycie przez powódkę udziałów w pozwanej Spółce nie wpływa na jej dalsze związanie zapisem na sąd polubowny, zawartym w umowie spółki, albowiem orzecznictwu sądu polubownego poddany został stosunek prawny (przedmiot sporu) – którym w rozpoznawanej sprawie jest udział w czystym zysku – a nie konkretne strony sporu, mające status prawny wspólnika.
Data wydania: 01-03-2000 | Sygnatura: I CKN 845/99
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20168
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 1999 r. I PKN 140/99
Zgodnie z art. 697 § 1 KPC zapis na sąd polubowny nie może dotyczyć między innymi sporów ze stosunku pracy. O charakterze sprawy decyduje dochodzone roszczenie.
Data wydania: 06-05-1999 | Sygnatura: I PKN 140/99
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 20350
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 1999 r. I CKN 1020/98
1. [U]mowa derogacyjna na rzecz sądu zagranicznego oraz na rzecz działającego za granicą sądu polubownego (art. 1105 § 1 i 2 k.p.c.) musi być poprzedzona istnieniem jurysdykcji krajowej. Przeszkodę w skutecznym zawarciu umowy derogacyjnej może natomiast stwarzać wyłączna jurysdykcja sądu polskiego. Ta jednak przeszkoda działa tylko przy derogacji na rzecz sądu państwa obcego (art. 1105 § 1 zd. drugie k.p.c.) i nie ma zastosowania przy derogacji na rzecz obcego sądu polubownego, która doznaje jedynie ograniczeń przewidzianych w art. 697 § 1 k.p.c.
2. [P]rzewidziane w art. 1105 § 2 kpc uzależnienie dopuszczalności klauzuli arbitrażowej od „zagranicznego statusu” jednej ze stron odnosi się do fazy zawarcia umowy derogacyjnej, a więc dotyczy stron tej umowy, a nie stron sporu objętego zapisem.
3. [A]rt. 1105 § 2 kpc odnosi się również do umów wielostronnych. (…) W przypadku umowy wielostronnej może więc dojść do sytuacji, że właściwym do rozpoznania sporu między stronami – podmiotami krajowymi będzie zagraniczny sąd polubowny.
4. Konwencja nowojorska nie zajmuje się formą, w jakiej ma nastąpić odesłanie stron przez sąd krajowy do arbitrażu. Decyduje więc o tym procedura krajowa. W myśl art. 1105 § 2 k.p.c. zapis (klauzula arbitrażowa) wyłącza jurysdykcję sądów polskich na rzecz zagranicznego sądu polubownego. Z kolei brak jurysdykcji krajowej prowadzi do odrzucenia pozwu (art. 1009 k.p.c.).
Data wydania: 16-02-1999 | Sygnatura: I CKN 1020/98
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , konwencja nowojorskaid: 20160
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 6 października 1998 r. I ACz 841/98
Z samej istoty zawarcia umowy przez czynności konkludentne wynika, że może ono dotyczyć tylko tych czynności, które faktycznie przez strony zostały dokonane. W sytuacji, gdy strona przeciwna kwestionuje poddanie sporu pod sąd arbitrażowy nie może być mowy o zapisie na sąd polubowny zawartym w sposób konkludentny.
Data wydania: 06-10-1998 | Sygnatura: I ACz 841/98
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownegoid: 20279
Postanowienie Sądu Wojewódzkiego w Warszawie z dnia 5 października 1998 r. I ACz 562/98
1. Nie może ulegać wątpliwości, że do dokonania skutecznego zapisu na sąd polubowny nie jest wystarczające pełnomocnictwo ogólne, bowiem czynność ta przekracza zakres zwykłego zarządu.
2. Umieszczenie klauzuli o zapisie na sąd polubowny we wzorze umowy stanowiącym załącznik do zarządzenia wydanego przez Prezesa Agencji należy traktować jako pełnomocnictwo szczególne dla osób upoważnionych do zawierania umów dzierżawy do dokonywania zapisu na sąd polubowny w sposób ważny.
Data wydania: 05-10-1998 | Sygnatura: I ACz 562/98
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20346
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 września 1998 r. I CKN 822/97
1. [C]esjonariusz wstępuje w pozycję prawną cedenta. Niejako drugą stroną tej zasady jest dopuszczalność podnoszenia przez dłużnika wobec cesjonariusza wszelkich zarzutów, które miał przeciwko cedentowi w chwili powzięcia wiadomości o przelewie (art. 513 § 1 k.c.). Dłużnik wierzytelności z umowy zawierającej zapis na sąd polubowny, pozwany przed sąd powszechny, może więc podnieść zarzut zapisu na sąd polubowny (art. 697 § 2 w zw. z art. 202 k.p.c.) także przeciwko cesjonariuszowi.
2. Skuteczność zapisu na sąd polubowny wobec cesjonariusza wyklucza możliwość powoływania się na brak zapisu na sąd polubowny, gdy powód występuje jako cesjonariusz, który nabył wierzytelność objętą zapisem.
3. Przyjmuje się, iż wniosek o naruszeniu praworządności jest uzasadniony wtedy, gdy skutek wyroku sądu polubownego godzi w podstawowe zasady porządku prawnego państwa (…) - np. rozstrzygnięcie sądu polubownego jest oczywiście niezgodne z ustalonym stanem faktycznym.
4. [G]dy chodzi o wskazane w art. 712 § 1 pkt 4 k.p.c. kryterium zasad współżycia społecznego, niezbędne jest wskazanie określonych zasad współżycia społecznego, z którymi nie można pogodzić skutków wyroku sądu polubownego.
Data wydania: 03-09-1998 | Sygnatura: I CKN 822/97
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20154
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 maja 1998 r. II CKN 192/98
1. [O]cena prawidłowości dokonywanej przez sąd wykładni oświadczeń woli stron, wyartykułowanych w treści zapisu na sąd polubowny, wykracza już poza hipotezę normy zawartej w art. 698 § 2 k.p.c., a wiąże się z kwestią właściwego stosowania art. 65 § 1 i § 2 k.c.
2. Przepisy k.p.c. dopuszczają możliwość zawierania umów o oddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego, ale także i możliwość ich rozwiązywania lub odstępowania od nich w sposób dorozumiany. Jeżeli więc zarzut zapisu na sąd polubowny nie zostanie zgłoszony przez pozwanego do chwili wdania się w spór co do istoty sprawy, to przyjąć należy, że strony w sposób dorozumiany odstąpiły od zawartej uprzednio umowy co do rozpoznania sprawy przez sąd polubowny.
3. Nie ma (…) podstaw, do pozbawienia pozwanego uprawnienia do późniejszego cofnięcia zgłoszonego już uprzednio zarzutu zapisu na sąd polubowny, przy czym cofnięcie zgłoszonego zarzutu może być dokonane wyraźnie, jak również w sposób dorozumiany.
Data wydania: 22-05-1998 | Sygnatura: II CKN 192/98
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20151
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 22 października 1997 r. I ACz 929/97
[N]ie jest możliwe zawarcie umowy poddającej rozstrzygnięciu sądu polubownego wszystkie spory mogące powstać z jakichkolwiek, nieoznaczonych w dacie tej umowy, przyszłych stosunków prawnych, natomiast w wypadku zawarcia pomiędzy stronami konkretnej umowy, która powoduje powstanie pomiędzy nimi stosunku prawnego, możliwe i dopuszczalne jest poddanie arbitrażowi wszystkich sporów mogących powstać w przyszłości i wynikających z tego stosunku prawnego.
Data wydania: 22-10-1997 | Sygnatura: I ACz 929/97
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20277
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 10 września 1997 r. I ACz 813/97
Umowa międzynarodowa wiąże zarówno państwa, które ją ratyfikowały, jak i podmioty, których sferę działalności reguluje. Nie jest zatem konieczne, by w kontrakcie strony powoływały przepisy obowiązującej umowy międzynarodowej jako podstawę sposobu rozstrzygania sporów i wykonania orzeczenia.
Data wydania: 10-09-1997 | Sygnatura: I ACz 813/97
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20276
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 21 sierpnia 1997 I ACz 756/97
1. [P]onieważ umowa nie ogranicza czasowo kompetencji sądu polubownego tylko do okresu jej obowiązywania, nie ulega wątpliwości, że również po wygaśnięciu umowy właściwym do rozpoznania sporów jest sąd polubowny. Inna interpretacja byłaby nielogiczna i sprzecza z istotą zapisu na sąd polubowny. Spory pomiędzy stronami umowy najczęściej powstają już po jej wygaśnięciu lub rozwiązaniu i dotyczą roszczeń z tytułu wzajemnych rozliczeń za okres obowiązywania umowy.
2. Przepis art. 697 § 2 kpc jednoznacznie stanowi, że dopóki obowiązuje umowa o poddaniu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego sporów o prawa majątkowe, nie można żądać rozpoznania sporu przez sąd. Istotą takiego sporu jest równocześnie ocena, czy strona zobowiązana uznała na piśmie należność dochodzoną przez wierzyciela. Nie można tej kwestii oddzielać i przekazywać do rozpoznania przez sąd powszechny. Odrzucenie pozwu z uwagi na fakt, że rozstrzygnięcie sprawy należy do sądu polubownego (art. 199 § 1 pkt 4 kpc) nie jest obwarowane żadnym warunkiem i nie podlega swobodnej ocenie sądu. Przy stwierdzeniu występowania przesłanki określonej w tym przepisie (na zarzut pozwanego – art. 202 kpc), sąd odrzuca pozew bez wnikania czy pozwany uznaje roszczenie w nim zgłoszone, czy nie.
Data wydania: 21-08-1997 | Sygnatura: I ACz 756/97
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20275
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 1997 r. III CKN 120/97
Przewidziany w art. 14 umowy stron zapis o rozstrzyganiu sporów był w istocie umownym wyłączeniem jurysdykcji krajowej na rzecz działającego za granicą sądu polubownego (art. 1105 § 2 kpc), czego konsekwencją musiało być odrzucenie pozwu (art. 1099 kpc).
Data wydania: 28-05-1997 | Sygnatura: III CKN 120/97
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20351
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 11 grudnia 1996 r. I ACz 1007/96
1. Jeśli (...) rozstrzygnięcie sprawy należy do sądu polubownego, któremu strony umowy oddały spór pod rozstrzygnięcie, określając ten Sąd w stosownym zapisie na Sąd polubowny to, bez względu na ocenę materialnoprawnego charakteru, czy też źródła roszczenia powoda, tylko ten Sąd polubowny, a nie sąd powszechny w Polsce, władny jest rozstrzygnąć spór.
2. Zgodnie (...) z treścią art. 697 § 2 kpc dopóki strony obowiązuje umowa o poddanie sporu pod rozstrzygnięcie Sądu polubownego, to nie można żądać rozpoznania sporu przez Sąd, który – w razie wpłynięcia doń pozwu – ma wręcz obowiązek w takiej sytuacji pozew odrzucić, a to na podstawie art. 199 § 1 pkt. 4 kpc, o ile tylko stosowny zarzut strona pozwana zgłosiła z zachowaniem wymogów art. 202 zd. 1 kpc.
Data wydania: 11-12-1996 | Sygnatura: I ACz 1007/96
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20340
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 9 lipca 1996 r. I ACr 560/96
[I]stota zobowiązania wekslowego wymyka się (…) spod możliwości objęcia go zapisem na sąd polubowny. (…) Żaden sąd polubowny nie jest władny do wydania nakazu zapłaty. Poddanie sporu z zobowiązania wekslowego pod rozstrzygnięcie sądu polubownego negowałoby zatem funkcje weksla i samą celowość jego wystawienia.
Data wydania: 09-07-1996 | Sygnatura: I ACr 560/96
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 20344
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 czerwca 1996 r. I CO 17/96
Istnienie postanowienia kontraktu, które może mieć walor prawny zapisu na sąd polubowny, względnie umownego wyłączenia jurysdykcji sądów polskich /art. 1105 kpc/, a zarazem umowne poddanie stosunku stron „prawu międzynarodowemu” /bliżej niesprecyzowanemu/ uniemożliwia pozytywne ustalenie przez Sąd Najwyższy, że spór podlega jurysdykcji sądów polskich – co jest konieczną przesłanką oznaczenia sądu właściwego. Przyznanie ustaleniu jurysdykcji roli przesłanki i uzależnienie przez to możności oznaczenia sądu od wcześniejszego ustalenia, że w sprawie zachodzi jurysdykcja krajowa, znajduje oparcie w art. 1099 kpc, który nakazuje sądowi branie z urzędu tej kwestii pod rozwagę w każdym stanie sprawy. Niemożliwość dokonania jednoznacznych ustaleń w przedmiocie jurysdykcji uzasadnia zatem oddalenie wniosku o oznaczenie sądu.
Data wydania: 19-06-1996 | Sygnatura: I CO 17/96
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20142
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 29 lutego 1996 r. I ACz 69/96
[P]rzy bardzo dużej swobodzie pozostawionej stronom i samemu Sądowi polubownemu określania sposobu postępowania przed tym Sądem – przepisy kpc ustanawiają jednocześnie pewne minimum reguł o charakterze bezwzględnie obowiązujących (iuris cogentis).
Data wydania: 29-02-1996 | Sygnatura: I ACz 69/96
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20271
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 1993 r. I CRN 6/93
1. [P]rzepisy części II k.p.c., dotyczące zabezpieczenia roszczenia, mają zastosowanie w sprawie z tzw. elementem zagranicznym. (…) Istnienie jurysdykcji krajowej dla postępowania rozpoznawczego, nie jest warunkiem koniecznym dla postępowania zabezpieczającego.
2. Stosownie do art. 734 k.p.c. wydając zarządzenie tymczasowe przed wszczęciem postępowania w sprawie, sąd wyznaczy termin, w którym sprawa powinna być wytoczona, pod rygorem upadku zabezpieczenia. Sąd Najwyższy rozpoznając sprawę podzielił, występujący w doktrynie, pogląd, że wytoczenie w wyznaczonym terminie powództwa przed sąd polubowny zagraniczny, spełnia przesłanki tego przepisu.
Data wydania: 18-02-1993 | Sygnatura: I CRN 6/93
Zagadnienia kluczowe: pomoc sądu państwowego , zapis na sąd polubownyid: 20138
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 1987 r. I CZ 47/87
Postanowienie umowy, według którego strony poddają rozstrzygnięciu Kolegium Arbitrów przy Polskiej Izbie Handlu Zagranicznego spory majątkowe mogące wyniknąć na tle określonego stosunku prawnego nie oznacza, że w sprawie dotyczącej takiego sporu zachodzi niedopuszczalność drogi sądowej, a zatem, że uzasadnione jest odrzucenie pozwu na podstawie art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. (…) Jeżeli rozstrzygnięcie sprawy należy do sądu polubownego, stanowi to podstawę odrzucenia pozwu /art. 199 § 1 pkt. 4 k.p.c./, którą jednakże sąd bierze pod rozwagę tylko na zarzut pozwanego, zgłoszony i należycie uzasadniony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy /art. 202 k.p.c./.
Data wydania: 13-05-1987 | Sygnatura: I CZ 47/87
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20349
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 lipca 1979 r. II CZ 37/77
Stosownie do ust. 4 protokołu o klauzulach arbitrażowych, podpisanego w Genewie 24.IX.1923 r. (Dz. U. z 1931 r., nr 42, poz. 372), zapis na sąd polubowny ma charakter odesłania. Odesłanie to nie przesądza kwestii braku kompetencji sądów w przypadku, gdy z jakichkolwiek powodów kompromis, klauzula kompromisowa lub arbitraż upadają lub stają się nie obowiązujące. Unormowanie to ma więc charakter lex specialis w stosunku do przepisów k. p. c., a w szczególności do art. 1099 k. p. c. W związku z tym przepis art. 1099 k. p. c. może nie mieć w sprawie zastosowania, jeśli arbitraż upadnie. Wówczas stanie się otwartą kwestia jurysdykcji krajowej.
Data wydania: 09-07-1979 | Sygnatura: II CZ 37/77
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20123
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 1979 r. III CRN 10/79
1. [O] tym (…), jakie spośród spraw, podlegających w postępowaniu rozpoznawczym właściwości sądów powszechnych, mogą być poddane pod rozstrzygnięcie sądu polubownego, decydują przepisy normujące postępowanie przed tym sądem.
2. [N]adanie klauzuli wykonalności powinno być poprzedzone prawomocnym stwierdzeniem przez sąd państwowy – stosownie do art. 711 k.p.c. – wykonalności wyroku sądu polubownego.
3. [R]ozpoznane przez sąd polubowny mogą być tylko takie sprawy należące do trybu postępowania nieprocesowego, raczej nieliczne, których charakter na to zezwala, tzn. co do których spełnione są przesłanki przewidziane w art. 697 § 1 k.p.c.
4. W obecnym stanie prawnym proces oraz postępowanie nieprocesowe są równorzędnymi trybami postępowania sądowego, przy czym tryb postępowania nieprocesowego w sprawach o charakterze majątkowym, w których sąd wszczyna postępowanie na wniosek, nie odbiega tak daleko od zasad obowiązujących w procesie, aby z samego tylko poddania określonej sprawy rozpoznaniu w trybie nieprocesowym wynikało wyłączenie możliwości poddania jej rozstrzygnięciu przez sąd polubowny.
Data wydania: 07-03-1979 | Sygnatura: III CRN 10/79
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , uznanie i stwierdzenie wykonalności krajowego wyroku sądu polubownegoid: 20122
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1970 r. III CZP 63/70
1. Po uchyleniu przez sąd państwowy wyroku sądu polubownego – na skutek uwzględnienia skargi opartej na przepisach art. 712 § 1 pkt 2–5 k.p.c. – sąd polubowny zachowuje nadal swą właściwość do rozstrzygnięcia sporu.
2. [W]yrok sądu wydany w trybie art. 712 § 1 pkt 2-5 k.p.c., uchylający wyrok sądu polubownego z przyczyn taksatywnie w tym przepisie wymienionych, nie może unicestwić umowy cywilnoprawnej o zapis na sąd polubowny. Uchylenie wyroku sądu polubownego w trybie tego artykułu ma charakter ściśle kasatoryjny, unicestwia wyrok sądu polubownego, lecz nie pozbawia mocy prawnej umowy, w której strony poddały spór pod rozstrzygnięcie sądu polubownego. Dopóki zaś obowiązuje taka umowa, nie można żądać rozpoznania sporu przez sąd (art. 697 § 2 k.p.c.).
3. Zaskarżeniu w trybie art. 712 k.p.c. nie musi podlegać cały wyrok sądu polubownego; również w razie zaskarżenia całego wyroku sądu polubownego wyrok uchylający może dotyczyć tylko części zaskarżonego wyroku sądu polubownego. Nie można także wyłączyć wydania przez sąd polubowny wyroku częściowego. skargę o uchylenie wyroku sądu polubownego można oprzeć na tych samych przyczynach, które stanowią podstawę skargi o wznowienie postępowania. W tych wszystkich wypadkach, w razie przyjęcia koncepcji unicestwienia zapisu przez wyrok państwowy uchylający wyrok sądu polubownego, doszłoby do niepożądanych konsekwencji, wynikających z odmiennych założeń, którymi może się kierować każdy z tych sądów (sąd polubowny nie jest związany wszystkimi przepisami prawa materialnego).
4. Nie jest wyłączone (…) takie zastrzeżenie w umowie, w którym strony postanowią, że uchylenie wyroku sądu polubownego w trybie art. 712 k.p.c. powodować będzie równocześnie uchylenie zapisu. Jednakże również i w tym wypadku przyczyną wygaśnięcia zapisu nie będzie moc uchylającego wyroku, lecz treść umowy uzależniająca skuteczność zapisu od wydania takiego wyroku.
Data wydania: 05-11-1970 | Sygnatura: III CZP 63/70
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20113
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 1969 r. I CZ 150/66
Nieuzasadniony jest (…) zarzut (…) że skuteczności wyłączenia jurysdykcji krajowej na rzecz arbitrażu w Londynie sprzeciwia się niewykonalność w Polsce – wobec braku umowy międzynarodowej – orzeczeń arbitrażowych wydanych na terenie Wielkiej Brytanii. Kwestia wykonalności orzeczeń sądów polubownych nie może mieć wpływu na skuteczność klauzul prorogacyjnych, skoro prawo polskie dopuszcza zamieszczanie takich klauzul w umowach z kontrahentami zagranicznymi.
Data wydania: 26-06-1969 | Sygnatura: I CZ 150/66
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20111
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 1969 r. I CZ 3/68
1. [Z]arówno umowa zapisu na sąd polubowny przewidziana w art. 698 k.p.c., jak i umowa przewidziana w art. 1105 k.p.c. wymagają do swej ważności podpisów obu umawiających się stron.
2. [A]ni zamieszczenie klauzuli arbitrażowej Centrocon w konosamencie, ani też odesłanie do takiej klauzuli zastrzeżonej w umowie czarterowej nie spełnia wymagań pisemnej formy umowy przewidzianych w art. 1105 § 3 k.p.c. Konosament nie jest umową. Stosownie do przepisów art. 120 i nast. kod. mors. jest on jednostronnym oświadczeniem woli złożonym przez przewoźnika lub jego przedstawiciela w formie dokumentu stanowiącego dowód przyjęcia ładunku na statek i legitymującego posiadacza do rozporządzenia tym ładunkiem i do jego odbioru.
Data wydania: 09-01-1969 | Sygnatura: I CZ 3/68
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20109
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 1969 r. I CZ 92/67
Zarzut (…) że spór podlega rozpoznaniu przez sąd polubowny, jest skuteczny tylko o tyle, o ile strony tego procesu dokonały ważnego zapisu na sąd polubowny.
Data wydania: 09-01-1969 | Sygnatura: I CZ 92/67
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20110
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1966 r. I CR 433/64
1. [S]formułowanie § 14 Protokołu Transportowego o polsko-czechosłowackiej współpracy za rok 1961, według którego „Zainteresowane przedsiębiorstwa … przy zawieraniu wszelkich porozumień ... uzgodnią właściwość Międzynarodowego Sądu Arbitrażowego w Gdyni do rozstrzygania ewentualnych sporów...”, nie upoważnia do wniosku, iż przepis ten poddaje wszystkie wymienione w nim przyszłe spory pod rozstrzygnięcie sądu arbitrażowego.
2. Przepis § 14, jak na to wskazuje jego brzmienie, nakłada jedynie na przedsiębiorstwa obu umawiających się stron obowiązek zamieszczania w zawieranych umowach klauzul prorogacyjnych, wobec czego prawidłowe jest stanowisko zajęte w zaskarżonym postanowieniu, że skoro wiążąca strony umowa czarterowa klauzuli takiej nie zawiera, spór niniejszy podlega sądowi powszechnemu.
Data wydania: 22-04-1966 | Sygnatura: I CR 433/64
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20105
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 25 października 1965 r. III CO 58/65
[Z]arzut, że sprawę oddano do rozstrzygnięcia sądowi polubownemu, może być zawsze podnoszony tylko na zarzut pozwanego. Skoro zaś pozwany nie działa w stadium przygotowawczym, to odpowiedni zarzut może być podniesiony dopiero po zawiśnięciu sporu.
Data wydania: 25-10-1965 | Sygnatura: III CO 58/65
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20104
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 1964 r. II PR 251/64
[P]owód mógł się powołać na takie przyczyny [utraty mocy zapisu określone w art. 498 § 1 k.p.c. – wstawienie własne] w pozwie wniesionym do sądu państwowego – bez uprzedniego uzyskania osobnego orzeczenia (postanowienia Sądu) o wygaśnięciu zapisu na sąd polubowny. W myśl bowiem art. 498 § 1 k.p.c. z wymienionych w tym przepisie przyczyn „zapis traci moc” z samego prawa, a orzeczenie sądu o wygaśnięciu zapisu ma znaczenie deklaratywne.
Data wydania: 20-04-1964 | Sygnatura: II PR 251/64
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20103
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 listopada 1962 r. 1 CO 30/61
Zapis na sąd polubowny w umowie najmu (…) dotyczącej lokalu przekazanego następnie Skarbowi Państwa nie jest dla Skarbu Państwa wiążący. Z przepisu art. 399 § 1 k.z. nie wynika bowiem, by nabywca miał być także związany wszelkiego rodzaju umowami dodatkowymi, które nie dotyczą integralnych elementów stosunku najmu, a do takich umów dodatkowych zaliczyć należy tzw. klauzulę sądu polubownego.
Data wydania: 13-11-1962 | Sygnatura: 1 CO 30/61
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20101
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 1960 r. 4 CR 874/59
1. Zapis na sąd polubowny jest umową, która dla swej ważności wymaga formy pisemnej. Aby zapis był ważny, musi nastąpić w pisemnym oświadczeniu poddanie sporu pod rozpoznanie sądu polubownego (art. 486, 487 k.p.c.). Zawarcie w sposób konkludentny umowy o oddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego nie jest możliwe.
2. Powołanie sędziego polubownego nie jest (…) samo przez się oświadczeniem oddającym spór pod rozstrzygnięcie sądu polubownego, nie jest ono równoznaczne ze sporządzeniem i podpisaniem zapisu na sąd polubowny.
Data wydania: 27-06-1960 | Sygnatura: 4 CR 874/59
Zagadnienia kluczowe: arbiter , zapis na sąd polubownyid: 20097
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 1957 r. I CO 4/57
1. Dopuszczalne jest dokonywanie zapisów na sąd polubowny co do sporów o roszczenia majątkowe pomiędzy podmiotami gospodarki uspołecznionej a krajowymi podmiotami nieuspołecznionymi.
2. Ustawa (…) w art. 509 i 510 § 1 pkt 4 k.p.c. zezwala na taką sytuację, w której sąd polubowny nie zastosuje obowiązującego prawa, nie czyniąc żadnego wyjątku ze względu na rodzaj stron. Gdyby zaś w rozstrzygnięciu swym dopuścił się naruszenia przepisów bezwzględnie obowiązujących lub zasad współżycia społecznego, to wyrok taki podlegałby uchyleniu (art. 509 i 510 § 1 pkt 4 k.p.c.).
Data wydania: 03-04-1957 | Sygnatura: I CO 4/57
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20093
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1953 r. II C 316/53
1. W ustroju Państwa Demokracji Ludowej, gdzie ochrona mienia społecznego jest jednym z naczelnych obowiązków obywateli, nie można uznać za dopuszczalne i ważne postanowień umów, którymi powierza się ostateczne rozstrzygnięcie sporów o prawa majątkowe Skarbu Państwa uznaniu innych czynników, niż powołane do tego z mocy ustawy sądy lub inne instytucje.
2. Zapis na sąd polubowny, którego błędne rozstrzygnięcie o żądaniach stron może być w drodze skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego uchylone tylko wtenczas, jeżeli rozstrzygnięcie jest niezrozumiałe, zawiera sprzeczności, przekracza granice zapisu albo treścią swą ubliża praworządności lub zasadom współżycia społecznego w Państwie Demokracji Ludowej (art. 510 § 1 pkt 4 k.p.c.), może spowodować uszczerbek mienia społecznego, jeżeli sąd polubowny wyda swe rozstrzygnięcie nie kierując się obowiązującym prawem w szczególności przepisami prawa materialnego. Tym samym poddanie takiego sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego nie da się pogodzić z należytą ochroną mienia państwowego, do którego są powołane organy Państwa.
Data wydania: 16-12-1953 | Sygnatura: II C 316/53
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 20089
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 26 października 1948 r. Wa C 291/48
1. Zapis jest umową w rozumieniu kodeksu zobowiązań i podlega pod względem swej ważności ogólnym przepisom tego kodeksu o umowach. Do zapisu na Sąd Polubowny stosować należy więc również art. 52 § 2, czyli, że mimo nieważności jednego z postanowień zapisu, zapis zasadniczo pozostaje w mocy, a powódka chcąc uzasadnić nieważność całego zapisu powinna była wykazać, że bez nieważnego postanowienia nie doszłoby do zapisu.
2. [W] rozumieniu art. 480 § 1 k.p.c., spór jest oznaczony dokładnie już wówczas, gdy w zapisie są przytoczone okoliczności, które go indywidualizują.
3. Przepis art. 494 § 2 k.p.c. nie zniewala Sądu Polubownego do uregulowania z góry porządku całego swego postępowania. Przeciwnie, Sąd Polubowny określa tryb swego postępowania w rozumieniu art. 494 § 2 także wówczas, gdy wydaje według zachodzącej potrzeby szczególne postanowienia konieczne do przeprowadzenia postępowania, czyli dla każdej poszczególnej czynności z osobna.
4. [S]ąd Polubowny nie jest skrępowany przepisami ani prawa materialnego, ani formalnego, (…) jedyną granicę jego swobody przy orzekaniu stanowi porządek publiczny, któremu orzeczenie swą treścią nie może ubliżać.
Data wydania: 26-10-1948 | Sygnatura: Wa C 291/48
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20085
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 29 września 1948 r. Wa C 162/48
1. Art. 503 § 1 pkt 4 uznaje za wystarczającą przesłankę skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego, jeżeli wyrok ten treścią swą ubliża porządkowi publicznemu lub dobrym obyczajom, natomiast art. 502 pozwala sądowi na uwzględnienie niezgodności treści wyroku z porządkiem publicznym i dobrymi obyczajami tylko wówczas, gdy wynika to ze złożonych w sądzie akt sądu polubownego.
2. Na skutek skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego odbywa się normalne postępowanie procesowe (art. 505 k.p.c.), w toku którego możliwe jest przeprowadzenie postępowania dowodowego według zasad ogólnych.
3. Postępowanie o nadanie klauzuli wykonalności winno z natury rzeczy być krótkie i proste, co byłoby niewykonalne w przypadku konieczności przeprowadzania dowodów w celu ustalenia okoliczności faktycznych potrzebnych do oceny, czy wyrok swą treścią ubliża porządkowi publicznemu lub dobrym obyczajom. Dlatego też ustawodawca ograniczył sąd państwowy do jednego tylko źródła informacji, a mianowicie do akt sądu polubownego, a więc do dokumentów piśmiennych, których rozpatrzenie i ocena z reguły nie są połączone z żadnymi trudnościami, mogącymi wpłynąć na przedłużenie postępowania. Gdyby tego ograniczenia nie było, to w zakresie omawianej tu kategorii wad wyroku sądu polubownego nie byłoby żadnej różnicy między oboma rodzajami postępowania w sądzie państwowym, co byłoby sprzeczne z konsekwentnie w ustawodawstwie procesowym polskim realizowaną zasadą jednotorowości postępowania.
Data wydania: 29-09-1948 | Sygnatura: Wa C 162/48
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności krajowego wyroku sądu polubownegoid: 20084
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 1948 r. C I 584/46
[Z]arząd spółki z ogr. odpow., będąc ustanowionym reprezentantem spółki z mocy art. 198 kh, nie potrzebuje szczegółowego pełnomocnictwa do czynienia zapisu na sąd polubowny, a tym samym i likwidatorzy spółki, których zakres działania odpowiada zakresowi działania zarządu, takiego pełnomocnictwa nie potrzebują.
Data wydania: 07-05-1948 | Sygnatura: C I 584/46
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20083
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 27 maja 1947 r. C III 81/47
1. [J]eżeli zapis na sąd polubowny wymaga formy pisemnej i pełnomocnictwo do zawarcia takiego zapisu może być dane tylko na piśmie, to i potwierdzenie zapisu wymaga również formy pisemnej.
2. Przepisy ogólne kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu przy rozpoznawaniu spraw nie obowiązują sądu polubownego; obowiązują tylko przepisy k.p.c., które normują to postępowanie w tym sądzie (art. 494- 500).
Data wydania: 27-05-1947 | Sygnatura: C III 81/47
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20081
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 1946 r. C III 879/46
1. Nie można zgodzić się ze zdaniem (…), że skoro sąd polubowny postanowił stosować w swym postępowaniu przepisy kodeksu postępowania cywilnego, to wszelkie niezastosowanie się do tych przepisów pociąga za sobą uchylenie wyroku sądu polubownego. (…) Nie można stawiać sądowi polubownemu wymagań surowszych niż sądowi państwowemu.
2. O wyłączeniu (…) rozstrzyga sąd polubowny, w którym przewodniczący czy sędzia, o którego wyłączenie zgłoszono wniosek, nie może być zastąpiony przez innego sędziego jak w sądzie państwowym; w razie więc usunięcia się przewodniczącego lub jednego z sędziów sąd polubowny nie mógłby w ogóle funkcjonować.
3. [S]koro strony zgodziły się na sąd polubowny i sporządziły zapis, to umowa je obowiązuje, jedna strona nie może ani czynić, ani zaniechać czegokolwiek w celu uniemożliwienia sądu polubownego. Dlatego, jeżeli strona uchyli się od wyznaczenia sędziego polubownego, druga strona może zwrócić się o wyznaczenie sędziego polubownego do sądu państwowego, jeżeli zaś powołani przez strony sędziowie arbitrzy, którzy w tym przedmiocie mogą postępować zgodnie z życzeniami stron, nie dojdą do zgody co do wyboru superarbitra, strona może się zwrócić o wyznaczenie superarbitra do sądu państwowego.
4. Inaczej przedstawia się sprawa, gdy sąd polubowny nie może się ukonstytuować lub odbyć się bez winy strony albo gdy nie może ukonstytuować się w tym składzie lub w taki sposób, jak strony umówiły się i wolę swą wyraziły w zapisie. Jeżeli np. zapis postanawia, że superarbiter ma być zgodnie obrany przez same strony, a zgody tej nie uda się osiągnąć, sąd państwowy nie może wyznaczyć superarbitra, gdyż sprzeciwiałoby się to zapisowi, który w tym przypadku upada, „wygasa”. Tak samo gdy zapis przewiduje, że w razie braku zgody sędziów polubownych na odbiór superarbitra wyznacza go nie sąd państwowy, lecz inna instytucja lub osoba, a osoba ta lub instytucja nie może wyznaczyć albo odmawia wyznaczenia superarbitra, sąd polubowny nie może ukonstytuować się bez winy stron, a nie można zmuszać strony, by oddała sprawę sądowi polubownemu ustanowionemu w inny sposób aniżeli ustanowiony w zapisie. Kodeks postępowania cywilnego nie zawiera przepisu, by i w tym przypadku sąd państwowy mógł zastąpić wskazaną w zapisie instytucję lub osobę trzecią. Zapis więc i w tym przypadku upada. Oczywiście obie strony mogą zgodnie zmienić postanowienia zapisu w sposób, przewidziany w ustawie.
Data wydania: 21-05-1946 | Sygnatura: C III 879/46
Zagadnienia kluczowe: arbiter , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20080
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 2 listopada 1938 r. C II 280/38
1. Przepis art. 150 Kpc., który tylko za uprzedniem zarządzeniem kierownika sądu dozwala doręczenia w porze nocnej, nie ma zastosowania w przewodzie sądu polubownego, gdzie ogólny przepis art. 500 § 1 Kpc. postanawia jedynie, że sąd polubowny doręczy stronom odpisy wyroku za dowodem doręczenia na piśmie, ale nie przepisuje zresztą sposobu doręczenia.
2. [A]rt. 82 Kz. dozwala umawiania się o zapłatę określonej sumy pieniężnej na przypadek niewykonania zobowiązania, dlatego i sąd polubowny nie ubliżył porządkowi publicznemu, orzekając o karze pieniężnej (…)
3. [J]est nieuzasadniony (…) zarzut, że wyrok sądu polubownego nie wyjaśnia tytułu świadczeń pieniężnych, bo strony uwolniły sąd od uzasadnienia wyroku.
Data wydania: 02-11-1938 | Sygnatura: C II 280/38
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20077
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 1938 r. C III 2479/36 i C III 1301/36
1. [W] postępowaniu w sądzie powszechnym, unormowanym przepisami księgi III cz. I k.p.c., należy, o ile ta księga nie zawiera odmiennych przepisów, stosować odpowiednio przepisy księgi II cz. I k.p.c.
2. Postępowanie (…) wszczęte na wniosek strony o wyznaczenie sędziego polubownego lub przewodniczącego jest w istocie postępowaniem odrębnym, które ma dopiero przygotować postępowanie przed sądem polubownym. Na wyznaczenie sędziego lub przewodniczącego nie ma zażalenia (art. 485 § 2 k.p.c.), nie może zatem być i skargi kasacyjnej, gdyż nie ma skargi kasacyjnej na postanowienie sądu 1. instancji. Na odmowę zaś wyznaczenia służy zażalenie, a na postanowienie sądu 2. instancji, zatwierdzające odmowne postanowienie sądu 1. instancji – skarga kasacyjna, jako na postanowienie kończące postępowanie.
3. Postępowanie na wniosek sędziego polubownego o oznaczenie wynagrodzenia także jest postępowaniem odrębnym, wywołanym umową o sąd polubowny. Zarówno sędzia, jak i strony, które procesowały się przed sądem polubownym, mogą wnosić zażalenia na postanowienia sądu 1. instancji i skargi kasacyjne na postanowienia sądu 2. instancji, jako na kończące to odrębne postępowanie.
4. Postępowanie, wszczęte na wniosek strony celem orzeczenia o wygaśnięciu zapisu na sąd polubowny jest również odrębnym postępowaniem przed sądem powszechnym; sąd państwowy rozstrzyga tu po rozprawie spór stron o skuteczność umowy. Postanowienie, rozstrzygające ten spór, powinno być przyrównane do wyroku, a zatem stronom służy prawo zakładania zażalenia na postanowienie sądu 1. instancji i skargi kasacyjnej na postanowienie sądu 2. instancji.
5. Wreszcie postanowienie o wykonalności wyroku sądu polubownego lub ugody, zawartej przed tym sądem, także kończy odrębne postępowanie, wszczęte na wniosek strony. (...) Na postanowienie sądu 1. instancji o wykonalności służy zatem zażalenie, a na postanowienie sądu 2. instancji – skarga kasacyjna.
6. Od skargi kasacyjnej w sprawach wyżej wymienionych należy pobierać wpis stosunkowy według ogólnych zasad.
7. Wartość przedmiotu sporu i zaskarżenia stanowić będzie w tych przypadkach wartość przedmiotu sporu, który by podlegał rozstrzygnięciu przez sąd polubowny.
8. We wszystkich powyższych przypadkach skarga kasacyjna oczywiście jest dopuszczalna tylko wtedy, gdy wartość przedmiotu zaskarżenia przenosi 500 zł (z zastrzeżeniem przepisów art. 425 §§ 2 i 3 i art. XX § 1 przep. wprow.
Data wydania: 28-05-1938 | Sygnatura: C III 2479/36 i C III 1301/36
Zagadnienia kluczowe: arbiter , pomoc sądu państwowego , zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności krajowego wyroku sądu polubownegoid: 20075
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 1938 r. C II 2690/37
1. Strona związana zapisem, jej zdaniem, nieważnym, może (…) wnieść spór przed sąd państwowy, który sprawą ważności zapisu zajmuje się tylko w tym razie, gdy strona druga przed wdaniem się w spór zarzuci, że sprawa należy do sądu polubownego, inaczej bowiem zapis nawet ważny traci moc (art. 235 k.p.c.).
2. Sędziego polubownego wolno wyłączyć z tych samych przyczyn co sędziego państwowego, ten zaś jest wyłączony, gdy między nim a stroną zachodzi stosunek osobisty, mogący wywołać uzasadnioną wątpliwość w bezstronność sędziego.
Data wydania: 24-05-1938 | Sygnatura: C II 2690/37
Zagadnienia kluczowe: arbiter , zapis na sąd polubownyid: 20074
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 1938 r. C II 1724/37
Zapis na sąd polubowny pod względem wykładni i oceny zasadności zastrzeżonych w nim warunków oraz rozstrzygnięcia pytania, czy warunek się ziścił, na równi z każdą inną umową podlega przepisom prawa materialnego, zatem w zakresie warunków – art. 46 – 49 k.z.
Data wydania: 14-01-1938 | Sygnatura: C II 1724/37
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20072
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 8 lutego 1937 r. C III 1254/35
1. [S]ędzia polubowny nie jest nigdy wyłączony już mocą samej ustawy, jak ma to miejsce w wypadkach art. 54 k.p.c., lecz że wyłączenie sędziego polubownego następuje tylko przez stronę, za czym zastosowanie może mieć wyłącznie art. 55 k.p.c.
2. [W]yłączenie sędziego polubownego nie może być po raz pierwszy podniesione w drodze skargi opartej na przepisie art. 503 § 1.
3. Ani niem. u.p.c., pod rządem której zapis na sąd polubowny nastąpił, ani też k.p.c. nie określa stosunku z zapisu jako czysto osobistego, nie przechodzącego w drodze sukcesji uniwersalnej na następcę ogólnego.
Data wydania: 08-02-1937 | Sygnatura: C III 1254/35
Zagadnienia kluczowe: arbiter , zapis na sąd polubownyid: 20067
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 26 października 1936 r. C II 1371/36
1. Ugoda zawarta przed sądem polubownym stoi na równi z wyrokiem Sądu państwowego, ale tylko o tyle, o ile chodzi o jej wykonalność i skuteczność jako tytułu egzekucyjnego (art. 501 § 2 i art. 527 p. 3 k.p.c.), nie posiada ona jednak powagi rzeczy osądzonej co do kwestii nią uregulowanych, gdyż powagę tę przyznaje ustawa wyraźnie tylko prawomocnym wyrokom i na inne tytuły wykonawcze to uprawnienie rozciągnięte być nie może (art. 382 k.p.c.)
2. Skoro (…) sprawa, przekazana do rozstrzygnięcia Sądowi polubownemu (…), została załatwiona ugodą (…), został zapis na Sąd polubowny skonsumowany i istnieje tylko ugoda (…).
Data wydania: 26-10-1936 | Sygnatura: C II 1371/36
Zagadnienia kluczowe: ugoda przed sądem polubownym , zapis na sąd polubownyid: 20065
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 23 października 1936 r. C III 1875/35
1. [O]rzeczenia dopuszczalności egzekucji domagać może się każda osoba, na której rzecz wyrok sądu polubownego jest skuteczny, w rozumieniu § 1040 u.p.c. Przepis ten co prawda opiewa, że powaga rzeczy osądzonej działa pomiędzy stronami. Niemniej z natury wyroku sądu polubownego, jako wyniku umowy, wyciągnąć należy wniosek, że zasięg powagi rzeczy osądzonej zakreślony jest umową stron, i dlatego cesjonariusz mogący w równej mierze rozporządzać zasądzonym roszczeniem, jak cedent, korzystać powinien z wszelkich skutków tego roszczenia, za czym uprawniony być powinien do powoływania się na powagę rzeczy osądzonej, przyznanej cedentowi.
2. Postępowanie polubowne kończy się dopiero z chwilą, gdy dopełniono wszelkich warunków z § 1039 u.p.c., wobec czego dopuszczalne jest uzupełnienie wyroku sądu polubownego aż do zamknięcia rozprawy w instancji odwoławczej w sporze na podstawie § 1042 u.p.c.
3. W postępowaniu przed sądem polubownym nie obowiązują przepisy §§ 80 i nast. u.p.c. Nie chodzi więc o to, czy funkcjonariusze, występujący przed sądem polubownym, zaopatrzeni byli w formalnie prawidłowe pełnomocnictwo, lecz czy pozwana ich działanie przed sądem polubownym aprobowała.
4. [W]danie się w spór przed sądem polubownym przedstawia zrzeczenie się wszelkich zarzutów wadliwego postępowania, co do których strona nie podnosiła szczególnych zastrzeżeń.
Data wydania: 23-10-1936 | Sygnatura: C III 1875/35
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20064
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 1936 r. C II 2668/35
1. Według art. 480 § 1 Kpc. zapis na sąd polubowny musi być sporządzony na piśmie; wynika z tego, że o treści zapisu takiego decyduje wyłącznie osnowa pisemnego dokumentu i dlatego nie można uzupełniać pisemnej treści zapisu na podstawie zeznań świadków.
2. [Z]apis (…) przez jedną ze stron nie podpisany, był nieważny (art. 480 § 1 Kpc.).
Data wydania: 19-03-1936 | Sygnatura: C II 2668/35
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20059
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 1935 r. C III 1156/34
1. Nie można odmówić słuszności twierdzeniom skargi rewizyjnej, że zarzut, iż Sąd Polubowny przekroczył swe uprawnienia i wyszedł poza zapis na sąd polubowny, nie jest ekscepcją spór wstrzymującą (§ 274 u.p.c.). Podniesienie takiego zarzutu dopiero w drugiej instancji jest możliwe (§ 529 u.p.c.).
2. [O] tem, czy postępowanie przed sądem polubownym było niedopuszczalne, orzekać musi sąd państwowy, do którego zwrócono się o wydanie wyroku wykonawczego (§ 1042 ust. 1 u.p.c.), orzeczenie zaś sądu państwowego musi być samodzielne, t.j. musi się opierać na jego własnych ustaleniach i poglądach prawnych.
3. [W]danie się w spór po zgłoszeniu zarzutu, nie może uchodzić za dorozumianą zgodę na sąd polubowny, skoro strona wdaje się w spór, aby bronić swoich praw na wypadek, gdyby zgłoszony i podtrzymywany przez nią zarzut okazał się nieuzasadniony.
Data wydania: 04-11-1935 | Sygnatura: C III 1156/34
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20057
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 15 października 1935 r. C II 1682/35
Wprawdzie według przepisów austrjackiej procedury cywilnej z r. 1895 było wątpliwe i sporne, czy zarzut, że sprawa ma być rozstrzygnięta przez sąd polubowny, jest zarzutem niedopuszczalności drogi sądowej, czy też niewłaściwości sądu, atoli ze stanowiska przepisów kodeksu postępowania cywilnego nie ulega wątpliwości, że jest to innego rodzaju zarzut wstrzymujący proces.
Data wydania: 15-10-1935 | Sygnatura: C II 1682/35
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20055
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 11 października 1935 r. C I 339/35
1. Zasądzenie przez sąd polubowny kosztów postępowania, aczkolwiek o nich nie wspomniano w zapisie, nie powoduje nieważności wyroku, jeżeli (…) nastąpiło (…) na żądanie obu stron, wyrażone w pismach, złożonych sądowi polubownemu, w ten bowiem sposób zaszło uzupełnienie zapisu, odpowiadające pod względem formy wymaganiom art. 480 k.p.c.
2. [O]znaczenie wysokości kosztów postępowania przed sądem polubownym należy do tegoż sądu i pozostaje poza granicami kontroli ze strony sądu państwowego (art. 502 i 503 k.p.c.).
3. Wykrycie fałszu dokumentu może być przyczyną uchylenia wyroku sądu polubownego (…). [M]niemanie, jakoby fałsz dokumentu musiał być udowodniony wyrokiem sądowym, nie znajduje uzasadnienia w żadnym przepisie prawa, w szczególności zaś sprzeczne jest z treścią art. 445 § 1 p. 1, a zatem sprzeczne jest i z art. 503 § 1 p. 5 k.p.c.
Data wydania: 11-10-1935 | Sygnatura: C I 339/35
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20054
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 20 września 1935 r. C I 824/35
1. Do rozstrzygania sporów o prawa prywatne powołane są sądy powszechne, o ile sprawy te z mocy ustaw nie są przekazane innym sądom lub władzom (art. 2 k. p. c.), możność zaś zawarcia przez strony umowy o oddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego (art. 8 i 479 § 1 k. p. c.) uzależniona jest od szeregu przepisów, wyszczególnionych w art. 480 i nast. k. p. c., których zachowanie jest nieodzownym warunkiem uzyskania przez wyrok sądu polubownego mocy prawnej narówni z wyrokiem sądu państwowego (art. 501 § 2 k. p. c.).
2. Ze względu na rygorystyczne przepisy, dotyczące dopuszczalności rozstrzygnięcia przez sąd polubowny sporów, w zasadzie poddanych pod rozpoznanie sądów państwowych, nieważne są wszelkie umowy, których mocą strony dążą do zabezpieczenia wykonania ewentualnego rozstrzygnięcia sądu polubownego, nie odpowiadającego warunkom, przewidzianym w ustawie, albowiem dopuszczenie takich umów stwarzałoby możność obejścia przepisów, niezbędnych dla uzyskania przez wyrok sądu polubownego mocy obowiązującej, tudzież dla przewidzianej przez prawo kontroli sądów państwowych, czy wyrok lub ugoda treścią swą nie ubliża porządkowi publicznemu, lub dobrym obyczajom (art. 502 k.p.c.).
Data wydania: 20-09-1935 | Sygnatura: C I 824/35
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20053
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 19 września 1935 r. C II 972/35
Wprawdzie w przypadkach art. 491 § 1 L. 1 i 2 Kpc. orzeczenie sądu państwowego o zgaśnięciu zapisu nie jest konieczne, ponieważ sam zapis czy też umowa rozwiązująca daje dostateczne wyjaśnienie o losach zapisu i każdy sąd w toczącym się przed nim sporze może stwierdzić zgaśnięcie zapisu. Ale z tego nie wynika, aby strona nie mogła i w tych przypadkach żądać orzeczenia sądu państwowego o wygaśnięciu zapisu, do czego uprawnia ją art. 491 § 2 Kpc.
Data wydania: 19-09-1935 | Sygnatura: C II 972/35
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20052
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 1935 r. C II 335/35
1. Strony zdolne do samodzielnego zobowiązania, mogą w drodze umowy oddać spór pod sąd polubowny. Umowa taka (zapis na sąd polubowny), jest więc umową prawa prywatnego i wiąże strony jak każda umowa prywatno-prawna. Jak długo zapis polubowny jest w mocy, strony nie mogą oddać sprawy pod sąd państwowy, bo do tego zobowiązały się umownie a mogą to uczynić, gdy zapis polubowny moc swą utraci.
2. Zapis polubowny traci moc w wypadkach wyliczonych w art. 491 § 1 k.p.c. Przepis ten nie czyni wygaśnięcia zapisu zawisłem od orzeczenia sądowego, zatem wygaśnięcie następuje przez samo zajście zdarzeń, wyliczonych w art. 491 § 1 p. 1 do 6 k.p.c.
Data wydania: 21-05-1935 | Sygnatura: C II 335/35
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20051
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 8 lutego 1935 r. C III 778/34
1. [U]chybienia, o których jest mowa w art. 503 k. p. c., zachodzić mogą także w odniesieniu tylko do części roszczeń rozpoznawanych w Sądzie polubownym, a w takim razie uzasadniają one też tylko częściowe uchylenia, gdyż aby wywołać ten skutek muszą wady wymienione w art. 503 k. p. c. wpływać na wydanie orzeczenia. Skoro zaś zasadniczo częściowe uchylenie jest dopuszczalne, pozostawione być musi uznaniu strony, czy z uprawnienia wynikającego z art. 503 § 1 k. p. c. skorzystać zechce w całej pełni czy też częściowo. Wyłączenie w pozwie pewnej części orzeczenia nie może jedynie być przedsięwzięte w ten sposób, że częściowe uchylenie orzeczenia Sądu polubownego nie mogłoby być podyktowane potrzebą ochrony procesowej.
2. Wobec tego (…), że pozwany w sporze przed Sądem polubownym legitymowany mógł być tylko na zasadzie cesji do inkasa, ma zastosowanie § 404 k. c. Skoro zaś według przepisu tego dłużnik także wobec nowego wierzyciela powołać się może na zapis na Sąd polubowny, to zapis obowiązywać musi także nowego wierzyciela.
3. [P]ozbawienie strony możności obrony jej praw nie jest absolutną przyczyną uchylenia orzeczenia Sądu polubownego, że raczej (…) uchybienie to skutkuje uchylenie orzeczenia tylko wówczas, jeżeli wpłynęło na jego wydanie.
Data wydania: 08-02-1935 | Sygnatura: C III 778/34
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20049
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 23 sierpnia 1934 r. C I 910/33
1. [J]eżeli (…) zapis na sąd polubowny obejmował tylko spór o kapitał, z wyłączeniem kwestji odsetek, i sąd polubowny tylko w tych granicach sprawę rozpoznał, nie może być żadnych przeszkód ku temu, aby strona następnie wytoczyła o te odsetki powództwo przed sądem państwowym; jeżeli zaś (...) strony poddały rozpoznaniu sądu polubownego nietylko kwestję kapitału, lecz i odsetek, to i w tym przypadku nierozpoznanie przez sąd polubowny sporu o odsetki nie może pozbawić strony prawa wytoczenia następnie tego sporu przed sąd państwowy, gdyż inaczej spór o odsetki zostałby wogóle wyłączony z pod rozpoznania sądowego bez możności zapobieżenia temu przez stronę.
2. [S]kutkuje nieważnością wyroku sądu polubownego przekroczenie przezeń zakresu nadanych mu przez zapis kompromisarski uprawnień, lecz nie zawężenie tego zakresu.
Data wydania: 23-08-1934 | Sygnatura: C I 910/33
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20044
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 9 maja 1934 r. C II Rw 2773/33
1. Przymusową formą zapisu na sąd polubowny jest forma pisemna (§ 577 ust. 3 p.c.) i dlatego zapis nie może być uzupełniony umową ustną, a tem mniej w sposób dorozumiany (…).
2. O granicach, w których orzeczenie sędziego polubownego poruszać się winno, decyduje (...) wyłącznie stwierdzona na piśmie treść zapisu kompromisarskiego.
Data wydania: 09-05-1934 | Sygnatura: C II Rw 2773/33
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20043
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 1934 r. C III 143/33
1. [S]ąd państwowy mógł tylko albo uznać wyrok sądu polubownego za wykonalny w całości, albo odmówić uznania tego wyroku za wykonalny także w całości, gdyż nie jest rzeczą sądu państwowego przy rozpoznaniu sprawy o uznanie wyroku sądu polubownego za wykonalny badanie, czy i które z motywów wyroku są uzasadnione lub nieuzasadnione, czy i jaka pozycja w obrachunku została udowodniona lub uznana przez strony, i wogóle wchodzenie w rozpoznanie meritum sporu.
2. [S]ąd polubowny może stosować § 319 u. p. c., t. j. prostować oczywiste pomyłki rachunkowe, pisarskie i t. p. Nie może natomiast po doręczeniu wyroku stronom zmieniać jego istotnej treści, chyba że obie strony zgodziłyby się na taką zmianę.
3. Złożenie mandatu jest oświadczeniem sędziów, że odmawiają wykonania swych obowiązków, że odstępują od umowy ze stronami, zobowiązującej ich do rozstrzygnięcia sporu.
4. Wobec oświadczenia sędziów w obecności stron o złożeniu mandatów, a zatem o odstąpieniu od umowy o piastowanie obowiązku sędziów polubownych, układ o sąd polubowny w myśl § 1033 u. p. c. utracił moc, wygasł.
5. Wobec wygaśnięcia umowy o sąd polubowny sędziowie, którzy złożyli swe mandaty, nie mieli żadnej podstawy prawnej do podjęcia na nowo swych praw i obowiązków na jednostronne żądanie powódki bez zgody pozwanego, jak to uczynili.
Data wydania: 16-02-1934 | Sygnatura: C III 143/33
Zagadnienia kluczowe: arbiter , zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności krajowego wyroku sądu polubownego , postępowanie przed sądem polubownymid: 20040
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 1 marca 1933 r. C II 34/33
Zawarte (…) w umowie zastrzeżenie, że spory z danego stosunku prawnego między stronami mają być rozstrzygane przez sąd polubowny, jest istotne i wiąże cesjonarjusza narówni z cedentem.
Data wydania: 01-03-1933 | Sygnatura: C II 34/33
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20041
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 31 października 1932 r. I C 1684/32
[W]niosek o zawieszenie postępowania w sprawie ze względu na zawartą przez pełnomocników stron (…) umowę, przewidującą sporządzenie notarjalnego aktu zapisu na sąd polubowny (…), nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż dopóki nie została wydana (...) decyzja sądu, zastępująca zapis na sąd polubowny, nie może nastąpić zawieszenie na zasadzie art. 1375 u.p.c. postępowania w sprawie przed sądem państwowym.
Data wydania: 31-10-1932 | Sygnatura: I C 1684/32
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20034
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 18 sierpnia 1932 r. R 385/32
Wobec (…) prawomocności uchwały ustanawiającej sędziego polubownego (...), brak jest podstawy prawnej do uznania zapisu za bezskuteczny; gdyż podstawa, która przez ustąpienie [sędziego polubownego – wstawienie własne] (…) powstała, została usunięta wskutek zamianowania przez sąd państwowy innego sędziego polubownego. Uznanie (…) zapisu na sąd polubowny za bezskuteczny w myśl przepisów § 583 ust. 2 p. 2 pr. cyw. może jedynie wówczas nastąpić, gdy sędzia polubowny odmawia wykonywania swych funkcyj, albo zwleka nadmiernie z ich spełnieniem (…).
Data wydania: 18-08-1932 | Sygnatura: R 385/32
Zagadnienia kluczowe: arbiter , pomoc sądu państwowego , zapis na sąd polubownyid: 20032
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 1932 r. Rw 874/32
[U]mowa o poddaniu spraw przyszłych pod sąd polubowny, nie wyłącza dochodzenia przed powszechnym sądem państwowym roszczenia z weksla kaucyjnego.
Data wydania: 18-05-1932 | Sygnatura: Rw 874/32
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20031
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 9 września 1931 r. Rw 765/31
Nieważny jest zapis na sąd polubowny, podpisany imieniem spółki akcyjnej tylko przez jednego prokurenta, jeżeli w rejestrze handlowym jednoosobowy podpis spółki nie jest przewidziany.
Data wydania: 09-09-1931 | Sygnatura: Rw 765/31
Zagadnienia kluczowe: wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20029
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 1931 r. R 395/31
Żądanie (…) aby uznano zapis na sąd polubowny za pozbawiony mocy prawnej, znajduje należyte oparcie w przepisie § 583 ust. 2 L. 2 proc. cyw., według którego zapis na sąd polubowny, traci moc obowiązującą nie tylko w wypadku, gdy sędzia polubowny, wyraźnie w zapisie wymieniony, odmówi wypełnienia obowiązku ciążącego na nim wskutek przyjęcia obowiązków sędziego polubownego, ale również i wtedy, gdy uczyni to sędzia polubowny ustanowiony przez stronę na zasadzie zapisu na sąd polubowny. W obu tych wypadkach przysługuje obydwom stronom prawo żądania uznania zapisu na sąd polubowny za pozbawiony mocy prawnej.
Data wydania: 08-08-1931 | Sygnatura: R 395/31
Zagadnienia kluczowe: arbiter , zapis na sąd polubownyid: 20300
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 1931 r. III 1 Rw 392/31
[W]yrok Sądu polubownego może być skuteczny tylko przeciwko albo na korzyść osoby, która pisemnym dokumentem poddała sporne prawo lub sporny stosunek prawny orzecznictwu Sądu polubownego.
Data wydania: 06-05-1931 | Sygnatura: III 1 Rw 392/31
Zagadnienia kluczowe: wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20026
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 1931 r. C 1783/30
[Z]astosowanie znowelizowanych art. 1367, 1370 i 13701 u.p.c., o ile zawierają one normy materjalno-prawne, czyli w zakresie przymusowego zapisu na sąd polubowny i wyznaczenia arbitrów bez zgody obu stron, nie może mieć miejsca odnośnie do ogólnych klauzul kompromisarskich, zawartych przed wejściem w życie ustawy z 16 lipca 1925.
Data wydania: 13-02-1931 | Sygnatura: C 1783/30
Zagadnienia kluczowe: arbiter , zapis na sąd polubownyid: 20316
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 1931 r. III 1 Rw 2277/30
Skoro w myśl § 577/3 p. c. umowa o Sąd polubowny musi być zawarta na piśmie, to poprzednie ustne ustanowienie sędziów polubownych nie ma żadnego prawnego znaczenia i żadna wola stron nie może skuteczności umowy pisemnej przenieść na datę wcześniejszą. Przed pisemną umową ani Sąd polubowny, ani sędziowie nie istnieją, a zrzeczenie się nawet wyraźne zarzutu nieważności wyroku polubownego z tej przyczyny byłoby bezskuteczne (§§ 595 i 598 p. c.).
Data wydania: 13-01-1931 | Sygnatura: III 1 Rw 2277/30
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20309
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 4 września 1929 r. III R. 931/28
1. [W]yrok sądu polubownego, który, według zapisu, ma być ustanowiony w Wiedniu i tam też ma zasiadać, nie byłby w Polsce wykonalny.
2. Nie można powódki zmuszać, by najpierw przeprowadziła bezcelowy spór przed sądem polubownym zagranicą, a potem dopiero wytoczyła ten sam spór przed sądem polskim. Zarzut niewłaściwości tego sądu nie jest zatem uzasadniony.
Data wydania: 04-09-1929 | Sygnatura: III R. 931/28
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20019
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 5 lipca 1929 r. III. 2. C. 222/29
1. [N]ie można domniemywać się, by strony właśnie wówczas, gdy nietylko poszczególne ich prawa i obowiązki, wynikające z dotyczącej czynności prawnej, ale ona sama, jako taka, ulega zakwestjonowaniu, nie zamierzały z pomocy sądu polubownego korzystać i dlatego mimo nieważności (a tem bardziej bezskuteczności) właściwego aktu, sam zapis na sąd polubowny, jedynie mechanicznie z nim związany, pozostaje w mocy.
2. [S]ąd polubowny, w braku odmiennego postanowienia stron, nie jest przy rozpoznawaniu powierzonej mu sprawy krępowany prawnymi przepisami procesowymi, a w szczególności przepisami ustawy o postępowaniu cywilnem.
3. [W]yrok sądu polubownego musi być zaopatrzony powodami, t. j. musi zawierać rzeczowe uzasadnienie wydanej sentencji. Czy to uzasadnienie jest trafne, wyczerpujące i zgodne ze stanem faktycznym, tego sąd zwyczajny w granicach § 1041 u. p. c. nie może rozpatrywać, nie jest on bowiem w stosunku do sądu polubownego instancją odwoławczą.
Data wydania: 05-07-1929 | Sygnatura: III. 2. C. 222/29
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 20018
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 30 kwietnia 1929 r. R 281/29
Ponieważ właściwość sądu polubownego uzasadnia pisemna umowa stron, poddająca jego rozstrzygnięciu sprawę sporną (§ 577 p.c.) pozwana niesłusznie wystąpiła z zarzutem niewłaściwości sądu z tego powodu, ponieważ spory z umowy (…), zawartej z zobowiązanym (…), poddano w tej umowie pod rozstrzygnięcie sądu polubownego. Umowy na sąd polubowny nie zawierał powód, wskutek czego i zarzut procesowy nie może mu być przeciwstawiony. Ponieważ powód nie mógłby oddać sądowi polubownemu rozstrzygnienia co do prawnego istnienia przekazanej należności (§ 308 ust. 1 ord. egz.), byłby według stanowiska, zajętego przez sąd odwoławczy, wogóle pozbawiony dochodzenia swego prawa, zarówno przed sądem zwyczajnym jak i polubownym. Co więcej pogląd ten byłby dla dłużnika zachętą do poddawania sporów orzecznictwu polubownemu, bo ten sposób chroniłby go przed roszczeniami jego wierzycieli.
Data wydania: 30-04-1929 | Sygnatura: R 281/29
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20016
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 1929 r. III/1 Rw 445/29
Ustawa wymaga do ważności zapisu na Sąd polubowny formy pisemnej dlatego, że tylko dokument pozwala szybko i stanowczo zbadać fakt zawarcia umowy oraz ocenienie, do jakiego sporu odnosi się zapis.
Data wydania: 09-04-1929 | Sygnatura: III/1 Rw 445/29
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20308
Decyzja Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 5 marca 1929 r. I 1 C 9/29
[T]ego rodzaju klauzula [zapis na sąd polubowny w Paryżu – wstawienie własne] w dzisiejszym stanie prawodawstwa i z punktu widzenia Sądu i zasad prawnych, które obowiązywały w dniu zawierania umowy, niema żadnego znaczenia, bowiem w braku obopulnej konwencji z Francją, wyrok Sądu Polubownego zapadły we Francji byłby niewykonalny w Polsce, zaś w myśl ogólnej zasady prawa międzynarodowego prywatnego, nikt nie może być pozbawiony dochodzenia swych praw i roszczeń.
Data wydania: 05-03-1929 | Sygnatura: I 1 C 9/29
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20307
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 1929 r. C I 2382/28
[Ż]adna umowa nie może sięgać tak daleko, aby w jej wyniku strona pozbawiona była praw, zastrzeżonych jej ustanowionym w państwie porządkiem publicznym (art 6 k.c.p.), a do takich praw należy prawo skargi sądowej, zmierzającej do zrealizowania w całej rozciągłości prawa podmiotowego.
Data wydania: 21-02-1929 | Sygnatura: C I 2382/28
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20015
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 1929 r. III R 116/29
[I]nstytucja sądów polubownych opiera się z natury rzeczy na szczególnem zaufaniu obu stron do siebie, mianowicie, że każda z nich obierze swoim sędzią osobę znaną sobie z uczciwości i godną zaufania. Toteż zapis na Sąd polubowny obowiązuje tylko te osoby, które go ze sobą zawarły i chyba tylko jeszcze ich dziedziców.
Data wydania: 19-02-1929 | Sygnatura: III R 116/29
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20014
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 16 października 1928 r. III R 612/28
[M]usi być sądowi dozwalającemu egzekucji dostarczony dowód, że wyrok sądu polubownego stanowiący tytuł egzekucyjny, przez prawidłowo ustanowiony sąd polubowny wydany został a taki dowód przedstawia zapis na sąd polubowny stanowiący w danym wypadku integralną część tytułu egzekucyjnego.
Data wydania: 16-10-1928 | Sygnatura: III R 612/28
Zagadnienia kluczowe: wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20012
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 1927 r. R 698/27
§ 39 statutu (-) określający właściwość sądów państwowych w niektórych sporach, w których bierze udział pozwane Towarzystwo, odnosi się tylko do takich sporów między Towarzystwem a jego członkami, które nie są według § 41 przekazane sądowi polubownemu.
Data wydania: 16-11-1927 | Sygnatura: R 698/27
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20009
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 2 listopada 1926 r. R 852/26
Postanowienie (…) umowy zbiorowej o Sądzie rozjemczym miałoby tylko wówczas skutek prawny, gdyby tę umowę podpisały obie strony (§ 884 k.c.), lub ich pełnomocnicy, upoważnieni „szczegółowo” do zawarcia umowy (§ 1008 k.c.).
Data wydania: 02-11-1926 | Sygnatura: R 852/26
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20004
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 1926 r. Rw 398/26
Nie ma w ustawie wcale przepisu, któryby zabraniał stronom umieszczenia ważnego w zapisie na sąd polubowny postanowienia, że w razie uchylenia się jednego ze sędziów polubownych od wzięcia udziału w postępowaniu lub podpisania wyroku, pozostały inny lub inni sędziowie wraz z superarbitrem stanowią komplet sądu polubownego, ustanowiony wedle przepisu § 577 pc.
Data wydania: 05-05-1926 | Sygnatura: Rw 398/26
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20303
Orzeczenie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 6/17 lutego 1926 r. I C N 2991/25
[S]przeciw pozwanego co do wyznaczenia superarbitra nie znajduje uzasadnienia w przepisach art. 1370(1) U.P.C., który wyraźnie prawo to nadaje sądowi, a zgodny wybór tegoż przez arbitrów w ustawie przewidziany nie jest.
Data wydania: 17-02-1926 | Sygnatura: I C N 2991/25
Zagadnienia kluczowe: arbiter , zapis na sąd polubownyid: 20315
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 14 sierpnia 1923 r. Rw 2287/22
Ponieważ zostało ustalone, że powódka nie podpisała zapisu na sąd polubowny, ani przez umieszczenie swego podpisu, ani ręcznego znaku, słusznie orzeczono bezskuteczność wyroku sądu polubownego, wydanego na podstawie takiego zapisu i to odnośnie do obojga powodów; z natury bowiem stosunku prawnego, jaki wyrokiem sądu polubownego miał być ustalony, jest widoczna jednolitość interesu dla obojga powodów.
Data wydania: 14-08-1923 | Sygnatura: Rw 2287/22
Zagadnienia kluczowe: wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 20302
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1922 r. C 54/22
1. [J]asne brzmienie (…) aktu kupna-sprzedaży nie pozostawia żadnych wątpliwości co do tego, że strony z góry poddały pod rozstrzygnięcie sądu polubownego wszystkie spory z kontraktu wyniknąć mogące, bynajmniej nie wyłączywszy sporu o przewłaszczenie.
2. [W]spominając w akcie o izbie rolniczej zachodnio-pruskiej, jako powołanej do wyznaczania superarbitra, nie mogły strony nie mieć na myśli odpowiedniej na przyszłość instytucji polskiej, skoro zawierały akt już po podpisaniu traktatu wersalskiego, którym Pomorze przyznane zostało Polsce.
Data wydania: 07-10-1922 | Sygnatura: C 54/22
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20001
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 1922 r. C 791/21
[J]edynie zaświadczenie przez notarjusza lub sędziego pokoju podpisów wszystkich osób, biorących udział w sądzie polubownym, czyli podpisów tak stron, jakoteż pośredników – nadaje zapisowi na sąd polubowny formę uroczystą, a co zatem idzie – przeistacza ten akt ze zwykłego skryptu na zapis na sąd polubowny w myśl powszechnej zasady – „forma dat esse rei” czyli w przypadkach, gdy prawodawca przy sporządzaniu aktu nakazuje przestrzeganie pewnych form ścisłych – jedynie zachowanie tych form stanowi o bycie samego aktu.
Data wydania: 27-03-1922 | Sygnatura: C 791/21
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 20000
Adamus Rafał
Arbitration clause for an arbitral tribunal in Poland based on Art. 33 CMR Convention
Opolskie Studia Administracyjno-Prawne 2019, Nr 4, s. 9-21
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 32271
Adamus Rafał
Arbitraż a postępowanie upadłościowe i naprawcze
Jur. 2007, Nr 7, s. 8-10
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30186
Adamus Rafał
Klauzula arbitrażowa w oparciu o art. 33 Konwencji CMR
Biul. Arb. 2009, Nr 9, s. 43-54
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30825
Adamus Rafał
Upadłość z szansą na układ a arbitraż
Jur. 2011, Nr 6, s. 20-28
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 31012
Akerberg Armand
Charakter prawny zapisu na sąd polubowny
Wiadomości Prawnicze 1934, Nr 1, s. 9-12
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30030
Allerhand Maurycy
Glosa do orzeczenia izby trzeciej (sek. I) Sądu Najwyższego z 8 sierpnia 1931 R. 395/31. (dot. wygaśnięcia zapisu na sąd polubowny na skutek odmowy przeprowadzenia postępowania przez sędziego polubownego)
OSP 1932 (tom XI), poz. 144, s. 128-129
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30586
Allerhand Maurycy
Kodeks postępowania cywilnego. Przepisy wprowadzające kodeks postępowania cywilnego
Lwów 1932, s. 494-525, [Księga trzecia. Sąd polubowny]
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30000
Allerhand Maurycy
Sąd polubowny
[w:] Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej, Polska procedura cywilna. Projekty referentów z uzasadnieniem, Tom I, Warszawa 1928, s. 174-244
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30001
Allerhand Maurycy
Sąd polubowny w okresie przejściowym
Głos Prawa 1933, Nr 4, s. 188-201
Zagadnienia kluczowe: arbiter , ugoda przed sądem polubownym , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności krajowego wyroku sądu polubownegoid: 30033
Anders Przemysław
Klauzula arbitrażowa w konosamencie i odpowiedzialność przewoźnika. Glosa do wyroku Sądu Wojewódzkiego w Gdańsku z 24.3.1969 r., II-C 87/68
TGM 1969, Nr 8-9, s. 360-362
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30448
Anders Przemysław
Skuteczność orzecznictwa sądów polskich co do klauzul arbitrażowych zamieszczonych w dokumentach przewozu morskiego
PHZ 1971, Nr 26-27, s. 220-234
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30601
Anders Przemysław, Malaka Antoni
Ocena skuteczności klauzul arbitrażowych w konosamencie przez sądy powszechne
TGM 1970, Nr 3, s. 110-113
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30602
Apfelbaum Ignacy
Do wykładni K.P.C. o sądach polubownych
Nowa Palestra 1933, Nr 5, s. 8-14
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30035
Apfelbaum Ignacy
Uwagi do postanowień k.p.c. o sądach polubownych
Nowa Palestra 1933, Nr 3, s. 11-17
Zagadnienia kluczowe: arbiter , skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 30036
Arkuszewska Aneta M.
Informatyzacja postępowania arbitrażowego
Warszawa 2019, ss. 620
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32095
Arkuszewska Aneta M., Świrgoń-Skok Renata
Postępowanie polubowne na podstawie compromissum jako rzymskie korzenie współczesnego zapisu na sąd polubowny
[w:] Olszewski Jan, Błaszczak Łukasz, Morek Rafał (red.), Arbitraż i mediacja - perspektywy prywatnoprawna i publicznoprawna. Między teorią a praktyką. Księga pamiątkowa ku czci profesora Jana Łukasiewicza, Rzeszów 2018, s. 534-551
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 31985
Świrgoń-Skok Renata, Arkuszewska Aneta
Wpływ alternatywnych sposobów rozwiązywania sporów na efektywność ochrony prawnej
ZNKUL 2017, Nr 3, s. 243-259
Zagadnienia kluczowe: arbiter , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 32089
Artwich Armen
Application of the Delocalisation Theory in Current International Commercial Arbitration Practice
Prz.Prawn.UW 2010, Nr 1-2, s. 130-143
Zagadnienia kluczowe: wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego , postępowanie przed sądem polubownymid: 30932
Asłanowicz Marcin
Sąd polubowny (arbitrażowy). Komentarz do art. 1154-1217 KPC
Warszawa 2017, ss. 255
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 31909
Asłanowicz Marcin
Umowa o arbitraż wobec wyzwań cywilizacyjnych
[w:] Kordasiewicz Bogudar, Podrecki Paweł, Siwik Robert (red.), Prawo umów wobec wyzwań cywilizacyjnych. Zagadnienia wybrane, Warszawa 2020, s. 165-177
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 32350
Asłanowicz Marcin
UNCITRAL - Regulamin i Ustawa Modelowa
Stud. Prawn. 2013, Nr 1, s. 7-33
Zagadnienia kluczowe: arbiter , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 31265
Asłanowicz Marcin
Zapis na sąd polubowny w testamencie
[w:] Jelonek-Jarco Barbara, Kos Rafał, Zawadzka Julita (red.), Usus magister est optimus. Rozprawy prawnicze ofiarowane Profesorowi Andrzejowi Kubasowi, Warszawa 2016, s. 647-655
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31540
Sołtysik Stanisław, Balcerzak Filip
Jurysdykcja trybunałów arbitrażowych w sporach inwestycyjnych a kwestia rozszerzenia zgody na arbitraż państwa przyjmującego w wyniku zastosowania klauzuli największego uprzywilejowania
PPPM 2013, Nr 12, s. 133-164
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , arbitraż inwestycyjnyid: 31302
Balicki Ryszard
Sądownictwo polubowne w Polsce
PPiA 2003, Nr 54, s. 35-51
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30450
Banaszczyk Zbigniew
Wniosek o zawezwanie do próby ugodowej w sprawie podporządkowanej kognicji sądu polubownego a przerwanie biegu przedawnienia roszczeń
[w:] Poczobut Jerzy, Wiśniewski Andrzej W. (red.), Prawo prywatne i arbitraż. Księga jubileuszowa dedykowana doktorowi Maciejowi Tomaszewskiemu, Warszawa 2016, s. 40-55
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31521
Barańska Anna
Skuteczność zapisu na sąd polubowny a umowa przelewu wierzytelności w prawie polskim i włoskim
ADR. Arbitraż i Mediacja 2018, Nr 3, s. 5-12
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 31966
Barańska Anna Maria
Arbitraż inwestycyjny w świetle wyroku TSUE z 6.3.2018 r. w sprawie C-284/16 Slowakische Republik v. Achmea BV
ADR. Arbitraż i Mediacja 2019, Nr 3, s. 5-14
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , arbitraż inwestycyjnyid: 32001
Barańska Anna Maria
Investitionsschiedsgerichtsbarkeit im Lichte des EuGH-Urteils vom 6. März 2018 in der Rechtssache C-284/16 Slowakische Republik gegen Achmea BV
ADR. Arbitraż i Mediacja 2019, Nr 3, s. 15-24
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , arbitraż inwestycyjnyid: 32002
Barański Jakub
Utracona okazja - arbitraż korporacyjny a nowelizacja prawa arbitrażowego
PEP 2015, nr 12 (138), s. 41-43
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego , uznanie i stwierdzenie wykonalności krajowego wyroku sądu polubownegoid: 31507
Barczewski Artur
Das Schicksal der Schiedsvereinbarung im Insolvenzverfahren nach deutschem Recht / Los klauzuli arbitrażowej w postępowaniu upadłościowym według prawa niemieckiego
Biul. Arb. 2009, Nr 11, s. 81-110
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 30893
Jamka Maciej, Barczewski Artur
Arbitraż w sprawach budowlanych - wybrane problemy praktyczne
[w:] Beata Gessel-Kalinowska vel Kalisz (red.), Arbitraż w Polsce, Warszawa 2011, s. 41-49, [także wersja angielska]
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 31000
Bartz Antoni Władysław
Czy termin do wydania wyroku przez sąd polubowny może być przedłużony na podstawie prostego oświadczenia stron protokółu posiedzenia tegoż sądu?
PPC 1937, Nr 9-10, s. 306
Zagadnienia kluczowe: wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 30037
Pörnbacher Karl, Baur Sebastian
The New French Arbitration Law, the UNCITRAL Arbitration Rules and IBA Rules on the Taking of Evidence in International Arbitration
Biul. Arb. 2010-2011, Nr 4, s. 52-64
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30992
Bazan Wojciech, Zembra Mykola
Skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego na Ukrainie
e-Przegląd Arbitrażowy 2014, Nr 1-2, s. 65-72
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 31282
Bednarz Mateusz
O zastosowaniu klauzul arbitrażowych w prawie papierów wartościowych - wybrane aspekty
e-Przegląd Arbitrażowy 2013, Nr 3-4, s. 17-24
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31247
Bĕlohlávek Alexander J.
Arbitration Agreement, MDR Clauses and Relation thereof to Nature of Jurisdictional Decisions on the Break of Legal Cultures
[w:] Józef Okolski (przew.), Andrzej Całus, Maksymilian Pazdan, Stanisław Sołtysiński, Tomasz Wardyński, Stanisław Włodyka (red.), Księga pamiątkowa 60-lecia Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie, Warszawa 2010, s. 411-437
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 30928
Białecki Marcin
komentarz do art. 1154-1179
[w:] Jankowski Janusz (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz 2015. Tom II. Art.730-1217, wyd. 2, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 35249
Białecki Marcin
komentarz do art. 1154-1179
[w:] Jankowski Janusz (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz 2019. Tom II. Art. 730-1217, wyd. 3, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 35247
Biały Aneta
Wpływ teorii arbitrażu na problematykę prawa właściwego dla umowy o arbitraż w międzynarodowym arbitrażu handlowym
Stud. Prawn. KUL 2010, Nr 2/3, s. 19-34
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31263
Bielarczyk Piotr
Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego w zakresie sądownictwa polubownego
MoP 2005, Nr 22 (dodatek), ss. 24
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30454
Bieniak Michał
Sąd polubowny a postępowanie upadłościowe
[w:] Józef Okolski (przew.), Andrzej Całus, Maksymilian Pazdan, Stanisław Sołtysiński, Tomasz Wardyński, Stanisław Włodyka (red.), Księga pamiątkowa 60-lecia Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie, Warszawa 2010, s. 671-675
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 30940
Bieniak Michał
Sądownictwo polubowne w polskim procesie cywilnym od kodeksu postępowania cywilnego z 1930/1932 roku do czasów dzisiejszych
Pal. 2008, Nr 7-8, s. 130-146
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30191
Bierecki Dominik
Zamieszczenie zapisu na sąd polubowny w statucie spółdzielni
PS 2023, Nr 2, s. 48-64
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 35254
Bilewska Katarzyna
Kilka uwag o wprowadzeniu zapisu na sąd polubowny do umowy (statutu) spółki kapitałowej (na tle prawa włoskiego)
Biuletyn Arbitrażowy 2020, Nr 27, s. 13-18
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32152
Bilewska Katarzyna
Nowe otwarcie w polskim arbitrażu korporacyjnym
Biuletyn Arbitrażowy 2022, Nr 29, s. 4-12
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , postępowanie przed sądem polubownymid: 32286
Blanke Gordon
Arbitraż w sprawach o naruszenie zobowiązań unijnych - wprowadzenie
e-Przegląd Arbitrażowy 2013, Nr 1-2, s. 43-51
Zagadnienia kluczowe: arbiter , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 31196
Błaszczak Łukasz
Zdatność arbitrażowa z art. 1157 k.p.c. a spory o stwierdzenie nieważności lub uchylenie uchwał spółek kapitałowych
R.Pr. - dod. 2012, Nr 127/128, s. 2-4
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 31061
Błaszczak Łukasz, Sikorski Rafał, Zachariasiewicz Maciej, Zawiślak Karol, Żmij Grzegorz, Gessel-Kalinowska vel Kalisz Beata
Biała Księga. Propozycje zmian legislacyjnych mających na celu ulepszenie ram prawnych sądownictwa polubownego w Polsce
Warszawa - Katowice - Kraków - Wrocław - Poznań 2014, ss. 80
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32149
Błaszczak Łukasz, Ludwik Małgorzata
Sądownictwo polubowne (arbitraż)
Warszawa 2007, ss. 346
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30103
Błaszczak Łukasz, Marszałkowska-Krześ Elwira
Zapis na sąd polubowny a czynności notarialne (wybrane zagadnienia)
Rejent 2007, Nr 9, s. 9-31
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 32041
Błaszczak Łukasz, Pyrz Michał
Kilka uwag w przedmiocie zapisu na sąd polubowny w sporach z zakresu prawa pracy
Kuczyński Tadeusz, Jabłoński Andrzej (red.), Prawo pracy i prawo zabezpieczenia społecznego. Księga Jubileuszowa Profesora Zdzisława Kubota, Warszawa 2018, s. 39-51
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 32276
Bławat Magdalena
Wykładnia i konwersja niewykonalnego zapisu na sąd polubowny. Uwagi na tle stanowiska Sądu Najwyższego
KPP 2017, No. 2, p. 463-492
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31894
Błeszyński Jan
Arbitraż gospodarczy
PUG 1994, Nr 1, s. 2
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30200
Boczek Zbigniew J.
Zgodność z prawem zmiany zapisu na Sąd Powszechny w umowie o roboty budowlane w zamówieniach publicznych
Konsultant 2014, Nr 36, s. 3-4
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 32175
Bodio Joanna
Zdatność arbitrażowa a zakres przedmiotowy zapisu na sąd polubowny według Kodeksu postępowania cywilnego
R.Pr. - dod. 2012, Nr 125, s. 2-8
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 31127
Boroń Joanna
Wpływ ogłoszenia upadłości na moc zapisu na sąd polubowny a zasada autonomii woli w postępowaniu arbitrażowym
[w:] Gajda Michał (red.), Autonomia woli w prawie prywatnym międzynarodowym i arbitrażu, Katowice 2015, s. 7-22
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 32376
Brol Jan
Klauzula arbitrażowa w świetle prawa upadłościowego
PUG 1999, Nr 3, s. 14-21
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30203
Broniewicz Witold
Dział IV. Sąd polubowny
[w:] Witold Broniewicz, Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 1995, s. 325-328
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30403
Broniewicz Witold
Glosa do postanowienia SN z 13.6.1975 r., II CZ 91/75 (dot. zapisu na sąd polubowny)
OSPiKA 1977, Nr 5, poz. 83, s. 202-205
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30460
Bruner Philip L.
Why Arbitrate? [Dlaczego arbitraż?]
e-Przegląd Arbitrażowy 2012, Nr 1, s. 6-14
Zagadnienia kluczowe: arbiter , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 31168
Brykczyński Jakub
Zmiany w kodeksie postępowania cywilnego dotyczące zapisu na sąd polubowny
[w:] Dorota Czura-Kalinowska (red.), Mediacja i arbitraż jako sposoby polubownego rozstrzygania sporów, Poznań 2009, s. 189-196
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 30877
Robenek Marcin, Bryndal Dorota
Zapis na sąd polubowny przeszkodą do skutecznego zawezwania strony do próby ugodowej przed sądem powszechnym
e-Przegląd Arbitrażowy 2012, No. 3-4, s. 24-35
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31147
Buchman Louis B., Loquin Eric
L'arrêt West Tankers vu de France
[w:] Józef Okolski (przew.), Andrzej Całus, Maksymilian Pazdan, Stanisław Sołtysiński, Tomasz Wardyński, Stanisław Włodyka (red.), Księga pamiątkowa 60-lecia Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie, Warszawa 2010, s. 503-512
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 30933
Buda Katarzyna, Grela Michał
Zapis na sąd polubownym a ogólne warunki ubezpieczeń w kontekście autonomii woli
[w:] Gajda Michał (red.), Autonomia woli w prawie prywatnym międzynarodowym i arbitrażu, Katowice 2015, s. 77-96
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 32378
Budniak Aleksandra
Charakter prawny oraz dopuszczalność zawarcia zapisu na sąd polubowny w prawie polskim i niemieckim (cz. I)
Rej. 2008, Nr 9, s. 37-68
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30205
Budniak Aleksandra
Charakter prawny oraz dopuszczalność zawarcia zapisu na sąd polubowny w prawie polskim i niemieckim (cz. II)
Rej. 2008, Nr 10, s. 66-87
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 30854
Budniak Aleksandra
Skutki procesowe zapisu na sąd polubowny
[w:] Świeczkowski Jarosław (red.), Wszelkie prawo stanowione jest dla ludzi. Księga jubileuszowa sędziego doktora Zbigniewa Szczurka, Gdynia 2014, s. 79-91
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31807
Budniak Aleksandra
Zastrzeżenie warunku lub terminu a charakter prawny zapisu na sąd polubowny
[w:] Mazurkiewicz Jacek (red.), Księga dla naszych kolegów. Prace prawnicze poświęcone pamięci doktora Andrzeja Ciska, doktora Zygmunta Masternaka i doktora Marka Zagrosika, Wrocław 2013, s. 63-69
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31814
Budniak-Rogala Aleksandra
Charakter prawny zapisu na sąd polubowny w postępowaniu cywilnym
Wrocław 2015, ss. 504
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31799
Budniak-Rogala Aleksandra
komentarz do art. 1164-1164(1)
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2017, wyd. 18, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32509
Budniak-Rogala Aleksandra
komentarz do art. 1164-1164(1), 1213(1)
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2018, wyd. 23, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32496
Budniak-Rogala Aleksandra
komentarz do art. 1164-1164(1), 1213(1)
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2021, wyd. 30, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32482
Budniak-Rogala Aleksandra
komentarz do art. 1164-1164(1), 1213(1)
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2021, wyd. 29, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32484
Budniak-Rogala Aleksandra
komentarz do art. 1164-1164(1), 1213(1)
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2020, wyd. 28, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32486
Budniak-Rogala Aleksandra
komentarz do art. 1164-1164(1), 1213(1)
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2020, wyd. 27, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32488
Budniak-Rogala Aleksandra
komentarz do art. 1164-1164(1), 1213(1)
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2017, wyd. 19, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32506
Budniak-Rogala Aleksandra
komentarz do art. 1164-1164(1), 1213(1)
[w:] Gil Izabella (red.), Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz 2023, wyd. 31, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32451
Budniak-Rogala Aleksandra
komentarz do art. 1164-1164(1), 1213(1)
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2020, wyd. 26, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32490
Budniak-Rogala Aleksandra
komentarz do art. 1164-1164(1), 1213(1)
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2019, wyd. 25, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32492
Budniak-Rogala Aleksandra
komentarz do art. 1164-1164(1), 1213(1)
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2019, wyd. 24, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32494
Budniak-Rogala Aleksandra
komentarz do art. 1164-1164(1), 1213(1)
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2017, wyd. 20, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32503
Budniak-Rogala Aleksandra
komentarz do art. 1164-1164(1), 1213(1)
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2018, wyd. 21, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32500
Budniak-Rogala Aleksandra
komentarz do art. 1164-1164(1), 1213(1)
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2018, wyd. 22, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32498
Budniak-Rogala Aleksandra
Podniesienie zarzutu zapisu na sąd polubowny w postępowaniu pojednawczym
[w:] Barańska Anna, Cieślak Sławomir (red.), Ars in vita. Ars in iure. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Januszowi Jankowskiemu, Warszawa 2018, s. 641-660
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32103
Budniak-Rogala Aleksandra
Uwagi na tle dopuszczalności cofnięcia zarzutu zapisu na sąd polubowny
ADR. Arbitraż i Mediacja 2016, Nr 4, s. 5-24
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 31816
Budniak-Rogala Aleksandra
Zapis na sąd polubowny z udziałem konsumenta - uwagi na tle regulacji z art. 11641 KPC - część II
ADR. Arbitraż i Mediacja 2017, Nr 2,, s. 5-24
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31896
Budniak-Rogala Aleksandra
Zapis na sąd polubowny z udziałem konsumenta - uwagi na tle regulacji z art. 11641 KPC - część I
ADR. Arbitraż i Mediacja 2017, Nr 1, s. 5-14
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31833
Budniak-Rogala Aleksandra
Zapis na sąd polubowny z udziałem konsumenta - uwagi na tle regulacji z art. 1164[1] KPC - część III
ADR. Arbitraż i Mediacja 2017, Nr 4, s. 5-14
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31928
Morek Rafał, Budniak-Rogala Aleksandra
komentarz do art. 1154-1163, 1165-1213, 1214-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2020, wyd. 27, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32487
Morek Rafał, Budniak-Rogala Aleksandra
komentarz do art. 1154-1163, 1165-1213, 1214-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2018, wyd. 22, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32497
Morek Rafał, Budniak-Rogala Aleksandra
komentarz do art. 1154-1163, 1165-1213, 1214-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2020, wyd. 28, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32485
Morek Rafał, Budniak-Rogala Aleksandra
komentarz do art. 1154-1163, 1165-1213, 1214-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2018, wyd. 23, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32495
Morek Rafał, Budniak-Rogala Aleksandra
komentarz do art. 1154-1163, 1165-1213, 1214-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2019, wyd. 24, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32493
Morek Rafał, Budniak-Rogala Aleksandra
komentarz do art. 1154-1163, 1165-1213, 1214-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2019, wyd. 25, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32491
Morek Rafał, Budniak-Rogala Aleksandra
komentarz do art. 1154-1163, 1165-1213, 1214-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2020, wyd. 26, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32489
Morek Rafał, Budniak-Rogala Aleksandra
komentarz do art. 1154-1163, 1165-1213, 1214-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2021, wyd. 29, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32483
Morek Rafał, Budniak-Rogala Aleksandra
komentarz do art. 1154-1163, 1165-1213, 1214-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2021, wyd. 30, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32481
Morek Rafał, Budniak-Rogala Aleksandra
komentarz do art. 1154-1163, 1165-1213, 1214-1217
[w:] Gil Izabella (red.), Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz 2023, wyd. 31, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32450
Bytnerowicz Piotr
Warunki zgłaszania nowych roszczeń z kontraktów FIDIC w postępowaniu arbitrażowym
e-Przegląd Arbitrażowy 2011, Nr 1, s. 27-31
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 30971
Pazdan Maksymilian, Sołtysiński Stanisław, Wardyński Tomasz, Włodyka Stanisław, Okolski Józef, Całus Andrzej
Księga pamiątkowa 60-lecia Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie
Warszawa 2010, ss. 887
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30952
Chyla Łukasz
Analiza ewolucji zdatności arbitrażowej tzw. sporów uchwałowych w świetle prawa niemieckiego
Studia Iuridica Toruniensia 2017, Tom XX (Nr 1), s. 79-97
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , postępowanie przed sądem polubownymid: 31927
Chyla Łukasz
Inne od zdatności arbitrażowej przeszkody prawne w przyjęciu kognicji sądów polubownych w tzw. sporach uchwałowych
ADR. Arbitraż i Mediacja 2017, Nr 2, s. 25-37
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 31898
Chyla Łukasz
Obecna sytuacja arbitrażu korporacyjnego w prawie polskim
PPPM 2016, Nr 19, s. 89-110
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 31926
Chyla Łukasz
Remarks on the current situation of Polish intra-corporate dispute arbitration as compared to German and Italian equivalents
Fundamental and applied researches in practice of leading scientific schools 2020, Nr 4, s. 41-49
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32159
Chyla Łukasz
Zdatność arbitrażowa sporów uchwałowych w Polsce po nowelizacji KPC na tle wybranych zagranicznych porządków prawnych
ADR. Arbitraż i Mediacja 2020, Nr 3, s. 15-36
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32124
Glinka Justyna, Chyla Łukasz
Problematyka zdatności arbitrażowej w perspektywie sporów uchwałowych w spółkach kapitałowych
Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ 2016, Nr 8, s. 163-183
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 31820
Janas Ignacy, Cichomska Marta
Istnienie, ważność i skuteczność zapisu na sąd polubowny zawartego na podstawie intra-EU BIT
e-Przegląd Arbitrażowy 2014, Nr 1-2, s. 92-103
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , arbitraż inwestycyjnyid: 31285
Ciemiński Marcin, Prokop Adelina
Zapis na Sąd Polubowny przy Związku Banków Polskich. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 24 listopada 2010 r. (II CSK 291/10)
MPB 2011, Nr 10, s.
Zagadnienia kluczowe: arbiter , zapis na sąd polubownyid: 31120
Comi Urszula
Arbitraż - prawnoporównawcze spojrzenie na regulacje ustawodawstwa polskiego i francuskiego
[w:] A. Garnuszek, L. Mazur, A. Orzeł (red.), Quo Vadis, Arbitrażu? Quo Vadis, Arbitration?, Warszawa 2013, s. 45-73
Zagadnienia kluczowe: arbiter , skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , właściwość sądu polubownego , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , uznanie i stwierdzenie wykonalności krajowego wyroku sądu polubownego , postępowanie przed sądem polubownymid: 31205
Comi Urszula
Podstawy związania umową o arbitraż spółek holdingowych w międzynarodowym arbitrażu handlowym
KPP 2018, Nr, s. 229-265
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 31942
Comi Urszula
Umowa o arbitraż a spółki powiązane - podstawowe problemy
KPP 2017, Nr 3, s. 631-648
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 31904
Czarny Gierc
Sądownictwo polubowne w latach przejściowych
Wil.Prz.Praw. 1934, Nr 10, s. 296-303, [cz. II]
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30043
Czarny Gierc
Sądownictwo polubowne w latach przejściowych
Wil.Prz.Praw. 1934, Nr 9, s. 271-275, [cz. I]
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30042
Czarny Gierc
Sądownictwo polubowne w latach przejściowych
Wil.Prz.Praw. 1934, Nr 11, s. 321-323, [cz. III]
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30044
Czech Tomasz
Bankowy tytuł egzekucyjny a umowa arbitrażowa
Pr.B. 2007, Nr 10, s. 103-108
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30465
Czerwińska Berenika
(E) zapis na sąd polubowny
Acta Erasmiana 2017, Tom XV, s. 89-98
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 32364
Czeszejko-Sochacki Krzysztof
Tezy, klauzule rozjemcze i arbitrażowe
Konsultant 2009, Nr 15, s. 24-25
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 32182
Czura-Kalinowska Dorota
Mediacja i arbitraż jako sposoby polubownego rozstrzygania sporów
Poznań 2009, ss. 307
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30704
Dalka Sławomir
Postępowanie arbitrażowe
Gdańsk 1988 (wyd. 2), ss. 237
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30405
Dalka Sławomir
Postępowanie arbitrażowe
Gdańsk 1982 (wyd. 1), s. 245
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30404
Dalka Sławomir
Sądownictwo polubowne w PRL
Warszawa 1987, ss. 227
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30111
Dębowska Kamila
Konstrukcja prawna umowy o arbitraż stosowana w obrocie gospodarczym
PEP 2006, Nr 10, s. 48-54
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30797
Dębowska Kamila
Konstrukcja prawna umowy o arbitraż stosowana w obrocie gospodarczym
[w:] Jan Olszewski (red.), Arbitraż i mediacja jako instrumenty wspierania przedsiębiorczości (Rzeszów 22-23.IX.2006), Ius et Administratio 2006, Numer specjalny, s. 29-38
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30112
Pörnbacher Karl, Dolgorukow Alexander
Zdatność arbitrażowa sporów korporacyjnych o zaskarżanie uchwał - perspektywa niemiecka
PPH 2016, Nr 3, p. 30-39
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 31517
Dragun Maria
Glosa do wyroku SN z 9.7.1979 r., II CZ 37/77 (dot. prawa do zawierania umów o poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego)
OSPiKA 1980, poz. 228 c
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30217
Dragun-Gertner Maria
Glosa do postanowienia SA w Gdańsku z dnia 11.12.1996 r., I ACz 1007/96 (dot. formy udzielenia pełnomocnictwa dla dokonania zapisu na sąd polubowny)
OSP 1997, Nr 7-8, poz. 146 c., s. 399-402
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30218
Siwik Robert, Drapała Przemysław
Schiedsgericht als Alternative zum staatlichen Gericht
Deutsch-Polnische Juristen Zeitschrift 2016, Nr 1-2, s. 53-54
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 32054
Durbas Maciej
Arbitration clause in lease agreement does not bind property buyer
Lexology 2021
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 32221
Durbas Maciej
Zapis na sąd polubowny w statucie fundacji rodzinnej - uwagi de lege ferenda
ADR 2021, Nr 2, s. 5-15
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32230
Durbas Maciej, Gąsiorowski Kuba
Important changes regarding consumer arbitration introduced
Lexology 2017
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 32207
Zawicki Kamil, Durbas Maciej, Gąsiorowski Kuba
Poland - The Supreme Court Judgements and Decisions of Appellate Courts
[w:] Alexander J. Bělohlávek, Naděžda Rozehnalová (red.), Czech (& Central European) Yearbook of Arbitration 2015, Vol. V, Interaction of Arbitration and Courts, Nowy Jork 2015, s. 643-654
Zagadnienia kluczowe: arbiter , skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownegoid: 31368
Zawicki Kamil, Durbas Maciej, Gąsiorowski Kuba
The Supreme Court Judgments and Decisions of Appellate Courts: Poland
[w:] Bělohlávek Alexander J., Rozehnalová Naděžda, Černý Filip (red.), Czech (& Central European) Yearbook of Arbitration 2014, Volume IV, Nowy Jork 2014, s. 319-335
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego , konwencja nowojorskaid: 32307
Durbas Maciej, Kos Rafał
Can a party continue arbitration after assigning the claim?
Lexology 2021
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 32187
Durbas Maciej, Kos Rafał
Interruption of limitation period of claim covered by arbitration agreement
Lexology 2016
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 32213
Durbas Maciej, Kos Rafał
Lack of funds does not enable parties to escape arbitration
Lexology 2021
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , koszty postępowania przed sądem polubownymid: 32186
Durbas Maciej, Kos Rafał
No declaratory judgment on validity of arbitration agreement
Lexology 2016
Zagadnienia kluczowe: pomoc sądu państwowego , zapis na sąd polubownyid: 32210
Durbas Maciej, Kos Rafał
Supreme Court confirms that agent’s email authorisation is necessary to enter into arbitration agreement
Lexology 2017
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 32205
Durbas Maciej, Kos Rafał
Supreme Court decides that assignee is bound by arbitration agreement
Lexology 2018
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 32200
Durbas Maciej, Kos Rafał
Time limits in arbitration agreements
Lexology 2015
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 32214
Durbas Maciej, Kos Rafał
Unfair arbitration clause declared invalid
Lexology 2017
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownegoid: 32206
Durbas Maciej, Kubas Andrzej
Conditional Effectiveness of the Arbitration Agreement
[w:] Bělohlávek Alexander J., Rozehnalová Naděžda (red.), Czech Yearbook of International Law. International Dispute Resolution, Haga 2016, t. VII, s. 125-149
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31551
Durbas Maciej, Ziobroń Agata, Truszkiewicz Maciej
Supplying ‘the Original Version of the Arbitration Agreement’ Under Article IV of the New York Convention when No Such Document Exists
[w:] Bělohlávek Alexander J., Rozehnalová Naděžda (red.), Czech (& Central European) Yearbook of Arbitration 2022, Volume XII, Haga 2022, s. 3-26
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32297
Stadniczeńko Stanisław L., Duszka-Jakimko Hanna
Alternatywne formy rozwiązywania sporów w teorii i w praktyce. Wybrane zagadnienia
Opole 2008, ss. 214
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30677
Dziurda Marcin
Upadłość a poddanie sporu pod rozstrzygnięcie. Komentarz
e-Przegląd Arbitrażowy 2014, Nr 3-4, s. 83-90
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 31358
E. D.
Nowelizacja przepisów o sądzie polubownym
PPH 1926, Nr 2, s. 110-114
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30052
Eizirik Nelson
Arbitraż w sporach korporacyjnych w Brazylii
e-Przegląd Arbitrażowy 2013, Nr 1-2, s. 35-42
Zagadnienia kluczowe: pomoc sądu państwowego , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , postępowanie przed sądem polubownymid: 31195
Ereciński Tadeusz
Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część czwarta: Przepisy z zakresu międzynarodowego postępowania cywilnego. Część piąta. Sąd polubowny (arbitrażowy), t. 5
Warszawa 2006 (wyd. 1), ss. 484
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30114
Ereciński Tadeusz, Weitz Karol
Sąd arbitrażowy
Warszawa 2008, ss. 430
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30117
Fabian Jerzy
Czy klauzula arbitrażowa w konosamencie jest ważna? Glosa do postanowienia SN z 9.1.1969 r., I CZ 3/68
TGM 1969, Nr 12, s. 549-551
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30468
Szymańska Joanna, Felkel Patryk
Forma zapisu na sąd polubowny w kontekście autonomii woli
[w:] Gajda Michał (red.), Autonomia woli w prawie prywatnym międzynarodowym i arbitrażu, Katowice 2015, s. 59-76
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 32377
Feller Bronisław
Kodeks postępowania cywilnego z orzecznictwem Sądu Najwyższego i Sądów Apelacyjnych, nowymi ustawami, okólnikami i rozporządzeniami Min. Sprawiedliwości, Komunikacji oraz Skarbu
Kraków 1938, s. 506-525
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30003
Fenichel Zygmunt
Charakter orzeczeń sądu polubownego.
PPC 1935, Nr 7-8, s. 223-227
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 30053
Fenichel Zygmunt
Czy prawa i obowiązki natury procesowej przechodzą na prawonabywców?
PS 1930, Nr 3, s. 71-74
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30054
Fenichel Zygmunt
Forum prorogatum.
PPC 1937, Nr 15-16-17, s. 460-472
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30055
Fenichel Zygmunt
Moc zapisu na sąd polubowny po uchyleniu jego wyroku.
PPC 1938, Nr 16-17-18, s. 512-516
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 30058
Fenichel Zygmunt
O mocy obowiązującej zapisu na sąd polubowny dla cesjonariusza.
PPC 1935, Nr 3, s. 81-86
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30059
Fenichel Zygmunt
Sądy polubowne wedle kodeksu postępowania cywilnego
[w:] Fenichel Zygmunt, Polskie prawo prywatne i procesowe (studja), Kraków 1936, s. 867-890
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30004
Fenichel Zygmunt
Sądy polubowne wedle kodeksu postępowania cywilnego.
PPiA 1931, Nr 3, s. 303-322
Zagadnienia kluczowe: arbiter , właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 30060
Fenichel Zygmunt
Wniesienie pozwu przed sąd państwowy przed orzeczeniem o wygaśnięciu zapisu na sąd polubowny.
PPC 1934, Nr 16-17, s. 510-515
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30064
Fenichel Zygmunt
Znaczenie klauzul arbitrażowych genewskich
[w:] Fenichel Zygmunt, Polskie prawo prywatne i procesowe (studja), Kraków 1936, s. 891-900, [Książka stanowi zbiór artykułów. Tekst stanowi przedruk z artykułu o tym samym tytule zamieszczonym w Przeglądzie Prawa i Administracji 1931, nr 3]
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30005
Fenichel Zygmunt, Skąpski Józef
W kwestii mocy obowiązującej zapisu na sąd polubowny dla cesjonarjusza stron.
PPC 1934, Nr 16-17, s. 500-505
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30062
Ferraro Taddeo
Klauzula arbitrażowa i notarialne oświadczenie dłużnika o poddaniu się egzekucji w finansowaniu bankowym
Monitor Prawa Bankowego 2021, Nr 1, s. 70-84
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 32160
Figuła Patrycja
Zdatność ugodowa a zdatność arbitrażowa - analiza relacji na tle Kodeksu postępowania cywilnego
Przegląd Prawno-Ekonomiczny 2018, Nr 3/1, s. 265-276
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 32080
Figura-Góralczyk Edyta
Umowa w sprawie zamówienia publicznego - wybrane zagadnienia kolizyjnoprawne i arbitrażowe
Prawo Zamówień Publicznych 2012, Nr 4, s. 41-63
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32330
Fiutowska Aleksandra
Dopuszczalność powództwa o ustalenie związania zapisem na sąd polubowny w trybie art. 189 k.p.c. wobec ograniczenia kognicji sądu powszechnego w sprawach poddanych rozstrzygnięciu sądu polubownego
Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ 2017, Nr 9, s. 50-56
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 31908
Flaga-Gieruszyńska Kinga, Zieliński Andrzej
komentarz do art. 1154-1217
[w:] Zieliński Andrzej, Flaga-Gieruszyńska Kinga, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz 2019, wyd. 10, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 35238
Flaga-Gieruszyńska Kinga, Zieliński Andrzej
komentarz do art. 1154-1217
[w:] Zieliński Andrzej, Flaga-Gieruszyńska Kinga, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz 2022, wyd. 11, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32452
Franusz Anna
Arbitraż testamentowy jako specyficzna postać zapisu na sąd polubowny
[w:] Jan Olszewski (red.), Arbitraż i mediacja. Aktualne problemy teorii i praktyki funkcjonowania sądów polubownych i ośrodków mediacyjnych. Materiały konferencyjne (Nałęczów Zdrój 8 - 10.05.2009 r.), Rzeszów 2009, s. 59-71
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30686
Franusz Anna
Wpływ ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy na postępowanie arbitrażowe
Studia Prawnoustrojowe 2011, Nr 14, s. 283-293
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego , uznanie i stwierdzenie wykonalności krajowego wyroku sądu polubownego , postępowanie przed sądem polubownymid: 31121
Frątczak Klaudia
Orzeczenie Szwajcarskiego Trybunału Federalnego w sprawie 4A_428/2009
e-Przegląd Arbitrażowy 2010, Nr 1, s. 55-56
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 30812
Frątczak Klaudia, Mikołajczyk Natalia
Nowelizacja francuskiego Kodeksu Postępowania Cywilnego: Rewolucyjne zmiany w prawie arbitrażowym
e-Przegląd Arbitrażowy 2011, Nr 2
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30985
Frejowski Sebastian
Umowa o międzynarodowy arbitraż handlowy
MoP 2007, Nr 9, s. 521-527
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30472
Fruchs Henryk
Z zagadnień dotyczących sądu polubownego.
Głos Prawa 1936, Nr 10-12, s. 454-462
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 30067
Łaszczuk Maciej, Pieckowski Sylwester, Poczobut Jerzy, Szumański Andrzej, Tomaszewski Maciej, Furtek Marek
Arbitraż i mediacja. Księga jubileuszowa dedykowana doktorowi Andrzejowi Tynelowi
Warszawa 2012, ss. 732
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 31075
Galewska Ewa
Sądownictwo polubowne w sporach konsumenckich w sektorze telekomunikacyjnym
ADR. Arbitraż i Mediacja 2016, Nr 1, s. 5-17
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 31572
Gałązka Piotr
Banking Arbitration Proceedings in Poland - a few Remarks on Arbitral Procedure Problems
Osteuropa Recht 2013, Nr 2, s. 149-161
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , postępowanie przed sądem polubownymid: 32066
Horvath Olga, Zawicki Kamil, Gałkowski Dominik
Zagadnienie wielości stron postępowania w sporach budowlano-arbitrażowych i przed sądami powszechnymi w Polsce z perspektywy praktycznej, w szczególności zagadnienie możliwej sprzeczności orzeczeń
e-Przegląd Arbitrażowy 2012, Nr 1, s. 15-23
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 31137
Ganczar Małgorzata
Forma elektroniczna umowy o arbitraż
[w:] Jan Olszewski (red.), Arbitraż i mediacja. Aktualne problemy teorii i praktyki funkcjonowania sądów polubownych i ośrodków mediacyjnych. Materiały konferencyjne (Nałęczów Zdrój 8-10.5.2009 r.), Rzeszów 2009, s. 81-91
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30868
Gapska Edyta
Skuteczność zapisu na sąd polubowny zawartego w umowie podwykonawczej wobec inwestora ponoszącego odpowiedzialność solidarną na podstawie art. 6471 § 5 k.c.
PPH 2017, Nr 1, s. 38-43
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 31819
Garnuszek Anita
The Law Applicable to the Contractual Assignment of an Arbitration Agreement
ARBITRATION: The International Journal of Arbitration, Mediation and Dispute Management 2016, T. 82, Nr 4
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31824
Garnuszek Anita, Mazur Laura, Orzeł Aleksandra
Quo Vadis, Arbitrażu? Quo Vadis, Arbitration?
Warszawa 2013, ss. 709
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 31202
Garnuszek Anita, Orzeł Aleksandra
Enforceability of Multi-tiered Dispute Resolution Clauses under Polish Law
Arbitration Bulletin - Young Arbitration 2016, Nr 24, s. 166-180
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 31565
Gąsiorowski Jan
Conflict between an arbitration clause and its applicable arbitration rules
Young Arbitration Review 2021, Nr 2 (Edition 42)
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 32343
Zawicki Kamil, Gąsiorowski Kuba, Matejczyk Magdalena
Poland - the Supreme Court Judgments
[w:] Bělohlávek Alexander J., Rozehnalová Naděžda (red.), Czech Yearbook of International Law. International Dispute Resolution, Haga 2016, t. VII, s. 213-223
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego , konwencja nowojorska , postępowanie przed sądem polubownymid: 31552
Gessel-Kalinowska vel Kalisz Beata
Diagnoza arbitrażu. Funkcjonowanie prawa o arbitrażu i kierunki postulowanych zmian
Wrocław 2014, ss. 593
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 31452
Gessel-Kalinowska vel Kalisz Beata
Interes prawny w powództwie o ustalenie w postępowaniu przed sądem polubownym - glosa do wyroku SA KIG 193/05
Biuletyn Arbitrażowy 2020, Nr 27, s. 19-28
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 32153
Gessel-Kalinowska vel Kalisz Beata
Interes prawny w powództwie o ustalenie w postępowaniu przed sądem polubownym - glosa do wyroku SA KIG 193/05
[w:] Dumkiewicz Małgorzata, Szczotka Jerzy, Kopaczyńska-Pieczniak Katarzyna (red.), Sto lat polskiego prawa handlowego. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Andrzejowi Kidybie. Tom II, Warszawa 2020, s. 777-787
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 32107
Gessel-Kalinowska vel Kalisz Beata
Podstawa normatywna zasady poufności w polskim arbitrażu handlowym
PPH 2013, Nr 1, s. 14-19
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 31116
Gessel-Kalinowska vel Kalisz Beata
Polish arbitration law
Wrocław 2014, ss. 646
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 31445
Gessel-Kalinowska vel Kalisz Beata
Projekt Parlamentu Europejskiego dotyczący Rozporządzenia Bruksela I - powrót do ery sprzed West Tankers?
e-Przegląd Arbitrażowy 2011, Nr 4, s. 30-32
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 31065
Gessel-Kalinowska vel Kalisz Beata
Rozstrzyganie sporów korporacyjnych w postępowaniu arbitrażowym
[w:] Beata Gessel-Kalinowska vel Kalisz (red.), Arbitraż w Polsce, Warszawa 2011, s. 53-59, [także wersja angielska]
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 31001
Gessel-Kalinowska vel Kalisz Beata
Zastrzeżenie formy pisemnej dla umowy o arbitraż jako zastrzeżenie formy pisemnej dla celów dowodowych
PiP 2015, nr 12, s. 75-92
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31506
Gębala Agnieszka
Granice dopuszczalności arbitrażu
R.Pr. 2008, Nr 2, s. 68-76; Biul.Arb. 2008, Nr 6, s. 59-69
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 30230
Gil Izabella
Dopuszczalność wszczęcia postępowania pojednawczego w przypadku istnienia zapisu na sąd polubowny
Opolskie Studia Administracyjno-Prawne 2014, Nr XII/2, s. 61-75
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31443
Glinka Justyna
Moc obowiązująca zapisu na sąd polubowny w sytuacji wygaśnięcia, nieważności bądź nieistnienia stosunku prawnego (umowy głównej)
ADR. Arbitraż i Mediacja 2017, Nr 3, s. 35-44
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 31921
Głodowski Włodzimierz, Jarocha Andrzej
Zapis na sąd polubowny w umowie spółki
[w:] Czura-Kalinowska Dorota (red.), Mediacja i arbitraż. Tom drugi: wybrane zagadnienia, Poznań 2010, [wydanie I]
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 32397
Głuszak Marcin
Problematyka sądownictwa polubownego w rezolucjach Rady Nieustającej (1776-1788)
Czasopismo Prawno-Historyczne 2016, Nr 2 (68), s. 85-108
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32045
Głuszak Marcin
The subject matter of arbitral tribunals in the resolutions of the Permanent Council (1776-1788)
Czasopismo Prawno-Historyczne 2021, Nr 2, s. 181-208
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32248
Golat Rafał
Polubowne rozstrzyganie sporów
Warszawa 2007, ss. 184
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30122
Goldsztein Stanisław
Sądy polubowne.
PPH 1926, Nr 1, s. 23-27
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30068
Goldwag Naum
Przewodnik Sędziego Polubownego. Z przedmową Dyrektora Izby Handlowej Polski i Z.S.R.R. Kazimierza Szczerby-Likiernika
Warszawa 1938, ss. 102
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30006
Gołąb Stanisław
Glosa do orzeczenia izby pierwszej sądu najwyższego z 21 lutego 1929 r. C. I. 2382/28. (dot. zapisu na zagraniczny sąd polubowny)
OSP 1929 (tom VIII), poz. 541, s. 497-498
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30589
Gołąb Stanisław
Sądy polubowne według projektu polskiej procedury cywilnej.
Pal. 1926, s. 49-66
Zagadnienia kluczowe: arbiter , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , uznanie i stwierdzenie wykonalności krajowego wyroku sądu polubownego , postępowanie przed sądem polubownymid: 30072
Gołąb Stanisław, Wusatowski Zygmunt
Kodeks Sądów Polubownych, Przepisy księgi trzeciej Kodeksu Postępowania Cywilnego poprzedzone wstępem, zawierającym rzut oka na sądownictwo polubowne i objaśnione na podstawie materiałów Komisji Kodyfikacyjnej, literatury oraz orzecznictwa sądów polskich z przepisami o stałych sądach i komisjach polubownych i o klauzulach arbitrażowych
Kraków 1933, ss. 238
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30007
Gortad Konrad
Konwersja postępowania przed sądem powszechnym w postępowanie przed sądem polubownym
ADR. Arbitraż i Mediacja 2022, Nr 3, s. 49-55, [Kilka uwag do projektu ustawy z 26.8.2021 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw]
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 32338
Gortad Konrad
Zapis na sąd polubowny przez odesłanie
ADR. Arbitraż i Mediacja 2022, Nr 1, s. 17-29
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32267
Gorywoda Łukasz
Arbitraż grupowy
e-Przegląd Arbitrażowy 2013, Nr 3-4, s. 25-36
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 31248
Gorywoda Łukasz
Instytucjonalizacja dwuinstancyjności postępowania arbitrażowego - apelacja arbitrażowa według nowych reguł American Arbitration Association
PPH 2015, Nr 4, s. 17-22
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego , postępowanie przed sądem polubownymid: 31364
Grajzer Jakub, Klupś Krzysztof
Arbitraż w RFN na tle polskich rozwiązań
[w:] Dorota Czura-Kalinowska (red.), Mediacja i arbitraż jako sposoby polubownego rozstrzygania sporów, Poznań 2009, s. 293-308
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30869
Gruszczyński Jur
Klauzule arbitrażowe przy ocenie i podziale ryzyka w kontraktach partnerstwa publiczno-prywatnego
[w:] M. Łaszczuk (przew.), M. Furtek, S. Pieckowski, J. Poczobut, A. Szumański, M. Tomaszewski (red.), Arbitraż i mediacja. Księga jubileuszowa dedykowana doktorowi Andrzejowi Tynelowi, Warszawa 2012, s. 164-177
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , arbitraż inwestycyjnyid: 31084
Grzegorczyk Paweł
Legitymacja procesowa - pojęcie, funkcje i reżim procesowy
PS 2020, Nr 2, s. 42
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31991
Grzegorczyk Paweł
Ustanowienie jurysdykcji krajowej na podstawie art. 24 rozporządzenia Rady (WE) nr 44/01 a zarzut zapisu na sąd polubowny w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej
MoP 2012, Nr 15, s. 828-830
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 31124
Gudowski Jacek
Kodeks postępowania cywilnego. Orzecznictwo. Piśmiennictwo. Tom V
Warszawa 2020, ss. 936
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32459
Gutowska Magdalena
Prawo właściwe dla umowy o arbitraż - zarys problematyki kolizyjnoprawnej
ADR. Arbitraż i Mediacja 2022, Nr 1, s. 31-46
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32268
Guzik Tomasz
Ocena instytucji klauzuli arbitrażowej z perspektywy ekonomicznej analizy prawa
Przegląd Prawno-Ekonomiczny 2018, Nr 2, s. 369-380
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 32083
Hałgas Marcin
Charakter prawny zapisu na sąd polubowny
PUG 2007, Nr 7, s. 2-10
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30239
Hanak Svetozar
Wymóg formy pisemnej klauzuli arbitrażowej według prawa czechosłowackiego
PHZ 1965, Nr 8, s. 64-73
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30606
Hartung Monika
The Law Applicable to Proceedings Before an Arbitral Tribunal in Poland
[w:] Christian Klausegger, Peter Klein, Florian Kremslehner, Alexander Petsche, Nikolaus Pitkowitz, Jenny Power, Irene Welser, Gerold Zeiler (red.), Austrian Yearbook on International Arbitration 2015, Wiedeń 2015, 187-204
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 31353
Hołub Michał
Sądy polubowne w świetle postanowień obowiązującego kodeksu postępowania cywilnego
Rohatyn 1934, ss. 48
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30008
Horodyski Dominik, Kierska Maria
Concurrent Jurisdiction and its Consequences in Context of Enforcement of Interim Measures of Protection in Arbitral Proceedings
ADR. Arbitraż i Mediacja 2016, Nr 3, s. 19-30
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , środki zabezpieczająceid: 31792
Hrycaj Anna
Wpływ ogłoszenia upadłości na postępowanie przed sądem polubownym
[w:] Dorota Czura-Kalinowska (red.), Mediacja i arbitraż jako sposoby polubownego rozstrzygania sporów, Poznań 2009, s. 223-232
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 30870
Hrycaj Anna
Wpływ ogłoszenia upadłości na postępowanie przed sądem polubownym
Biul.Arb. 2008, Nr 6, s. 89-96
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 30241
Hryniewiecki Jan
O polubownem załatwianiu sporów handlowych
Świat Kupiecki 1928, Nr 42
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30073
Iwański Wojciech
Materialna czy procesowa? - podsumowanie aktualnego stanu dyskusji dotyczącej charakteru prawnego umowy o arbitraż
MoP 2009, Nr 1, dodatek specjalny, s. 14-16
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30242
Jakubecki Andrzej
komentarz do art. 1154-1217
[w:] Wiśniewski Tadeusz (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom V. Art. 1096-1217, Warszawa 2021
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32458
Jakubecki Andrzej
komentarz do art. 1514-1217
[w:] Wiśniewski Tadeusz (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom V. Art. 1096-1217, Warszawa 2013 (wyd. II)
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32471
Jakubowski Jerzy
Stałe sądy arbitrażowe w Polsce
Warszawa 1961, ss. 39
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30127
Janik Andrzej
Środki przeciwdziałające przewlekłości postępowania arbitrażowego
Acta Iuris Stetinensis 2018, Nr 3 (23), s. 97-112
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownym , koszty postępowania przed sądem polubownymid: 32043
Janowski Michał
Zapis na krajowy sąd polubowny de lege lata i w świetle projektowanych zmian
[w:] Józef Skoczylas (red.), Prace laureatów konkursu im. Prof. Jerzego Jakubowskiego, edycja druga, Warszawa 2005, s. 27-85
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30690
Jeżewski Marek
Międzynarodowe prawo inwestycyjne
Warszawa 2011, ss. 496
Zagadnienia kluczowe: arbiter , skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego , uznanie i stwierdzenie wykonalności krajowego wyroku sądu polubownego , konwencja nowojorska , arbitraż inwestycyjny , postępowanie przed sądem polubownymid: 31171
Jeżewski Marek
Rozszerzenie klauzuli arbitrażowej. Komentarz
e-Przegląd Arbitrażowy 2014, Nr 3-4, s. 103-109
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31360
Jochemczak Michał
Kilka uwag na temat zagadnień kolizyjnoprawnych umowy o arbitraż
PPH 2009, Nr 4, s. 52-58
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30246
Jurcewicz Witold, Wiśniewski Cezary
Spory korporacyjne w praktyce arbitrażowej - perspektywa polska i niemiecka
Warszawa 2017, ss. 383
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 31846
Jurek Piotr
Postępowanie polubowne w dziejach. Materiały konferencyjne (Przemyśl, 7-10.7.2005)
Wrocław 2006, ss. 192
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30417
Kajkowska Ewelina
Incorporating ADR Into Arbitration Framework: Issues Arising From Integrated Dispute Resolution Clauses
[w:] J. Gudowski, K. Weitz (red.), Aurea praxis, aurea theoria. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Erecińskiego, tom II, Warszawa 2011, s. 1703-1719
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 31019
Kajkowska Ewelina
Zmiana przepisów o formie zapisu na sąd polubowny - problemy intertemporalne
PS 2009, Nr 11-12, s. 120-133
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30653
Kaliński Maciej
„Rygoryzm odpowiedzialności wekslowej oraz funkcje weksla kolidują z trybem postępowania przed sądem polubownym. Nie może być uznane za stosowanie przymusu ekonomicznego korzystanie z przewidzianych prawem środków dla zabezpieczenia wykonania zobowiązania (np. w drodze aresztu statku)”. Glosa do wyroku s. apel. z dnia 9 lipca 1996 r., I ACr 560/96
PPH 1998, Nr 2, s. 42-45
Zagadnienia kluczowe: wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , postępowanie przed sądem polubownymid: 31993
Kalus Stanisława
Mediacja i arbitraż w sprawach nieruchomościowych
Nieruchomości 2007, Nr 4, s. 11-12
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30247
Kała Dariusz P.
Charakter prawny zapisu na sąd polubowny
[w:] Józef J. Skoczylas, Dariusz P. Kała, Paweł Potakowski, Ogólnopolski Zjazd Cywilistów Studentów, Lublin 2009, s.165-175
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30130
Kała Dariusz P.
O relacjach między sądownictwem państwowym a polubownym w znaczeniu szerokim
R.Pr. - dod. 2012, Nr 122, s. 6-10
Zagadnienia kluczowe: wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 31073
Kałużny Tomasz
Sądownictwo polubowne - nowa jakość rozstrzygania sporów
Roczniki Administracji i Prawa 2021, Tom specjalny 1, Nr XXI, s. 623-638
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32247
Kamieński Grzegorz
Zmiany w postępowaniu arbitrażowym
LEX/el. 2019
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , uznanie i stwierdzenie wykonalności krajowego wyroku sądu polubownegoid: 35277
Kamińska Marta
Rozstrzyganie polubowne sporów związanych z rejestracją domen internetowych - część II
ADR. Arbitraż i Mediacja 2017, Nr 1, s. 15-34
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 31839
Kapłan I.
Sąd polubowny (Szkic porównawczy przepisów U.P.C. i K.P.C.).
Wil.Prz.Praw. 1932, Nr 2, s. 33-36
Zagadnienia kluczowe: ugoda przed sądem polubownym , właściwość sądu polubownego , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 30076
Karkowski Paweł, Stefaniuk Weronika
Porównanie polskich i słowackich regulacji z zakresu prawa arbitrażowego
Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ 2018, Nr 3, s. 40-47
Zagadnienia kluczowe: arbiter , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 32027
Kaźmierczak Szczęsny
O możliwości przerwania przed sądem powszechnym biegu przedawnienia roszczeń podporządkowanych kognicji sądu arbitrażowego
Biul. Arb. 2010-2011, Nr 4, s. 82-101
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30988
Kaźmierczak Szczęsny
Wpływ ogłoszenia upadłości na przebieg postępowania arbitrażowego w perspektywie międzynarodowej
Prace laureatów konkursu na najlepszą pracę magisterską dotyczącą problemów sądownictwa polubownego i mediacji im. prof. dr. hab. Jerzego Jakubowskiego, edycja czwarta, Warszawa 2009, s. 131-229
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 30963
Kierska Maria
Anti-suit injunctions wydawane przez sądy polubowne
ADR. Arbitraż i Mediacja 2017, Nr 2, s. 77-90
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , środki zabezpieczająceid: 32368
Kisielińska-Garncarek Joanna, Ostas Łukasz
Concluding an Arbitration Agreement via Means of Remote Communication under Polish Law: A Short Guide for Practitioners
Kluwer Arbitration Blog 2022
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 32407
Kita Ewelina
Zapis na sąd polubowny w sprawach ze stosunku pracy
ELSA 2015, Nr 3, s. 89-100
Zagadnienia kluczowe: arbiter , właściwość sądu polubownego , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 32025
Kłos Michał
komentarz do art. 1161-1168
[w:] Marciniak Andrzej (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz 2017. Tom IV. Art. 1096-1217, wyd. 1, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 35229
Kłos Michał
komentarz do art. 1161-1168
[w:] Marciniak Andrzej (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz 2020. Tom V. Art. 1096-1217, wyd. 1, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32474
Kocon Agnieszka
Poland
[w:] Ned Beale, Barbara Lautenschlager, Giuseppe Scotti, Leo Van den hole (red.), Dispute Resolution Clauses in International Contracts. A Global Guide, Zurych-Bazylea-Genewa 2013, s. 433-458
Zagadnienia kluczowe: pomoc sądu państwowego , skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego , konwencja nowojorskaid: 31292
Kocot Wojciech
Forma umowy o poddanie sporu pod kognicję sądu polubownego zawartej przez przystąpienie do wzorca zamieszczonego w internecie
[w:] J. Gudowski, K. Weitz (red.), Aurea praxis, aurea theoria. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Erecińskiego, tom II, Warszawa 2011, s. 1721-1745
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31014
Kocot Wojciech
Glosa do postanowienia SN z 22.2.2007 r., IV CSK 200/06 (dot. ustalenia abuzywnego charakteru klauzuli derogacyjnej i zapisu na sąd polubowny w umowie maklerskiej; formy zastrzeżenia tej klauzuli)
OSP 2008, Nr 10, poz. 110 c, s. 747 - 754
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30253
Koenigstein Jerzy
Sądy polubowne w nowym K.P.C.
Egzekucja Sądowa 1932, Nr 15, s. 16-17
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30078
Pörnbacher Karl, Kölbl Angela
Der Einfluss von Insolvenzverfahren auf internationale Schiedsverfahren
[w:] Józef Okolski (przew.), Andrzej Całus, Maksymilian Pazdan, Stanisław Sołtysiński, Tomasz Wardyński, Stanisław Włodyka (red.), Księga pamiątkowa 60-lecia Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie, Warszawa 2010, s. 586-599
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 30936
Pörnbacher Karl, Kölbl Angela
Wpływ postępowania upadłościowego na międzynarodowe postępowanie arbitrażowe
[w:] Józef Okolski (przew.), Andrzej Całus, Maksymilian Pazdan, Stanisław Sołtysiński, Tomasz Wardyński, Stanisław Włodyka (red.), Księga pamiątkowa 60-lecia Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie, Warszawa 2010, s. 600-613
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 30937
Kopczyk Renata
Prawo do rzetelnego procesu w postępowaniu arbitrażowym w sprawach sportowych na gruncie standardów Europejskiej Konwencji Praw Człowieka
Acta UWr 2012, Nr 90, s. 97-108
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 31172
Koredczuk Józef
Wygaśnięcie zapisu na sąd polubowny według kodeksu postępowania cywilnego z 1930 r.
Acta UWr 2009, Nr 4, Tom 310, s. 151-167
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 32405
Korpalski Mariusz
Częściowa bezskuteczność zapisu na Sąd Polubowny przy Związku Banków Polskich. Glosa do wyroku SO w Warszawie z 26 października 2011 r. (XXV Co 111/11)
MPB 2012, Nr 3, s. 25-29
Zagadnienia kluczowe: arbiter , zapis na sąd polubownyid: 31072
Korte Oliver, Oswald Sven
Schiedsgerichtsbarkeit im Überblic
Deutsch-Polnische Juristen Zeitschrift 2016, Nr 1-2, s. 43-46
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32053
Korzan Kazimierz
Arbitraż i postępowanie arbitrażowe
Warszawa 1980, ss. 269
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30592
Korzonek Jan, Piasecki Władysław
Kodeks postępowania cywilnego i przepisy wprowadzające kodeks postępowania cywilnego z komentarzem uwzględniającym wszystkie przepisy pozostające w związku z procesem, materiały Komisji Kodyfikacyjnej, orzecznictwo Sądów Najwyższych b. państw zaborczych i polskiego oraz literaturę procesu cywilnego.
Miejsce Piastowe Wydawnictwo Tow. Św. Michała Archanioła 1931, s. 988 - 1029, [Część dotycząca sądów polubownych]
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30011
Kos Rafał
O związaniu cesjonariusza zapisem na sąd polubowny - glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 3.09.1998 r. (I CKN 822/97)
Glosa 2013, Nr 4, s. 36-47
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31185
Kos Rafał
Zdatność arbitrażowa i klauzula arbitrażowa w sporach korporacyjnych. Komentarz do orzeczenia sądu polubownego
e-Przegląd Arbitrażowy 2014, Nr 3-4, s. 76-82
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 31357
Kos Rafał
Związanie następcy singularnego zapisem na sąd polubowny oparte na procesowej kwalifikacji zapisu - glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 7.11.2013 r., V CSK 545/12
Glosa 2021, Nr 4, s. 75-83
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 32241
Kos Rafał, Raczkowska Agnieszka
Loss of effect of arbitration clause
Lexology 2015
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 32217
Kostecki Bartosz
Wiążący zapis na sąd polubowny (orzecznictwo SN z komentarzem) - glosa do postanowienia SN z 15.12.2000 r., I CKN 1131/00
Pr.Sp. 2003, Nr 3, s. 55-59
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30254
Kowalczyk Aleksandra
Związanie spółek prawa handlowego zapisem na sąd polubowny zawartym w umowie (statucie) spółki
ADR. Arbitraż i Mediacja 2022, Nr 2, s. 41-51
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 32285
Koziński Mirosław H.
Glosa do uchwały z dnia 24.2.2005 r., III CZP 86/04 (dot. zapisu na sąd polubowny i jego konsekwencji dla stosunku wekslowego)
PS 2005, Nr 11-12, s. 235-244
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30258
Kozłowska Marta
Jak wprowadzenie dobrych praktyk może skrócić czas postępowań arbitrażowych, ograniczyć ich koszty i zapewnić ochronę przed zagrożeniami w cyberprzestrzeni
Co do zasady. Studia i analizy prawne 2019, Nr 1, s. 57-71
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 32165
Kozłowski Łukasz
Ogłoszenie upadłości strony postępowania przed sądem polubownym
MoP 2015, Nr 8, s. 436-440
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 31370
Krawczyk Anna
Zagadnienia ogólne umowy o arbitraż w świetle uregulowań prawa międzynarodowego
[w:] Jan Olszewski (red.) Sądy polubowne i mediacja, Warszawa 2008, s. 311-321
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30858
Kroft, van der Remco
Holenderski Instytut Arbitrażu (krótka prezentacja)
Biul. Arb. 2009, Nr 11, s. 70-80
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30872
Kroński Aleksander
Sądy polubowne w świetle dotychczasowego orzecznictwa i kodeksu postępowania cywilnego.
Pal. 1931, Nr 3, s. 107-116, [cz. I]
Zagadnienia kluczowe: arbiter , zapis na sąd polubownyid: 30082
Kruczalak-Jankowska Joanna
Wpływ ogłoszenia upadłości na zapis na sąd polubowny
Gdańskie Studia Prawnicze 2011, Tom XXVI, s. 129-134
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 31117
Szczepiński Wiesław, Krużewski Bartosz
Zapis sporów wynikających z umów dotyczących nieruchomości na sąd polubowny za granicą
Pal. 1999 - 2000, Nr 12-1, s. 68-73
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 30488
Krzemiński Jacek
Class action arbitration - w poszukiwaniu skutecznego mechanizmu dochodzenia roszczeń przez konsumentów
St. Iur. Torun. 2015, Nr 1, Tom 16, s. 137-163
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32220
Zawicki Kamil, Kubas Andrzej, Selwa Magdalena
Current Case Law - Poland
[w:] Alexander J. Bělohlávek, Filip Černý, Naděžda Rozehnalová (red.), Czech (& Central European) Yearbook of Arbitration 2013, Vol. III, Nowy Jork 2013, s. 211-237
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego , uznanie i stwierdzenie wykonalności krajowego wyroku sądu polubownego , konwencja nowojorskaid: 31308
Zawicki Kamil, Kubas Andrzej
The Scope of Mandatory Provisions of Procedural and Substantive Law Binding upon a Court of Arbitration
[w:] Alexander J. Bělohlávek, Filip Černý, Naděžda Rozehnalová (red.), Czech (& Central European) Yearbook of Arbitration 2013, Vol. III, Nowy Jork 2013, s. 3-24
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego , uznanie i stwierdzenie wykonalności krajowego wyroku sądu polubownego , konwencja nowojorska , postępowanie przed sądem polubownymid: 31288
Kucharczuk Ivo
On the Admissibility of Conciliation Proceedings under Articles 184-186 of the Code of Civil Procedure and their legal Effectiveness in the Event of a Plea referring to an Arbitration Agreement
Arbitration Bulletin - Young Arbitration 2016, Nr 24, s. 152-165
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31564
Kuchnio Magdalena
komentarz do art. 1154-1168, 1205-1211
[w:] Piaskowska Olga Maria (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie egzekucyjne. Międzynarodowe postępowanie cywilne. Sąd polubowny (arbitrażowy). Komentarz aktualizowany, Lex/el. 2023
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 35271
Kuchnio Magdalena
komentarz do art. 1154-1168, 1205-1211
[w:] Piaskowska Olga Maria (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie egzekucyjne. Międzynarodowe postępowanie cywilne. Sąd polubowny (arbitrażowy). Komentarz, Warszawa 2022
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32447
Kulski Robert
Charakter prawny umów procesowych
PiP 2002, Nr 1, s. 53-65
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30489
Kulski Robert
Glosa do wyroku SN z 11.7.2001 r., V CKN 379/00 (dot. zapisu na sąd polubowny)
PiP 2002, Nr 11, s. 101-105
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30262
Kuratowski Roman
Forma zapisu na sąd polubowny według kodeksu postępowania cywilnego.
NPC 1933, Nr 6, s. 176-179
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30084
Kuratowski Roman
Glosa do orzeczenia izby pierwszej sądu najwyższego z 23 stycznia - 13 lutego 1931 r. C. 1783/30 r. (dot. charakteru zapisu na sąd polubowny oraz orzeczenia sądu państwowego w przedmiocie wyznaczenia arbitra)
OSP 1932 (tom XI), poz. 46, s. 49-51
Zagadnienia kluczowe: arbiter , zapis na sąd polubownyid: 30590
Kuratowski Roman
Sądownictwo polubowne, Studjum teoretyczno - praktyczne z uwzględnieniem prawodawstwa, obowiązującego w trzech dzielnicach Rzeczypospolitej, i polskiego Kodeksu postępowania cywilnego z roku 1930
Warszawa 1932, ss. 255
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30013
Kuratowski Roman
Uwagi w przedmiocie formy układów o sąd polubowny
Pal. 1929, s. 368-374
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30087
Kuska-Żak Ilona
Polubowne rozstrzyganie sporów w prawie francuskim - wybrane zagadnienia w aspekcie porównawczym-prawnym
[w:] Dorota Czura-Kalinowska (red.), Mediacja i arbitraż jako sposoby polubownego rozstrzygania sporów, Poznań 2009, s. 137-150
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30873
Zawicki Kamil, Żukrowska Małgorzata, Kuśnierek Katarzyna
The Court of Appeals Judgments
[w:] Bělohlávek Alexander J., Rozehnalová Naděžda (red.), Czech (& Central European) Yearbook of Arbitration 2021, Volume XI, Haga 2021, s. 139-151
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownym , koszty postępowania przed sądem polubownymid: 32302
Kwaśnicki Radosław L., Siwik Robert
Związanie nabywcy przedsiębiorstwa klauzulą arbitrażową dotyczącą zobowiązań zaciągniętych przez zbywcę przedsiębiorstwa
[w:] M. Łaszczuk (przew.), M. Furtek, S. Pieckowski, J. Poczobut, A. Szumański, M. Tomaszewski (red.), Arbitraż i mediacja. Księga jubileuszowa dedykowana doktorowi Andrzejowi Tynelowi, Warszawa 2012, s. 276-284
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31089
Lemkowski Marcin
Glosa do uchwały SN z dnia 8.3.2002 r., III CZP 8/02 - Pełnomocnictwo ogólne a zapis na sąd polubowny
PPH 2003, Nr 1, s. 55-58
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30268
Lewandowski Paweł
Arbitration Agreement
[w:] Arbitration in Poland, Warszawa 2011, s. 51-64
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 31037
Lewandowski Paweł
Glosa do postanowienia SN z dnia 16 lutego 1999, I CKN 1020/98
OSP 1999, Nr 11, s. 554-557
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30654
Litauer Jan Jakób
Komentarz do Procedury Cywilnej. Postępowanie sporne. Postępowanie zabezpieczające. Przepisy wprowadzające kodeks postępowania cywilnego
Warszawa 1933, s. 289-308, [Księga trzecia. Sąd polubowny]
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30014
Lizer-Klatka Agnieszka
Forma umowy o arbitraż wedle konwencji nowojorskiej o uznawaniu i wykonywaniu zagranicznych orzeczeń arbitrażowych
PPHZ 2000, Nr 19-20, s. 135-153
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , konwencja nowojorskaid: 30711
Łabenda Krzysztof P.
Arbitraż
Gdynia 2003, ss. 75
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30138
Łaszczuk Maciej, Szpara Justyna
Commercial Arbitration Know - how 2020 (the chapter on Poland)
Commercial Arbitration Know - how 2020
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32057
Łaszczuk Maciej, Szumański Andrzej
Regulamin Arbitrażowy Sądu Arbitrażowego przy KIG. Komentarz
Warszawa 2017, ss. 604
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 31829
Łopuski Jan
Glosa do postanowienia SN z 22.4.1966 r., I CR 433/64 (dot. zapisu na sąd polubowny)
OSPiKA 1967, Nr 1
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30495
Łopuski Jan
Glosa do postanowienia SN z 9.1.1969 r., I CZ 92/67 (dot. klauzuli arbitrażowej w umowie czarterowej)
OSPiKA 1970, Nr 5, poz. 95
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30496
Makieła Magdalena
Zapis na sąd polubowny (klauzula arbitrażowa) i klauzule hybrydowe
Palestra 2022, Nr 11, s. 7-20
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 32408
Malinowska-Woźniak Katarzyna
Granice podmiotowe zapisu na sąd polubowny zawartego w umowie, której stroną jest osobowa spółka handlowa
Acta Iuris Stetinensis 2016, Nr 4 (16), s. 43-54
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31892
Mania Karolina
American and European Perspectives on Arbitration Agreements in Online Consumer Contracts
Journal of International Arbitration 2019, Nr 5, s. 659-670
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32100
Mantel Adam
Sądy polubowne. Krótki zarys z wzorami pism ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb spółdzielni
Warszawa 1933, ss. 32
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30015
Marcisz Paweł, Orzeł Aleksandra
Anti-suit injunctions wydawane przez sądy polubowne w świetle wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 13.05.2015 r., C-536/13, Gazprom
PPC 2017, Nr 3, s. 379-402
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego , uznanie i stwierdzenie wykonalności krajowego wyroku sądu polubownego , konwencja nowojorska , postępowanie przed sądem polubownym , środki zabezpieczająceid: 31890
Markowski Michał
Wpływ przestępstwa przekupstwa na postępowanie arbitrażowe w międzynarodowym arbitrażu handlowym
e-Przegląd Arbitrażowy 2011, Nr 2, s. 27-39
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , postępowanie przed sądem polubownymid: 30984
Melis Werner
Defective Arbitration Clauses
[w:] M. Łaszczuk (przew.), M. Furtek, S. Pieckowski, J. Poczobut, A. Szumański, M. Tomaszewski (red.), Arbitraż i mediacja. Księga jubileuszowa dedykowana doktorowi Andrzejowi Tynelowi, Warszawa 2012, s. 333-337
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31093
Michalewicz Wojciech
Sąd polubowny i postępowanie polubowne
R.Pr. 1998, Nr 3, s. 32-41
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30277
Michalska Magdalena
Miejsce sądownictwa polubownego w polskim porządku konstytucyjnym
Przegląd Prawno-Ekonomiczny 2019, Nr 2, s. 274-290
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32078
Mieser Józef
Rozdrobnienie pretensji z umowy o pracę wobec zapisu na sąd polubowny
PPC 1939, Nr 5-6, s. 148-152
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30652
Miszewski Wacław
Sądownictwo polubowne [w:] W. Miszewski, Proces cywilny w zarysie. Cz. 1, Warszawa - Łódź 1946
Warszawa - Łódź 1946, s. 251-265, [Rozdział publikacji]
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30838
Miśko Tomasz, Sagan Dominika
Arbitraż i mediacja - praktyczne aspekty stosowania przepisów (Iwonicz Zdrój 18-20.10.2007 r.) - sprawozdanie
ADR. Arbitraż i Mediacja 2008, Nr 1, s. 79 - 91
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30500
Monkiewicz Arkadiusz
Zapis na sąd polubowny
R.Pr. 2001, Nr 5, s. 39-49
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30281
Morek Rafał
Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 19 października 2012 r., V CSK 503/11
M. Pr. Bank. 2014, nr 1, s. 54-62
Zagadnienia kluczowe: arbiter , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 31510
Morek Rafał
komentarz do art. 1154-1163, 1165-1173, 1175-1193, 1195-1205, 1209, 1211-1212, 1216-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2017, wyd. 20, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32504
Morek Rafał
komentarz do art. 1154-1163, 1165-1173, 1175-1193, 1195-1205, 1209, 1211-1212, 1216-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2018, wyd. 21, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32501
Morek Rafał
komentarz do art. 1154-1163, 1165-1173, 1175-1193, 1195-1205, 1209, 1211-1212, 1216-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2017, wyd. 19, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32507
Morek Rafał
komentarz do art. 1154-1163, 1165-1193, 1195-1205, 1207-1213, 1215-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2017, wyd. 18, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32508
Morek Rafał
komentarz do art. 1154-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2013, wyd. 9, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32519
Morek Rafał
komentarz do art. 1154-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2015, wyd. 14, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32514
Morek Rafał
komentarz do art. 1154-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2015, wyd. 12, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32516
Morek Rafał
komentarz do art. 1154-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2016, wyd. 17, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32511
Morek Rafał
komentarz do art. 1154-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2016, wyd. 16, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32512
Morek Rafał
komentarz do art. 1154-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2015, wyd. 13, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32515
Morek Rafał
komentarz do art. 1154-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2014, wyd. 10, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32518
Morek Rafał
komentarz do art. 1154-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2013, wyd. 8, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32520
Morek Rafał
komentarz do art. 1154-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2012, wyd. 7, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32521
Morek Rafał
komentarz do art. 1154-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2012, wyd. 5, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 35223
Morek Rafał
komentarz do art. 1154-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2012, wyd. 4, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 35224
Morek Rafał
komentarz do art. 1154-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2011, wyd. 3, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 35225
Morek Rafał
komentarz do art. 1154-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2011, wyd. 1, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 35227
Morek Rafał
komentarz do art. 1154-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2016, wyd. 15, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32513
Morek Rafał
komentarz do art. 1154-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2014, wyd. 11, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32517
Morek Rafał
komentarz do art. 1154-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2012, wyd. 6, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32522
Morek Rafał
komentarz do art. 1154-1217
[w:] Marszałkowska-Krześ Elwira (red.), Kodeks postępowania cywilnego - komentarz 2011, wyd. 2, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 35226
Morek Rafał
Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych
Biul. Arb. 2013, Nr 20, s. 93-95
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego , konwencja nowojorskaid: 31176
Morek Rafał
Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych
Biul. Arb. 2010, Nr 2, s. 87-90
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 30804
Morek Rafał
Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych
Biul. Arb. 2010-2011, Nr 4, s. 115-117
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30986
Morek Rafał
Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych
Biul. Arb. 2008, Nr 7, s. 103-106
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30821
Morek Rafał
Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych
Biul. Arb. 2010, Nr 3, s. 116-119
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 30885
Morek Rafał
Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych
Biul. Arb. 2012, Nr 17, s. 109-112
Zagadnienia kluczowe: arbiter , zapis na sąd polubownyid: 31050
Morek Rafał
Rozstrzyganie sporów przez Sąd Arbitrażowy w świetle obowiązującego prawa
Konsultant 2014, Nr 34-35, s. 3-6
Zagadnienia kluczowe: arbiter , skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , ugoda przed sądem polubownym , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego , uznanie i stwierdzenie wykonalności krajowego wyroku sądu polubownego , postępowanie przed sądem polubownymid: 32172
Morek Rafał
Wielostopniowe klauzule rozwiązywania sporów w praktyce kontraktowej i orzecznictwie wybranych systemów prawa kontynentalnego
[w:] Józef Okolski (przew.), Andrzej Całus, Maksymilian Pazdan, Stanisław Sołtysiński, Tomasz Wardyński, Stanisław Włodyka (red.), Księga pamiątkowa 60-lecia Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie, Warszawa 2010, s. 51-67
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30899
Morek Rafał
Wybrane orzeczenia dotyczące sądownictwa arbitrażowego
Biul. Arb. 2008, Nr 6, s. 120-121
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30827
Nater-Bass Gabrielle, Mosimann Olivier
Effects of Foreign Bankruptcy on International Arbitration
[w:] Christian Klausegger, Peter Klein, Florian Kremslehner, Alexander Petsche, Nikolaus Pitkowitz, Jenny Power, Irene Welser, Gerold Zeiler (red.), Austrian Yearbook on International Arbitration 2011, Wiedeń 2011, s. 163-181
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 31299
Mularczyk Krystian
Sąd Arbitrażowy przy Nowotomyskiej Izbie Gospodarczej - podstawy funkcjonowania i orzekania
ADR. Arbitraż i Mediacja 2020, Nr 2, s. 85-87
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32062
Nanowski Zbigniew
Zagadnienie mocy wiążącej klauzuli arbitrażowej w praktyce kolegium Arbitrów przy PIHZ
PHZ 1965, Nr 8, s. 59-63
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30614
Naworski Jerzy P.
Wybrane zagadnienia zapisu na sąd polubowny
MoP 2005, Nr 5, s. 239-245
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30289
Nazarova Irina
Umowa o arbitraż - w poszukiwaniu zasadnego kompromisu na rozdrożu teorii prawnych?
e-Przegląd Arbitrażowy 2013, wydanie specjalne, s. 19-23
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31161
Nazaruk Piotr
Charakter prawny i treść umowy o arbitraż
EPPiSM 2022, Nr 02-03, s. 65-85
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 32342
Niedziółka Tomasz
Arbitraż jako metoda rozstrzygania sporów przy świadczeniu usług w chmurze
[w:] A. Garnuszek, L. Mazur, A. Orzeł (red.), Quo Vadis, Arbitrażu? Quo Vadis, Arbitration?, Warszawa 2013, s. 369-387
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 31221
Zawicki Kamil, Truszkiewicz Maciej, Niemiec Ernestyna
Arbitration Case Law 2019 - Selected Case Law of the Polish Supreme Court Related to Arbitration
[w:] Bělohlávek Alexander J., Rozehnalová Naděžda (red.), Czech (& Central European) Yearbook of Arbitration 2020, Volume X, Haga 2020, s. 225-245
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego , konwencja nowojorska , postępowanie przed sądem polubownymid: 32300
Nowaczyk Piotr, Pieckowski Sylwester, Poczobut Jerzy, Szumański Andrzej, Tynel Andrzej
Międzynarodowy i krajowy arbitraż handlowy u progu XXI wieku. Księga pamiątkowa dedykowana doktorowi habilitowanemu Tadeuszowi Szurskiemu
Warszawa 2008, ss. 339
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30143
Ochocińska Karolina
Ogłoszenie upadłości zbywcy wierzytelności po dokonaniu przelewu a skuteczność zapisu na sad polubowny
MoP 2018, Nr 18, s. 1000-1002
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31995
Ochocińska Karolina
Zapis na sąd polubowny a postępowanie upadłościowe
MoP 2022, Nr 12, s. 639-644
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 32291
Wach Małgorzata, Okolski Józef
Zasada Kompetenz-Kompetenz w prawie arbitrażowym, ze szczególnym uwzględnieniem regulacji Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej
[w:] Józef Okolski (przew.), Andrzej Całus, Maksymilian Pazdan, Stanisław Sołtysiński, Tomasz Wardyński, Stanisław Włodyka (red.), Księga pamiątkowa 60-lecia Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie, Warszawa 2010, s. 242-255
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 30913
Olaś Andrzej
A New Chapter of the CJEU Case-Law Saga on the Arbitration Exclusion in the Brussel’s Jurisdictional Regime - comments on Judgment of Court of Justice of the European Union of 20 June 2022, C-700/20, London Steam - Ship Owners
PPC 2022, Nr 4, s. 710-731
Zagadnienia kluczowe: wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownegoid: 32443
Olaś Andrzej
Kompetencja sądu arbitrażowego do rozpoznania zarzutu potrącenia opartego na wierzytelności wynikającej ze stosunku prawnego nieobjętego zapisem na sad polubowny - glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 18.11.2019 r., VII AGa 804/19
ADR. Arbitraż i Mediacja 2020, Nr 4, s. 83-104
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32129
Olaś Andrzej
Potrącenie a zapis na sąd polubowny w prawie polskim - wybrane zagadnienia materialnoprawne i procesowe
PPC 2014, Nr 1, s. 61-91
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31271
Olaś Andrzej
Potrącenie a zapis na sąd polubowny w prawie polskim - wybrane zagadnienia materialnoprawne i procesowe
PPC 2014, Nr 1, s. 61-91
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 31238
Olechowski Marcin, Tujakowska Anna
A New Framework for Arbitration of Corporate Disputes in Poland
Kluwer Arbitration Blog 2019
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 32316
Olechowski Marcin, Tujakowska Anna
Latest Changes in Polish Civil Procedure: An Opportunity for Arbitration?
Kluwer Arbitration Blog 2019
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , postępowanie przed sądem polubownymid: 32315
Olechowski Marcin, Tujakowska Anna
The latest Changes in Polish Civil Procedure - An Opportunity for Arbitration?
Biul. Arb. 2020, Nr 25, s. 38-44, [This article is a modified version of two blog posts originally published on the Kluwer Arbitration Blog available at http://arbitrationblog.kluwerarbitration.com/2019/12/19/latest-changes-in-polish-civil-procedure-an-opportunity-for-arbitration/ and http://arbitrationblog.kluwerarbitration.com/2019/12/22/a-new-framework-for-arbitration-of-corporate-disputes-in-poland/]
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , postępowanie przed sądem polubownymid: 32064
Olszewski Jan
Arbitraż i mediacja. Aktualne problemy teorii i praktyki funkcjonowania sądów polubownych i ośrodków mediacyjnych. Materiały konferencyjne (Nałęczów Zdrój 8 - 10.05.2009 r.)
Rzeszów 2009, ss. 435
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30674
Olszewski Jan
Arbitraż i mediacja. Praktyczne aspekty stosowania przepisów. Materiały konferencyjne (Iwonicz Zdrój, 18-20.10.2007 r.)
Rzeszów 2007, ss. 320
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30146
Olszewski Jan
Sądy polubowne i mediacja
Warszawa 2008, ss. 392
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30145
Opaliński Łukasz
Arbitraż w krajowym obrocie gospodarczym
Prace laureatów konkursu im. Prof. Jerzego Jakubowskiego, edycja druga, Warszawa 2005, s. 195-244
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30960
Orecki Marcin
Development of Consumer Arbitration in Poland - Further Amendments to the Polish Arbitration Law
Kluwer Arbitration Blog 2016
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego , uznanie i stwierdzenie wykonalności krajowego wyroku sądu polubownegoid: 32321
Orecki Marcin
Does the Polish Arbitration Law Finally Move toward International Standards?
Kluwer Arbitration Blog 2015
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32327
Orecki Marcin
Polskie przepisy o sądzie polubownym (arbitrażowym) - uwagi de lege ferenda
PPC 2014, Nr 2, s. 198-237
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 31272
Orecki Marcin
Sądownictwo polubowne a sądy państwowe wobec zasady nieingerencji sądu państwowego w działalność sądu polubownego I jego skład
Warszawa 2019, ss. 432
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32094
Orzeł Aleksandra
A Few Remarks on Enforceability of Unilateral Dispute Resolution Clauses Involving Arbitration
[w:] K. Drličková, T. Kyselovská (red.) Resolution of International Disputes. Public Law in the Context of Immigration Crisis, COFOLA INTERNATIONAL 2016, Conference proceedings, Acta Universitatis Brunensis, t. 562, Brno 2016, s. 116-133
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego , uznanie i stwierdzenie wykonalności krajowego wyroku sądu polubownegoid: 31797
Orzeł-Jakubowska Aleksandra
komentarz do art. 1161-1168, 1180
[w:] Rylski Piotr (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz 2022, wyd. 1, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32455
Orzeł-Jakubowska Aleksandra
Sądownictwo polubowne w świetle standardów konstytucyjnych
Warszawa 2021, ss. 408
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32245
Szpara Justyna, Orzeł-Jakubowska Aleksandra
Country report on local requirements for the validity of the arbitral award - Poland
[w:] International Bar Association - Validity of arbitral awards - country reports
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32098
Szpara Justyna, Orzeł-Jakubowska Aleksandra
Zawarcie klauzuli arbitrażowej przez odesłanie do innego dokumentu w kontekście uznawania i wykonywania wyroków arbitrażowych w międzynarodowym arbitrażu handlowym
[w:] Dumkiewicz Małgorzata, Szczotka Jerzy, Kopaczyńska-Pieczniak Katarzyna (red.), Sto lat polskiego prawa handlowego. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Andrzejowi Kidybie. Tom II, Warszawa 2020, s. 974-985
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego , konwencja nowojorskaid: 32106
Osiński Marcin
Postępowanie przed polskimi sądami polubownymi - wybrane zagadnienia
Prace laureatów konkursu im. Prof. Jerzego Jakubowskiego, edycja druga, Warszawa 2005, s. 121-193
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30961
Osowy Piotr
Umowa o właściwość sądu jako przykład umowy przedprocesowej. Uwagi na tle art. 46 k.p.c.
KPP 2005, Nr 2, s. 425-455
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30513
Osowy Piotr
Zarys problematyki zabezpieczenia roszczeń w postępowaniu przed sądem polubownym w świetle nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego z dnia 2.7.2004 r.
PS 2005, Nr 6, s. 88-97
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30298
Pacocha Monika
Przebicie zasłony korporacyjnej a związanie zapisem na sąd polubowny
PPH 2017, Nr 6, s. 51-58
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31843
Tujakowska Anna, Paczuska-Tokarska Katarzyna
Konwersja postępowania sądowego na postępowania arbitrażowe - protokół Konwersji
PPH 2023, Nr 1, s. 43-48
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 35253
Panfil Bartłomiej
Umowa o arbitraż a skutki interwencji ubocznej i przypozwania w procesie cywilnym
[w:] Jagielska Monika, Pazdan Maksymilian, Rott-Pietrzyk Ewa, Szpunar Maciej (red.), Rozprawy z prawa prywatnego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Wojciechowi Popiołkowi, Warszawa 2017, s. 951-960
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 31866
Pankowska-Lier Beata, Pfaff Dieter
Arbitraż gospodarczy. Praktyka, uznanie i wykonanie wyroków, dokumenty
Warszawa 2000, ss. 251
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30147
Pankowska-Lier Beata, Sołtys Bogusław
Umowa arbitrażowa w obrocie gospodarczym
Warszawa 2004, ss. 47
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30593
Paszkowski Jerzy
komentarz do art. 1154-1182
[w:] Szanciło Tomasz (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz 2023. Tom II. Art. 506-1217, wyd. 2, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 35281
Paszkowski Jerzy
komentarz do art. 1154-1182
[w:] Szanciło Tomasz (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz 2019. Tom II. Art. 506-1217, wyd. 1, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 35236
Paśnik Jerzy
Wybrane aspekty organizacji i działalności Trybunału Arbitrażowego do spraw Sportu przy Polskim Komitecie Olimpijskim
Przegląd Prawa Publicznego 2020, Nr 4, s. 23-35
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32014
Pazdan Jadwiga
Czy można wyłączyć umowę spod prawa?
PiP 2005, Nr 10, s. 5-18
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30515
Pazdan Jadwiga
Umocowanie do zawarcia umowy o arbitraż
Zesz.Prawn.UKSW 2003, Nr 2, s. 299-311
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30300
Pazdan Maksymilian
Bezskuteczność lub nieważność zapisu na sąd polubowny w prawie polskim
[w:] Sylwester Pieckowski (przew.), Piotr Nowaczyk, Jerzy Poczobut, Andrzej Szumański, Andrzej Tynel (red.), Międzynarodowy i krajowy arbitraż handlowy u progu XXI wieku. Księga pamiątkowa dedykowana doktorowi habilitowanemu Tadeuszowi Szurskiemu, Warszawa 2008, s. 109-122
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30148
Pazdan Maksymilian
Intertemporalne aspekty zapisu na sąd polubowny
[w:] M. Łaszczuk (przew.), M. Furtek, S. Pieckowski, J. Poczobut, A. Szumański, M. Tomaszewski (red.), Arbitraż i mediacja. Księga jubileuszowa dedykowana doktorowi Andrzejowi Tynelowi, Warszawa 2012, s. 387-401
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 31096
Pazdan Maksymilian
Prawo właściwe do oceny zapisu na sąd polubowny
Rej. 2003, Nr 10, s. 172-182
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30304
Pazdan Maksymilian
The Interplay between the Law Applicable to the Arbitration Agreement and the Laws Governing Other Issues
[w:] B. Gessel-Kalinowska vel Kalisz (red.), The Challenges and the Future of Commercial and Investment Arbitration. Liber Amicorum Professor Jerzy Rajski, Warszawa 2015, s. 205-214
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31411
Pazdan Maksymilian
Umowa o arbitraż po wejściu w życie ustawy o prawie prywatnym międzynarodowym z 2011 r.
[w:] P. Grzegorczyk, K. Knoppek, M. Walasik (red.), Proces cywilny. Nauka-Kodyfikacja-Praktyka. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Feliksowi Zedlerowi, Warszawa 2012, s. 859-872
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31464
Pełczyński Michał
Orzekanie przez sąd polubowny o własnej kompetencji
MoP 2015, Nr 16, s. 849-857
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 31467
Petrus-Schmidt Aleksandra
Zapis na sąd polubowny - warunki formalne
[w:] Dorota Czura-Kalinowska (red.), Mediacja i arbitraż jako sposoby polubownego rozstrzygania sporów, Poznań 2009, s. 185-187
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30876
Piasecki Kazimierz
Postępowanie sądowe i arbitrażowe w sprawach gospodarczych
Warszawa 2003, ss. 336
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30594
Piaskowska Olga Maria
Kodeks postępowania cywilnego. Wybór orzecznictwa. Komentarz orzeczniczy
Warszawa 2014, ss. 1064
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32470
Pietkiewicz Paweł
Arbitration Clause No Defence Against Court-Assisted Settlement Proceedings?
ICC Dispute Resolution Bulletin 2017, Nr 2, s. 50-53
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31889
Pietkiewicz Paweł, Rutkowski Karol
Klauzule arbitrażowe
MoP 2000, Nr 2, s. 122-123
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30308
Pinczewski Juliusz
Czy zapis na sąd polubowny przerywa bieg przedawnienia wierzytelności, która ma być przed sądem polubownym dochodzona?
PPC 1938, Nr 1-2, s. 48-49
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30091
Piwowarczyk Katarzyna
Umowa o arbitraż w świetle ustawy z 28.7.2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego
Pr.Sp. 2006, Nr 6, s. 50-57
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30523
Zawicki Kamil, Ziarko Angelika, Poboźniak Bartłomiej
The Supreme Court Judgments
[w:] Bělohlávek Alexander J., Rozehnalová Naděžda (red.), Czech (& Central European) Yearbook of Arbitration 2022, Volume XII, Haga 2022, s. 203-211
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 32298
Pobożniak Grzegorz, Sikora Paweł
The Admissibility of a European Account Preservation Order in the Event of an Arbitration Clause
[w:] Bělohlávek Alexander J., Rozehnalová Naděžda (red.), Czech (& Central European) Yearbook of Arbitration. Arbitral Awards and Remedies, Haga 2018, t. VIII, s. 221-233
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 31941
Pobożniak Grzegorz, Ściborowski Krzysztof
Zmiany podmiotowe umowy prawa materialnego, a zakres związania klauzulą arbitrażową
e-Przegląd Arbitrażowy 2017, Nr 1-2, s. 5-11
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31915
Poczobut Jerzy
Statut formy umowy o arbitraż w polskim prawie prywatnym międzynarodowym. Wprowadzenie do problematyki
[w:] Andrzej Janik (red.), Studia i rozprawy. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Andrzejowi Całusowi, Warszawa 2009, s. 477-502
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30725
Poczobut Jerzy
Umowa o arbitraż. Komentarz do art. 39 i art. 40 Ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. - Prawo prywatne międzynarodowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 1792)
[w:] Poczobut Jerzy (red.), Prawo prywatne międzynarodowe. Komentarz, Warszawa 2017, s. 647-683
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 31895
Poczobut Jerzy
Umowa o arbitraż w polskim prawie prywatnym międzynarodowym - z uwagami porównawczymi
SPP 2013, Nr 1, s. 9-34
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , konwencja nowojorskaid: 31181
Poczobut Jerzy
Umowa o arbitraż w projekcie ustawy ze stycznia 2007 r. - Prawo prywatne międzynarodowe. Wybrane zagadnienia węzłowe
[w:] Sylwester Pieckowski (przew.), Piotr Nowaczyk, Jerzy Poczobut, Andrzej Szumański, Andrzej Tynel (red.), Międzynarodowy i krajowy arbitraż handlowy u progu XXI wieku. Księga pamiątkowa dedykowana doktorowi habilitowanemu Tadeuszowi Szurskiemu, Warszawa 2008, s. 151-168
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30153
Pokryszka Katarzyna
New Provisions of Polish Law Concerning Arbitration - Selected Issues
Pr. Nauk. UŚl 2009, vol. 1, s. 68-75
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30980
Popiołek Wojciech
Rozstrzyganie sporów korporacyjnych w postępowaniu arbitrażowym na gruncie obowiązującego prawa polskiego
[w:] Jurcewicz Witold, Pörnbacher Karl, Wiśniewski Cezary (red.), Spory korporacyjne w praktyce arbitrażowej - perspektywa polska i niemiecka, Warszawa 2017, s. 47-54
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 31850
Popiołek Wojciech
W sprawie niektórych konsekwencji zasady autonomii umowy o arbitraż
[w:] M. Łaszczuk (przew.), M. Furtek, S. Pieckowski, J. Poczobut, A. Szumański, M. Tomaszewski (red.), Arbitraż i mediacja. Księga jubileuszowa dedykowana doktorowi Andrzejowi Tynelowi, Warszawa 2012, s. 445-455
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31097
Porzycki Marek
Upadłość strony postępowania arbitrażowego
[w:] Andrzej Szumański (red.), System Prawa Handlowego. Arbitraż handlowy. Tom 8, Rozdział 5, Warszawa 2009, s. 203-219
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30762
Potrzobowski Karol
Sąd polubowny według kodeksu postępowania cywilnego
Warszawa 1981, ss. 62
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30156
Potrzobowski Karol, Żywicki Władysław
Sądownictwo polubowne. Komentarz dla potrzeb praktyki.
Warszawa 1961, ss.107
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30157
Presser W.
Ze studjów nad instytucją sądów polubownych. I. Istota prawna i skutki kompromisu.
Nowa Palestra 1933, Nr 4, s. 9-13
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30092
Proksa Aleksander
Orzecznictwo Sądu Arbitrażowego przy KIG - SA 128/08
Biul. Arb. 2010, No. 3, s. 120-135
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30884
Proksa Aleksander
Z problematyki formy zapisu na sąd polubowny
[w:] Józef Okolski (przew.), Andrzej Całus, Maksymilian Pazdan, Stanisław Sołtysiński, Tomasz Wardyński, Stanisław Włodyka (red.), Księga pamiątkowa 60-lecia Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie, Warszawa 2010, s. 117-133
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30902
Prusinowska Monika
Key Considerations for Drafting Effective Arbitration Agreements in the Context of Poland and China
Arbitration Bulletin - Young Arbitration 2016, Nr 24, s. 143-151
Zagadnienia kluczowe: arbiter , zapis na sąd polubownyid: 31563
Pruś Piotr
komentarz do art. 1154-1217
[w:] Manowska Małgorzata (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz aktualizowany. Tom II, Art. 478-1217, LEX/el. 2022
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32449
Pruś Piotr
komentarz do art. 1154-1217
[w:] Manowska Małgorzata (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II. Art. 506-1217, Warszawa 2015 (wyd. III)
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32463
Pruś Piotr
komentarz do art. 1154-1217
[w:] Manowska Małgorzata (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2013 (wyd. II)
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32462
Pruś Piotr
komentarz do art. 1154-1217
[w:] Manowska Małgorzata (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II, LEX/el. 2020
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32461
Pruś Piotr
komentarz do art. 1154-1217
[w:] Manowska Małgorzata (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II. Art. 478-1217, Warszawa 2021 (wyd. IV), ss. 1800
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32460
Radwański Zbigniew
Glosa do postanowienia SN z 13.6.1975 r., II CZ 91/75 (dot. zapisu na sąd polubowny)
OSPiKA, s. 203-205
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30656
Rana Rashda
The Rise in the Use of Multi-tiered Dispute Resolution Clauses Culminating in Arbitration
[w:] B. Gessel-Kalinowska vel Kalisz (red.), The Challenges and the Future of Commercial and Investment Arbitration. Liber Amicorum Professor Jerzy Rajski, Warszawa 2015, s. 530-565
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31432
Reszczyk Katarzyna
Prawo właściwe dla umowy o arbitraż. Rozważania na tle nowej regulacji ustawy - Prawo prywatne międzynarodowe z dnia 4 lutego 2011 r.
[w:] J. Poczobut (red.), Współczesne wyzwania prawa prywatnego międzynarodowego, Warszawa 2013, s. 277-292
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31254
Richter Maurycy
Kodeks postępowania cywilnego z przepisami wprowadzającemi oraz pokrewnemi ustawami i rozporządzeniami
Przemyśl-Warszawa 1933, s. 336-354, [Część dotycząca sądów polubownych]
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30584
Robenek Marcin
Komisja Rozjemcza w modelu rozstrzygania sporów przewidzianym w Warunkach Kontraktowych FIDIC - organ fakultatywny czy obligatoryjny?
e-Przegląd Arbitrażowy 2015, Nr 1-2, s. 12-25
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 31578
Rodziewicz Piotr
Prawo właściwe dla pełnomocnictwa oraz formy pełnomocnictwa do zawarcia umowy o arbitraż
Palestra 2022, Nr 11, s. 21-42
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 32409
Rodziewicz Piotr
Wpływ ogłoszenia upadłości w Polsce na zagraniczne postępowanie arbitrażowe
PPPM 2011, Tom 8, s. 57-82
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , postępowanie przed sądem polubownymid: 31119
Rogowski Stanisław
Sądownictwo polubowne w ubezpieczeniach
Przegląd Ubezpieczeń Społecznych i Zdrowotnych 2002, Nr 11, s. 26-27
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30318
Romanowski Michał
Utrata statusu wspólnika a związanie zapisem na sąd arbitrażowy
PPH 2006, Nr 6, s. 53-57
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30527
Romanowski Michał
Związanie spółki z o.o. statutowym zapisem na sąd arbitrażowy - przed i po noweli kodeksu postępowania cywilnego
PPH 2006, Nr 3, s. 43-50
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30526
Romańczuk Henryk
Polubowne rozstrzyganie sporów między konsumentami a dostawcami usług telekomunikacyjnych
[w:] M. Łaszczuk (przew.), M. Furtek, S. Pieckowski, J. Poczobut, A. Szumański, M. Tomaszewski (red.), Arbitraż i mediacja. Księga jubileuszowa dedykowana doktorowi Andrzejowi Tynelowi, Warszawa 2012, s. 493-509
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 31100
Rosenberg Józef Marceli
Kodeks Sądów Polubownych, systemat - teksty ustawa - komentarze - orzecznictwo - wzory. Opatrzył przedmową Prof. Jan Namitkiewicz, Sędzia Sądu Najwyższego
Warszawa 1933, ss. 200
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30018
Rozenblüth Ignacy
Sądownictwo polubowne.
Pal. 1926, s. 461-469
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30095
Różalska-Kucal Agnieszka
Charakter prawny klauzuli arbitrażowej w traktatach inwestycyjnych: Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 października 2012 r. IISAB/WA 252/12
e-Przegląd Arbitrażowy 2013, Nr 3-4, s. 67-74
Zagadnienia kluczowe: wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , arbitraż inwestycyjnyid: 31252
Rudzki Marcin
Uwagi na tle regulacji postępowań ADR w sporach konsumenckich w świetle ustawy o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich
ADR. Arbitraż i Mediacja 2017, Nr 3, s. 63-73
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego , uznanie i stwierdzenie wykonalności krajowego wyroku sądu polubownego , postępowanie przed sądem polubownymid: 31924
Ryszkowski Karol
Disputes related to the company’s relationship in arbitration proceedings in the light of the amendments to the Polish Code of Civil Procedure from 2019
Cadernos de Dereito Actual 2020, Nr 2, s. 142-157
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32259
Ryszkowski Karol
New technologies in Polish commercial arbitration on the background of European Union regulations
Review of European and Comparative Law 2022, Nr 1, s. 29-41
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 32261
Ryszkowski Karol
New technologies in the Polish commercial arbitration
[w:] Suchoža Jozef, Husár Ján, Hučková Regina (red.), Právo, obchod, ekonomika: zborník príspevkov, Koszyce 2020, s. 249-253
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , postępowanie przed sądem polubownymid: 32258
Ryszkowski Karol
Rozdział XVII. Arbitraż w sprawach konsumenckich a nowe technologie
[w:] Długosz Zbigniew, Podgórski Krzysztof, Sługocka-Krupa Elżbieta (red.), Reklamacje, mediacje i inne postępowania w sprawach konsumenckich, Warszawa 2021, s. 205-218
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , uznanie i stwierdzenie wykonalności krajowego wyroku sądu polubownegoid: 32256
Ryszkowski Karol
Spory ze stosunku spółki w postępowaniu przed sądem polubownym w świetle nowelizacji KPC
ADR. Arbitraż i Mediacja 2020, Nr 2, s. 89-96
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 32063
Ryszkowski Karol
The arbitration in consumer matters and new technologies in Polish law against the background of European Union law
[w:] Suchoža Jozef, Husár Ján, Hučková Regina (red.), Právo, obchod, ekonomika 10: zborník vedeckých prác, Koszyce 2021, s. 184-195
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , uznanie i stwierdzenie wykonalności krajowego wyroku sądu polubownegoid: 32257
Rządkowski Michał
Arbitration agreement and non-signatories. A comparative perspective and Polish solutions
Transformacje Prawa Prywatnego 2018, Nr 4, s. 23-85
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32048
Rządkowski Michał
Doktryna autonomicznego charakteru klauzuli arbitrażowej w ujęciu prawnoporównawczym z uwzględnieniem ustawodawstw USA, Wielkiej Brytanii, Francji oraz Polski
ADR. Arbitraż i Mediacja 2015, nr 3 (31), s. 53-70
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31496
Rządkowski Michał
Zakres podmiotowy zapisu na sąd polubowny
Warszawa 2022, ss. 528
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 32292
Sadowski Wojciech
Wpływ postępowania upadłościowego w Polsce na postępowanie arbitrażowe prowadzone za granicą: uwagi na kanwie sprawy Elektrimu
e-Przegląd Arbitrażowy 2010, Nr 2, s. 5-20
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 30840
Sadowski Wojciech, Wętrys Ewelina
Zapis na sąd polubowny w umowie głównej a roszczenia pozakontraktowe związane z tą umową
e-Przegląd Arbitrażowy 2014, Nr 3-4, s. 6-40
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 31354
Sadrak Katarzyna
Arbitration Agreements and Actions for Antitrust Damages After the CDC Hydrogen Peroxide Judgment
YARS (Yearbook of Antitrust and Regulatory Studies) 2017, Nr 16
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 31961
Samsel Ernest
Forma umowy arbitrażowej
R.Pr. 2005, Nr 1, s. 84-92
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30325
Samsel Ernest
Treść umowy arbitrażowej
R.Pr. 2004, Nr 5, s. 104-114
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30326
Samsel Ernest
Wygaśnięcie zapisu na sąd polubowny w prawie polskim
R.Pr. 2004, Nr 1, s. 130-138
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30327
Sapota Anna
Wybór prawa i forma umowy o arbitraż w polskim prawie prywatnym międzynarodowym na tle prawnoporównawczym
e-Przegląd Arbitrażowy 2015, Nr 3-4, s. 15-25
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31801
Sekuła-Leleno Małgorzata
Skuteczność pełnomocnictwa do dokonania zapisu na sąd polubowny. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 2.03.2017 r., V CSK 392/16
Glosa 2017, Nr 4, s. 62-70
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31911
Siedlecki Władysław
Glosa do orzeczenia SN z dnia 27.6. 1960, 4 CR 874/59 (dot. ważności zachowania formy pisemnej zapisu na sąd polubowny; przejścia zapisu na następcę prawnego strony)
PiP 1961, Nr 10, s. 651-654
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30329
Siedlik Karolina
Charakter prawny umowy arbitrażowej w prawie niemieckim i polskim
PUG 2000, Nr 2, MoP 2000, Nr 10, s. 21-24, s. 669-672
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30330
Sikorski Tadeusz
Kodeks postępowania cywilnego
Wilno 1931, s. 155-166, [Część dotycząca sądów polubownych]
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30020
Siwik Robert
Arbitraż międzynarodowy w jurysdykcji ETS - Sprawa C-185/07 Allianz SpA, Generali SpA v. West Tankers Inc.
PEP 2009, Nr 7-8
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30795
Siwik Robert
Das Schiedsgericht - die effektive Lösung von Streitigkeiten in Polen
Osteuropa Recht 2008, Nr 6, s. 377-384
Zagadnienia kluczowe: arbiter , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , postępowanie przed sądem polubownymid: 32065
Siwik Robert
Prawo właściwe dla umowy o arbitraż w międzynarodowym i krajowym arbitrażu handlowym
PEP 2010, nr 10, s. 51-55
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30887
Siwik Robert
Specyfika klauzul arbitrażowych stosowanych w umowach dotyczących popierania i wzajemnej ochrony inwestycji
[w:] P. Sosnowski (red.), A. Garnuszek (red.), Rola trybunałów i doktryny w prawie międzynarodowym, Warszawa 2011, s. 178-195
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , arbitraż inwestycyjnyid: 31125
Siwik Robert
Zapis na sąd polubowny w umowach konsumenckich - wnioski z najnowszego orzecznictwa ETS
PEP 2010, Nr 3, s. 37-43
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 30794
Skąpski Józef
Sąd polubowny
[w:] Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej, Polska procedura cywilna. Projekty referentów z uzasadnieniem, Tom I, Warszawa 1928, s. 245-260
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30002
Skoczylas Józef
Sądownictwo arbitrażowe w nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego z 28 lipca 2005 r.
[w:] Jan Olszewski (red.), Arbitraż i mediacja. Aktualne problemy teorii i praktyki funkcjonowania sądów polubownych i ośrodków mediacyjnych. Materiały konferencyjne (Nałęczów Zdrój 8 - 10.05.2009 r.), Rzeszów 2009, s. 349-362
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30675
Skoczylas Józef Jan
Charakter prawny zapisu na sąd polubowny a autonomia regulacji prawnej arbitrażu (po nowelizacji z 2005 roku)
[w:] Józef Okolski (przew.), Andrzej Całus, Maksymilian Pazdan, Stanisław Sołtysiński, Tomasz Wardyński, Stanisław Włodyka (red.), Księga pamiątkowa 60-lecia Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie, Warszawa 2010, s. 134-147
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30903
Skoczyński Tomasz
Zmiana sposobu rozstrzygania sporów powstałych w związku z realizacją umowy w sprawie zamówienia publicznego
Konsultant 2014, Nr 36, s. 5-7
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31325
Skowrońska-Bocian Ewa
Orzecznictwo w sprawach gospodarczych. Sąd Najwyższy. Sądownictwo polubowne
PUG 2000, Nr 11, s. 26-29
Zagadnienia kluczowe: wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 30658
Skowrońska-Bocian Ewa
Orzecznictwo w sprawach gospodarczych. Sąd Najwyższy. Zapis na sąd polubowny
PUG 2002, Nr 2, s. 29-30
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30659
Sławicki Piotr
Uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw z 27.9.2022 r. w zakresie polubownych metod rozwiązywania sporów
ADR. Arbitraż i Mediacja 2022, Nr 4, s. 39-50
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 35259
Sołtys Bogusław
Forma umowy o arbitraż
[w:] Maksymilian Pazdan, Wojciech Popiołek, Ewa Rott-Pietrzyk, Maciej Szpunar (red.), Europeizacja prawa prywatnego t.2, Warszawa 2008, s. 407-418
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30160
Sołtys Bogusław
Zapis na sąd polubowny w prawie spółek
[w:] Józef Frąckowiak (red.), Kodeks spółek handlowych po pięciu latach, Wrocław 2006, s. 201-213
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30434
Sołtys Bogusław
Zawarcie umowy o arbitraż w formie elektronicznej
[w:] Jacek Gołaczyński (red.), Prawo umów elektronicznych, Kraków 2006, s. 125-141
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30435
Sołtysiński Stanisław
Związanie zapisem na sąd polubowny i orzeczeniem arbitrażowym członków zgrupowania spółek, ich wspólników i interesariuszy
PPPM 2012, Nr 11, s. 9-28
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , arbitraż inwestycyjnyid: 31198
Stawecki Tomasz
Prawo właściwe - zasady ogólne prawa. Komentarz
e-Przegląd Arbitrażowy 2014, Nr 3-4, s. 110-124
Zagadnienia kluczowe: wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 31361
Stefanicki Robert
Klauzula przewidująca wyłączną właściwość sądu polubownego (w świetle art. 3 dyrektywy 93/13/EWG)
Glosa 2014, Nr 3, s. 26-33
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 31293
Stempski Jakub
Forma i treść umowy o arbitraż. Umowne klauzule arbitrażowe
[w:] Czura-Kalinowska Dorota (red.), Mediacja i arbitraż. Tom drugi: wybrane zagadnienia, Poznań 2010, [wydanie I]
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 32396
Stenko Piotr
Ogłoszenie upadłości strony zapisu na sąd polubowny w międzynarodowym arbitrażu handlowym. Uwagi na tle europejskiego rozporządzenia upadłościowego
PPC 2012, Nr 2, s. 269-291
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 31053
Strugała Radosław
Wpływ klauzuli integralności (merger) na zapis na sąd polubowny
ADR. Arbitraż i Mediacja 2017, Nr 1, s. 35-43
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31834
Suchecka Agnieszka
Kierowanie spraw do arbitrażu wedle regulacji FIDIC, w tym klauzul zmodyfikowanych przez Zamawiających; konsekwencje braku powołania Komisji Rozjemstwa w świetle orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2015 r., sygn. akt: IV CSK 443/14
Konsultant 2016, Nr 42-43, s. 11-12
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 32173
Suliński Grzegorz
Rozstrzyganie sporów ze stosunku spółki kapitałowej przez sąd polubowny
Warszawa 2008, ss. 268
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30163
Suliński Grzegorz
Związanie członka organu spółki zapisem na sąd arbitrażowy zawartym w umowie (statucie) spółki
PPH 2015, Nr 6, s. 29-36
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31369
Surma Aleksandra
Piercing the corporate veil jako instytucja umożliwiająca rozszerzenie zapisu na sąd polubowny
[w:] A. Garnuszek, L. Mazur, A. Orzeł (red.), Quo Vadis, Arbitrażu? Quo Vadis, Arbitration?, Warszawa 2013, s. 526-553
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31230
Surma Aleksandra
Polubowne rozwiązywanie sporów z udziałem deweloperów w świetle regulacji ustawy - Prawo Restrukturyzacyjne
Rej. 2015, nr 10, s. 96-106
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 31498
Surma Aleksandra
Wpływ ogłoszenia upadłości na postępowanie arbitrażowe w świetle ustawy - Prawo restrukturyzacyjne
MoP 2016, Nr 9, s. 469-475
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 31570
Surma Aleksandra
Zakres podmiotowy zapisu na sąd polubowny w sporach korporacyjnych - problem związania zapisem organów spółki kapitałowej
[w:] Rogacka-Rzewnicka Maria, Weitz Karol, Girdwoyń Katarzyna, Zembrzuski Tadeusz (red.), Polskie prawo procesowe w obliczu zmian, Warszawa 2016, s. 27-42
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 32372
Surma-Buczek Aleksandra
Forma zapisu na sąd polubowny - analiza prawnoporównawcza
Studenckie Zeszyty Naukowe 2016, Nr 30, s. 91-103
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , konwencja nowojorskaid: 32070
Szafran Dominika
Uznawanie i wykonywanie orzeczeń kończących postępowanie w sprawach dotyczących sporów inwestycyjnych
Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ 2017, Nr 10, s. 120-132
Zagadnienia kluczowe: wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , konwencja nowojorska , arbitraż inwestycyjny , postępowanie przed sądem polubownymid: 32030
Szczekala-Liharewska Justyna
Zdatność arbitrażowa sporów wynikających ze stosunków pomiędzy bankami a ich klientami indywidualnymi (konsumentami) w wybranych jurysdykcjach
e-Przegląd Arbitrażowy 2013, Nr 3-4, s. 37-46
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 31249
Szczepanik Arkadiusz
Skutki prawne zapisu na sąd polubowny
Prace laureatów konkursu na najlepszą pracę magisterską dotyczącą problemów sądownictwa polubownego i mediacji im. prof. dr. hab. Jerzego Jakubowskiego, edycja czwarta, Warszawa 2009, s. 231-325
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30964
Szczudlik Katarzyna Barbara
Brak środków na prowadzenie postępowania przed sądem polubownym a niewykonalność (bezskuteczność) i utrata mocy zapisu na sąd polubowny
Studia Prawa Prywatnego 2016, Nr 1, s. 50-54, [Poglądy zaprezentowane w niniejszym opracowaniu powinny być przypisywane jedynie autorce tego artykułu i niekoniecznie są poglądami jakichkolwiek instytucji i organizacji, z którymi autorka współpracuje.]
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32015
Szczudlik Katarzyna Barbara
Mass Claims Under ICSID
Wroclaw Review of Law, Administration & Economics 2014, Nr 2, s. 70-102
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32074
Szczurowski Tomasz
Wprowadzenie klauzuli arbitrażowej do umowy (statutu) spółki handlowej
PPH 2014, Nr 1, s. 13-18
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31241
Szlęzak Andrzej, Tujakowska Anna
Związanie sądu polubownego wyrokiem innego sądu polubownego - w świetle orzecznictwa sądu najwyższego, doktryny i w perspektywie prawnoporównawczej
Biuletyn Arbitrażowy 2020, Nr 27, s. 29-57
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32154
Szlęzak Andrzej, Tujakowska Anna
Związanie sądu polubownego wyrokiem innego sądu polubownego - w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego, doktryny i w perspektywie prawnoporównawczej
[w:] Dumkiewicz Małgorzata, Szczotka Jerzy, Kopaczyńska-Pieczniak Katarzyna (red.), Sto lat polskiego prawa handlowego. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Andrzejowi Kidybie. Tom II, Warszawa 2020, s. 942-973
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32113
Sznajder-Peroń Katarzyna
Kolizja postępowań przed sądem państwowym i polubownym - uwagi na tle europejskich uregulowań procesowych
PPPM 2012, T. 10, s. 49-70
Zagadnienia kluczowe: pomoc sądu państwowego , zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego , konwencja nowojorska , postępowanie przed sądem polubownymid: 31182
Szostak Katarzyna
Klauzula arbitrażowa w świetle Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR)
e-Przegląd Arbitrażowy 2013, Nr 3-4, s. 47-59
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31250
Szostek Dariusz, Świerczyński Marek
Arbitraż elektroniczny
KPP 2007, Nr 2, s. 471-523
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30714
Szpara Justyna
Multiparty Arbitration in Poland: Direct Liability of Employer vis-à-vis Subcontractor and Its Consequences in Arbitration
[w:] Construction Arbitration in Central and Eastern Europe, 2020, s. 189-203
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 31996
Szpara Justyna
O związaniu ubezpieczyciela zapisem na sąd polubowny zawartym przez ubezpieczającego
[w:] M. Łaszczuk (przew.), M. Furtek, S. Pieckowski, J. Poczobut, A. Szumański, M. Tomaszewski (red.), Arbitraż i mediacja. Księga jubileuszowa dedykowana doktorowi Andrzejowi Tynelowi, Warszawa 2012, s. 545-552
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31103
Szpręga Wincenty
Sądownictwo polubowne w stosunkach handlowych i przemysłowych na ziemiach zachodnich Rzeczypospolitej Polskiej
Bydgoszcz 1930, ss. 82
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30022
Szpręga Wincenty
Sądownictwo polubowne według nowego Kodeksu Postępowania Cywilnego
Bydgoszcz 1933
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30023
Sztejnert Olga
Cofnięcie zarzutu zapisu na sąd polubowny - III CZP 29/09
MoP 2010, Nr 10, dodatek, [Orzecznictwo Sądu Najwyższego w zakresie postępowania cywilnego (2008-2009) - okiem praktyków]
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 32431
Sztejnert Olga
Skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego - IV CSK 292/08
MoP 2010, Nr 10, dodatek, [Orzecznictwo Sądu Najwyższego w zakresie postępowania cywilnego (2008-2009) - okiem praktyków]
Zagadnienia kluczowe: arbiter , skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 32433
Sztejnert Olga
Skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego przed wejściem w życie zmian do KPC - III CZP 136/08
MoP 2010, Nr 10, dodatek, [Orzecznictwo Sądu Najwyższego w zakresie postępowania cywilnego (2008-2009) - okiem praktyków]
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 32432
Szumański Andrzej
Konkludentne przystąpienie do zapisu na sąd polubowny
PPPM 2012, T. 11, s. 29-51
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności krajowego wyroku sądu polubownegoid: 31199
Szumański Andrzej
Możliwy wpływ regulaminu arbitrażowego UNCITRAL w wersji z roku 2010 na polskie prawo arbitrażowe (zagadnienia wybrane)
[w:] J. Gudowski, K. Weitz (red.), Aurea praxis, aurea theoria. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Erecińskiego, tom II, Warszawa 2011, s. 1871-1897
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 31027
Szumański Andrzej
Problem dopuszczalności modyfikacji treści umowy w wyroku sądu arbitrażowego w świetle prawa polskiego
[w:] Józef Okolski (przew.), Andrzej Całus, Maksymilian Pazdan, Stanisław Sołtysiński, Tomasz Wardyński, Stanisław Włodyka (red.), Księga pamiątkowa 60-lecia Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie, Warszawa 2010, s. 321-332
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 30918
Szumański Andrzej
System Prawa Handlowego. Arbitraż handlowy. Tom 8
Warszawa 2009, ss. 1200
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30683
Szumański Andrzej
System Prawa Handlowego. Arbitraż handlowy. Tom 8
Warszawa 2015, ss. 1175
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 31474
Szumański Andrzej
Treść i forma zapisu na sąd polubowny w sporach korporacyjnych
Monitor Prawa Handlowego 2014, Nr 2, s. 7-21
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31321
Szumański Andrzej
Wpływ uczestnictwa spółki kapitałowej w grupie spółek na związanie zapisem na sąd polubowny dokonanym przez inną spółkę z grupy
PPH 2008, Nr 5, s. 44-58
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30345
Szumański Andrzej
Zakres podmiotowy zapisu na sąd polubowny w sporze ze stosunku spółki kapitałowej ze szczególnym uwzględnieniem sporu powstałego na tle rozporządzenia prawami udziałowymi
[w:] Sylwester Pieckowski (przew.), Piotr Nowaczyk, Jerzy Poczobut, Andrzej Szumański, Andrzej Tynel (red.), Międzynarodowy i krajowy arbitraż handlowy u progu XXI wieku. Księga pamiątkowa dedykowana doktorowi habilitowanemu Tadeuszowi Szurskiemu, Warszawa 2008, s. 227-244
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 30791
Szumański Andrzej
Zapis na sąd polubowny w sprawie zaskarżania uchwały zgromadzenia spółki kapitałowej
[w:] Władysław Czapliński (red.), Prawo w XXI wieku. Księga pamiątkowa 50-lecia Instytutu Nauk Prawnych PAN, Warszawa 2006, s. 886-903
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30436
Szumański Andrzej
Zmiany polskiego prawa arbitrażowego w zakresie arbitrażu korporacyjnego
PPH 2020, Nr 7, s. 5-17
Zagadnienia kluczowe: ugoda przed sądem polubownym , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , postępowanie przed sądem polubownymid: 32085
Zawicki Kamil, Topór Marek, Szydłowska Małgorzata
The Supreme Court Judgments
[w:] Bělohlávek Alexander J., Rozehnalová Naděžda (red.), Czech (& Central European) Yearbook of Arbitration 2018, Volume VIII, Haga 2018, s. 391-402
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 32305
Szymczak Paweł
Konsument przed sądem polubownym
ZNAE Seria 1, 1998, Nr 263, s. 151-168
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30351
Śledzikowski Marcin
Kognicja sądu polubownego w sprawach należących do właściwości sądu rejestrowego
ADR. Arbitraż i Mediacja 2016, Nr 1, s. 81-91
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 31571
Śledzikowski Marcin
Związanie członka zarządu spółki z o.o. zapisem na sąd polubowny w procesie o naprawienie szkody na podstawie art. 293 KSH
ADR. Arbitraż i Mediacja, Nr 1, s. 46-53
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31937
Śledziński Janusz
O skutkach prawnych uchylenia przez sąd państwowy wyroku sądu polubownego
Pal. 1969, Nr 5, s. 47-55
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 32093
Świątkowski Marek
Modyfikacja przepisów jurysdykcyjnych traktatu inwestycyjnego na podstawie klauzuli MFN
PPH 2013, Nr 12, s. 30- 36
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , uznanie i stwierdzenie wykonalności zagranicznego wyroku sądu polubownego , konwencja nowojorska , arbitraż inwestycyjnyid: 31191
T. H.
Czy klauzula arbitrażowa zamieszczona w umowie czarterowej, obejmuje również wynikły między stronami tej umowy spór dotyczący ładunku przewożonego na podstawie konosamentu, w którym nie zamieszczono klauzuli arbitrażowej? (Sprawa The President of India przeciwko Metcalf Shipping Co. Ltd - 1969, 1 Lloyds Rep. 32)
PHZ 1970, Nr 25, s. 123-127
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30625
Taborowski Maciej
Glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 6 października 2009 r., C-40/08, Asturcom Telecomunicaciones SL p. Cristinie Rodríguez Nogueirze
LEX/el. 2015
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31512
Tofel Marcin
Aktualności i orzecznictwo: Zapis sporu wekslowego na sąd polubowny
Pr.Sp. 2011, Nr 7, s. 2-5
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31006
Tofel Marcin
Aktualności i orzecznictwo: Związanie członka zarządu klauzulą arbitrażową zawartą w umowie spółki z o.o.
Pr.Sp. 2010, Nr 11, s. 7-8
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 31008
Tomaszewski Maciej
Klauzule arbitrażowe w kontraktach handlu zagranicznego sektora nieuspołecznionego
Handel Zagraniczny 1984, Nr 2, s. 22-24
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , konwencja nowojorskaid: 30546
Tomaszewski Maciej
O zaskarżaniu uchwał korporacyjnych do sądu polubownego - de lege ferenda
PS 2012, Nr 4, s. 22-39
Zagadnienia kluczowe: skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporu , postępowanie przed sądem polubownymid: 31055
Tomaszewski Maciej
Regulamin Arbitrażowy UNCITRAL 2010
e-Przegląd Arbitrażowy 2010, Nr 3, s. 5-16
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30945
Tomaszewski Maciej
Umowa o arbitraż
[w:] Andrzej Szumański (red.), System Prawa Handlowego. Arbitraż handlowy. Tom 8, Rozdział 7, Warszawa 2009, s. 259-355
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 30783
Tomaszewski Maciej
Umowa o arbitraż
[w:] Andrzej Szumański (red.), System Prawa Handlowego. Arbitraż handlowy. Tom 8, Rozdział 7, Warszawa 2015, s. 311-405
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31481
Tomaszewski Maciej
Umowa o arbitraż. Podstawowe problemy prawne
PUG 1994, Nr 1, s. 13-18
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30358
Topór Marek
Problem skutków prawnych niezrealizowania przedarbitrażowych etapów wielostopniowej klauzuli arbitrażowej FIDIC
PPH 2016, nr 11, p. 17-26
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 31805
Topór Marek
Wielostopniowa klauzula arbitrażowa jako sposób rozstrzygania sporów w sektorze budowlanym w świetle warunków kontraktowych FIDIC
[w:] A. Garnuszek, L. Mazur, A. Orzeł (red.), Quo Vadis, Arbitrażu? Quo Vadis, Arbitration?, Warszawa 2013, s. 577-599
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 31232
Topór Marek
Wpływ współuczestnictwa procesowego na zapis na sąd polubowny - glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 24.02.2005r., III CZP 86/04
Glosa 2019, Nr 1, s. 41-54
Zagadnienia kluczowe: właściwość sądu polubownego , zapis na sąd polubownyid: 31964
Tynel Andrzej
W sprawie klauzul arbitrażowych w umowach prywatyzacyjnych
Kontrola Państwowa 1997, Nr 2, s. 130-135
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30550
Tynel Andrzej
Zasady rozstrzygania międzynarodowych sporów handlowych
[w:] M. Pazdan (red.), Międzynarodowe prawo handlowe, Warszawa 2002, s. 297-350, [rozdział publikacji]
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30871
Uliasz Marcin
Kodeks postępowania cywilnego. Tom II. Komentarz do artykułów 506-1217
Warszawa 2007, ss. 832
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30442
Uliasz Marcin
komentarz do art. 1154-1217
[w:] Uliasz Marcin, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz 2008, wyd. 2, Legalis
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 35246
Uliasz Roman
Niewykonalność zapisu na sąd polubowny
[w:] J. Olszewski, B. Fuchs (red.), Arbitraż. Między teorią a praktyką, Rzeszów 2014, s. 37-45
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 31382
Uliasz Roman
Zaskarżanie uchwał zgromadzeń spółek kapitałowych przed sądem arbitrażowym
PEP 2006, Nr 10, s. 55-59
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubowny , zdatność arbitrażowa sporuid: 30798
Uliasz Roman
Związanie zapisem na sąd polubowny podmiotów, które nie dokonały zapisu na sąd - wybrane tezy referatu
[w:] Jan Olszewski (red.), Arbitraż i mediacja. Aktualne problemy teorii i praktyki funkcjonowania sądów polubownych i ośrodków mediacyjnych. Materiały konferencyjne (Nałęczów Zdrój 8 - 10.05.2009 r.), Rzeszów 2009, s. 403-412
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30678
Wach Andrzej
Alternatywne formy rozwiązywania sporów sportowych
Warszawa 2005, ss. 324
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30177
Wach Andrzej
Instytucjonalna podstawa orzekania w ramach arbitrażu przymusowego
Studia Iuridica 2018, Nr 75, s. 189-208
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 32069
Wach Andrzej
Klauzula arbitrażowa przez odesłanie
PS 2005, Nr 1, s. 60-70
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30373
Wach Andrzej, Wach Małgorzata
Klauzula arbitrażowa przez odesłanie w sprawach sportowych
[w:] M. Modrzejewska (red.), Prawo handlowe XXI wieku. Czas stabilizacji, ewolucji czy rewolucji. Księga jubileuszowa Profesora Józefa Okolskiego, Warszawa 2010, s. 1177-1193
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30956
Wajsfater Ignacy
Sądy Polubowne. Ustawodawstwo - wykładnia orzecznictwo - praktyka
Warszawa 1938, ss. 80
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30025
Walasik Marcin
Stosunek europejskiego zabezpieczenia na rachunku bankowym do arbitrażu
[w:] Jagieła Józef, Kulski Robert (red.), Symbolae Andreae Marciniak dedicatae. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Andrzejowi Marciniakowi, Warszawa, Łódź 2022, s. 841-860
Zagadnienia kluczowe: ugoda przed sądem polubownym , wyrok sądu polubownego , zapis na sąd polubowny , postępowanie przed sądem polubownymid: 32336
Wardyński Tomasz
The Status of Arbitration and Arbitration Law in Poland
Biul.Arb. 2008, Nr 7, s. 56-63
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30374
Waśkowski Eugenjusz
Podręcznik Procesu Cywilnego 1. Ustrój sądów cywilnych 2. Postępowanie sporne
Wilno 1932, s. 297-298, [Część dotycząca sądów polubownych]
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30026
Weiss Ireneusz
Niektóre problemy dotyczące postępowania arbitrażowego
Kraków 1967, ss. 130
Zagadnienia kluczowe: opracowania ogólneid: 30599
Weitz Karol
Cofnięcie zarzutu zapisu na sąd polubowny
Pal. 2009, Nr 9-10, s. 231-234
Zagadnienia kluczowe: zapis na sąd polubownyid: 30680